Uzm. Hemşire Aynur EKREN Hemodiyaliz tedavisi ilk defa Hollandalı bir doktor olan Kolff tarafından 1944 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Türkiye de 2013 başları itibariyle yaklaşık olarak 70.000 kişi diyaliz tedavisi ile yaşamlarını sürdürmektedir Diyaliz tedavisinde sağlanan gelişmeler sayesinde, böbrek yetmezliği çeken hastaların diyaliz tedavisi ile hem hayat süreleri uzamaya başlamıştır, hem de hastaların hayat kaliteleri de normale yakın seviyeye gelmiştir. Diyaliz; Yarı geçirgen bir membran aracılıgı ile vücutta biriken metabolik atıklar ile toksik maddelerin kandan uzaklaştırılarak sıvı-elektrolit dengesizliklerinin düzeltilmesinde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Diyaliz çeşitleri Hemodiyaliz Periton diyaliz Hemodiyaliz ; Hemodiyaliz (HD), hastadan alınan kanın bir membran aracılığı ve bir makine yardımı ile sıvı ve solüt içeriğinin yeniden düzenlenmesidir. Hemodiyaliz tedavisi hastanın klinik durumuna göre hafta 2/3/4 defa 4-8 saat olarak uygulanır Uygun ekipmanlar sağlandığı koşullarda evde de uygulanabilir Hemodiyalizin 3 temel prensibi; 1-Difüzyon, membranın iki yanındaki konsantrasyon farkı nedeni ile solütün konsantrasyonu yüksek olan taraftan düşük olan tarafa hareketidir. 2-Ultrafiltrasyon, membranın bir yanından diğer yanına sıvı transferidir. Hidrostatik ve osmatik basınç ile gerçekleşir. 3-Konveksiyon ; Su molekülleri yarı geçirgen bir zardan geçerken solutleri de sürüklerler. Buna “solventin sürüklenmesi” denir. Yarı geçirgen bir zardan su molekülleri hidrostatik yada ozmotik gradient ile hareket eder. Hemodiyaliz uygulaması için; Hasta (yeterli akımı sağlayan bir damar erişim yolu ) Diyaliz makinası Diyaliz membranı içeren diyalizör Kan ve diyaliz solusyonunun taşınması için setler Diyaliz solusyonu (diyalizat) Su sistemi Yeterli kan akımının sağlanması için kalıcı veya geçici vasküler giriş yolu sağlanmalıdır. Geçici vasküler girişim yolu için ; çift lümenli bir kateter - femoral - internal juguler - subclavian vene perkütan olarak yerleştirilir Kalıcı vasküler girişim yolları -Arteriovenöz fistül: en çok tercih edilen vasküler girişim yolu -Arteriovenöz greft -Kalıcı kateter Hemodiyalizde akut komplikasyonlar Hipotansiyon Kramplar Bulantı ve kusma Baş ağrısı Gögüs ağrısı Sırt ağrısı Kaşıntı Ateş ve titreme Diğer komplikasyonlar; Diyaliz diseguilibrium(dengesizlik) sendromu Aritmiler Kalp tamponadı Kanamalar (kafa içi ve gis kanamaları) Konvulziyon Hemoliz Hava embolisi Diyaliz membranının yırtılması Sıvı-elektrolit metabolizması bozuklukları Periton diyalizi; İlk defa 1923 yılında Ganter isimli bir hekim tarafından uygulanmaya başlanmıştır. Periton diyalizi; periton boşluğu ve periton zarından yararlanılarak gerçekleştirilen bir diyaliz yöntemidir. Periton diyalizi tekniği İnfüzyon Bekletme Drenaj Karın boşluğuna uygulanan solüsyonun 4-6 saat bekletilmesi sonrasında yeni bir solüsyon ile değiştirilir. Bu süre içerisinde hastanın kanında bulunan fazla sıvı ve zararlı maddeler solüsyona geçmektedir. Bu işlem hasta tarafından gün içerisinde 4-5 defa tekrarlanır. Periton diyalizi için temel gereksinimler; Kateter Uygun formülde diyalizat sıvısı Kateter ile diyalizat arasında bağlantı sistemi Diyaliz solüsyonları şeffaf, yumuşak plastik torbalarda bulunur. Baz olarak en sık laktat kullanılmaktadır. Potasyum içermez. Ozmotik ajan dekstrozdur. Kateterlerin yerleştirilmesinden sonra görülen komplikasyonlar: Kateter çıkışyerinde infeksiyon Tünel infeksiyonu Dış kafın dışarı çıkması Diyalizat sızması Kateterin tıkanması Kronik periton diyalizi çeşitler; Sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) Sürekli Aletli periton diyalizi (APD) - Sürekli siklik periton diyalizi (SSPD) -Sürekli Gece aralıklı periton diyalizi (GAPD Periton diyalizinin infeksiyöz komplikasyonları; Peritonit Çıkış yeri infeksiyonu DİNLEDİĞİNİZ İÇİN ; TEŞEKKÜRLER