ERCIYES ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ I. Dersin Adı GENEL BĠLGĠLER SĠNDĠRĠM SĠSTEMĠ VE METABOLĠZMA Yerel Kredi: Yıl ve Dönemi Ġkinci, Bahar AKTS Kredi: Öğretim Üyesi Dr. Meral AġÇIOĞLU Dr. Kenan AYCAN Dr. Bekir ÇOKSEVĠM Dr. Selma GÖKAHMETOĞLU Dr. Hüseyin KILIÇ Dr. Kader KÖSE Dr. Sabahattin MUHTAROĞLU Dr. Saim ÖZDAMAR Dr. Ġzzet ġAHĠN Dr. Erdoğan UNUR Dr. Harun ÜLGER Dr. Muzaffer ÜSTDAL Dr. Süleyman YAZAR Dr. Niyazi ACER Dr. Salih KUK Dr. Duygu PERÇĠN Dr. M.Fatih SÖNMEZ Ön KoĢul: Öğretim Dili: Türkçe Fakülte ĠletiĢim Bilgileri : Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi 38039 Kayseri -Türkiye Tel. +90 352 437 49 01/ …….. Fax: +90 437 52 85 e-mail: ……………. Web: …………… Ders Saatleri: II. DERS BĠLGĠLERĠ DERS TĠPĠ VE DÜZEYĠ : 1. Zorunlu : ● 1.Çekirdek : 1.Temel: ● 2. Seçmeli: 2. ĠliĢkili : ● 2. Orta: 3. Minör 3. Ġleri: 4. Uzmanlık: ÖĞRENME HEDEFLERĠ: “Sindirim sistemi ve metabolizma” ders kurulu sonunda dönem II öğrencileri; 1. Sindirim kanalı ve sindirim bezleri hakkında temel bilgileri ve terminolojiyi açıklayabilecek, 2. Sindirim sistemine ait organları, bezleri ve diğer oluĢumları kadavra ve maket üzerinde gösterebilecek ve isimlendirebilecek, 3. Karın ön ve yan duvarı ile inguinal kanalın anatomik yapısını açıklayabilecek ve klinik önemini kavrayabilecek, 4. Ağız boĢluğu ve içindeki yapıları ile farinksin bölümlerini ve histolojisini sayabilecek, 5. Sindirim kanalının tabakalarını ve her bir tabakanın histolojik özelliklerini açıklayabilecek ve mikroskopta tanımlayabilecek, 6. Özofagusun histolojisini, midenin mikroskobik yapısını, tabakalarını ve mide bezlerini ve görevlerini anlatabilecek, 7. Ġnce bağırsakların yüzey özelleĢmelerini, duvarının histolojik tabakalaĢmasını ve hücrelerini açıklayabilecek, 8. Kalın bağırsağın bölümlerini sayabilecek ve histolojik farklılıklarını yorumlayabilecek, 9. Karaciğerin sindirim sistemindeki önemini, histolojik organizasyonunu, lobulasyonunu ve görevlerini sayabilecek, 10. Safra yollarının histolojik yapısını, safra kesesinin tabakalarını ve histolojik özelliklerini sayabilecek,. 11. Pankreasın embriyolojisini, kanal sistemini, histolojisini, enzimlerini ve görevlerini anlatabilecek, 12. Sindirim kanalının embriyolojisini anlatabilecek, foregut, midgut ve hindguttan geliĢen yapıları sayabilecek, 13. Yutak cepleri, kavisleri ve yarıklarından hangi yapıların nasıl geliĢtiğini anlatabilecek ve sindirim sistemine ait anomalilerin önemini kavrayabilecek, 14. Ağız, mide, ince ve kalın bağırsaklarda gerçekleĢen sindirim süreçlerini açıklayabilecek, 15. Sindirim bezlerinin sindirimdeki rollerini açıklayabilecek, 16. Vücutta enerji oluĢum süreçleri, bazal metabolik hız ve bunları kontrol eden mekanizmaları açıklayabilecek, 17. Sindirim olayları sırasındaki biyokimyasal iĢlemleri sayabilecek, 18. Protein metabolizmasını ve üre döngüsüne ait temel bilgileri açıklayabilecek, 19. Metabolik hastalıklarda oluĢabilecek değiĢikliklerin önemini kavrayabilecek 20. Enterobakterilerin mikrobiyolojik özelliklerini sayabilecek ve E. coli, Shigella, Salmonella, Proteus, Pseudomonas bakterilerinin koloni yapılarına tanımlayabilecek, 21. Sık görülen patojenlerin identifikasyonunu yapabilecek, 22. Antibiyogram yapabilecek ve değerlendirebilecek, 23. Bakterileri kültür ve boyanma özelliklerine göre değerlendirebilecek, 24. Virüslerin tanısında serolojik ve moleküler biyoloik tanı yöntemlerinin önemini kavrayabilecek, 25. Ascaris lumbricoides, Trichiuris trichiura, Enterobius vermicularis, Kancalı kurtlar, Strongiloides stercoralis, Trichinella spiralis ve Filariaları tanımlayabilecek ve makroskobik ve mikroskobik tanılarını yapabilecek, 26. Taenialar, Hymenolepis nana, Diphyllobotrium latum ve Echinococcusları tanımlayabilecek, makroskobik ve mikroskobik tanılarını yapabilecek, 27. Fasciola hepatica, Dicrocelium dentriticum ve Schistosoma’ların mikroskobik tanılarını yapabilecek, Vektör artropodları, miyaz etkenlerini, uyuz etkenlerini, keneler ve zehirli artropodları açıklayabilecek ve tanıyabileceklerdir ÖĞRETME VE ÖĞRENME YÖNTEMLERĠ ÖZETĠ: ÖĞRENCĠNĠN Ġġ YÜKÜ Teorik Dresler Seminerler Laboratuar Klinik ÇalıĢmalar Saha ÇalıĢması Diğer Özel ÇalıĢma TOPLAM Saat 111 46 157 a) DEĞERLENDĠRME YÖNTEMLERĠ ÖZETĠ: Yazılı ve laboratuar sınavı b) DEĞERLENDĠRME DÜZENLEMELERĠ: Laboratuar sınavı: %25 + Yazılı sınav: %75 Laboratuar sınavı ilgili anabilim dalı laboratuarlarında her bir ders için 2’Ģer saat. Yazılı sınav 100 soru üzerinden olacak ve öğrencilere cevaplamaları için 100 dakika süre verilecek. POLĠTĠKALAR: Devam: Öğrenciler teorik derslere zamanında ve dersin yapıldığı sınıflarda hazır bulunmalılar. Derslere daha fazla katılım daha fazla öğrenmeye yol açar. Derslere gelmeden önce önerilen kaynakları okumaları kendileri için faydalı olacaktır. Öğrenmek isteyecekleri her türlü konu için e-mail adresimi veya anabilim dalındaki odama gelerek yüz yüze konuĢma imkanı bulacaklardır. Gecikme: Geç kalanların katılımları kabul edilmeyecektir. Akademik Dürüstlük: Bütün öğrenciler Üniversitenin eğitimle ilgili politikasına dürüstlükle bağlı olmalıdır. Eğitim ile ilgili herhangi bir sahtekarlık kesinlikle affedilmeyecektir. DERS ĠÇERĠKLERĠ (MÜFREDAT ) KONU Ağız anatomisi Tükürük bezleri anatomisi Dilin ve diĢlerin anatomisi Pharynx’in anatomisi Oesophagus Karın ön, yan ve arka duvarı anatomisi ve karın boĢluğu topografisi Canalis inguinalis ve fıtıklar SAAT 1 1 1 1 1 2 Dr.E.UNUR Dr.E.UNUR Dr.E.UNUR Dr.E.UNUR Dr.E.UNUR Dr. K. AYCAN 2 Dr. K. AYCAN YÖNTEM Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Midenin anatomisi Karaciğer ve safra yollarının anatomisi Peritonun anatomisi Ġnce bağırsakların anatomisi Kalın bağırsakların anatomisi Karın içi organların damarlarının, sinirlerinin ve portal dolaĢımın anatomisi Pankreasın anatomisi Dalağın anatomisi Karnın kesitsel anatomisi Ağız anatomisi Karın ön duvarı topografik bölgeler anatomisi Karın kasları inguinal kanal anatomisi Karın ön duvarının kaldırılması ve karın içi organların genel görünümü ve omentum anatomisi Mide ve ince barsaklar, truncus coeliacus anatomisi Kalın barsaklar ve damarlar Karaciğer, safra yolları, pankreas ve dalak anatomisi 2 2 1 2 2 2 Dr.E.UNUR Dr. N. ACER Dr. K. AYCAN Dr. H. ÜLGER Dr. H. ÜLGER Dr. K. AYCAN Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik 1 1 1 2 2 2 2 Dr. N. ACER Dr. N. ACER Dr.E.UNUR Teorik Teorik Teorik Laboratuar Laboratuar Laboratuar Laboratuar Metabolizmanın entegrasyonu Sindirim biyokimyası Emilim biyokimyası Protein sentezi Peptitlerin post-translasyonel modifikasyonları Aminoasit ve proteinlerin metabolizması Üre döngüsü Detoksifikasyon mekanizmaları Karaciğer fonksiyon testleri Lipit metabolizması bozuklukları Karbohidrat metabolizma bozuklukları Aminoasit metabolizması bozuklukları Amilaz Ölçümleri ALT ölçümü Ġlaç düzeyi (Salisilat) ölçümü 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Dr. K. M ÜSTDAL Dr. K. M ÜSTDAL Dr. K.M. ÜSTDAL Dr. K. KÖSE Dr. K. KÖSE Dr. K. KÖSE Dr. K. KÖSE Dr. K. M. ÜSTDAL Dr. K. M. ÜSTDAL Dr. S. MUHTAROĞLU Dr. S. MUHTAROĞLU Dr. S. MUHTAROĞLU Sindirim fizyolojisine giriĢ, ağızda sindirim ve yutma Midede sindirim Ġnce ve kalın bağırsaklarda sindirim Pankreasın dıĢ salgıları Karaciğerin fonksiyonları ve safranın sindirimdeki rolü Mide ve bağırsak kanalında emilim Gastrointestinal sistem hastalıklarında fizyolojik değiĢiklikler Metabolik hız, açlık ve tokluk Vücut ısısının düzenlenmesi Sindirim fizyolojisi deneyleri (BMH ölçümü) 1 2 2 1 2 1 1 1 2 2 Dr. M. AġÇIOĞLU Dr. M. AġÇIOĞLU Dr. M. AġÇIOĞLU Dr. M. AġÇIOĞLU Dr. M. AġÇIOĞLU Dr. M. AġÇIOĞLU Dr. M. AġÇIOĞLU Dr. M. AġÇIOĞLU Dr. B ÇOKSEVĠM Ağız ve bağlantılı yapılar Yutak ve özofagus histolojisi Mide ve bağırsakların histolojisi Karaciğer histolojisi Safra kesesi ve Pankreas Sindirim sistemi embriyolojisi Yutak cepleri, özofagus ve midenin geliĢimi Bağırsakların geliĢimi Ağız ve bağlantılı yapılar Sindirim kanalı 1 Sindirim kanalı 2 Karaciğer, safra kesesi, pankreas 2 1 2 1 1 1 2 1 2 2 2 2 Dr. M.F. SÖNMEZ Dr. M.F. SÖNMEZ Dr. M.F. SÖNMEZ Dr. S. ÖZDAMAR Dr. S. ÖZDAMAR Dr. S. ÖZDAMAR Dr. S. ÖZDAMAR Dr. S. ÖZDAMAR Enterobakterilerin genel özellikleri 1 2 2 2 Laboratuar Laboratuar Laboratuar Dr. H. KILIÇ Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Laboratuar Laboratuar Laboratuar Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Laboratuar Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Laboratuar Laboratuar Laboratuar Laboratuar Teorik Dr. D. PERÇĠN Dr. D. PERÇĠN Dr. H. KILIÇ Dr. H. KILIÇ Dr. H. KILIÇ Dr. D. PERÇĠN Dr. D. PERÇĠN Dr. D. PERÇĠN Dr. H. KILIÇ Dr. H. KILIÇ Dr. S. GÖKAHMETOĞLU Dr. S. GÖKAHMETOĞLU Escherichia coli Shigella'lar Salmonella'lar Vibrio'lar Yersinia'lar Opportunistik enterobakteriler Aerop sporlu gram pozitif basiller Anaerop sporlu gram pozitif basiller: Clostridium'lar Anaerop sporsuz bakteriler Campylobacter ve Helicobacter'ler Pseudomonas ve nonfermentatif bakteriler Picornaviruslar: Poliyomiyelit, Koksaki ve ECHO virusları Enterobakterilerin biyokimyasal özelikleri Demonstrasyon: Enterobakterilerin koloni özellikleri Sık görülen patojenlerin identifikasyonu. Demonstrasyon: Sporlu basiller Antibiyogram Demonstrasyon: Gram pozitif koklar 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1 2 Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Ascaris lumbricoides, Trichiuris trichiura ve Enterobius vermicularis Kancalı kurtlar, Strongiloides stercoralis Trichinella spiralis ve Filarialar Taenialar, Himenolepis nana ve Diphilobotrium latum Echinococcuslar Karaciğer trematodları: Fasciola hepatica ve Dicrocelium dentriticum Kan trematodları: Schistosoma’lar Sivrisinekler, Phlebotomlar, Bitler ve Pireler Miyaz ve miyaz etkenleri Uyuz ve uyuz etkenleri Keneler ve kene vektörlüğü Zehirli artropodlar Intestinal parazitlerin incelenmesinde Nativ, lugol ve anal bant yöntemleri Nematodlar Sestodlar Trematodlar Artropodlar 2 Dr. S.YAZAR Teorik 2 2 2 2 2 Dr. Ġ. ġAHĠN Dr. Ġ. ġAHĠN Dr. Ġ. ġAHĠN Dr. S. YAZAR Dr. S. YAZAR Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik 1 2 1 1 1 1 2 Dr. Ġ. ġAHĠN Dr. S. YAZAR Dr. Ġ. ġAHĠN Dr. Ġ. ġAHĠN Dr. S. YAZAR Dr. Ġ. ġAHĠN Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Teorik Laboratuar 2 Laboratuar 2 Laboratuar 2 Laboratuar 2 2 2 2 Laboratuar Laboratuar Laboratuar Laboratuar ÖNERĠLEN KAYNAKLAR: 1-Arıncı K., Elhan A. Anatomi 2.Cilt, Birinci Baskı. GüneĢ Kitabevi, 2001,Ankara. 2-Dere F. Anatomi. Cilt I,II.Ġkinci Baskı, 1990,Adana. 3-Williams PL.,Warwick R., Dyson M., Bannister LH. Gray’s Anatomy.37 th ed., Churchill Livingstone,1989. 4-Ganong WF.Review of Medical Physiology, Lange Medical Publication,2001/Tıbbi Fizyoloji.Türkçe Çev Ed.Prof.Dr.AyĢe Doğan,BarıĢ Kitabevi,2002,Ġstanbul. 5-Guyton AC.Textbook of Medical Physiology.WB Saunders,2000/Tıbbi Fizyoloji. Türkçe Çev Ed. Prof.Dr. Hayrunnisa ÇavuĢoğlu.10.Baskı,Yüce Yayınevi,2001. 6-Vander AJ., Sherman HJ., Luciano SD.Human Physiology./Türkçe Çev Ed.Prof.Dr.Kadir Kaymak, 6.Baskı, Bilimsel ve Teknik Yayınları Çeviri Vakfı,1997. 7-Fawcett DW. Bloom and Fawcett.A Textbook of Histology, 12 th ed Chapman&Hall. New York.1994. 8-Ross MH., Bawell LJ., Kaye GI.Histology/A Text and Atlas. 3 rd ed.Lippincott Williams&Wilkins.1995. 9-Cormack DH. Clinically Integrated Histology.First ed.Lippincott-Raven Publishers, Philadelphia.1998. 10-Kayser FH., Bienz KA., Eckert J., Zinkernagel RM. Medical Microbiology’den çeviri: Tıbbi Mikrobiyoloji 1. Baskı,2002.Çeviri Editörleri;Küçüker MA., Tümbay E., Ang Ö., Erturan Z. Nobel Tıp Kitabevleri. 11-Murray PR., Baron EJ., Jorgenson JH., Pfaller MA., Yolken RH. Manual of Clinical Microbiology.8 th ed. ASM Press.2003. 12-Ustaçelebi ġ. Temel ve Klinik Mikrobiyoloji,1.Baskı.GüneĢ Kitabevi,1999. 13-Çetin ET., Ang Ö., Töreci K. Tıbbi Parazitoloji. Ġstanbul Üniversitesi Ġstanbul Tıp Fakültesi Yayınları No :3890.Ġstanbul,1995. 14-Garcia LS., Brugner DA. Diagnotic Medical Parasitology. American Society for Microbiology. Washington DC, 1997. 15-Unat EK., Yücel ., AltaĢ K., Samastı M. Unat’ın Tıp Parazitolojisi. CerrahpaĢa Tıp Fakültesi Yayınları.No:15,Ġstanbul,1995. 16-Berg J M., Tymoczko J L., Stryer L., Biochemistry, Fifth edition, WH Freeman and Company Newyork 2002, pp. 17- Murray R K., Granner D K., Mayes P A., Rudwell V W., Harper’s Biochemistry, 24 th edition, A LANGE medical book, A Simon & Schuster Company, 2000. 18-Üstdal K M., Karaca L., Türköz Y., Testereci H., KuĢ S., PaĢaoğlu H., Biyokimya, Medipres, 2003 19- Nelson D L. Cox M M., Lehninger Principles of Biochemistry, Third edition, Worth Publishers, 2000.