AVH-2.s n f - İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
advertisement
Viral Hepatitler Prof. Dr. Fehmi TABAK Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Akut Hepatit İkter AST, ALT Bilirubin Karaciğer hücresi nekrozu Virüsler İlaçlar & Alkol İskemik hepatit Otoimmun hepatit Tarihçe • • • • • HBV-1963 HAV-1973 HDV-1977 HCV-1989 HEV-1992 Epidemiyoloji • Tüm dünyada ~350 milyon kişi taşıyıcı • Ülkemizde taşıyıcılık oranı : ~%5 • Ülkemizde ~3-4 milyon kişi taşıyıcı • Ülkemizde yaklaşık yılda 15.000 kişi gelişen komplikasyonlar nedeniyle kaybedilmektedir. KHB – Coğrafik dağılım 1/3 - %5 HBsAg Prevalansı 1/3-%5 8% - Yüksek 2-7% - Orta <2% - Düşük HDV NANE HCV 1% 12% %3 HAV 35% HBV 49% Bulaşma • • • • Fekal-Oral (HAV, HEV) Parenteral (HBV, HCV, HDV) Horizontal Vertikal Etkenler Primer hepatotropik virüsler • • • • • HAV HBV HCV HDV HEV Sekonder hepatotropik etkenler • Virüsler • Bakteriler • Parazitler • Mantarlar Tüm AVH olgularında klinik, laboratuvar ve tedavi benzer olup, özgül tanı farklılıklar gösterir. Klinik - AVH • • • • • Asemptomatik seyir Semptomatik seyir Uzamış kolestaz Relapslarla seyreden hepatit Fulminant hepatit Asemptomatik seyir • Sıklık : ~%70 • Yaş arttıkça sıklığı azalır. • HBV’nde asemptomatik seyreden olgularda kronikleşme daha sık. 100 100 80 80 60 60 Kronikleşme 40 40 20 20 Semptomatik enfeksiyon 0 Doğum 1-6 ay 7-12 ay 1-4 yıl Enfeksiyon yaşı 0 Yetişkinler Semptomatik enfeksiyon (%) Kronik enfeksiyon (%) Yaş-Seyir ilişkisi Semptomatik seyir • • • • Kuluçka evresi Prodromal evre İkterik evre İyileşme evresi Kuluçka evresi HAV: 2-7 hafta HBV: 2-6 ay HCV: 6-7 hafta HDV: Koenfeksiyonda 2-6 ay Süperenfeksiyonda 2-8 hafta HEV: 2-8 hafta Prodromal evre • İkter öncesi 3-4 gün sürer • Halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal, ateş, karın ağrısı • Grip benzeri tablo : A tipi • Serum hastalığına benzer tablo : B tipi İkterik evre • Sklerada ikter, idrar renginde koyulaşma, akolik dışkı • Kaşıntı • FM : İkter, hepatomegali, splenomegali • Ciddiyeti ve seyir süresi etkenin tipi ile değişir Yakınma 100 80 60 40 74 92 73 67 49 79 47 20 0 Halsizlik 67 26 12 Bulantı-K 50 Sklerada ikter B tipi 76 39 14 26 Ateş 33 18 18 13 6 Ağrı(K/E) Cerrahpaşa / Enfeksiyon-1992&1997 A tipi Fizik muayene bulguları 100 80 94 60 89 40 20 0 İkterik sklera 61 66 58 45 53 24 8 16 Hepatomegali B tipi A tipi Ateş Cerrahpaşa / Enfeksiyon-1992&1997 İyileşme evresi • 1-4 hafta sürer. • Klinik iyileşme • Biyokimyasal iyileşme – A tipi : 125 gün – B tipi : 208 gün • Virolojik iyileşme (2-3 ay) • Histolojik iyileşme (6 ay) Fulminant hepatit • Semptomlu olguların %0.1-1’inde görülür. • Sıklık etkene göre değişir. • İkterden sonraki 12 hafta içinde gelişir. • Bilinç bulanıklığı, beklenenden daha hızlı ALT düşüşü, PZ’nda uzama düşündürmeli • C tipinde çok nadir, D tipinde en fazla • Mortalite yüksek (~%90) Komplikasyonlar • • • • • • FH Aplastik anemi Esansiyel Mikst Kriyoglobulinemi Glomerulonefrit PAN Kronik hepatit ve HCC Laboratuvar - AVH • Transaminazlarda artış – x 8-10 – ALT>AST • Bilirubinlerde artış – Direkt>İndirekt – AF artışı < x 3 • Protrombin zamanı • Genellikle değişmeyen parametreler – Proteinler, A/G, CPK, GGT, LDH, ESR TANI Özgül tanı, serolojik testlerle konur Hepatit A Virüs Enfeksiyonu Tipik Serolojik Seyir Total anti-HAV Semptomlar Titre ALT Fekal HAV 0 1 IgM anti-HAV 2 3 4 5 6 Temastan sonraki aylar 1 2 2 4 HBV Akut Hepatit B Virüs Enfeksiyonu Tipik Serolojik Seyir Semptomlar anti-HBe HBeAg Total anti-HBc Titre HBsAg 0 4 anti-HBs IgM anti-HBc 8 12 16 20 24 28 32 36 Temas sonrası haftalar 52 100 HBV - HDV Koenfeksiyon Tipik Serolojik Seyir Semptomlar Titre Yüksek ALT anti-HBs IgM anti-HDV HDV-RNA HBsAg ve AntiHBc IgM Temas sonrası Total anti-HDV HBV - HDV Süperenfeksiyon Tipik Serolojik Seyir Sarılık Semptomlar Total anti-HDV Titre ALT HDV-RNA HBsAg IgM anti-HDV Temas sonrası zaman Akut HCV Enfeksiyonunun Serolojik Seyri anti-HCV Semptomlar +/- Titre HCV RNA ALT Normal 0 1 2 3 Aylar 4 5 6 1 2 3 Yıllar 4 Hepatit E Virüs Enfeksiyonu Tipik Serolojik Seyir Semptomlar ALT Titre Anti-HEV IgG Anti-HEV IgM Dışkıda virüs 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Temas sonrası haftalar 9 10 11 12 13 Hangi serolojik testleri isteyelim? • HBsAg • AntiHBc-IgM • Anti-HAV- IgM • • • • Anti-HCV HCV-RNA Anti-HEV- IgM/IgG Kliniğinin düşündürdüğü sekonder etkenler Ayırıcı tanı • • • • • Toksik hepatitler İskemik hepatit Otoimmun hepatit Alkolik hepatit Leptospiroz Tedavi - AVH • Semptomatik • Yatak istirahati • FH gelişirse YBÜ’nde izlenmelidir ve transplantasyon düşünülmelidir. • Alkol ve hepatotoksik ilaçlar yasaklanır. • Akut HCV enfeksiyonunda özgül tedavi düşünülebilir. • Kortikosteroidler yararsız. Korunma A ve B tipi hepatitten korunmak için pasif ve aktif immunizasyon uygulanmaktadır fehmitabak@yahoo.com
