HİTİTLER HİTİTLER: (...........) - (...........) YÖNETİM BİÇİMİ: BAŞKENTİ: YERLEŞİM YERİ: EKONOMİK FAALİYETLERİ: DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI: FRİGYALILAR (FRİGLER) FRİGLER: (...........) - (...........) YÖNETİM BİÇİMİ: BAŞKENTİ: YERLEŞİM YERİ: EKONOMİK FAALİYETLERİ: DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI: İYONLAR İYONLAR: (...........) - (...........) YÖNETİM BİÇİMİ: BAŞKENTİ: YERLEŞİM YERİ: EKONOMİK FAALİYETLERİ: DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI: Bu doküman www.testindir.com & www.okula.net adresinden indirilmiştir LİDYALILAR LİDYALILAR: (...........) - (...........) YÖNETİM BİÇİMİ: BAŞKENTİ: YERLEŞİM YERİ: EKONOMİK FAALİYETLERİ: DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI: URARTULAR URARTULAR: (...........) - (...........) YÖNETİM BİÇİMİ: BAŞKENTİ: YERLEŞİM YERİ: EKONOMİK FAALİYETLERİ: DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI: Bu doküman www.testindir.com & www.okula.net adresinden indirilmiştir MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI () SÜMERLER: SÜMERLER: (...........) - (...........) YÖNETİM BİÇİMİ: BAŞKENTİ: YERLEŞİM YERİ: EKONOMİK FAALİYETLERİ: DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI: BABİLLİLER: BABİLLİLER: (...........) - (...........) YÖNETİM BİÇİMİ: BAŞKENTİ: YERLEŞİM YERİ: EKONOMİK FAALİYETLERİ: DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI: ASURLULAR: ASURLULAR:(...........) - (...........) YÖNETİM BİÇİMİ: BAŞKENTİ: YERLEŞİM YERİ: EKONOMİK FAALİYETLERİ: DÜNYA UYGARLIĞINA KATKISI: Bu doküman www.testindir.com & www.okula.net adresinden indirilmiştir ANADOLU UYGARLIKLARI Anadolu, Asya kıtasının batıya uzanan ek yarımadasıdır. Üç kıtanın ortasında bulunmaktadır Anadolu eski çağlardan beri insanların dikkatini çekmiş, önemli bir yerleşim ve uygarlık merkezi olmuştur. Bunun nedenlerini şöyle sıralayabiliriz: Coğrafi konumunun elverişliliği İklimin insanların yaşamasına elverişli olması Doğal kaynakların bol olması Su kaynaklarına, verimli ovalara sahip olması. HİTİTLER(M.Ö. 2000- M.Ö. 1200) MÖ. 2000 yıllarında Orta Anadolu'da kurulmuşlar. Başkent Hattuşaş`dır. (Boğazköy) Mısırlılarla Suriye yüzünden 16 yıl savaşmışlar ilk yazılı antlaşma olan Kadeş Antlaşması'nı imzalamışlardır (MÖ. 1280). Hititlerde kral başkomutan, başrahip ve baş yargıç yetkilerine sahipti. Tavananna denilen kraliçenin de geniş yetkileri vardı. Başlangıçta asillerden Pankuş Meclisi oluşturulmuştur. Din konusunda hoşgörülüdürler. İnançları çok tanrılıdır. Hititler, Asurlu tüccarlardan çivi yazısını almışlar, böylece Anadolu'da tarih çağlarını başlatmışlardır. Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır. İlk kez aile hukukunu düzenleyen kanunlar yapmışlardır. Tarım ve hayvancılık önemli geçim kaynağıdır. Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır.( İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir.) Bu doküman www.testindir.com & www.okula.net adresinden indirilmiştir FRİGLER (M.Ö. 750-600) Başkent Gordion (Polatlı) olmak üzere Batı Anadolu'da kurulmuştur. Halk genelde tarım ve hayvancılıkla uğraşmıştır. Frigler tarımı koruyan kanunlar yapmışlardır. Fenike alfabesini kullanmışlar, genelde eski Yunan tanrılarına tapmışlardır. En büyük tanrı toprak tanrıçası Kibele’dir. Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler. LİDYALILAR (M.Ö. 700 – M.Ö. 546) Batı Anadolu'da kurulmuştur. Başkent Sardes`dır. Başkent Sard'dan başlayıp Mezopotamya'ya kadar uzanan Kral Yolu'nu yapmışlar. Tarihte ilk kez parayı kullanmışlardır. Bu durum ticaretin gelişmesini sağlamıştır. Lidyalılar, Fenike alfabesini kullanmışlardır. Yunan tanrılarını kutsal saymışlardır. Bu doküman www.testindir.com & www.okula.net adresinden indirilmiştir İYONLAR (M.Ö. 1200- M.Ö. 700) Foça ile Büyük Menderes nehri arasında kurulmuş şehir devletleridir. Başlıca İyon şehirleri şunlardır: Efes, Milet, İzmir, Foça, Bodrum. Denizcilik ve deniz ticaretiyle uğraşmaları, zengin olmaları, özgür düşünce ortamı oluşturmaları bilim, sanat, mimari ve edebiyatın gelişmesini sağlamıştır. Fenike alfabesini kullanmışlar. İlkel bir demokrasi idaresi kurmuşlardır. İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesa destanı" dır. İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir. Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen) Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir. URARTULAR (MÖ 900 – MÖ 600) Tuşpa (Van) başkent olmak üzere Doğu Anadolu'da kurulmuştur. Kale, sur, kanal gibi mimari eserler yapmışlar. (Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri) Hayvancılıkla uğraşmışlardır. Madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi. Öldükten sonra yaşama inandıklarından mezarlarını ev ve oda şeklinde yapmışlar, ölülerin yanına yiyecek koymuşlardır. Bu doküman www.testindir.com & www.okula.net adresinden indirilmiştir SÜMERLER: -MÖ 4000 yıllarında doğudan (Ön Asya'dan) Aşağı Mezopotamya'ya gelerek yerleşmişlerdir. -Sümer (Sinear), Kengi gibi adlarla anılan bu topraklara yerleşen Sümerler şehir devletleri kurmuşlardır. -En önemli şehir devletleri: Ur,Uruk, Lagaş, Eridu, Kiş, Nippur gibi yerleşim merkezleridir. -Bataklıklar kurutularak oluşturulan şehirler, şehir ilahı adına yapılan tapınakların (ziggurat) etrafında evlerin kümelenmesiyle oluşurdu. -Şehirlerin başında Ensi veya Patesi adı verilen rahip-krallar bulunurdu. -Sümer kralları daha sonra Lugal unvanını kullandılar (Ensi unvanını ise Lugal'a bağlı küçük krallar taşımaya başladı). -Bu şehir site devletleri sürekli birbirleriyle savaş halindedir. -Sümer ülkesine tek başına hakim olan krala ise Lugal Kalama denirdi. -Bilinen ilk yazıyı Sümerler kullanmışlardır. -Sümerlerin dili Asya kökenlidir ve Türkçe'ye benzer. Sümerler çivi yazısını icat ederek kullanmışlardır. -Gılgamış, Tufan ve Yaradılış destanı Sümerler edebiyatının en güzel örnekleridir. -Dünyanın ilk yazılı kanunu MÖ 2375 yılında başa geçen Sümer Lağaş Kralı Urukagina tarafından yapılmıştır. Bu kanunlar ile özel mülkiyet ve aile hukuku düzenlenmiş, kimsesizler ve güçsüzler korunmuştur. -Burçları bulmuşlardır. Yılı 30 günlük 12 aya bölmüşlerdir (gece-gündüzü 12'şer saat hesaplamışlardır.) -Ay ve güneş tutulmalarını hesaplamış, ay yılına göre takvimi kullanmışlardır. -Çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır. -Yüzey ve hacim ölçülerini, daireyi 360 dereceye bölmesini biliyorlardı. -Sümerler sayıları 2. ve 3. Dereceden denklemleri biliyorlardı. Bu doküman www.testindir.com & www.okula.net adresinden indirilmiştir BABİLLİLER: * İlk "Mutlak Krallık" anlayışı Babil'de ortaya çıkmıştır. * Ünlü kralları HAMMURABİ, ilk ANAYASA olarak bilinen "Hammurabi Kanunlarını" oluşturdu. Hammurabi kanunları Sümer kanunlarına göre biraz daha serttir. Ancak toplumun bütün kesimlerinin hakları teminat altına alınmıştır. (Medeni, ceza, ticaret, miras)Bu kanunlar Sami geleneklerinden ve Urukagine kanunlarından yararlanılarak hazırlanmıştır.) * Hammurabi yaptığı kanunlarla "Tanrı Kral" yerine "Hayırsever Kral" kavramını getirdi.(Adaletin Çobanı ,Kavimler Çobanı) Hukuk devleti anlayışını ilk defa tarihe getirmişlerdir. * "Babil Kulesi" ve "Babil'in Asma bahçeleri" en önemli eserleridir. * MÖ 2 bin yılında Arabistan Mezopotamya'ya doğru yeni göçler başladı. * Göç eden bu Sami kavimleri Sümer-Akad kültürünün benimsediler. * Bu dönemde Sümer şehirlerine yeni Babil şehirleri güçlenmeye başladı * Babil Devletine Hititler son verdiler.(MÖ 1531) ASURLULAR: * Yukarı Mezopotamya'da(Güneydoğu Anadolu) kurulmuşlar, Toroslar ve Kapadokya'ya kadar yayılmışlardır. * Anadolu'da ticaret kolonileri kurdular. (KÜLTEPE'de) * Çivi yazısını Anadolu'ya öğreterek, Anadolu'da tarih devirlerini başlattılar. * Tüm çivi yazılı eserleri başkentleri NİNOVA'da toplayarak, ilk KÜTÜPHANECİLİK ve ARŞİVCİLİK faaliyetini başlattılar. Orta Mezopotamya'da Arabistan'dan gelen Samilerle Sümerler'in karışımıyla Asurlular meydana geldi. * MÖ 2000 yılında kurulan ve Asur merkezi olan bu devlet Anadoluya kadar ticari faliyetlerini geliştirerek ticaret kolonuleri kurdu. Bu doküman www.testindir.com & www.okula.net adresinden indirilmiştir