Kalp Yetmezliğinde KPET Doç. Dr. Gaye ULUBAY Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Periferik Dolaşım Pulmoner Dolaşım VCO2 CreatPO4 Mito Kas Pyr Lac VO2 ENERJİ • Obezite • Miyopati • Dekondüs. • KAH • Kalp yetm • Diğer KH • Anemi • Okluziv • Otonomik Disfnk • Obstrüktif • Restriktif • İnfiltratif • Göğüs duv. • PH •Tromboemb. •1o & 2o PVH Taşikardi Koroner arter hastalığı Myokardiyopati Kalp yetmezliği Konjenital kalp hastalıkları Kapak hastalıkları SOL VENTRİKÜL DİSFONKSİYONU VA/Q uyumsuzluğu VD/VT Kan (O2) akımı H+La- ATP CO2 Üretimi pH Ventilatuvar ihtiyaç Yetersiz myokard kasılması Nefes darlığı EGZERSİZ KISITLANMASI Dispne, halsizlik Kalp yetmezliği birden çok organı etkileyen bir hastalıktır DOLAŞIM PERİFERİK KASLAR AKCİĞERLER Neden KPET yapalım? Fonksiyonel kapasitenin, hastalığın derecesinin belirlenmesi Tedavinin takibi Mortalite ve Prognoz Nakil endikasyonu Hangi cihazı kullanalım? Koşu bandı Bisiklet Eğim ve hız artar Watt cinsinden iş yükü artar İş yükü hesaplanamaz İş yükü hesaplanabilir VO2/WR hesaplanamaz Artefakt daha az Güvenlik daha az Güvenlik daha fazla Artefakt daha çok Ramp protokolleri ve endurance teste daha uygun O2 tüketimi %7-10 Hangi protokolleri tercih edelim? Giderek artan iş yükü (incremental) Sabit iş yükü (constant) AT değerleri AT değerleri Pik değerler Hangi parametreler önemli? Peak VO2 O2 pulse VE/VCO2 eğimi WR VO2/WR AT’ ye ulaşım AT/ VO2 VD/VT HRR BR VT VE PECO2/PETCO2 PVO2 (Pik oksijen tüketimi) Peak VO2,CO düşüklüğüne ikincil olarak V/Q bozukluğu ve kan akımının az olması nedeni ile düşüktür PVO2 1.0 4.0 0.9 3.5 0.8 3.0 0.7 2.5 Y Axis Title Y Axis Title 0.6 0.5 2.0 1.5 0.4 1.0 0.3 0.5 0.2 0.1 0.0 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 X Axis Title zaman KY 0.5 0.6 0.7 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 X Axis Title zaman SAĞLIKLI 16 18 20 22 Wasserman K . Circulation 1997 Wasserman K . Circulation 1997 HR (Kalp hızı) KY’de egzersize kardiyak hız artış yanıtı sağlıklı olgulara göre daha fazladır HR-VO2 grafiği normale göre kalbin daha çabuk hızlanması nedeni ile daha diktir İstisna durumlar: Hastanın - bloker, Ca++ kanal blokeri kullanması, zeminde kardiyak blok olması O2 pulse (Oksijen sunumu) Peak VO2/ Peak HR Kardiyak out putu yansıtır O2 pulse = SV x c (a-v) CO = VO2/C(a-v)O2 (Anemi ve hipoksemi olmaması koşulu ile) Egzersiz boyunca özellikle AT’den itibaren O2 pulse eğimi normalden farklı olarak azalır Egzersiz durduğunda recovery’nin başlangıcında O2 pulse eğimi artar (çünkü egzersiz durunca afterload artar) O2 pulse- zaman KY 12 20 18 10 16 14 8 Y Axis Title Y Axis Title 12 6 10 8 4 6 4 2 2 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 X Axis Title 0.5 0.6 0.7 -2 0 2 4 6 8 10 12 X Axis Title zaman zaman KY SAĞLIKLI 14 16 18 20 22 ∆VO2/WR (oksijen tüketimi farkı/ işyükü) Egzersizin başlangıcında normal, AT ve üzerinde artış hızı normale göre azalır Normal VO2 KOAH KH W.R. İSTİRAHAT EGZERSİZ ∆VO2/WR Peak VO2- 0 watt VO2 Peak WR-0.75 X Uygulanan watt Wasserman K. et al Principles of Exercise Testing 2005 ATVO2 (Anaerobik eşikteki oksijen tüketimi) Egzersize kardiyak outputta artış cevabı yetersizdir Bu nedenle kaslara oksijen sunumu düşüktür kasları glikoliz için anaerobik yolu erken kullanmaya başlar Ekstremite Hızlı kasılan kas lifi yönünde değişiklik vardır Hücre içi pH erken düşer, AT’ ye erken girilir ATVO2 beklenene göre düşük olur VD/VT (Ölü boşluk hacmi/ tidal soluk hacmi) Artmış V/Q defektini gösterir (PaCO2- PECO2) = Bohr denklemi VD/VT = PaCO2 Wasserman K . Circulation 1997 VE/VCO2 (dakika ventilasyonu/ekspire edilen CO2 hacmi) Kalp yetmezliğinde artan önemli bir göstergedir Yüksek V/Q defektini gösterir > 44 ise kalp yetmezliği için önemli bir mortalite göstergesi Robbins M. et al. Circulation 1999 > 34 ise 3 yıllık sağ kalım % 57 Normal sınırda ise % 93 Ponikowski P et al. Circulation 2001 VEVCO2 40 58 38 56 36 54 34 Y Axis Title Y Axis Title 52 32 30 28 50 48 46 26 24 44 22 42 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 zaman X Axis Title SAĞLIKLI 18 20 22 -2 0 2 4 6 8 zaman X Axis Title KY 10 12 14 16 KY olgularında VE/VCO2 slope <130% ve >130% (beklenenin) Kaplan-Meier sağ kalım analizi Kleber FX, Circulation 2000 Kalp büyüklüğü akciğer mekaniklerini etkiler. Vücut pozisyonu akciğer mekaniklerini etkiler Ödem akciğer mekaniklerini etkiler Egzersiz akciğer mekaniklerini etkiler VE, TV Wasserman K . Circulation 1997 TV-zaman 4.0 3.8 1.8 3.6 3.4 3.2 1.6 3.0 2.8 1.4 2.6 Y Axis Title Y Axis Title 2.4 1.2 1.0 2.2 2.0 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 0.8 0.8 0.6 0.4 0.6 0.2 0.0 0.0 0.1 0.2 0.3 zaman 0.4 X Axis Title KY 0.5 0.6 0.7 -2 0 2 4 6 8 10 12 zaman X Axis Title SAĞLIKLI 14 16 18 20 22 VE-zaman 50 120 45 100 40 80 Y Axis Title VE (L/dk BTPS) 35 30 25 60 40 20 20 15 10 0 5 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 zaman Zaman VE-zaman KY 0.5 0.6 0.7 -2 0 2 4 6 8 10 12 zaman X Axis Title SAĞLIKLI 14 16 18 20 22 VE VA = VCO2 x 863/PaCO2 VE = VA+ VE x (VD/VT) ise; VE = VCO2 x 863/[PaCO2 x (1-VD/VT)] Wasserman K . Circulation 1997 Wasserman K . Circulation 1997 VE 31 KKY olgu, NYHA II, III VE sağlıklı olgulara göre % 43 (49L/dk) İstirahatte PaCO2 normal VE = Laktik asidoza ikincil hiperventilasyon HCO3 = CO2+ HCO Ölü boşluk ventilasyonuna ikincil Wasserman K, Basic Res Cardiol. 1996 PETCO2 PECO2, PECO2/PETCO2 VD/VT artışına ikincil olarak 0.80 35 50 0.75 Normal 40 COPD 35 HF 30 PAH 25 30 0.70 Normal COPD 25 HF PAH 20 Ratio 45 PECO2, mm Hg PETCO2, mm Hg PECO2/PETCO2 Ratio: 4 Groups PECO2: 4 Groups PETCO2: 4 Groups Normal 0.65 COPD 0.60 HF 0.55 PAH 0.50 0.45 20 15 Rest Unloaded Activity AT Peak 0.40 Rest Unloaded AT Activity Peak Rest Unloaded AT Peak Activity Hansen JE, Ulubay G, Chow BF, Sun XG, Wasserman K Peak VO2 O2 pulse ancak egzersiz sonlanınca hızla artar VE/VCO2 eğiminde WR Peak VO2’ ye yakın ∆VO2/WR AT’ ye ulaşım erken AT/ VO2 VD/VT’de HRR BR = N TV VE PETCO2 PECO2/PETCO2 KY hastalarında KPET’e göre egzersiz kapasitesinin sınıflandırması Sınıf Yetmezlik derecesi Peak VO2 (mL/kg/dk) AT (mL/kg/dk) A Normal-hafif > 20 >14 B Hafif-orta 16-20 11-14 C Orta- ağır 10-16 8-11 D Ağır < 10 <8 Weber et al. Circulation 1987 KPET sonuçlarına göre KY derecesi Yetmezlik derecesi Normal Hafif KY Orta KY Ağır KY Çok ağır KY AT/VO2ml/dk/kg >14 11-13.9 8-10.9 5-7.9 <5 PeakVO2ml/dk/kg > 20 16-20 10-15 10-8 <8 Weber KT et al.Am J Cardiol 1985 PVO2 kalp yetmezliğinde bağımsız prognostik faktör AT/ VO2 Peak VO2 PVO2% < 10ml/dk/kg < 14ml/dk/kg > %50 kötü prognoz Prognastic Value of Peak V02 in CHF Patients According to the Literature: Mortality after 1, 2 and 3 Years after Author Year CHF Patients Evaluation Threshold Value Peak VO Mortality 2 n= Szlachcic et al 1985 27 <10 mL/kg/min 10-18 mL/kg/min 1-year mortality % 77 % 21 Likoff et al 1987 201 13 mL/kg/min >13 mL/kg/min % 36 % 15 Mancini et al 1991 114 14 mL/kg/min >14 mL/kg/min % 30 %6 Stevenson et al 1996 333 <10 mL/kg/min 10-16 mL/kg/min >16 mL/kg/min % 30 % 21 % 10 Opasich et al 1998 653 <10 mL/kg/min 10-18 mL/kg/min >18 mL/kg/min % 36 % 13 %2 Myers et al 1998 644 14 mL/kg/min >14 mL/kg/min % 13 %5 Gitt et al 1999 54 14 mL/kg/min >14 mL/kg/min % 39 %8 Gitt et al 2001 217 14 mL/kg/min >14 mL/kg/min % 22 %5 Francis et al 2000 303 <13 mL/kg/min 13-16.5 mL/kg/min 16.6-21.6 mL/kg/min >21.6 mL/kg/min 2-year mortality % 48 % 32 % 12 %4 500 <10 mL/kg/min 10-14 mL/kg/min >14 mL/kg/min Osada et al 1998 3-year mortality % 25 % 32 %7 Mancini MD Circulation 1991; 83:778-786 KKY’de Peak VO2 ve prognoz Peak VO2 (ml/kg/dk) Zaman (ay) Mancini MD Circulation 1991; 83:778-786 VO2 max > % 45 ve < % 45 (beklenenin) olgularda sağ kalım Kleber FX, Circulation 2000 KY’de 6 ayda ölüm riski ve egzersiz parametreleri Gitt AK, Circulation 2002 Kalp Transplantasyon Kriteri Transplantasyon kategorisi peak VO2 (mL/kg/dk) Yeterli endikasyon <10 Olası endikasyon <14 Yetersiz endikasyon >15 Mudge et al. J Am Coll Cardiol 1993 Kalp nakline aday olguların değerlendirilmesi Kalp yetmezlikli hasta Maksimum medikal tedavi öner Peak VO2 (ml/dk/kg) sapta <10 >14 10-14 Transplantasyon için değerlendir Medikal tedaviye devam et Kalp yetmezliği Survival Skoru Yüksek risk Orta risk Transplantasyon için değerlendir Düşük risk Medikal tedaviye devam et 1 yıl sonra tekrar değerlendir Medikal tedavi JACC 2004:787-93 AT1 blokörleri -blokörleri Peak VT VE/VCO2 O2-pulse ∆VO2/WR Vazodilatörler Ca2+ blokörler Egzersiz zamanı Peak VO2 Peak VE ACE inhibitörleri Kardiyak output’u artırıp, periferik dokulara kan akışını düzenleyerek PVO2’yi artırırlar Agostoni P. Clinical Exercise Testing, 2002