sendika grev kararı alırsa sendika üyesi olmayan işçiler greve

SENDİKA GREV KARARI ALIRSA SENDİKA ÜYESİ OLMAYAN İŞÇİLER GREVE KATILABİLİR Mİ?
YASAL DÜZENLEME
• İşçilerin, topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli
ölçüde aksatmak amacıyla, aralarında anlaşarak veya bir kuruluşun aynı amaçla topluca çalışmamaları için
verdiği karara uyarak işi bırakmalarına GREV denir.
• Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması hâlinde, işçilerin ekonomik ve sosyal
durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacıyla, bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan
greve KANUNİ GREV denir.
• Kanuni grev için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan grev kanun dışıdır.
( 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu m.58 )
• İşçiler greve katılıp katılmamakta serbesttir.
( 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu m.64 )
• Hiçbir surette üretim veya satışa yönelik olmamak kaydıyla niteliği bakımından sürekli olmasında
teknik zorunluluk bulunan işlerde faaliyetin devamlılığını veya işyeri güvenliğini, makine ve demirbaş
eşyalarının, gereçlerinin, hammadde, yarı mamul ve mamul maddelerin bozulmamasını ya da hayvan ve
bitkilerin korunmasını sağlayacak sayıda işçi, kanuni grev ve lokavt sırasında çalışmak, işveren de bunları
çalıştırmak zorundadır.
• Grev ve lokavt dışında kalacak işçilerin niteliği, sayısı ve yedekleri, işveren veya işveren vekili
tarafından toplu görüşmenin başlamasından itibaren altı iş günü içinde işyerinde yazı ile ilan edilir ve bu ilanın
bir örneği taraf işçi sendikasına tebliğ edilir. Bu tebliğden itibaren altı iş günü içinde işçi sendikası mahkemeye
itirazda bulunmazsa ilan hükümleri kesinleşir. İtiraz hâlinde mahkeme altı iş günü içinde kesin olarak karar verir.
• Grev ve lokavta katılamayacak işçiler her ne sebeple olursa olsun kanuni süre içinde tespit edilmemiş
ise işveren veya işçi sendikası çalışacak işçi sayısının tespitini süre geçtikten sonra da görevli makamdan
isteyebilir. Görevli makam bu tespiti en kısa zamanda yaparak taraflara tebliğ eder. Gerekli hâllerde görevli
makam resen tespitte bulunabilir. Görevli makamın tespitine karşı, taraflardan her biri mahkemeye altı iş günü
içinde itiraz edebilir. Mahkeme altı iş günü içinde kesin olarak karar verir.
• Grev ve lokavtın uygulanacağı dönemde hangi işçilerin işyerinde çalışmaya devam edecekleri görevli
makamca grev ve lokavt kararının bildirilmesinden itibaren üç iş günü içinde resen tespit edilerek ilgili işverene
ve işçilere yazı ile bildirilir. O işyerinde çalışan ve toplu görüşmede taraf olan işçi sendikası ve şubesinin
yöneticileri bu hükme tabi tutulamaz.
• İşveren, grev ve lokavta katılamayacak işçilerden herhangi bir nedenle çalışmayanların yerine görevli
makamın yazılı izni ile yeni işçi alabilir.
( 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu m.65 )
BİLİMSEL GÖRÜŞLER
• 1982 Anayasası’nın 54’üncü maddesi “Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında, uyuşmazlık çıkması
halinde işçiler grev hakkına sahiptirler. Bu hakkın kullanılmasının ve işverenin lokavta başvurmasının usul ve
şartları ile kapsam ve istisnaları kanunla düzenlenir.” hükmünü içermektedir. Dikkat edilirse anayasal bu haktan
yararlanmak için işçi olmak gerekli ve yeterlidir. İşçinin herhangi bir üyelik sıfatına sahip olması bu haklardan
yararlanmasının ön koşulu değildir. Hem genel tanımda hem de yasal grevin tanımında yine “işçiler” kavramı
kullanılarak anayasal düzenlemeye koşut yasal kurallar konulmuştur. Görüldüğü üzere, konuya ilişkin yasal
düzenlememizde, gerek grev hakkına sahip kişilerin gerekse bu hakkı kullanacak kişilerin belirlenmesinde esas
1
alınan kavram ”işçi” olup, greve katılmak için ayrıca sendika üyesi olma şartı aranmamaktadır. Nitekim, grev
oylaması sırasında, oylamaya katılacakların yine sadece sendika üyeleri olmayıp o işyerinde çalışan tüm işçiler
olması da, yasal düzenlememizde greve katılmak için sendika üyesi olma şartının aranmadığını destekler
niteliktedir.
( Kaynak : Gerçek İşverenin Tespiti Ve Greve Katılma Hakkı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Mehmet Uçum'e aittir ve makale,
yazarı
tarafından
Türk
Hukuk
Sitesi
(http://www.turkhukuksitesi.com)
kütüphanesinde
yayınlanmıştır.
http://www.turkhukuksitesi.com/makale_883.htm )
• İşyerinde çalışan bütün işçiler, grev kararını alan ve uygulayan sendikaya üye olsalar bile greve
katılma konusunda tam bir serbestiye sahiptirler. Yani, greve o işyerinin işçisi olan sendikalı/sendikasız tüm
işçilerin katılma hakkı olmakla birlikte, bu greve katılma zorunlulukları yoktur. Çalıştığı işyerinde
uygulanmasına karar verilmiş bir greve katılmak veya katılmamak işçinin arzusuna bağlıdır ... Greve katılmak
isteyen işçinin ne zaman greve katılacağı konusunda yasada açık bir düzenleme yer almamaktadır … işçinin
greve katılıp katılmama konusundaki tercihini en geç grevin uygulanacağı tarihe kadar yapması gerekir … greve
başlangıçta katılan işçilerin, grev devam ederken greve katılmaktan vazgeçmesi mümkündür … Ancak, greve
katılmaktan vazgeçen işçinin sonradan greve katılması da olanaklı değildir. Grev uygulamasının başladığı tarihte
greve katılmayan veya greve katıldıktan sonra vazgeçen ve işyerinde çalışan işçi sonradan greve katılamaz …
( Kaynak : http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/271/2445.pdf )
SONUÇ
Ulaşılabilen kaynaklara ve mevcut duruma göre;
• İşyerindeki sendika tarafından alınan grev kararına, sendika üyesi olmayan işçilerin katılıp
katılamayacakları konusunda açık ve net bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.
• Ancak, 1982 Anayasası’nın 54. maddesi ve bir kısım Yargıtay kararlarından hareket eden bazı bilimsel
görüşler, sendika üyesi olmayan işçilerin sendika tarafından alınmış kanuni grev kararına istinaden yasanın
aradığı diğer koşullara uyarak kanuni greve katılmasında bir engel bulunmadığı yönündedir.
Kasım 2013
Av. Yüce DURMUŞ
2