endometrium kanserleri

ENDOMETRİUM
KANSERLERİ
Prof. Dr. Özcan BALAT





Kadın genital sisteminin en sık görülen kanseri
Ortalama yaş 61 dir.
% 75’ i postmenopozal, % 5 i 40 yaş altındadır
Posmenopzal kanamaların % 10’u end. ca
Kadınların % 2-3 ’ü yaşamları boyunca endometrium
kanseri gelişecektir
Östrojen Bağımlı
Genç perimenopozal
Obez
Hiperlazik endomet.
İyi diferansiye
İyi prognoz
Östrojen Bağımlı
Olmayan
Yaşlı postmenopozal
Zayıf
Atrofik endomet.
Kötü diferansiye
Kötü prognoz
Endometrium Kanseri
• Endometrioid Tip (prognoz daha iyi)
(%85-90)
• Non-Endometrioid Tip ( clear cell ca,
papiller ca,musinöz, adenosquamöz,
squamoz ve diğerleri - prognoz kötü) (%
10-15)
Risk Faktörleri
Karakter
Nulliparite
Geç menopoz (52-49 yaş)
Obezite
21-50 Ibs (10-23 kg)
> 50 Ibs (>23 kg)
Diabetes Mellitus
Karşılanmamış östrojen tedavisi
Tamoksifen
Atipili endometrial hiperplazi
İnfertilite,düzensiz adet,PCOS
Rölatif risk
2-3
2.4
3
10
2.8
4-8
2-3
8-29
Endometrial Hiperplaziler
Kansere ilerleme
Basit (atipisiz hiperplazi)
Kompleks (atipisiz hiperplazi)
Basit (Atipili hiperplazi)
Kompleks (Atipili hiperplazi)
%1
%3
%8
%29
Semptomlar
.




Vajinal kanama %90
Pürülan vajinal akıntı (kötü prognoz)
Pelvik bası ve rahatsızlık hissi
Asemptomatik <%5
postmenopozal kanamalar aksi ispat
edilene kadar endometrium kanseri
olarak kabul edilmelidir
Postmenopozal Uterus
Kanaması Sebepleri
Kanama Sebepleri
Endometrial atrofi
Hormon replasman tedavisi
Endometrial polip
Endometrial hiperplazi
Endometrial kanser
Sıklık %
60-80
15-25
2-12
5-10
10
TANI
 Poliklinik şartlarında endometrial aspirasyon
biopsisi %90-98
 Pap test %30-50
 Histeroskopi
 D&C
 USG > 5mm endometrial kalınlık, uterus
içinde sıvı birikimi
Yayılma Yolları
 Direkt yayılım (myometrıum, seroza,
serviks,tuba , vajen ve parametrıum)
 Transtubal yayılım (dökülen ca hücreleri
fallopian tüplerden retrograd olarak
intrapelvik-abdominal bölgeye metastaz)
 Lenfatik yayılım (pelvik ve paraaortik lenf nod
metastazı)
 Hematojen yayılım( AC, KC, Beyin, kemik ve
diğer bölgeler)
Endometrial Karsinomda FIGO’nun
“Grade”Tanımlaması
 Grade 1(G1): Tümörün < %5 solid büyüme
paterni gösterir
 Grade 2(G2): Tümörün %6-50 solid büyüme
paterni gösterir
 Grade 3(G3): Tümörün > %50 solid büyüme
paterni gösterir
Klinik Evreleme (FIGO 1971)
Evre 0: Karsinoma insitu.
Evre 1:Karsinom korpusta sınırlıdır
Evre 1a Uterus kavitesi uzunluğu =<8cm
Evre 1b Uterus kavitesi uzunluğu >8cm
Evre 2:Karsinom korpus ve seviksi tutmuştur ancak uterus
dışına yayılım yoktur
Evre 3:Karsinom Uterus dışına çıkmıştır ancak küçük pelvis
dışına çıkmamıştır
Evre 4: Karsinom küçük pelvis dışına çıkmıştır yada belirgin
mesane veya rektum mukozası tutulumu vardır
Evre4a:Komşu organlara yayılım
Evre4b:Uzak organlara yayılım
Cerrahi Evreleme (FIGO 1988)
Evre 1a Tümör endometriumda sınırlı
1b Myometr. yarısından azında invazyon
1c Myometr. yarısından fazlasında invaz.
Evre 2a Endoservikste sadece glandüler tut.
2bServikste stromal invazyon
Evre 3aSeroza,adnekslare invaz.,batın sitolojisi (+)
3bVajinal metastaz
3cPelvik,paraaortik lenf nodu metastazı
Evre 4aMesane,Barsak mukozasında tutulum
4bİntraabdominal,inguinallenf nodu uzak metastazı
Tedavi Öncesi Değerlendirme
 Anamnez : HT,DM,mesane ve barsak şik.
 Fizik muayene: Lenf nodları,abdominal kitle,servikal
ve parametrial yayılım bul.
 Akciğer filmi
 Preoperatif tetkikler: EKG,tam kan sayımı,tam idrar
tetkiki, biyokimyasal test.,kan grubu
 USG ve MRI: ( myometrial invazyon değerlendirme)
 Sistoskopi, Rektosigmoidoskopi, Kolonoskopi
 CA 125: (uterus dışı yayılımda % 80 artmıştır)
Tedavi
Primer Tedavi
• TAH+ BSO (Evre I-IIA)
• Modifiye radikal histerektomi (Evre IIB)
• Pelvik-paraaotik lenfnod örneklemesi veya sistemik
len nod disseksiyonu
• Cerrahi evreleme (Periton sitolojisi)
Adjuvan Tedavi
- Radyoterapi
- Kemoradyoterapi
- Hormonal terapi
İLERİ EVRE (3 ve 4)
Tedavi bireyseleştirilir
Pelvik ve Paraaortik Lenf Nodu
Diseksiyonu Endikasyonları
 Tümör histolojisi berrak hücreli,yassı hücreli veya
endometrioid
 Myometrial invazyon ≥ ½
 Grade 3 olguları
 İstmus – serviks yayılımı
 Tümör büyüklüğü > 2 cm
 Ekstrauterin hastalık
Prognostik Faktörler












Yaş ,genel durum , performans
Histolojik tip
Grade
Myometrial invazyon derinliği
Lenfo-vasküler alan invazyonu
İstmus-serviks yayılımı
Adneksiyal tutulum
Evre
Lenf nod metastazı
Tümor çapı
Hormon reseptör durumu (östrojen, progesteron)
P53 gen ekspresyonu
Postoperatif Tedavi Yöntemi
Evre
Ia G1,G2
Postoperatif Tedavi
Yok
Ib G1,G2
Ia G3
Ib G3
IIa G1,G2
Ic G1,G2,G3
IIa G3
LVS
IIIA (+sitoloji )
Vajen kubbe ışınlaması
Pelvis yada vajen
kubbe ışınlaması
Pelvis ve vajen kubbe
ışınlaması
Progestin
Nod Negatif Olgularda Önerilen
Postoperatif Radyoterapi
GI
G II
G III
IA
İntrakaviter
IB
İntrakaviter
IC
İntrakaviter
Eksternal
II A
İntrakaviter
Eksternal
Eksternal
Eksternal
II B
Eksternal
Cerrahi Patolojik Bulgular ve
Endometrium Kanserinin Postoperatif
Tedavi Yöntemi
Evre
IIIa G1,G2,G3
IIIb G1,G2,G3
IIIc G1,G2,G3
IVa
IVb
Postoperatif Tedavi
Pelvis ve vajen ışınlaması
Pelvis veya vajen ışınlaması
Tüm batın ışınlaması
Sistemik kemoterapi
Uterin Sarkomlar
İnsidans ve Risk Faktörleri
 Uterin kanserlerin % 3 ünü oluşturur
 Daha önce alınan pelvik radyasyon
predispozan faktördür
 Her 10 büyütmedeki mitoz sayısı en güvenilir
prognostik faktördür
 Uterus düz kası, endometrial stroma, kan ve
lenfatik damar duvarından köken alırlar
Patoloji
 Malign miks mezodermal tümor (%50)
(65-75 yaş sık)
 Leiyomiyosarkom (%40) (45-55 yaş sık)
 Endometrial stromal sarkom (%8) (4253 yaş sık)
 Adenosarkoma (%2) (50-55 yaş sık)
Yayılım Yolları
 Hematojen ve lenfatik yayılım sıktır
Klinik




Anormal vajinal kanama
Vajinal akıntı
Alt karın ağrısı
Uterusun büyümesi ve kitle olarak
palpasyonu
Tanı ve Evre
 Endometrial stromal sarkomların % 85 inde
endometrial biyopsi ile tanı konur
 Diğer tiplerde% 15-25 endometrial biyopsi ile
tanı konur
 Resmi evreleme yoktur, endometrium ca daki
FIGO evrelemesi kullanılır
Tedavi
 Tek tedavisi cerrahidir
 Endometrium ca cerrahisi uygulanabilir
 Radyoterapi ve kemterapi adjuvan olarak
vakalara göre uygulanabilir
Prognostik Faktör
 Evre en önemli prognostik faktördür
 Mitotik indeks