Crimean Congo HF
advertisement
TICK BORNE DISEASES CRIMEAN CONGO HEMORRHAGIC FEVER Meral Sönmezoğlu Yeditepe University Hospital TICKS Keneler zorunlu kan emici artropodlardır Dünya’nın her bölgesinde gözlenmektedirler. Ülkemizde halk arasında kene, sakırga, yavsı, kerni gibi isimlerle bilinmektedirler 850 türü var Morphology • Argasidae • Scutum (kitin yaka) yok • Capitulum üstten görülmez (larva hariç) • Ixodidae • Scutum var • Larva, nimf ve dişide yaka şeklinde, erkeklerde dorsal yüzeyi kaplar • Capitulum üstten görülür Comparison of 2 major families of ticks, Ixodidae and Argasidae. Parola P , Raoult D Clin Infect Dis. 2001;32:897-928 © 2001 by the Infectious Diseases Society of America Virüsün Rezervuarı ve Vektörü Keneler Ixodidae Argasidae (sert veya barınak kenesi) (yumuşak veya arazi kenesi) Hyalomma, Dermacentor, Rhipicephalus cinsleri ? Aile: İxodidae Soy: İxodes Tür: İxodes ricinus Soy:Hyalomma Tür:Hyalomma marginatum Soy: Amblyomma (Türkiye’de yok) Soy: Haemaphysalis Tür: Haemaphysalis parva Soy: Dermacentor Soy: Boophilus Soy: Rhipicephalus Tür: Rhipicephalus sanguineus KENELERİN YAŞAM ALANI • Bu hastalığı taşıyan kene türleri özellikle • bozkır iklimi ile diğer iklim kuşaklarının kesiştiği, bol yaban hayvanı barındıran ve meşelik ormanların yoğun olduğu kırsal alanlar başta olmak üzere ülkemizin birçok yerinde görülebilir. Keneler, dere ve göl kenarları, fundalık alanlar, ormanlar, kumlu topraklar ve sıva yapılmayan meskenlerde yaşamlarını sürdürürler. Scanning electron micrograph of mouthparts (ventral aspect) of female Ixodes ricinus. MEVSİMSEL DEĞİŞİM Mevsimsel özellik gösterir, vektör kene hareketleri sıcak mevsimde artar Genelde çoğu olgu Haziran-Eylül arasında Türkiye’de NİSAN-EKİM arasında görülmektedir. VEKTÖR • Yaklaşık 850 tür • kene var, bunların 30 kadarı KKKA bulaştırıyor Bir kene 5-7 bin arası yumurta üretiyor, virüsü yumurtalarına geçirebiliyor Larva Nimf Erkek erişkin Hyalomma Erkek erişkin kene Dişi erişkin kene Dişi erişkin Hyalomma Nimf (deriye yapışmış) Dişi erişkin Hyalomma kan emmiş Larva I.konakta beslenir Larva yeni konak arar Beslenen larva toprağa düşer Larva yumurtadan çıkar I. Konak Larva nimfe dönüşür Yumurtalar Beslenen dişi erişkin kene toprağa düşer III. Konak Dişi erişkin kene III.konağa yapışır ve beslenir II. Konak Nimf II.konağa yapışır ve beslenir Nimf erişkin keneye dönüşür VİRÜSÜN İZOLE EDİLDİĞİ HAYVANLAR • Sığır • Koyun • Keçi • Yabani tavşan • Tilki Kenelerden bulaşan hastalıklar • • • • • • Lyme Hastalığı Keneye bağlı tekrarlayan ateş Tularemi Babesiosis Keneye bağlı riketsiyal hastalıklar - Akdeniz benekli ateşi (Boutonneuse fever) - Kayalık dağlar benekli humması - Diğer benekli ateşler - Ehrlichiosis - Q ateşi Viral hastalıklar - Viral hemorajik ateşler (Kırım Kongo kanamalı ateşi) - Colorado kene ateşi - Keneye bağlı diğer viral hastalıklar - Kene ısırığına bağlı ensefalitler KENE İLE BULAŞAN BAKTERİYEL ENFEKSİYONLAR • Riketsiyözlar (Akdeniz benekli ateşi): • • • • köpek kenesi (rhipicephalus sanguinus) Anaplasmozis (Ehrlichiosis): Ixodes Lyme borelyoz Borrelia burgdorferi sensu lata (Ixodes) Tularemi Francisella tularensis (dermacentor sp, Ixodes) Kene ısırığı dönek ateşi (Borrelia): KENE İLE BULAŞAN VİRAL ENFEKSİYONLAR • Kene ısırığı ansefalit virüsü hast • Omsk kanamalı ateşi • EYAV,POWV, LIV • Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi CRIMEAN CONGO HEMORRHAGIC FEVER Etken • İlk kez 1944’de Kırım’da tanımlanmış Kırım Hemorajik Ateşi • 1956’da Kongo’da tanımlanmışKongo Hastalığı • 1969’da iki etkenin aynı olduğu bulunmuş Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi KKKA KKKA’ nın neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında, 1944 ve 1945 yılı yaz aylarında Batı Kırım steplerinde çoğunlukla ürün toplamaya yardım eden Sovyet askerleri arasında görülmüş ve 200’ den fazla kişiyi etkilemiş KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) • Yaygın coğrafik dağılım (Afrika, Balkan, ve batı Asya) • Bulaş: • Kene ile (Hyalomma spp.) • Hayvan kan ve vücut sıvıları ile temas • Kişiden kişiye bulaş enfeksiyöz vücut sıvıları ile • • Laboratuvar çalışanlarına bulaş • Mortalite 15-40% Tedavi: Ribavirin KKKA Virüsü Virus, sığır ve koyun gibi büyük memeli ve tavşan ve kirpi gibi küçük memelilerde belirtisiz infeksiyon ve bir hafta kadar süren geçici viremi yapar İnsanlarda CCHF hastalığı oluşturur BULAŞMA Erişkin keneler, kan emdiği sırada virusu infekte hayvanlardan aldıktan sonra; -Virus 36 içinde replike olmaya başlar -3-5 gün sonunda virus maksimuma ulaşır -Virus titresi azalarak aylarca devam eder İnfekte kene aylarca virus bulaştırabilir Gonzalez JP, et al. Res Vir 1991; 142 (6): 483-8. KENELERİN TUTUNDUKLARI YERLER Kıvrımlı ve korunmasız yerler: • Saçlı deri • Kulak içi • İnguinal bölge • Boyun • Kan akımının yoğun olduğu bölgeler • Derinin ince olduğu bölgeler BULAŞMA İnsanlara virus bulaşı; İnfekte kenelerin ısırmasından sonra Viremik hayvanların kesilmesi sırasında hayvana ait kan ve dokulara temastan sonra İnfekte hastalardan (Nozokomiyal) -Direkt temas -İnfekte doku ve kan teması ile -Laboratuvardan olmaktadır BULAŞMA Bir araştırmada 123 KKKA olgusunda predispozan faktörler*; Kene ısırık öyküsü 54 (%44) Hayvan teması ile birlikte kene ısırığı 45 (%37) KKKA hastası ile temas (nozokomiyal) 7 Bilinmeyen 17 (%13) (%6) *http://www.angelfire.com/punk/lymedisease/cchf81.html KKKA Risk grupları • • • Tarım çalışanları Hayvancılık yapanlar -Çiftlik çalışanları • -Çobanlar -Kasaplar -Mezbaha çalışanları -Et ürünleri market işçileri • • • • • Veterinerler ve hasta hayvan ile teması olanlar Endemik bölgelerde görev yapan sağlık personeli Askerler Kamp yapanlar Deri fabrikası çalışanları RİSK ALTINDA KKKA virüsü Dağılımı MAJOR KKKA EPİDEMİLERİ Ülke adı Bölge Zaman Olgu sayısı (n) Mortalite n (%) Afganistan 1998 Mart 19 12 (%64) Kazakistan 1999 Mart 10 2 1999 Temmuz 65 6 (%9) Kosova 2001 Haziran 69 6 (%9) İran 2000-2002 3 epidemi 127 14 (%11) Moritanya 2003 Mart 35 6 (%17) Rusya Stavropol Türkiye’de Durum •Fark edilen ilk olgu Mayıs 2002’de Tokat’ta görülmüştür. •2003 yılında hastalığın KKKA olduğu anlaşıldı Türkiye’de Durum • Başta Karadeniz ve Orta Anadolu olmak • • üzere Tokat, Sıvas, Çorum ile birlikte 22 ilimizde görüldü 2002-2006 arasında 815 olgu-43 ölüm Amasya, Ankara,Artvin, Aydın, Balıkesir, Bolu, Çorum, Erzurum, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale, Mardin, Sivas, Tokat, Yozgat 2004 KKKA Vakalarının Görüldüğü İller (Türkiye, 2002-2003) KKKA Vakalarının Görüldüğü İller ( Türkiye, 2005) KKKA Vakalarının Görüldüğü İller (Türkiye, 2004) Yıllara göre olgu sayıları YIL OLGU ÖLÜM 2002-2003 150 6 2004 249 13 2005 266 13 2006 438 27 2007 717 33 2008- 492 39 VAKA SAYISI KKKA VAKALARININ AYLARA GÖRE DAĞILIMI (TÜRKİYE; 2004-2007) 300 250 200 150 100 50 0 MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM 2004 2 8 36 65 103 27 2 1 2005 0 10 40 72 99 36 4 5 2006 4 31 56 182 127 35 1 0 2007 3 27 148 253 180 58 15 0 YILLAR KKKA VAKALARININ VE ÖLÜMLERİNİN YERLEŞİM YERLERİNE GÖRE DAĞILIMI (TÜRKİYE; 2007, n (V)=717, n (Ö)=33 VAKA SAYISI 120 100 80 60 40 20 0 VAKA SAYISI ÖLÜM KASTAMO TOKAT ÇORUM YOZGAT SİVAS ERZM 139 84 78 55 44 34 29 7 7 7 2 0 0 2 NU ÇANKIRI AMASYA G.HANE GRSUN KRBÜK BOLU ARTVİN ERZCN 28 il 28 27 22 20 14 13 12 118 2 1 1 1 1 0 1 0 İLLER Patogenez • Hedef hücreler mononükleer fagositik sistem • • • hücreleridir, bunların damar dışına çıkışlarıyla fokal doku nekrozları oluşur. Vasküler sistem, özellikle de endotel hastalık gelişiminde anahtar rol oynamaktadır. Endotel hücreleri virusların doğrudan ya da dolaylı hedefleridir Masif kutanoz ekimoz, koagülasyon sistemi ve endotel bütünlüğünde bozulmayı göstermektedir. KKKA: Klinik özellikler • • • • • • Kene ısırığından sonra 4-12 günlük kuluçka süresinden sonra Enfekte vücut sıvıları ile temastan 2-7 günlük kuluçka süresinden sonra Ani başlayan ateş, titreme, kas ağrıları, şiddetli başağrısı Kırıklık, GI semptomlar, iştahsızlık Lökopeni, trombositopeni, hemokonsantrasyon, proteinüri, AST Kanamalar (hematoma, ekimozlar) Prognoz • Hafif ve orta derecede klinik seyir • • • gösterenler yaklaşık 9-10 günde iyileşir İyileşen olgularda sekel görülmez Mortalite oranı ortalama % 30 (% 8-80) Ölüm klinik bulguların 2. haftasında görülür Başlangıç Semptomları (Nonspesifik) Sıklıkla ani başlayan • Ateş • • • • • Baş ağrısı Aşırı halsizlik, yorgunluk Eklem ve kas ağrısı Karın ağrısı Bulantı, kusma ve ishal Başlangıç Semptomları (Nonspesifik) • Boğaz ağrısı • • • • Konjunktivit Sarılık Fotofobi Duygu-durum değişikliği Başlangıç Bulgularını Takiben (Kanama Bulguları) • Deri altına kanama (Peteşi, Ekimoz) • Burun kanaması • Diş eti kanaması • Hemoptizi • Hematemez • Melena, Hematüri, Metroraji • İç organlarda kanama Başlangıç Bulgularını Takiben • Hepatomegali • Lenfadenopati • Konfüzyon • Taşikardi Ciddi ve Ağır Seyreden Olgularda Hastalığın İlerleyen Dönemlerinde • Şok • Santral sinir sistemi fonksiyon bozukluğu • Koma • Karaciğer yetmezliği • Böbrek yetmezliği • Solunum yetmezliği • DİK Laboratuvar Bulguları • Trombositopeni • Lökopeni • AST, ALT yüksekliği • LDH ve CK yüksekliği • Total protein düşüklüğü • Hiperbilurubinemi • PT, aPTT uzaması CDC Public Health Image Library CDC Public Health Image Library CDC Public Health Image Library KKKA Tanısı : laboratuvar sonuçları LÖKOPENİ, özellikle nötropeni TROMBOSİTOPENİ Hematokrit önce hafif yükselir sonra hızla düşer ASL, AST düzeyleri yükselir Proteinüri ve hematüri Hafif azotemi, bilirubin yükselir KKKA Tanısı : laboratuvar tanısı Viral tespit: kan örneği • RT-PCR (nested) • Hücre kültürü (Vero E6 hücreleri) KKKA Tanısı : laboratuvar tanısı Viral tespit: kan örneği • RT-PCR (nested) • Hücre kültürü (Vero E6 hücreleri) Antikor tespiti : Serum örneği - IFA - ELISA IgM (immuno-capture) IgG Akut ve konvelasan dönem serumlarında virüse spesifik IgG titresinde ≥4 kat artış KKKA Tanısı : laboratuvar tanısı Viremi 10-12 gün (ateşsizde de) 16. güne kadar PCR ile tespit edilebilir 9. Günde tüm hastalarda IgM veya IgG antikorları var Gerekli bilgi : ATEŞİN BAŞLADIĞI TARİH KKKA : viral/antikor kinetiği IgM IgG viremi 0 5 10 RT-PCR 16 Viral izolasyon ELISA IgM IgG IgM süresi: 2-3 aydan 6 aya… IFA KKA Tedavisi: Kardiyovasküler • Hemodinamik resüssitasyon & monitorizasyon • invasif (S-G catheter) • Dikkatli sıvı tedavisi • Kolloid kullanımı • hemodializ veya hemofiltrasyon • • (gereğinde) Vasopressörler ve kardiyotonik ilaçlar Dikkatli sedasyon ve analjezi KKA Tedavisi: Hematolojik • Koagülasyon çalışmaları ve klinik yönlenme • pıhtılaşma faktör replasmanı • trombosit transfüzyonları • Trombosite etki eden ilaç veya IM • enjeksiyonlarından kaçınılır DIK bazı VKA lerde önemlidir (RVF, KKKA, Filovirüslar) KKA: Destek Tedavisi • Ateşli hastalık takip ve tedavisi: sıtma, riketsiya, leptospiroz tifo, dizanteri • Erken hastaneye yatırma • Dikkatli sedasyon ve analjezi • Dikkatli hidrasyon • Pressörler, kardiyotonik ilaçlar • Koagülasyon sisteminin desteklenmesi KKA Tedavisi: Anti-viral Tedavi • Ribavirin • Arenaviridae (Lassa, AHF, BHF) • Bunyaviridae (HFRS, RVF, KKKA) • İmmün (konvalesan) plazma • Arenaviridae (AHF, BHF, ? Lassa) • Pasif immunoprofilaksi: temas sonrası? KKA Tedavisi: Ribavirin • Tedavi • 30 mg/kg IV tek yükleme dozu • 16 mg/kg IV q 6 saat 4 gün • 8 mg/kg IV q 8 saat 6 gün • Profilaksi • 500 mg PO q 6 saat 7 gün Not: Parenteral veya oral ribavirin araştırma fazında McCormick JB et. al. N Eng J Med 314(1):20-26, 1986. Jahrling PB et al. J Infect Dis 141:580-589, 1980. KKA Tedavisi diğer • Ampirik olarak sıtma, tifo, riketsiyöz tedavisi • Sekonder bakteriyel enfeksiyonlara karşı tedavi: • nozokomiyal pnömoni, AİY, bakteremi T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı 0 6 1 0 0 . S ı h h ı y e A N K A R VAKA BİLDİRİM FORMU A Tel & Faks 0 312 431 28 85 E-mail:rsepi@sağlik.gov.tr HASTANIN MUAYENE EDİLDİĞİ / YATIRILDIĞI KURUMA AİT BİLGİLER Sağlık Kuruluşunun adı İlçe İl Kodu Doktorun Adı-Soyadı Tel / Faks / E-Posta Hasta kayıt-dosya No: Tarih:___ / ___ / 20 __ HASTAYA AİT BİLGİLER 1-Kimlik ve ev halkı bilgileri (I) Adı-Soyadı : (ii) Yaşı: (iii) Cinsiyeti:1.Erkek 2.Kadın (iv) Ev Adresi (vi) Mesleği (vii) Yaşanılan bölge: Kırsal Kentsel 2-Hastalığın seyri (I) Hastalığın başladığı tarih 3-Klinik semptom ve bulgular Ateş (.........) İshal Splenomegali Öksürük Kilo Kaybı Bulantı İntestinal Kanama Hepatomegali Dispne Stupor Kusma Baş ağrısı Larenjit/tonsillit/farenjit Hemoptizi Koma Epistaksis Döküntü Diğer:...................... Karın Ağrısı Lenfadenopati Akciğer oskültasyon bulguları : Akciğer radyoloji bulguları : 4-Laboratuvar bulguları Hematolojik bulgular : RBC WBC: Lökosit: Lefosit : Trombosit: Sedim: Biyokimyasal bulgular : SGOT: SGPT: LDH: GGT: CK: Alkalen Fos: Bilirubin: İD: D: Tot: EPİDEMİ KONTROLÜ • Kişisel korunma önlemlerinin alınması • Kene sayısının azaltılması KORUNMA VE KONTROL • Etkin ve güvenilir aşısı yoktur. • Kenelerin aktif olduğu dönemde bol oldukları yerlerden • • • • • kaçınma, Kapalı giysi, Ayakkabı, Giysi ve deride kene kontrolu, Hayvanlarla uğraşanların eldiven ve koruyucu giysiler giymesi, Hayvan sahipleri hayvanlarını ve hayvan barınaklarını kenelere karşı uygun akarisitlerle ilaçlamalıdır. KORUNMA VE KONTROL • Piknik amaçlı olarak su kenarları ve otlak şeklindeki • • yerlerde bulunanlar döndüklerinde mutlaka üzerlerini kene bakımından kontrol etmeli, kene varsa vücuttan uzaklaştırılmalıdır. Ormanlarda çalışan işçilerin ve ava çıkanların lastik çizme giymeleri veya pantolonlarının paçalarının çorap içine almaları kenelerden koruyucu olabilmektedir. İnsan ve hayvanları korumak için repellent olarak bilinen böcek kaçıranlar dikkatli bir şekilde kullanılabilir. KENE KOVUCU İLAÇLAR • • • Giysilere, çadır, uyku tulumu, koltuk, kanepe, halı, kilim perde, duvar gibi kenenin uzak tutulması istenen alanlara uygulanır. Uzun süreli koruma sağlar. Giysilere giymeden önce uygulanıp kuruduktan sonra giyilir. Ken-Kov Aeresol (TAMAY) Anti-Kene Sprey (PCI) Sivrisinekler için piyasada mevcut olan direkt vücuda sürülen ilaçlar kenelere karşı da kullanılabilir. Kısa süreli koruma sağlar. OF, KOV, SİN-KOV vb. • Diethyl toluamide (DEET) içeren kene kovucu losyonların deriye sürülmesi böcekleri kaçırır (yüz ve ele sürülmez). • Tekrarlayan uygulamalarda nörotoksiktir bu nedenle bazı araştırmacılar çocuklarda tekrarlayan uygulama önermemektedir. • Permetrin bazlı losyonlar giysilere uygulanır KORUNMA • Kırsal alanlarda derinin örtülü olması • Giysilere Permethrin repellen– (0.5% permethrin SADECE giysilere) • Günde iki kez kene kontrolü ve çıkarılması • Kene tespit edilirse parçalamadan ve temas etmeden çıkarılması • Ağaçlık alan ve toprakla temas şüphesinde giysilerle önlem VKA: İnsandan-insana bulaş • Yok: Sarı humma, Deng, Rift Valley ateşi, Kyasanur, Omsk (arboviruslar), hantavirus • Düşük: Lassa ve Güney Amerika Arenavirusları • Yüksek:Ebola, Marburg, Kırım-Kongo KA İnfeksiyon Kontrol KENELERLE BULAŞAN HASTALIKLAR Lyme Hastalığı • Avrupa ve ABD de en sık görülen vektör aracılıklı enfeksiyon hastalığıdır. • Etken: Borrelia Burgorferi grubundan spiroketlerdir. • Vektör: Ixodes keneleridir Lyme hastalığı Ixodes kenelerinin yaşam alanları Lyme Hastalığı Klinik bulgular • • Lyme hastalığı multisistemik bir enfeksiyon hastalığıdır Deri, kalp, sinir sistemi ve eklemler başta olmak üzere tüm organlar etkilenebilir • Lyme hastalığı döneme göre farklı klinik bulgular ile seyreder Eritema Migrans • Tipik “bulls eye” döküntü • Çok sayıda konsantrik • • • • daireler Zamanla genişler Ağrısız Kabarık Sıcak Lyme hastalığı – Deri döküntüsü Multipl Eritema Migrans (Deri döküntü) Lenfositoma • Sıcak, kırmızı, ağrılı • • kulak Kulak memesini de tutabilir B. Burgdorferi giriş Lyme stages • Stage 1 - Early localized infection (1-30 d after the bite) • isolated erythema migrans and patients who present with an undifferentiated febrile illness • Stage 2 - Early disseminated LD (weeks to months after the bite) • secondary (usually hematogenously spread) skin lesions and to the extracutaneous manifestations that occur during the initial weeks to months of infection. Symptoms related to this stage occur in at least 50% of all untreated patients • Stage 3 - Chronic Lyme disease (months to years after infection and may occur after a period of latency) primarily rheumatologic and neurologic manifestation Lyme hastalığı Tanı Klinik bulgular ile konulan Lyme hastalığı tanısı, Borreliyal antikorların aranmasına dayanan kan testleri ile desteklenmelidir Yalancı pozitif (aşırı tanı koyma) Yalancı negatif İlk aşama ELISA veya IFA testi uygulanır Negatif ise ileri bir teste gerek yoktur İkinci aşama Western immunoblot testi uygulanarak bazı B. Burgdorferi antijenerine karşı gelişmiş antikorlar aranır. Lyme hastalığı Tedavi • Doksisiklin birinci seçenek eşlik edebilecek diğer enfeksiyonlardan korumak için • • • Standart tedavi 14-28 gün sürmektedir. Çocuklarda amoksisilin, gebelerde seftriakson önerilmektedir. Nörolojik tutulum varsa intravenöz tedavi önerilmekte. Keneyle bulaşan hastalıklar Proflaksi ve aşı • Lyme hastalığı için kullanılan aşı piyasadan kalkmış bulunmaktadır. • Proflaktik tek doz 200 mg doksiskilin tedavisi tartışmalıdır. - 48 saatten kısa süreli kene ısırıklarında hastalık riski düşük - Güvenirliği ile ilgili yeterince çalışma yok Benekli ateş grubu riketsiyozlar • Dünyanın farklı bölgelerinde görülen ve birbirine oldukça benzeyen riketsiya türlerince oluşturulan çeşitli hastalıklar bulunur • Genellikle ilk bulundukları bölgenin adıyla isimlendirilirler Akdeniz benekli ateşi: R. conorii Kayalık dağlar benekli ateşi: R. ricketsii Afrika kene ısırığı ateşi: R africae Queensland kene tifüsü: R australis Sibirya kene tifüsü: R sibirica Benekli ateş grubu riketsiyozlar Akdeniz benekli ateşi (Boutonneuse fever) • Akdeniz ülkelerinde ve ülkemizde endemik olarak görülmektedir. • Etken: Riketsia Conori’dir • Kaynak: Yabani kemirgenler, köpek ve kedi Vektör : Ülkemizde, köpek kenesi “Rhipicephalus sanguineus” Benekli ateş grubu riketsiyozlar Ortak klinik bulgular • Kenenin ısırdığı bölgede nedbe dokusu (siyah benek, tache noire) • • Bölgesel lenf adenopati Ateş (38-40ºC), şiddetli baş ağrısı, titreme, eklem ve kas ağrıları, güçsüzlük • Ateşi izleyen 3-4. günlerde kollardan başlayarak gövdeye yayılan, el içi ve ayak tabanını içine alan bazen purpurik döküntü başlar. • • Döküntünün periferden merkeze ilerlemesi karakteristiktir. Tedavi doksisiklin TULAREMİ Tularemi • Ülkemizde zaman zaman salgınlar yapmaktadır. Marmara bölgesinde sık Etken: Francisella tularensis Biyolojik savaş ajanı olarak kabul edilmektedir. Vektör: 10 dan fazla kene türü bu bakteriyi bulaştırabilmekte Doğal kaynakları: Tavşan, fare, sincap gibi kemirgenlerdir Bulaşma • • • • Böcek veya hayvan ısırığı (kene) Kontamine hayvan ürünleri veya materyaller ile temas Kontamine su ve yiyecekler yoluyla Kontamine toz inhalasyonu Tularemi Klinik bulgular • Klinik bulgular mikroorganizmamın vücuda giriş yoluna göre değişmektedir • • • • • • • En az 6 klinik subtipi bulunmaktadır Ülseroglanduler Glandüler Tifoidal Oküloglandüler Pnomonik Orofarengeal Ülseroglandüler form TUS 2012 • Yirmi beş yaşında kadın hasta baş ağrısı, ateş, hâlsizlik, iştahsızlık ve yaygın kas ağrıları şikâyetleri ile başvuruyor. Burun ve şiddetli vajinal kanaması olan hastanın öyküsünden 10 gün önce kene tarafından ısırıldığı öğreniliyor. Aşağıdaki testlerden hangisi bu hastada sık saptanan laboratuvar bulguları arasında değildir? A) Trombositopeni B) Erken dönemde lökositoz C) Karaciğer enzim yüksekliği D) Laktat dehidrogenaz yüksekliği E) Kreatinin fosfokinaz yüksekliği TUS 2012 • Yirmi beş yaşında kadın hasta baş ağrısı, ateş, hâlsizlik, iştahsızlık ve yaygın kas ağrıları şikâyetleri ile başvuruyor. Burun ve şiddetli vajinal kanaması olan hastanın öyküsünden 10 gün önce kene tarafından ısırıldığı öğreniliyor. Aşağıdaki testlerden hangisi bu hastada sık saptanan laboratuvar bulguları arasında değildir? A) Trombositopeni B) Erken dönemde lökositoz C) Karaciğer enzim yüksekliği D) Laktat dehidrogenaz yüksekliği E) Kreatinin fosfokinaz yüksekliği TUS 2012 • Çocuklarda tulareminin en sık • görülen klinik şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Pnömoni B) Ülseroglandüler C) Orofaringeal D) Oküloglandüler E) Tifoidal TUS 2012 • Çocuklarda tulareminin en sık • görülen klinik şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Pnömoni B) Ülseroglandüler C) Orofaringeal D) Oküloglandüler E) Tifoidal TUS 2013 Kırım Kongo kanamalı ateşinde kullanılabilen tek antiviral ilaç aşağıdakilerden hangisidir? a. Lamivudin b. Ribavirin c. Oseltamivir d. Asiklovir e. Gansiklovir • TUS 2013 Kırım Kongo kanamalı ateşinde kullanılabilen tek antiviral ilaç aşağıdakilerden hangisidir? a. Lamivudin b. Ribavirin c. Oseltamivir d. Asiklovir e. Gansiklovir •
