Hatice YILMAZ İlköğretim matematik öğretmenliği bölümü 1 ORAN 2 Oranın özellikleri: Kesrin payı sıfır olabilir fakat paydası sıfır olamaz Oranın payı yada paydası sıfır olabilir Oranlanan çoklukların birimleri aynı tür ya da aynı olmalıdır Oranın sonucu birimsizdir 3 ORANTI 4 ORANTININ ÖZELLİKLERİ 5 ORANTI ÇEŞİTLERİ 1.Doğru Orantı: iki çokluktan biri artarken diğeri de artıyorsa veya biri azalırken diğeri de azalıyorsa, bu çokluklara doğru orantılı çokluklar denir. artarken Öğrencinin sınava çalıştığı 2 gün sayısı ( birinci çokluk) 3 4 5 Öğrencinin sınavdan aldığı not (ikinci çokluk) 45 60 75 30 artıyor 6 2. Ters Orantı: İki çokluktan biri artarken buna bağlı olarak diğeri azalıyorsa ve ya biri azalırken diğeri de aynı oranda artıyorsa bu çokluklara ters orantılı çokluklar denir. artarken Traktör sayısı (birinci çokluk) 3 6 9 12 Tarlanın sürülme zamanı(ikinci çokluk) 12 6 4 3 azalıyor 7 Bileşik orantı sorularının çözümleri aşağıdaki gibi bulunur 8 Bileşik Orantı örnek: 2 işçi günde 6 saat çalışarak 3 yılda bir bina yaparlarsa, 4 işçi günde 2 saat çalışarak 9 yılda kaç bina yapabilirler? çözüm: 36.x = 72 x=2 9 Önemli not ! 10 ÖRNEK: 6 işçinin 20 günde yapabileceği işin 4 günde bitmesi için kaç gün çalışmaları gerekir? çözüm: 6 işçi 20 günde x işçi 4 günde 4.x = 20.6 x = 30 bulunur. 11 ÖRNEK: Bir musluktan 3 saatte 9 litre su akarsa 15 saatte kaç litre su akar? Çözüm: 3 saatte 9 litre 15 saatte x litre 3.x =9.15 x = 75 12 Sıra sizde: Yukarıdaki eşitliklerin hangileri doğrudur? oranın özelliklerinden faydalanarak bulunuz. 13 Sıra sizde : Emre, 1 kg yoğurttan, her birine aynı miktarda yoğurt koyarak 8 bardak ayran yaptı. Emre’nin 2 kg ve 3 kg, yoğurttan her bardağa aynı miktarda yoğurt koyarak kaç bardak ayran yapar? (Eba .gov.tr) 14 15