Domuz Gribi (H1N1)

GRĠP ve GRĠPTEN
KORUNMA YOLLARI
Yeni bir Influenza A virüsü:
A Tipi Grip Virüsü
 Hemaglutinin (H) ve Nöraminidaz (N) yüzey antijenine göre 15
alt tipe ayrılır
 Normalde kaynağı memeli hayvanlardır
 10-40 yılda bir antijenik şift olur
 İnsandan insana bulaşma özelliği kazanır
 H5N1 (Kuş gribi) ve H1N1 (Domuz girbi)
 1918 gribinin etkeni de H1N1 tipi virüs
Grip Virüsünün Özellikleri
 Üç tip grip virüsü bulunmaktadır
1. A tipi: Yaygın epidemi ve pandemi
2. B tipi: Seyrek bölgesel veya yaygın epidemi
3. C tipi: Sporadik vakalar, küçük bölgesel salgın
Domuz Gribi
 Domuz gribi domuzlarda düzenli salgınlara neden olur.
 Domuzlar arasında hızla bulaşır ama ölüm hızı düşüktür
 Başlıca dört tip domuz gribi; H1N1, H1N2, H3N2, H3N1
 Domuzlarda en fazla izole edilen tip H1N1
 Domuz gribi insanlarda sporadik vakalara nden olur
 Vakaların çoğu domuzlarla sıkı temas içinde olanlar
 CDC 2005 – 2009 arasında 12 insan vakası rapor etti
TANIMLAR
 Virüs: gözle görülemeyen ancak
hastalığa neden olan virgül Ģeklindeki
mikroorganizmalardır.
 Ġnfluenza: diğer adı grip hastalığı;
 yüksek ateĢ,
 baĢ ağrısı,
 halsizlik ve
 yaygın vücut ağrısı ile seyreden
viral bir hastalık
Nisan 2009
Yeni bir Influenza A virüsü saptandı
Genetik ve antijenik olarak dolaşımdaki mevsimsel influenza virüslerinden
farklı, domuzlardaki influenza virüsleriyle ilişkili
Swine- origin influenza virus A/H1N1 (S-OIV) 2009 H1N1
Pandemic (H1N1) influenza A
Influenza virus

Orthomyxoviridea familyasının tek üyesi

ss RNA genom, negatif polariteli
- helikal nükleoprotein (NP)
- 8 segmentli ribonükleoprotein (RNP)

Zarflı virus* (80-120nm çapında)

Pleomorfik (Filamentöz, sferik)
- Nöraminidaz (N1N9)
- Hemagglütinin (H1H16)
* LP zarf
Isı, kuruluk,
deterjanlar
ve kimyasal
çözücülere
duyarlı
Influenza virüslerin elektron mikroskop görüntüleri
(Negatif boyama yöntemiyle): hemaglutinin ve
nöraminidaz çıkıntıları etraflarında bir hale görüntüsü
oluşturmaktadır.
Hemagglutinin (HA)
Nöraminidaz (NA)
Farklı hayvan türlerinde HA
ve NA alttiplerinin dağılımı
İnfluenza A virüs replikasyonu
Influenza A virus pandemileri
H2N2
H2N2
H1N1
H1N1
H3N8
1895
1905
1889
Rusya
influenza
H2N2
1915
Pandemik
H3N2
1925
1900
Eski Hong
Kong influenza
H3N8
1955
1918
İspanya
influenza
H1N1
1965
1975
1985
1968
Hong Kong
influenza
H3N2
H1N1
1995
2005
2009
Pandemik
influenza
H1N1
2010
2015
TANIMLAR
 H1N1: Grip hastalığına neden olan virüslerin bir alt
türüdür.(tipidir)
 Domuz gribi: Yeni bir tür virüs ile oluşan grip
hastalığıdır.
 Pandemi ( küresel salgın): Bir bulaşıcı hastalığın
kıtalararası salgın yapması
20 Yüzyılda meydana gelen salgınlar
 İspanyol gribi
 Asya gribi
 Hong Kong Gribi
• İspanyol Gribi 1918-1919
Dünya Nüfusunun 1/3’ne
bulaĢmıĢ ve 50 milyon
insanın ölümü neden
olmuĢtur.
Asya Gribi 1957-1958
– H2N2
– 1 milyon insanın ölümüne
neden olmuĢtur.
• Hong Kong Gribi 1968
– H3N2
– 1 milyon insanın ölümüne
neden olmuĢtur.
Hong Kong gribi anahtar
genlerini 1918 deki virüsünten
ve kuĢ gribi
virüslerinden almıĢtır
H1N1 (Domuz Gribinin) EVRELERİ
Evre-1
Evre-2
Evre-3
Evre-4 Evre-5 Evre-6
Virüs
hayvanlar
arasında
dolaĢmakta,
virüsün
insanlarda
enfeksiyona
neden
olduğuna
dair bir
bildirim
yoktur
Ġnsanlarda
yeni
virüs yok,
Ancak
hayvanlardaki
Virüsler
yüksek
risklidir
Çoğunlukla
Hayvan
enfeksiyonları,
gözlenmektedir,
Birkaç Ġnsanda
enfeksiyon
görülmeye
baĢlamıĢtır.
Ġnsandan
insana
bulaĢma
sürecinin
baĢlaması
Virüs en az
iki ülkede
toplumsal
düzeyde
salgına
neden
olmaya
baĢlamıĢtır
Genel olarak
toplumda
artmıĢ ve bir
çok ülkede
devamlı
yayılım
göstermektedir.
Domuz Gribi (H1N1) salgını ile ilgili son durum, Ekim 2009
136 ülke veya bölge 430 000 vaka ve 5000 üzerinde ölüm bildirmiĢtir(DSÖ)
ülke
Vaka sayısı
Ölü sayısı
Arjantin
2485
60
Avustralya
5298
10
Brezilya
737
1
Kanada
7983
25
Çin
2040
0
Fransa
310
0
Almanya
505
0
Japonya
1790
0
Meksika
10262
119
Suudi Arabistan
114
0
Güney Afrika
18
0
Türkiye
1600
4
ABD
33902
170
Toplam
430 000 ( Vaka)
5000 ( Ölüm)
Grip Nedir?
 Diğer adı paçavra hastalığıdır
 Grip, virüslerin neden olduğu bir hastalıktır.




Yüksek ateş,
Baş ağrısı,
Halsizlik,
Yaygın vücut ağrısına yol açar.
 Soğuk algınlığı ve nezle gripten daha hafif seyreder.
Nezle ve grip hastalığı farklıdır
Belirtiler
Nezle
Grip
AteĢ
Nadiren
38-39° C
BaĢ ağrısı
Nadiren
Sürekli
Az
Genellikle
Hafif
2-3 Hafta
Tıkalı burun
Genellikle
Nadiren
HapĢırma
Genellikle
Nadiren
Boğaz ağrısı
Genellikle
Nadiren
Nadiren
Genellikle
Genel vücut ağrısı
Yorgunluk
Öksürük
DOMUZ GRİBİ NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR
 İnsan,kuş ve domuz gribini bağlayan reseptörler
vardır. Bu virüsler kendi aralarında genetik materyal
alış-verişinde bulunurlarsa yeni bir tür grip virüsü
ortaya çıkar. H1N1 (Domuz gribi) virüsü de bu tür
bir oluşum sonucunda ortaya çıkmıştır.
 Virüs ilk olarak Mart 2009 ile Nisan 2009 tarihleri
arasında Meksika’da görülmüĢ ve kuzey-Güney
Amerika'da yayılma göstermiĢtir.
Domuz gribinin insanlara geçişi
DOMUZ (H1N1) GRİBİ NEDİR?
 Domuz gribi önce domuzlar arasında bir salgın yapmıĢ,
ardından domuzlardan insanlara ve insandan insana
bulaĢmaya baĢlamıĢ birçok ülkede görülmüĢtür.
 Domuz gribi virüsü insanlar için yeni bir tür virüs
olduğundan, insanlar hastalığa karĢı savunmasız
olacaktır.
 Tüm insanlar bu hastalık açısından risk altındadır.
 Öldürme oranının'' düĢük olmasına rağmen çok yüksek
hızla yayılması nedeniyle risk oluĢturmaktadır
Kimler Risk Altındadır
 YaĢlılar, küçük çocuklar, kronik hastalığı olanlar ve
bağıĢıklık sistemi baskılanmıĢ kiĢiler hastalığı daha
ağır geçirmektedir.
GRİP BELİRTİLERİ NELERDİR?
•Yüksek ateĢ (koltuk
altından ölçülen 38ºC ve
üzeri)
•Öksürük,
•Boğaz ağrısı
•Burun
tıkanıklığı/akıntısı
•Yaygın vücut ağrısı
•BaĢ ağrısı
•Titreme, halsizlik
•Nadiren kusma ve ishal
GRİP TEDAVİSİ
 Hastalığın tedavisinde doktor kontrolünde antiviral
ilaçlar kullanılabilir.
 Doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik ilaç
kullanılmamalıdır.
 Ayrıca doktor kontrolünde destekleyici tedavi (ateş
düşürücü,vb) de kullanılabilir.
GRİP NASIL BULAŞIR?
 Grip virüsü, öksürme, hapşırma ile etrafa saçılan
küçük damlacıklar yoluyla bulaşır.
 Öksürük ya da hapĢırık sırasında ağzınızı ellerinizle
kapattığınızda, mikroplar ellerinize, ellerinizden de
dokunduğunuz çeĢitli yüzeylere bulaĢır.
 Ġnsanlar bu yüzeylere elle temas ederek virüsü alırlar ve
ellerini ağızlarına, burunlarına ve gözlerine temas ettirerek
hastalık etkenini alırlar.
Hapşırmanın hızı
161 km/saat
(100 mil) bulabilir
 Günlük yaşamımızda
sık dokunduğumuz
kapı kolları büyük risk
oluĢturmaktadır.
 Bilgisayar klavyesi,
 Cep telefonu ya da kablolu telefon ahizeleri,
 Televizyon uzaktan kumandaları,
 sandalye, masa ve sıralar,
 kalem, kitap ve defter vb. yüzeyler,
canlı grip virüslerinin bulunabileceği
yüzeylerdir.
GRĠP HASTALIĞINDAN NASIL
KORUNABĠLĠRĠM?
 Okulda bulunduğumuz ortamları, sınıflarımızı,
öğretmenler odasını ve diğer odaları, hava akımını
sağlayacak Ģekilde sık sık havalandırmalıyız.
 Ellerinizi yıkamak hastalıktan koruyacak en önemli
uygulamadır.
 Ġnsanlarla tokalaĢma sonrasında, ellerinizin bütün
yüzeylerini ve parmak aralarını su ve sabun ile iyice
köpürterek yıkamalısınız.
 Yıkama süresi en az 20 – 30 saniye olmalıdır.
DOĞRU EL YIKAMA YÖNTEMİ
DOĞRU EL YIKAMA YÖNTEMİ
EL HİJYENİ
 Ellerimizi yıkadıktan sonra, tek
kullanımlık kâğıt havlu ile
kurulayıp, musluğu bu havlu ile
kapatmalı,
 Kağıt havluyu kapalı çöp
kutusunda depolamak gerekir.
 Su bulunamadığı durumlarda alkol bazlı el
dezenfektanları da el temizliği için
kullanılabilir.
 El dezenfektanlarını kullanırken, elleriniz
kuruyuncaya kadar ovmak gerekir.
GRĠP HASTALIĞINDAN NASIL
KORUNABĠLĠRSĠNĠZ?
 Hasta kişilerle yakın temastan
kaçınmalıyız
 Hasta olduğunu bildiğimiz
kişilerle aramızda en az 1
metre mesafe bulunmasına
dikkat etmeliyiz.
 Hasta kiĢilere çok gerekmedikçe ziyarette
bulunmayınız.
 AlıĢveriĢ merkezleri, tiyatro, sinema, spor
salonu gibi kapalı alanlar ve çok kalabalık
ortamlarda bulunmaktan kaçının.
 Unutmayın; grip hastalığı kiĢiden kiĢiye kolay
bulaĢabilen bir hastalıktır.
 Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan
kaçınmalıyız.
 Mikroplar en çok kirli yüzey ve eşyalara temas etmek
ile bulaştığından, ellerinizle göz, burun ve ağzınıza
dokunmamalıyız.
İlaç tedavisi ve dozları
 Oseltamivir : 75 mg tablet (Tamiflu)
 Zanamivir : 5 mg inhalasyon (Relenza)
 Tedavi
 Oseltamivir : 5 gün, günde iki kez
 Zanamivir : 5 gün , günde 2 kez 2 inhlasyon
 Korunma
 Oseltamivir : 10 gün, günde tek doz
 Zanamivir : 10 gün, günde bir kez 2 inhalasyon
Korunma
 Hasta izolasyonu
 Hastanın cerrahi maske takması
 Sağlık personeli N 95 maskesi
 El yıkama
 Kemoprofilaksi
 Erken tedavi başlanması
H1N1 monovalan aşı





Monovolan aşı
Koruyuculuk 2 haftadan sonra başlıyor
Yan etkiler mevsimsel inf aşısı ile aynı
Mevsimsel influenzaya karşı koruyuculuğu yok
İnaktive aşı (flu shot; swine flu)
 6 aylıktan daha büyüklere
 Gebeler dahil
 Nazal sprey aşı (LAIV)(flumist)
 zayıflatılmış aşı
 Alt sınır 2 yaş
 Gebelere kontrendike
H1N1 aşısı
 ACIP ve CDC önerileri
 Kimler aşılanmalı
 6 ay- 24 yaş arası gençler
 Sağlık personeli
 Gebeler
 25 – 64 yaş arasında ek hastalığı olanlar
 65 yaş ve üzeri öncelikli grup değil
H1N1 aşısı
 Kimler aşılanmamalı
 Yumurta alerjisi olanlar
 İnfluenza aşısına yan etkisi olanlar
 GBS öyküsü (inf aşısı sonrasında 6 haftada GBS
gelişen hastalar)
 Ateşli hastalığı olanlar
 6 aylıktan küçük bebekler
Pandemik Influenza A virus
(H1N1) 2009 aşısı
Monovalan aşı
A/California/7/2009 (H1N1) virus veya benzeri suş
Canlı virüs aşısı
Grip
AŞISI
Burun içine
uygulanır
İnaktif virüs aşısı
Tüm virüs aşısı
Split veya
subunit aşı
Kas içine
uygulanır
Grip AĢısı ÇalıĢmaları hangi
aĢamadadır.?
Sık değiĢim gösteren grip virüsüne karĢı doğal
bağıĢıklığımız bulunmamaktadır.
H1N1 (domuz gribi) hastalığına karĢı kiĢileri
korumak için AġI geliĢtirilmiĢtir.
Öncelikli olarak Sağlık Personelinin aĢılanmasına bu
hafta içinde baĢlanacaktır.
DOMUZ GRİBİ AŞILAMASI
 Her yıl içeriği yenilenen mevsimsel grip aşısı
bulunmaktadır, ancak domuz gribine karşı etkili
değildir.
 Domuz gribi aşısı geliştirme çalışmaları sonlanmıĢtır
ve ülkemizde de bu günler aşılama baĢlayacaktır.
AĢılama Mart ayına kadar sürecek.
 AĢılama sonrasında insan vücudunun bağıĢıklık
kazanması 10 günlük bir sürenin geçmesi gerekiyor.
Kimler Grip AĢısı olacaktır?
Sağlık personeli, asker ve polisler,
Gebeler,Okul öncesi, ilköğretim ve
ortaöğretim öğrencileri, öğretmenler
6 ay-24 yaĢ arasındaki kiĢiler,
Ġtfaiye, ulaĢım, elektrik, doğalgaz
hizmetleri gibi kritik birimlerde çalıĢanlar,
Diyabet, kronik akciğer, böbrek hastalığı,
bağıĢıklık sisteminin baskılandığı
durumları olan kiĢiler.
HASTAYSANIZ ETRAFINIZDAKĠ ĠNSANLARI
GRĠPTEN NASIL KORUYABĠLĠRSĠNĠZ?
Öksürdüğünüzde ya da
hapşırdığınızda; ağzınızı ve
burnunuzu tek kullanımlık
kağıt mendil ya da mendil
bulamadığınızda giysinizin
kolu ile kapatın.
Kâğıt mendili bir kez kullanın, kullandıktan
sonra çöp kutusuna atın ve ellerinizi yıkayın.
 Hastaysak çevrenizdekilerle temasımızı
sınırlandırmamız gerekir.
 Hastaysak, hijyen kurallarına ek olarak, hasta
olmayan insanlara hastalığınızı bulaĢtırmamak için
1 metreden daha fazla yaklaĢmamanız gerekir.
 Bu nedenle hastalığınız süresince, EVİNİZDEN
ÇIKMAYINIZ.
 Hastalığa yakalanan eriĢkinler
belirtiler baĢladıktan sonraki 7 gün
boyunca çevresindekileri
bulaĢtırabilir.
 Çocuklarda ise bu süre 10 güne kadar
uzayabilir.
 Hastalık belirtileriniz geçtikten 1 gün
sonrasına kadar evde istirahat
etmeliyiz.
MASKE KULLANMAK GEREKLĠ MĠDĠR?
 Basit cerrahi maske kullanmak hem gribe karĢı
kendinizi korumada hem de siz hastaysanız sağlıklı
insanların hastalanmasına neden olmamak için
yardımcıdır.
 Ancak tek baĢına maskeye güvenmeyin, el yıkamak
baĢta olmak üzere diğer koruyucu önlemlere de uyun.
Hastalığınızı sağlıklı
insanlara bulaştırmamak için
de cerrahi maske kullanın.
DOMUZ GRĠBĠNE YAKALANABĠLĠR MĠSĠNĠZ?
 Domuz gribi (H1N1) virüsü bulaĢıcıdır ve insandan
insana geçmektedir
 ġu anda ülkemizde vaka sayısı artmaktadır.
Domuz gribi belirtileri oluĢtuğunda ne
yapmalıyız?
 Domuz gribi Ģüpheli bir kiĢi ile temas sonrasında veya
hastalığın görüldüğü bir ortamdan sonraki 2-3 günde
belirti çıkmıĢ ve hastalık belirtilerinde 3 ile 5
gününden sonra bir hafifleme yoksa hemen bir doktora
baĢvurmalısınız.
 Doktorunuz herhangi bir teste ya da tedaviye ihtiyacınızın
olup olmadığına karar verecektir.
 Eğer hastalandıysanız veya hastalık belirtilerini
gösteriyorsanız evde istirahat ediniz ve çevrenizdeki
kiĢilerden de onlara bulaĢtırmamak için uzak durunuz.
 Detaylı bilgi almak için Alo 184 arayabilirsiniz.
HANGĠ DURUMLARDA DOKTORA
BAġVURMALIYIZ?
1. BeĢ günden fazla süren, 38C ve üstü ateĢ,
2. Koyu, iltihaplı balgam
3. Zor nefes alma veya nefes darlığı
4. Bilinç bulanıklığı
5. Ġshal ve kusma
Domuz gribi ile ilgili son güncel bilgileri takip edin!
Domuz gribi konusunda, kendinizi ve ailenizi
korumak için daha neler yapabileceğiniz konusundaki
en güncel bilgileri televizyon, radyo, internet ve
yazılı basın yoluyla takip edin.
www.grip.saglik.gov.tr
UNUTMAYINIZ
KORUNMAK HER ZAMAN İÇİN
TEDAVİDEN
KOLAY VE UCUZDUR.
HİJYEN KURALLARINA UYALIM
GRİBİN YAYILMASINA İZİN
VERMEYELİM