Antibiyotiklere Direncin Araştırılması Antibakteriyel etki mekanizmaları RNA polimeraz DNA topoizomeraz rifampicin Hücre duvarı quinolones, novobiocin b-lactams vancomycin bacitracin DNA mRNA Hücre zarı polymyxins THF DHF 50S 50S 50S 30S 30S 30S ribosomes folate sentezi sulphonamides trimethoprim pABA protein sentezi (30S) protein sentezi (50S) tetracyclines aminoglycosides fusidic acid ve diğerleri macrolides lincosamides chloramphenicol oxazolidinones Antibiyotikler • Hücre zarına etkililer: Polimiksin, kolistin • Hücre duvarı sentez inhibisyonu :Beta laktamlar, glikopeptidler, sikloserin,basitrasin, ristocetin • Protein sentezi inhibisyonu yapanlar: Kloramfenikol, tetrasiklinler, makrolidler,klindamisin, aminoglikozidler • Nükleik asit sentezini bozanlar: Nalidiksik asit, kinolonlar • Antimetabolitler: Ko-trimoksazol • Diğerleri: fusidik asit, metronidazol,... Antibiyotik direnci • Doğal direnç : Yapısal özellikleri ile - İlacın uygun hedef bölgesi yoktur - Hedefe ulaşmayı engelleyen yapı - Hücre içine giriş mekanizması yoktur Sporlar, L- formları, dormant M. tbc,... antibiyotiklerden etkilenmez Antibiyotik direnci • Kazanılmış direnç : - İlacın hedefinde değişiklik olması - İlacın inaktivasyonu - Farklı metabolik yol - Hücre içinde ilacın azalması Kazanılmış direnç • Kromozomal mutasyonlar Kolay oluşurlar, antibiyotik çekilince kaybolur ***Yeni genetik elemanlarla (plazmid, transpozon,...) Zor oluşur, adaptasyon sağlanırsa kalıcı olabilir Direnç (genetik temeller) • Kromozomal mutasyonlar • Plazmid • Transpozon /IS “Gen Kasetleri” Günümüzde önemli dirençler • Beta laktamazlar..... • Penisiline dirençli pnömokok (PBP dönüşümü) • Metisiline dirençli stafilokok (PBP dönüşümü) • Vankomisine dirençli enterokok (D-alanin değişimi) Direncin araştırılması • Disk difüzyon testleri • Dilüsyon testleri • E-test • Otomatize sistemler (vitek, ATB,...) • Biyokimyasal testler (beta laktamaz) • Genotipik metodlar (PCR, sekans, DNA probları,...) Disk difüzyon Disk difüzyon Disk difüzyon Disk difüzyon Disk difüzyon Mikrobisidal etkinlik ölçümü (Dr.M.Yılmaz) Minimal inhibitör konsantrasyon (MIC): in vitro antimikrobiyal ajanın organizmanın üremesini inhibe ettiği en düşük konsantrasyonu Antibiyotik dilüsyonlarını ekle İnokülasyon Buyyon & ekle inkübasyon 0.05 0.1 antibiyotiksiz kontrol 0.2 0.4 0.8 MIC 1.6 3.2 6.3 12.5 25 50 µg/ml Minimal inhibitör konsantrasyon (MIC): in vitro antimikrobiyal ajanın organizmanın üremesini inhibe ettiği en düşük konsantrasyonu 0.05 0.1 0.2 0.4 0.8 1.6 3.2 6.3 12.5 25 50 Petrilere ekim yap Petrileri inkübe et Minimum bakterisidal konsantrasyon (MBC): in vitro antimikrobiyal ajanın organizmayı öldürdüğü en düşük konsantrasyon Dilüsyon (MİK) (Mikrodilüsyon) Agar tarama • Agar dilüsyon tarama • 6 mg/L oksasilin MRSA/ORSA tarama E-test OTOMATİZE SİSTEMLER Biyokimyasal testler • Beta laktamaz araştırılması (Nitrosefin) * H.influenzae * Moraxella catarrhalis * Gonokok * Anaeroplar *Enterokoklar * S.aureus Moleküler metodlar Günümüzde Antibiyotik Araştırmaları • Günümüzde direnç “dinamik” • Antibiyotiklerin farmakokinetik/farmakodinamik etkileşimi • Her antibiyotik için farklı uygulamalar FK/FD “Antibiyotiklerin iki önemli etkisi vardır: Tedavi amaçlı, enfeksiyöz organizmayı öldürür, ancak hastalık yapmayan diğer organizmalara da zarar vererek ekosistemin çeşitliliğine, bütünlüğüne ve duyarlı - dirençli organizma dengesine zarar verir..… Levy, 1997 Antibiyotik direnç genlerinin moleküler yayılımı Donör organizmanın 3 antibiyotik direnç geni var: 1. Kromozomda PBP’ olarak gösterilen düşük afiniteli 2. Küçük nonkonjugatif plazmidde Beta laktamaz 3. Konjugatif plazmide bağlı transpozonda Tet R Transformasyon: ölen bakteriden çıplak DNA transferi Kromozom üstünde homolog gen tranferiyle Transdüksiyon: direnç genlerinin (küçük plazmid) bakteriyofajlarca taşınması Konjugasyon: Donör ve alıcı arasında fiziksel temas gerektirir, konjugatif plazmidler geçerken nonkonjugatiflerin de geçtiği gösterilmiştir Transpozon: kendi rekombinasyon enzimlerini taşıyan özel DNA dizileri (transposase), bir yerden bir yere sıçrar (nonhomolog bölgelere) Antibiyotik direnci • Hastanelerde ve toplumda dirençli bakterilerle oluşan infeksiyonlar artmaktadır! • Yakın gelecekte mucize antibiyotikler beklenmemektedir Antibiyotik direnci • “The pandemic of antibiotic resistance” Anderson RM. Nature Med 1999 • “...post-antibiotic era” Cohen ML Science 1992 Direncin Seleksiyonu IMS 2000 Verileri Türkiye 25 20 15 10 5 0 333.4 Trilyon AB AR ULSER RA PSK VIT AGRI AG Çevreye sürekli olarak antibiyotik yayılıyor... 90 – 180 milyon kg/yıl antibiyotik (25 MİLYAR tam tedavi kürü ~ 4 kişi başı/yıl) Tarım alanında insanlardan 10 X fazla (hayvanlarda insanlardan 30 X daha fazla) VRE Antibiyotiklerin floraya etkisi Overuse of high stability antibiotics and its consequences in public and environmental health. Acta Microbiol Pol. 2003;52(1):5-13. Zdziarski P, Simon K, Majda J. In this paper the ecological aspects of widespread antibiotic consumption are described. Many practitioners, veterinarians, breeders, farmers and analysts work on the assumption that a antibiotics undergo spontaneous degradation. It is well documented that the indiscriminate use of antibiotics has led to the water contamination, selection and dissemination of antibiotic-resistant organisms, alteration of fragile ecology of the microbial ecosystems. The damages caused by the overuse of antibiotics include hospital, waterborne and foodborne infections by resistant bacteria, enteropathy (irritable bowel syndrome, antibioticassociated diarrhea etc.), drug hypersensitivity, biosphere alteration, human and animal growth promotion, destruction of fragile interspecific competition in microbial ecosystems etc. The consequences of heavy antibiotic use for public and environmental health are difficult to assess: utilization of antibiotics from the environment and reduction of irrational use is the highest priority issue. This purpose may be accomplished by bioremediation, use of probenecid for antibiotic dosage reduction and by adoption of hospital infections methodology for control resistance in natural ecosystems. Kinolon dirençli E.coli CDC NNIS - VRE insidensi 30 23,9 25 25,6 21,8 20 15,4 15 11,5 ICU Non-ICU 12,812 10 5,3 2,9 5 0 4,8 0,40,3 89 91 93 95 97 99 Gelecek... İlk VRSA olgusu • 40 y, DM, PVH,KBY,hemodiyalizli hasta • MRSA bakteremisi nedeniyle 2 ay vankomisin tedavisi • Kateter ucunda VRSA,diyabetik ayak doku kültürü VRSA,VRE Antibiyotik çağının sonu mu? M.Ö. 2000 Al, bu kökü ye. M.S. 1000 O kök kötü. Gel, bu duayı oku. M.S. 1850 O dua batıl inanç. Al, bu iksiri iç. M.S. 1920 O iksir yanlış. Al, bu hapı yut. M.S. 1940 O hap etkisiz, bu antibiyotiği al M.S. 1980 O antibiyotik de etkisiz, diğer antibiyotiği al M.S. 2000 Antibiyotikler artık işe yaramıyor(?) "Al, bu kökü ye..." Akılcı antibiyotik kullanımı “ÖNCE ZARAR VERME” DÜŞÜN !!!!!! SOR ??? İYİ YILLAR, İYİ BAYRAMLAR !!!