Çatılarda Su Yalıtımı Kenan GÖKÇEN 0750Y29006 Su Yalıtımı Nedir? • Yapıların uzun ömürlü olabilmesi, sağlıklı konforlu ve güvenli bir ortam sağlayabilmesi için suyun veya nemin yapının bir kısmına veya kapsadığı hacimlere zarar vermesini önlemek amacıyla yapılan, su veya nemin ahşap, metal, taş, tuğla gibi gereçler üzerindeki olumsuz etkilerine karşı uygulanan yalıtıma “su yalıtımı” adı verilir. Su Yalıtımının Önemi • Binalarda konfor şartlarının sağlanması, yapı sektörünün günümüzdeki en önemli hedeflerinden biridir. Yaşanan mekanlarda oluşan su buharının uzaklaştırılması ve yoğuşma probleminin oluşmasını önlemek için zorunludur. Yapılar; • Yağmur, kar gibi yağışlar, • Toprağın nemi ve toprak tarafından emilen yağış veya kullanma suları, • Banyo, tuvalet gibi ıslak hacimlerde su kullanımı, • Yapının, üzerine inşa edildiği zemindeki basınçlı veya basınçsız yeraltı suları nedeniyle suya maruz kalırlar. • Etkin bir su yalıtımı için, yalıtım uygulamasının, binanın temelinden çatısına kadar tüm yapı elemanlarını kapsaması gerekir. Su Yalıtım Malzemeleri Temel olarak su geçirimsizlik sağlayan malzemelere su yalıtım malzemeleri denir. Su yalıtımında kullanılan malzemeler, kullanım alanlarına ve özelliklerine göre üç ayrı başlık altında toplanırlar. I. Su Yalıtım Örtüleri ; • Bitümlü örtüler: Okside Bitümlü Örtüler, Polimer Bitümlü Örtüler (APP/SBS katkılı) • Sentetik örtüler: PVC, EPDM, TPO, ECB/ECO, vb. II. Sürme Esaslı Malzemeler • Çimento esaslı malzemeler • Akrilik esaslı malzemeler • Bitüm esaslı malzemeler • Poliüretan esaslı malzemeler III. Yapısal Su Yalıtım Malzemeleri • Yapı kimyasalları • Derz malzemeleri Su yalıtım malzemeleri; kullanım amacı ve uygulanacak bölgeye göre; ortamdaki su basıncına, zeminin yapısına, yapıdan beklenen hareketlere, ürünün üzerine gelecek olası yüklere, iklim koşullarına ve yapıdaki detaylara göre seçilmelidir. Çatılarda Su Yalıtımı Çatılarda ısı ve su yalıtımı çözümleri birbirleri ile uyumlu olmalıdır. Çatılarda yapılan ısı yalıtımı uygulamaları, enerji tasarrufunun yanı sıra, yoğuşmayı (terlemeyi) önlerken, su yalıtımı uygulamaları da yağış sularının yapıya zarar vermesini engelleyerek bir bütün oluşturur. • Çatılar, % 5 eğime kadar “teras çatı” – “düz çatı” %5 in üzerinde olan eğimlerde ise “ Eğimli Çatı” olarak adlandırılır. Eğimli Çatılarda Su Yalıtımı Eğimli çatılarda su yalıtımı, çatı örtüsü altına su yalıtım örtüleri serilerek veya çatı örtüsü olarak güneşin ultra-viyole ışınlarına dayanıklı su yalıtım malzemeleri kullanılarak yapılır. Yalıtımı aşamayan su, dere ve yağmur suyu drenaj (tahliye) boruları vasıtası ile yapıdan uzaklaştırılarak uygulama tamamlanır. Isı yalıtımsız eğimli betonarme çatı: Isı yalıtımının kullanılmadığı bu sistemde, su yalıtım yüzeyi taşıyıcı döşemenin üzerinde yer alan eğim betonu üzerine astar sonrası yapıştırılır. Isı yalıtımlı eğimli betonarme çatı Kiremit altı çatı yalıtımı; Membran dereye paralel şekilde ve alt noktadan başlanarak üst mahyaya doğru birbirinin üzerine min. 10cm bini yapacak şekilde serbest serilir. Her rulonun üst kenarında yaklaşık ~ 1m ara ile pullu çiviler ile mekanik sabitleme yapılır. Mekanik sabitleme noktaları bir sonraki rulonun örteceği şekilde bini payının içinde kalmalıdır. Hafif metal ısı yalıtımlı çatı Asfalt Shingle Yaprak kiremit olarak ta adlandırılan shingle polyester esaslı 3mm kalınlığa sahip, Üzeri çeşitli renklerde Arduaz taşları ile kaplı, köşeli ve yuvarlak tipte, plaka ve rulo halinde bir bitümlü çatı örtüsüdür. Polyester keçe taşıyıcılı ve fibrocam taşıyıcılı serileri mevcuttur. Pratik bir şekilde örtülmesi düşünülen alanlarda alt hazırlığı yapıldıktan sonra, yapıştırılarak yada çivilenerek döşenir. Çok iyi su izolasyonu sağlar. • Hafif çatı sistemleridir. Çatıya fazla yük getirmez . • Dekoratiftir . Değişik renk ve model seçeneklerine sahiptir. • Kolay uygulanır. Zamandan tasarruf sağlanır . • Esnektir . Baca , oluk ve gizli dere detaylarında çözüm kolaylığı sağlar. • Uzun ömürlüdür. Kırılgan değildir. üzerinde gezilebilir. Teras Çatılarda Su Yalıtımı • Ters Çatı; Geleneksel teras çatı sistemlerinde ısı yalıtımının, üstünde su yalıtımı altında ise buhar dengeleyici malzeme ile suya karşı korunmaktadır. Ancak bu durumda su yalıtım malzemesi sıcaklık farklarından ve mekanik etkilerden dolayı kısa sürede tahrip olmakta, dolayısıyla su yalıtım değerini yitirmekte ve çok pahalı bakım ve yenileme masrafları gerektirmektedir. Bu sistemde ısı tutucu tabaka, su yalıtım tabakalarının üzerinde yer alır. Bu nedenle buhar kesici ve dengeleyici tabakalara ihtiyaç bulunmayıp, su yalıtım tabakaları da yapıyla birlikte; teknik, mekanik tahribatlara ve güneş ışınlarının zararlı etkilerine karşı korunmaya alınmıştır. Ters çatı detayları • Klasik Çatı; Klasik teras çatı sistemi, ısı yalıtım malzemesi olarak sudan etkilenen ürünlerin seçilmesi durumunda uygulanan bir olaydır. Bu durumda, ısı yalıtım malzemelerinin sudan korunması amacıyla özel örtülerden oluşan su yalıtım katmanı ısı yalıtımının üzerinde yer almaktadır. Isı yalıtımı aynı zamanda bina içinden difüzyon yoluyla geçebilecek buhara karşı da alt kısmından buhar kesici örtü ile korumaya alınmalıdır. • Spesifik Çatı; Isı tutucu katman, su yalıtımı örtüsünün yapıştırma ısısına dayanıklı ve rijit değilse, klasik çözümden farklı olarak ısı tutucu tabakanın üzerine koruyucu bir şap tabakası ya da eğim betonu uygulanır. Yalıtım katmanları üzerine harçlı döşeme kaplaması uygulaması yapılır. Isı yalıtımı aynı zamanda bina içinden difüzyon yoluyla geçebilecek buhara karşı da alt kısmından buhar kesici örtü ile korumaya alınmalıdır. • Isı Yalıtımsız Betonarme Teras Çatı; Isı tutucu tabakanın kullanılmadığı çatı çözümüdür. Üzerinde gezilen çatı çözümünde, su yalıtım katmanları üzerine serilen ayırıcı katman serildikten sonra, yapıştırma harçlı döşeme kaplaması uygulanır. • Üzerinde Gezilmeyen Prefabrike Panel Betonarme Çatı; Çatı yapısının üzerine, astar uygulamasından sonra, mekanik gerilmelere dirençli birinci kat polyester keçe taşıyıcılı su yalıtım örtüsü, üzerine son kat, polyester taşıyıcılı mineral kaplı su yalıtım örtüsü uygulanır. • Isı Yalıtımsız Bahçe Çatı; Ters çatı uygulamasından farklı olarak bahçe çatı sisteminde, su yalıtımı üzerinde, alt ve üst filtre tabakaları arasında drenaj amaçlı çakıl tabakası uygulanır, bitki toprağı drenaj tabakasının üzerinde yer alır. Bahçe çatılarda, bitki köklerinin su yalıtım katmanlarına zarar vermemesi en önemli konudur. Bu amaçla üretilen ürünler, bitki köklerini yalıtım katmanından uzak tutma özelliğine sahiptir. • Isı Yalıtımlı Bahçe Çatı; Köpük levha üzerinde, alt ve üst filtre tabakaları arasında drenaj amaçlı çakıl tabakası uygulanır, bitki toprağı drenaj tabakasının üzerinde yer alır. • Isı Yalıtımlı ya da Yalıtımsız Otopark Çatı; Isı tutucu köpük levhaların üzerine ayırıcı ve filtre edici görevi gören polyester keçe serilir; üzerine taşıt trafiğine uygun demirli beton tabakası, uygun aralıklarda bırakılan genleşme derzleriyle uygulanır. Isı yalıtımsız sistemlerde ise, su yalıtım örtüleri üzerine, arada ayırıcı tabaka kullanılarak demir donatılı beton uygulanır. Isı yalıtımlı ya da yalıtımsız, her iki sistemde de kullanılacak su yalıtım örtüleri polyester keçe taşıyıcılı, çatı üzerinde hareket halinde bulunan araçların hızlanma ve yavaşlama etkilerini karşılayabilecek mukavemette olan malzemeler tercih edilmelidir. Isı yalıtımsız ve ısı yalıtımlı otopark detayları • Teras Çatı Yalıtımında Dilatasyon; Teras çatı dilatasyon hattı boyunca yatay ve düşey hareketlere karşı, yumuşak plastik hortum kullanılmalıdır. Yumuşak hortum, üzerinde uygun bindirmeler ile polimerik su yalıtım örtüleri uygulanır. • Teras Çatı Havalandırma Bacası; Teras çatılarda havalandırma bacası, su yalıtım katmanları altında biriken su buharının tahliyesi için kullanılır. • Teras çatı yalıtımında parapet detayı