AMİNO ASİDLER ve PROTEİNLER EGE ÜNİVERSİTESİ BİYOMÜHENDİSLİK BÖLÜMÜ 2004-2005 Doç. Dr. Ferhan Girgin Sağın AMİNO ASİDLER-yapı Hidrofobik - nonpolar Hidrofilik - polar, yüksüz Bazik – pozitif yüklü (NH3+) Asidik – negatif yüklü (COO-) yan grup amino grubu karboksil grubu Amino asid PEPTİD BAĞI peptid bağ PEPTİD BAĞ DİPEPTİD OLUŞUMU DİPEPTİDLER Karnozin; Beta alanil histidin Nörotransmitter (Beyin ve kasta haberleşmeyi sağlar) Karnozin, beyin yaşlanmasını geciktirir Anserin; Beta alanil N- metil histidin DİPEPTİDLER Aspartil fenil alanin metil ester TRİPEPTİDLER TRH (Thyrotropin releasing hormone) - hipofizden salgılanır, tiroid bezinden tiroid hormon salımını uyarır Glutatyon ( glutamil sisteinil glisin) GLUTATYON (GSH) Proteinlerdeki sistein tiol yan zincirlerini redükte halde tutan nonenzimatik bir redükleyici ajan Tripeptid -glutamik asid + sistein + glisin GLUTATYON’un görevleri İmmun sistemin destekçisi – lenfositlerin çoğalması, antikor üretimi Antioksidan – Bakteri, virüs, serbest radikallere karşı güçlü koruyucu Diğer antioksidanların düzenleyicisi – C ve E vitamini gibi diğer antioksidanların görev yapabilmesi için redükleyici glutatyona gereksinim vardır Detoksifiye edici ajan – Karsinojenler ya da diğer zararlı metabolitlerin vücuttan uzaklaştırılması için glutatyon kullanılır Redükte GLUTATYON (GSH) Okside GLUTATYON (GSSG) NANOPEPTİDLER Vazopressin- Anti Diüretik Hormon (ADH) Oksitosin Hipofizden salınırlar NANOPEPTİDLER Vazopressin- Anti Diüretik Hormon (ADH) Düz kasların kasılması (damar duvarı) Böbrekten suyun geri emilimi Oksitosin Düz kasların kasılması (uterus ve meme bezi) Doğumun başlatılması için kullanılabilir BİYOLOJİK FONKSİYONLARINA GÖRE PROTEİNLER Protein fonksiyonu Örnekler Biyokimyasal katalizör Enzimler Yapıtaşı Kemik, saç, tırnak proteinleri Kasılma-hareket Kas proteinleri Yabancı molekül/maddelere karşı savunma Antikor, immunglobulin, pıhtılaşma proteinleri Taşıma Albumin, transferrin, hemoglobin Metabolizmanın düzenlenmesi Hormonlar Besin ve depo Kazein, buğday, mısır PROTEİNLER Primer yapı- amino asid sekansı (peptid bağ) POLİPEPTİD KİMYASI Amino uç Karboksil uç PROTEİNLER Primer yapı- amino asid sekansı (peptid bağ) Sekonder yapı- kıvrımlar (a heliks, b kırmalı, random) PROTEİNLERİN İKİNCİL YAPISI PROTEİNLERİN İKİNCİL YAPISI PROTEİNLERİN İKİNCİL YAPISI PROTEİNLER Primer yapı- amino asid sekansı (peptid bağ) Sekonder yapı- kıvrımlar (a heliks, b kırmalı, random) Tersiyer yapı- 3 boyutlu görünüm (fibröz ya da globüler) FİBRÖZ PROTEİN GLOBÜLER PROTEİN PROTEİNLER Primer yapı- amino asid sekansı (peptid bağ) Sekonder yapı- kıvrımlar (a heliks, b kırmalı, random) Tersiyer yapı- 3 boyutlu görünüm (fibröz ya da globüler) Kuaterner yapı- protein zincirlerinin nonkovalan ilişkisi PROTEİN YAPISI PROTEİN YAPISI