KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ORGANİZASYON YAPIMIZ Kadına karşı ayrımcılığı önlemek, kadın haklarını korumak ve geliştirmek, kadınların toplumsal yaşamın her alanında hak imkân ve fırsatlara eşit olarak erişimlerini sağlamak üzere 1990 yılında kurulan Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM) 08.06.2011 tarih ve 27958 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Kurulması”na ilişkin 633 sayılı KHK ile Bakanlık bünyesinde yeniden yapılandırılmıştır. Genel Müdür Genel Müdür Yardımcısı Kadın Politikaları Daire Başkanlığı Kadın Hizmetleri Daire Başkanlığı Sosyal Statü Daire Başkanlığı Genel Müdür Yardımcısı Ekonomik Statü Daire Başkanlığı Ar-Ge ve Proje Daire Başkanlığı Uluslararası Kuruluşlar Daire Başkanlığı Yönetim Hizmetleri Daire Başkanlığı 3 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÖREVLERİMİZ 33 Kadına karşı ayrımcılığı önlemek, kadının insan haklarını ve toplumsal statüsünü korumak ve geliştirmek, kadının toplumsal hayatın tüm alanlarında etkin hâle gelmesine yönelik ulusal politika ve stratejilerin belirlenmesi çalışmalarını koordine etmek, belirlenen politika ve stratejileri uygulamak, uygulanmasını izlemek ve değerlendirmek. 33 Kadınlara yönelik koruyucu, önleyici, eğitici, geliştirici, rehberlik ve rehabilite edici sosyal hizmet faaliyetlerini yürütmek ve koordine etmek. 33 Kadına karşı her türlü ayrımcılığı önlemek ve kadının insan haklarını geliştirmek amacıyla faaliyet ve projeler yürütmek, bu alanda yapılan çalışmalara destek vermek. 33 Kadının insan hakları konusunda kamuoyunu bilgilendirmek ve aydınlatmak suretiyle toplumsal bilinçlenmeyi geliştirmek. 33 Kadına yönelik her türlü şiddetin, töre ve namus cinayetlerinin, taciz ve istismarın önlenmesi için çalışmalarda bulunmak, kadının aile ve sosyal yaşamdan kaynaklanan sorunlarının çözümüne destek oluşturmak. 33 Sağlık, eğitim, kültür, çalışma ve sosyal güvenlik başta olmak üzere bütün alanlarda kadınların ilerlemesini sağlayıcı ve karar mekanizmalarına katılımını artırıcı çalışmalarda bulunmak. 33 Kamu kurum ve kuruluşlarına, gönüllü kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerce kadınlara yönelik yürütülen sosyal hizmetlere ilişkin ilke, usûl ve standartları belirlemek ve bunlara uyulmasını sağlamak. 4 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 5 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 6 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MEVZUAT ÇALIŞMALARI Kadına yönelik her türlü ayrımcılıkla mücadele amacıyla ilgili kamu kurum, kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları (STK) ile işbirliği yapılarak mevzuat önerileri oluşturulmakta ve gelen önerilere görüş sunulmaktadır. 2000’li yıllarda başta Anayasal düzenlemeler olmak üzere temel kanunlarda yapılan eşitlikçi reformlarla, Türkiye’de tüm mevzuatın, kadın erkek eşitliğini gözeten ve kadına yönelik şiddete karşı sıfır tolerans ilkesini benimseyen bir yapıya kavuşturulması amaçlanmıştır. Bu kapsamda; 33 11 Mayıs 2011 tarihinde “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” (İstanbul Sözleşmesi)’ni çekincesiz imzalayan ilk ülkelerden biri olan Türkiye, aynı zamanda sözleşmeyi ilk onaylayan ülke olmuştur. Sözleşme, 1 Ağustos 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İstanbul Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde hazırlanan 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 20 Mart 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmelik 5 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 7 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’a İlişkin Uygulama Yönetmeliği 18 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri Hakkında Yönetmelik 17 Mart 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 33 Ülkemizde kadınların işgücü piyasasındaki konumlarının iyileştirilmesi ve işgücüne katılımlarının artırılması amacıyla yasal alanda önemli çalışmalar yürütülmektedir. Bakanlığımızın program koordinatörlüğünü yürüttüğü “Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı” kapsamında iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması hedefi çerçevesinde aşağıda yer alan konular, 10 Şubat 2016 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6663 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yasallaşmıştır. Doğum nedeniyle kullanılan ücretsiz izin sürecinde, kadınların derece kademe ilerlemelerinin devam etmesi sağlanmıştır. Analık izninin bitiminden itibaren altı aya kadar ücretli yarı zamanlı çalışma imkânı getirilmiştir. Çocuk ilköğretim çağına gelene kadar ebeveynlere kısmi süreli çalışma hakkı verilmiştir. Prematüre doğum, evlat edinme ve annenin ölümü halinde izin hakları düzenlenmiştir. Kanun tasarısı çalışmaları Bakanlığımız koordinasyonunda yürütülen ve 7/9/2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 6745 sayılı Kanun’un 5 inci ve 64 üncü maddelerinde yapılan düzenleme ile özel kreş ve gündüz bakımevlerinin faaliyete geçtiği dönem itibari ile beş vergilendirme/hesap dönemi gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulması sağlanmıştır. 8 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EYLEM PLANLARIMIZ Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planları Kadına yönelik şiddetin önlenmesinin devlet politikası haline getirilmesinin açık göstergesi olan “Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle, Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler” konulu 2006/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde “ ...Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi Eylem Planı hazırlanmalı ve uygulamaları takip edilmelidir.” hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda, 2007 yılından bu yana Türkiye’de kadına yönelik şiddetle mücadelede, ilgili kurum ve kuruluşların sorumluluklarını belirleyen Eylem Planları tüm tarafların katkı ve katılımlarıyla hazırlanmakta ve uygulanmaktadır. Bahsi geçen Eylem Planları ve Uygulama süreleri aşağıda yer almaktadır: Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2007-2010) Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2012-2015) Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2016-2020) 9 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ “Kadına Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2016-2020”, İstanbul Sözleşmesi başta olmak üzere taraf olunan uluslararası sözleşmeler, ulusal mevzuat hükümleri ve tüm politika dokümanları dikkate alınarak ilgili kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin kadın araştırmaları merkezlerinin katkı ve katılımları ile hazırlanmıştır. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı’nda (2016-2020); 33 Mevzuat düzenlemeleri, 33 Farkındalık yaratma ve zihniyet dönüşümü, 33 Koruyucu ve önleyici hizmet sunumu ve şiddet mağdurlarının güçlenmesi, 33 Sağlık hizmetlerinin düzenlenmesi ve uygulanması, 33 Kurumlararası işbirliği ve politika geliştirme, olmak üzere 5 temel hedef ve 31 faaliyet yer almaktadır. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı İlgili tarafların katkı ve katılımları ile KSGM koordinasyonunda hazırlanan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı 2008-2013 yılları arasında uygulanmıştır. Kadınların temel sorun alanları ve buna yönelik çözümleri içeren sekiz farklı konu başlığından oluşan Eylem Planının başlıkları “Kadın ve Kız Çocuklarının Eğitimi”,“Kadın ve Sağlık”, “Kadın ve Ekonomi”, “Kadın ve Yoksulluk” ,“Kadın ve Çevre”, “Kadın ve Medya”, “Yetki ve Karar Alma Mekanizmalarında Kadın” ve “Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi”dir. 10 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PROJELERİMİZ Kadına karşı her türlü ayrımcılığı önlemek, kadın haklarını korumak ve geliştirmek, kadınların toplumsal yaşamın her alanında hak, imkan ve fırsatlara eşit olarak erişimlerini sağlamak ve şiddetle mücadele etmek amacıyla çeşitli projeler yürütmekteyiz. Araştırma Projelerimiz Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması İlki 2008 yılında gerçekleştirilen “Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması”nın ardından geçen yaklaşık altı yıl içinde, kadına yönelik şiddet biçimlerinin yaygınlığındaki farklılaşmayı ortaya çıkarmak ve bu sürede şiddetle mücadele alanında uygulanan yasal düzenlemeleri değerlendirmek amacıyla 2014 yılında Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü işbirliği ile “Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması” gerçekleştirilmiştir. TÜİK resmi istatistik programında yer alan araştırma sonuçları 30 Aralık 2014 tarihinde kamuoyu ile paylaşılmış, özet ve nihai rapor İngilizce ve Türkçe olarak basılmıştır. 6284 Sayılı Kanun’un Uygulanmasına Yönelik Etki Analizi Projesi 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’a ilişkin olarak şiddet mağduru kadınlar, şiddet uygulayan erkekler ve yasa uygulayıcılarıyla nitel ve nicel yöntemler kullanılarak Kanun’un etkisini ve etkinliğini ölçmek için “6284 sayılı Kanun’un Etki Analizi Projesi” yürütülmüştür. Araştırmanın sonuç ve önerileri doğrultusunda 6284 sayılı Kanun’un uygulanmasında karşılaşılan sorunların giderilmesine yönelik ilgili kurum ve kuruluşlar ile çalışmalar sürdürülmektedir. 11 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye’de Kadın İşgücü Profili ve İstatistiklerin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bakış Açısıyla Gözden Geçirilmesi Projesi Türkiye’de kadınların ekonomik hayata katılımlarının artırılması ve sosyo-ekonomik konumlarının güçlendirilmesi amacıyla “Türkiye’de Kadın İşgücü Profili ve İstatistiklerin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bakış Açısıyla Gözden Geçirilmesi Projesi” yürütülmüştür. Proje ile TÜİK tarafından düzenli olarak gerçekleştirilen Hanehalkı İşgücü Anketi (2003-2013 yılları arası), Kazanç Yapısı Anketi (2006 ve 2010 yılları için) ve Zaman Kullanım Anketi (2006 yılı) toplumsal cinsiyet bakış açısı ile gözden geçirilmiş ve sonuç raporu yayınlanmıştır. 12 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 13 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AB Projelerimiz Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi 27 Aralık 2013 tarihinde başlamış olan proje ile şiddete maruz kalmış kadınlar için destek hizmetlerinin kurulması ve/veya geliştirilmesi yoluyla 26 ilde kadınların şiddete karşı yeterli korunmalarının sağlanması hedeflenmiştir. (Proje illeri Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Isparta, İstanbul, İzmir, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Mersin, Manisa, Nevşehir, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Trabzon, Van’dır.) Proje Teknik Destek ve Hibe Bileşeni olmak üzere iki bileşenden oluşmaktadır. Hibe bileşeni ile kadına karşı şiddetin önlenmesi, kadınların güçlendirilmesi, haklarının korunması ve kadın-erkek eşitliğinin geliştirilmesi gibi konularda sivil toplum kuruluşlarınca hazırlanan 11 ildeki 19 projeye destek sağlanmıştır. Hibe faydalanıcılarına yönelik olarak; Hibe Uygulama Eğitimi, İletişim Stratejisi Eğitimi ve Ara Rapor ve Final Raporu Hazırlama Eğitimi gerçekleştirilmiştir. Teknik Destek Bileşeni kapsamında şiddete maruz kalmış kadınlara sağlanacak destek hizmetlerinin kurulması ya da geliştirilmesi yoluyla 26 ilde şiddete karşı korumayı artırmak hedeflenmiştir. Bu kapsamda; 33 Mevcut Durum Analizi ve Eğitim İhtiyaç Analizi 33 Eğitim Faaliyetleri 14 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 33 İl Eylem Planları 33 Standardizasyon Çalışmaları 33 İzleme Modeli Geliştirilmesi 33 Kadın Danışma Merkezlerinin Desteklenmesi 33 Uzmanlaşmış Acil Yardım Hatlarının Değerlendirilmesi 33 Farkındalık Artırma temel başlıklarında çeşitli faaliyetler yürütülmüştür. Aşağıda belirtilen meslek gruplarına yönelik olarak eğitici eğitimleri, eğitimler ve süpervizyon eğitimleri gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimler sonucunda, 35.000 sağlık çalışanına ve 140.000 emniyet personeline ulaşılması beklenmektedir. EĞİTİMİN TÜRÜ/ KATILIMCI SAYISI KURUM/KURULUŞ AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI EĞİTİM 124 (5gün) EĞİTİCİ EĞİTİMİ 124(3x 5 gün) SÜPERVİZYON 124 (5gün) İÇİŞLERİ BAKANLIĞI – POLİS 506 (5 gün) 30 (2 gün) SAĞLIK BAKANLIĞI 221 (5 gün) 31 (2 gün) 147 (5 gün) 13 (2 gün) ADALET BAKANLIĞI AİLE MAHKEMESİ UZMANLARI YAZI İŞLERİ MÜDÜRLERİ HAKİM VE SAVCILAR 100 (3 gün) STK VE BELEDİYELER 50 (3 gün) 125 (5 gün) 25 (5 gün) 13 (2 gün) 15 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kadına yönelik şiddetle mücadele politikalarının yerel düzeyde yerelin ihtiyaçları, öncelikleri ve kaynakları temelinde desteklenmesine yönelik olarak 26 Proje ilinde, ilgili tüm tarafların aktif katılımı ile İl Eylem Planları oluşturulmuştur. İl Eylem Planları; 33 Yerel Düzenlemelerin Mevzuatla Uyumlaştırılması, 33 Toplumsal Farkındalık ve Zihniyet Dönüşümü, 33 Koruyucu ve Önleyici Hizmet Sunumu, 33 İşbirliği ve Koordinasyon olmak üzere dört temel hedefe odaklanmaktadır. Kadına yönelik şiddet alanında hizmet sunan kurumların hizmet süreçleri oluşturulmuştur. Proje kapsamında geliştirilen iletişim stratejisi kapsamında, çeşitli tanıtım materyalleri hazırlanmış ve farkındalık artırma toplantıları düzenlenmiştir. Bu kapsamda yerel medya çalışanları, aile hekimleri, kamu kurumlarının üst düzey temsilcileri, üniversite öğrencileri, hanımlar lokali eğiticileri ve muhtarlar gibi farklı hedef gruplarına ilişkin kadına yönelik şiddet konusunda bilgi ve farkındalık kazandırmak amacıyla toplantılar düzenlenmiştir. 25 Kasım 2015 tarihinde “Kadına Şiddete Karşı Buradayım De” kampanyası düzenlenmiştir. 16 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kampanya kapsamında; 33 Basketbol ve futbol maçlarında “Kadına Şiddete Karşı Buradayım De” yazılı pankartlar kullanılmıştır. 33 Televizyon spor programlarında kampanya logosu ekranlarda yer almıştır. 33 Ankara ASPB İl Müdürlüğü binası, Çanakkale’de Truva Atı, İzmir’de tarihi saat kulesi ile TOBB binası, Ankara Büyükşehir Belediye Binası turuncu aydınlatılarak BM’nin “Dünyayı Turuncuya Boya Kampanyası”na destek sağlanmıştır. 33 Ankara’da açık hava reklam alanlarında spot film gösterilmiştir. http://www.siddetlemucadele.net/tr ŞİDDET GÖRDÜĞÜMDE YA DA TANIK OLDUĞUMDA... 183 155 156 157 SESSİZ KALMIYORUM, ARIYORUM 17 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Mahkûm Kadınlar İçin Kariyer Planlama Merkezleri Projesi Türkiye Ulusal Ajansı tarafından Leonardo Da Vinci programı kapsamında finanse edilen Mahkûm Kadınlar İçin Kariyer Planlama Merkezleri Projesi çerçevesinde ceza infaz kurumlarında bulunan kadınların kariyer planlamalarını gerçekleştirebilmek ve cezalarını tamamladıktan sonra istihdama katılımlarını sağlamak amacıyla “Ön Öğrenmelerin Değerlendirilmesi (APL)” yaklaşımı kullanılarak bir model oluşturulmuştur. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile bir protokol imzalanmış, mahkûm kadınlar için kariyer planlamasının ceza infaz kurumlarında daha etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi’ne (UYAP) entegre bir yazılım geliştirilmiş ve kullanıma açılmıştır. 18 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 19 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Diğer Projelerimiz Kadının İnsan Haklarının Geliştirilmesi Birleşmiş Milletler Ortak Programı Aydın, Çanakkale, Edirne, Erzincan, Eskişehir, Gaziantep, Kahramanmaraş, Kastamonu, Kayseri, Kocaeli, Ordu illerinde yerel düzeyde toplumsal cinsiyet eşitliği taahhütlerinin uygulanmasının hızlandırılması ve kadın haklarının güçlendirilmesine katkıda bulunmak için yerel yönetimlerin ve toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik çalışan kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının kapasitelerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Genel Müdürlüğümüz, UN Women, UNDP, Sabancı Üniversitesi, İçişleri Bakanlığı, Türkiye Belediyeler Birliği, Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğinde yürütülen proje; toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme, Sabancı Vakfı hibe programı ve Mor Sertifika programından oluşmaktadır. Annemin İşi Benim Geleceğim Projesi Bakanlığımız, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Borusan Holding arasında imzalanan işbirliği protokolü ile “Annemin İşi Benim Geleceğim Projesi” (2013 - 2019) hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında, toplam 10 ilin organize sanayi bölgesinde kreş kurulması hedeflenmektedir. Adıyaman, Afyonkarahisar, Malatya ve Balıkesir OSB’de kreşler hizmet vermeye başlamıştır. 20 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye’de Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişimlerinin Artırılması Projesi İsveç Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Ajansı mali desteğinde Dünya Bankası aracılığı ile yürüttüğümüz proje (2012-2017) ile kadınlara daha iyi iş ve meslek olanaklarının sunulmasını sağlayacak politikaların üretilmesi için gerekli bilgi ve verilerin sağlanması ve bunların yaygınlaştırılması, kaliteli ve erişilebilir çocuk bakım modelinin oluşturulması, kadınların kooperatifçilik marifetiyle örgütlenerek ekonomik ve sosyal olarak güçlenmelerinin sağlanması ve kadın kooperatifçiliğinin yaygınlaştırılması hedeflenmiştir. Genç Fikirler Güçlü Kadınlar Projesi Intel Teknoloji Hizmetleri Limited Şirketi ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği işbirliğinde yürüttüğümüz proje (2013-2015) ile 18-30 yaş arası gençlerin katılım sağladığı fikir kampları düzenlenmiştir. Fikir kamplarında kadınların toplumsal konumlarının güçlendirilmesi ve kadına karşı ayrımcılığın önlenmesine yönelik olarak teknoloji kullanımı ile yenilikçi çözüm önerilerini içeren sosyal girişimcilik projeleri üretilmiştir. Toplam 500 gencin aktif katılım sağladığı fikir kampları; Kütahya, Erzurum, Gaziantep, Sakarya, Trabzon ve Adana’da gerçekleştirilmiştir. Ayrıca fikir kamplarında öne çıkan 6 projenin çalışma gruplarından oluşan gençlere 10-11 Haziran 2015 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen bir etkinlik ile sosyal girişimcilik eğitimleri verilmiştir. Projenin kapanış toplantısı 19 Ocak 2016 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Projenin sonuç raporu, Genel Müdürlüğümüz web sayfasında yayınlanmıştır. 21 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 22 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İş’te Eşitlik Platformu Türkiye’de ekonomik alandaki cinsiyet uçurumunu en aza indirmek üzere Bakanlığımız himayesinde önce “Türkiye Cinsiyet Eşitliği Görev Gücü” adıyla kurulan sonrasında “İş’te Eşitlik Platformu”na dönüştürülen girişim (20122015); ülkemizde ekonomik alandaki cinsiyet eşitliği uçurumunu 3 yıl içinde %10’a kadar azaltmayı hedeflemiştir. Platformun amacı doğrultusunda, 2012 yılındaki ülke skorumuz 0,414 iken 2015 yılında ülke skoru 0,459’a yükselerek 3 yıl sonunda hedef tamamen gerçekleştirilmiş olup, uçurum %10,9 oranında kapatılmıştır. Ülkemizde kadınların ekonomiye katılımını artırmak ve işe alımdan başlayarak çalışma hayatına ilişkin tüm süreçlerde cinsiyet eşitliğini sağlamak amacıyla, özel sektör ve kamunun işbirliğinde yürütülen “İş’te Eşitlik Platformu” kapsamında; ülkemizde faaliyet gösteren şirketlerin işgücü piyasasında ayrımcılık karşıtı uygulamalara imza atmaları, cinsiyet eşitliğinin tesisini sağlamaları ve sosyal yaşamda bu konuda sorumluluk üstlenmelerine ilişkin bilgi ve farkındalık artırıcı çalışmalar yürütülmektedir. İŞ’TE EŞİTLİK PLATFORMU 23 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Filli Kadın Ustalar Projesi Bakanlığımız, İŞKUR ve Betek Boya ve Kimya San. A.Ş işbirliğinde “Filli Kadın Ustalar Projesi (2016-2017)” hayata geçirilmiştir. Proje ile kadınlara farklı sektörlerde mesleki bilgi ve beceri kazandırarak istihdamının sağlanması amaçlanmıştır. Proje kapsamında, 2016 yılında 15 ilde 250 kadın olmak üzere toplamda 500 kadına mesleki beceri ve mesleki yeterlilik belgesi kazandırılması hedeflenmektedir. 24 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 25 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 26 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye’nin Mühendis Kızları Projesi Bakanlığımız, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Limak Holding işbirliğinde “Türkiye’nin Mühendis Kızları Projesi (2016-2020)” hayata geçirilmiştir. Proje ile mühendis olmak isteyen kız öğrencileri her alanda destekleyerek, onları mesleğinin örnekleri haline gelebilmesini sağlamak amaçlanmıştır. Proje kapsamında ulaşılmak istenilen hedef kitle lise ve üniversite eğitimi devam eden kız öğrencilerdir. Bununla birlikte, nitelikli kadın istihdamının artırılmasına yönelik model geliştirilmesi yoluyla kapsayıcı ve sürdürülebilir büyümeye katkı sağlanması da hedeflenmektedir. 27 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddetle Mücadele ve Müdahale İnsani Yardım Programı Genel Müdürlüğümüz ve UNFPA işbirliğinde yürütülen program çerçevesinde; göç ve afet gibi acil durumlarda yardım sunumunda çalışan ulusal insan kaynaklarının kadına yönelik şiddet konusunda bilinçlendirilmesi amacıyla Suriyeli sığınmacıların kaldığı 2 kampta çeşitli eğitimler düzenlenmiştir. Proje kapsamında kamp personeline yönelik gerçekleştirilen eğitimlerin yanı sıra sığınmacılara yönelik olarak kadına yönelik şiddet, evlilik yaşı, resmi nikah ve kadın haklarıyla ilgili Arapça ve Türkçe broşürler dağıtılmıştır. Yurtdışında Yaşayan Vatandaşlara Yönelik Materyal Geliştirilmesi ve Eğitim Projesi 2012 - 2014 yılları arasında yürüttüğümüz proje ile Belçika, Hollanda ve Fransa’da yaşayan vatandaşlarımıza yönelik eğitim programları düzenlenerek yaşadıkları ülkede kadın hakları, hukuksal ve sosyal destek mevzuatı gibi konularda vatandaşlarımızın bilinçlendirilmesi sağlanmış, tespit edilen ihtiyaçlar çerçevesinde Türkçe, Felemenkçe ve Fransızca dillerinde oluşturulan materyalin dağıtımı yapılmıştır. 28 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Ulusal Politikaların Uygulanmasında Türkiye’nin Etkinliğinin Artırılması Projesi Bakanlığımız ve İngiltere Büyükelçiliği işbirliği ile gerçekleştirilen proje kapsamında kadına yönelik şiddetle mücadele alanında çalışan 250 kişilik personele yönelik hizmet içi eğitim düzenlenmiştir. Söz konusu eğitimin çıktılarının yer aldığı El Kitabı 81 ASP İl Müdürlüğünde kadına yönelik şiddetle mücadele alanında çalışan personele dağıtılmıştır. Aile İçi Şiddet Alanında Çalışan Personele Yönelik Eğitici Eğitimi Projesi Bakanlığımız, İngiltere Büyükelçiliği ve Avrupa Birliği Bakanlığı işbirliğinde gerçekleştirilen proje kapsamında kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetle mücadele alanında çalışan 106 personele yönelik eğitici eğitimi düzenlenmiştir. Eğitici eğitimi el kitabı hazırlanarak katılımcılar ile kadına yönelik şiddetle mücadele alanında çalışan personele dağıtılmıştır. 29 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ELEKTRONİK DESTEK SİSTEMLERİ Elektronik Destek Sistemi Pilot Uygulaması Bakanlığımız ile ilgili kurumlar işbirliğinde güvenlik butonu cihazlarının kullanıldığı, “Elektronik Destek Sistemi Pilot Uygulaması” 2012-2015 yılları arasında Adana ve Bursa’da gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama 31 Aralık 2015 tarihinde tamamlanmıştır. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Teknik Yöntemlerle Takip Sistemlerinin Kullanılmasına Yönelik Pilot Uygulama İşbirliği Protokolü 08 Mart 2015 tarihinde ilgili Bakanlıklar tarafından “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Kapsamında Teknik Yöntemlerle Takip Sistemlerinin Kullanılmasına Yönelik Pilot Uygulama İşbirliği Protokolü” imzalanmıştır. Söz konusu Protokol ile Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı bünyesinde kurulu elektronik izleme sistemi altyapısı ve elektronik kelepçe cihazlarının kullanıldığı sistem ile şiddet uygulayan ve şiddet mağdurunun birlikte takip edilmesi amaçlanmış olup, Protokol hükümleri doğrultusunda uygulanan pilot uygulama Ankara ve İzmir’de yürütülmektedir. Söz konusu pilot uygulama 19 Nisan 2016 tarihinde imzalanan “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Teknik Yöntemlerle Takip Sistemlerinin Kullanılmasına Yönelik Pilot Uygulama İşbirliği Protokolünün Yenilenmesi Protokolü” ile bir yıl süre ile uzatılmıştır. 30 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 31 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FARKINDALIK ARTIRMA ÇALIŞMALARIMIZ Eğitimlerimiz Kadına yönelik şiddetle mücadelede konuya ilişkin bilinç ve duyarlılığın artırılması, toplumsal farkındalık sağlanması için kamu kurum ve kuruluşları, STK’lar, üniversiteler ve uluslararası kuruluşlar ile çalışmalarımız devam etmektedir. Bugüne kadar İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile kadına yönelik şiddetle mücadele kapsamında imzalanan “Eğitim Protokolleri” ile 71.000 Polis, 65.000 Sağlık Personeli, 326 Aile Mahkemesi Hâkimi ve Cumhuriyet Savcısının katılımlarıyla seminerler düzenlenmiştir. Milli Savunma Bakanlığı ile imzalanan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanması ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Kurumsal Kapasitenin Güçlendirilmesi, İşbirliği ve Eşgüdümün Artırılmasına Dair Protokol” kapsamında gerçekleştirdiğimiz eğitimler ile 85 kişinin Uzman Eğitici Eğitimi, 343 kişinin Eğitici Eğitimleri, 7.177 kişinin Birlik Eğiticisi Eğitimleri tamamlanmıştır. Bu eğitimleri alan uzmanların kendi birliklerinde gerçekleştirecekleri aşamalı eğitimlerle her yıl silah altına alınan 450.000 er ve erbaşa kadına yönelik şiddet konusunda eğitim verilmesi hedeflenmektedir. Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı ile imzalanan “Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesinde Din Görevlilerinin Katkısının Sağlanması İşbirliği Protokolü” kapsamında toplam 537 vaiz, imam-hatip, müezzin, kayyım ve Kur’an kursu öğreticilerine yönelik eğitici eğitimleri verilmiştir. Bu eğitimler sonucunda 47.566 din görevlisine ulaşılmıştır. 32 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye Ülke Ofisi ile imzalanan İşbirliği Protokolü kapsamında düzenlenen “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitici Eğitimi” programı, İl Müdürlüklerimizde çalışan sosyal çalışmacılara yönelik olarak 4 farklı grupla gerçekleştirilmiştir. Söz konusu eğitimlere 81 ilden yaklaşık 100 kişi katılım sağlamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı ve Genç Hayat Vakfı ile imzalanan “Toplumsal Cinsiyet İle Hayata ve İstihdama Katılıma İlişkin Öğretmen Eğitimlerinin Desteklenmesine Yönelik İşbirliği Protokolü” kapsamında 4 pilot ilde “Yurtta Genç Var” ve “Ben De Varım” projeleri yürütülmüştür. “Yurtta Genç Var” Projesi ile bünyesinde öğrenci yurdu bulunan ortaöğretim kurumlarında (lise ve dengi okullar) ve “Ben De Varım” Projesi ile kız teknik ve meslek liselerinde çalışan öğretmenlere, öğrencilere ve ailelerine yönelik olarak, toplumsal cinsiyet eşitliği, hayata ve istihdama katılım odaklı eğitim faaliyetleri, rol model buluşmaları ve seminerler gerçekleştirilmiştir. 05 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Türkiye Ziraat Odaları Birliği ile imzalanan “Kadın Çiftçi Eğitimi İşbirliği Protokolü” kapsamında, pilot iller olan Kayseri, İzmir, Diyarbakır, Gaziantep ve Sakarya’da, toplam 771 kadın çiftçi eğitilmiştir. Protokolün 81 ile yaygınlaştırılması ile yaklaşık 8.500 kadın çiftçi eğitimlerden faydalanmıştır. 04 03 02 01 33 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÖNEMLİ GÜNLERİMİZ 8 Mart Dünya Kadınlar Günü Kadının sosyal, ekonomik, siyasi alanda güçlenmesini sağlamak amacıyla ulusal ve uluslararası alanda tüm tarafların katılımı ile çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Geniş katılımlı bu etkinlikler aracılığıyla kadın sorunları tartışılmakta, kadının insan haklarının eksiksiz hayata geçirilmesi konusunda talepler gündeme taşınmaktadır. 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü 25 Kasım “Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü” kapsamında kadına yönelik şiddet konusunda farkındalığın sağlanması amacıyla Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü tarafından her yıl çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmekte, kampanyalar düzenlenmektedir. Bu kampanyalar kapsamında toplantılar düzenlenmekte, spor müsabakalarında, TV ve radyo programlarında, kamuya açık alanlarda, gösterimi/dağıtımı yapılan görsel-basılı materyaller aracılığıyla, kamuoyunda bilgi ve farkındalık artırılmakta, duyarlılık oluşturulmaktadır. 5 Aralık Türk Kadınının Seçme Seçilme Hakkını Elde Etme Günü Türkiye’de kadınların siyasal ve kamusal yaşama katılımları açısından bir dönüm noktasını temsil eden “Seçme ve Seçilme Hakkını” elde etmelerinin yıldönümü olan bu tarihte her yıl tüm tarafların katılımıyla Anıtkabir ziyareti gerçekleştirilmekte, kadınların yetki ve karar alma mekanizmalarına katılımı konularında panel, toplantı vb. etkinlikler düzenlenmektedir. 34 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 35 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 36 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KADINA ŞİDDETE KARŞI BURADAYIM DE KAMPANYASI Her yıl “Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü” olan 25 Kasım’da Bakanlığımız tarafından kadına karşı şiddet konusunda kamuoyunda farkındalık arttırmak ve duyarlılık oluşturmak amacıyla toplantılar düzenlenmekte, basılı-görsel materyaller hazırlanmakta, dağıtılmakta ve kamu spotları yayınlanmaktadır. 25 Kasım 2015 tarihinde “Kadına Şiddete Karşı Buradayım De” kampanyası düzenlenmiştir. 37 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURUMSAL HİZMET BİRİMLERİMİZ Şiddetle mücadelede mağdurlara, beraberindeki çocuklara ve şiddet uygulayanlara yönelik her türlü desteği kurumsal hizmet birimlerimiz ile vermekteyiz. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) Şiddet olgusunun nedenleri, varlığı ve sonuçları ile tek elden ve çok yönlü mücadele edilmesi amacıyla 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ve Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri Hakkında Yönetmelik kapsamında hizmet vermektedir. ŞÖNİM’ler 2012 yılı Aralık ayı itibariyle öncelikle 14 ilde (Ankara, Adana, Antalya, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Malatya, Mersin, Samsun, Şanlıurfa, Trabzon) olmak üzere 2 yıllık pilot uygulama yapılması planlanarak hizmete açılmıştır. Pilot uygulamanın değerlendirilmesi neticesinde ŞÖNİM’lerin tüm illere yaygınlaştırılmasına karar verilmiş olup halihazırda 49 ilde ŞÖNİM hizmeti sunulmaktadır. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri, şiddetin önlenmesi ile koruyucu ve önleyici tedbirlerin etkin bir biçimde uygulanmasına yönelik olarak, şiddete uğramış ya da şiddete uğrama riski bulunan kişilerin başvurabileceği, 33 Danışmanlık, 33 Rehberlik ve Yönlendirme Hizmetleriyle, 33 İhtiyaç duydukları konularda Güçlendirici ve Destekleyici Hizmetleri veren ve izleme çalışmalarını Yedi Gün Yirmi Dört Saat Esası ile yürüten merkezlerdir. 38 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Psiko-Sosyal Destek Ekonomik Destek Müdahale ve Yönlendirme Kurumlararası Koordinasyon Hukuki Destek Önleyici Hizmet Eğitim ve Mesleki Destek Konukevine Yönlendirme ŞÖNİM’lerin bulunmadığı yerlerde Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri ve Sosyal Hizmet Merkezleri, şiddete uğrayanlara yönelik danışmanlık, rehberlik ve sosyal destek hizmetleri sunmaktadır. İlk Kabul Birimleri ŞÖNİM’lere ya da Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerine başvuran ve barınma ihtiyacı bulunan şiddet mağduru kadınların ilk gözlemlerinin yapıldığı, psiko-sosyal ve ekonomik durumlarının incelendiği, geçici kabullerinin yapılarak iki haftaya kadar kalabildikleri birimler olup, ülke genelinde 25 İlk Kabul Birimi bulunmaktadır. 39 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kadın Konukevleri Fiziksel, duygusal, cinsel, ekonomik ve sözlü istismara veya şiddete uğrayan kadınların şiddetten korunması, psiko-sosyal ve ekonomik sorunlarının çözülmesi, güçlendirilmesi ve bu dönemde varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarının da karşılanması suretiyle geçici süreyle kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Kadın konukevlerinde şiddet mağdurları ve beraberindeki çocuklara yönelik; aşağıdaki hizmetler sunulmaktadır. Bakanlığımıza bağlı 101 kadın konukevi, yerel yönetimlere bağlı 32, sivil toplum kuruluşlarına bağlı 4 olmak üzere ülke genelinde toplam 137 konukevi toplam 3.433 kapasite ile hizmet vermektedir. Barınma Psiko-Sosyal Destek Hukuki Destek Yönlendirme ve Rehberlik Kreş Desteği Harçlık Mesleki Eğitim ALO 183 Sosyal Destek Hattı Şiddete uğrayan ya da uğrama tehlikesi bulunan ve desteğe gereksinimi olan kişilere psikolojik, hukuki ve ekonomik alanda danışmanlık hizmetleri sunmakta ve yararlanabilecekleri hizmet kuruluşları konusunda bilgi vermektedir. Bu hat, haftanın 7 günü 24 saat hizmet vermektedir ve ücretsizdir. 40 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ULUSLARARASI ÇALIŞMALARIMIZ Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) Birleşmiş Milletler’in temel insan hakları sözleşmeleri arasında yer alan ve kadın hakları konusunda uluslararası standartları belirleyen ilk sözleşme olan “CEDAW Sözleşmesi” Ülkemiz tarafından 1985 yılında imzalanmış ve 1986 yılında yürürlüğe girmiştir. CEDAW Sözleşmesi’nin İhtiyari Protokolünü ise, ülkemiz 2000 yılında imzalamış ve Protokol 2003 yılında yürürlüğe girmiştir. Sözleşmenin izlenmesi her 4 yılda bir komiteye sunulan ülke raporları ile gerçekleştirilmektedir. Genel Müdürlüğümüz tarafından 7. Dönemsel Türkiye Raporu 2014 yılında CEDAW Komitesi’ne sunulmuş ve savunması 13 Temmuz 2016’da gerçekleştirilmiştir. CEDAW Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu (KSK) UN Status of Women Commission on the 1946 yılında kadın-erkek eşitliği ilkesinin uygulanmasını sağlamak amacıyla kurulan Kadının Statüsü Komisyonu (KSK); BM Ekonomik ve Sosyal Konseye (EKOSOK); siyasi, ekonomik, sosyal ve eğitime ilişkin alanlarda kadın haklarının geliştirilmesine yönelik ve kadın hakları alanında acil çözüm gerektiren sorunlar hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bu konulara ilişkin rapor hazırlamakla görevlidir. Her yıl Mart ayında gerçekleştirilen KSK oturumlarına Genel Müdürlüğümüz koordinasyonunda resmi bir delegasyonla katılım sağlanmaktadır. 41 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Avrupa Konseyi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi (GEC) Avrupa Konseyi’nin toplumsal cinsiyet eşitliği alanındaki faaliyetlerini yürütmek üzere kurulan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi (GEC)” toplantılarına katılım sağlanmakta ve düzenli bilgi paylaşımında bulunulmaktadır. “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” (İstanbul Sözleşmesi) “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”ni (İstanbul Sözleşmesi) 11 Mayıs 2011 tarihinde çekincesiz imzalayan ve ilk onaylayan ülkelerden biri Türkiye’dir. İstanbul Sözleşmesi, Avrupa’da kadına yönelik şiddet konusunu insan hakları bağlamında ele alan, bağlayıcılığı ve yaptırım gücü olan ilk sözleşmedir. Sözleşme, 1 Ağustos 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşme amaçlarının gerçekleştirilmesine ve hükümlerinin etkili bir şekilde uygulanıp uygulanmadığına yönelik izleme ve değerlendirme Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetle Mücadele Uzmanlar Grubu (GREVIO), taraf devletlerin temsilcilerin yer aldığı Taraflar Komitesi ve Ulusal Parlamentolar gibi izleme mekanizmaları vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) İslam İşbirliği Teşkilatı tarafından düzenlenen “İİT Üyesi Ülkelerin Kalkınmasında Kadınların Rolü konulu Bakanlar Konferanslarına” katılım sağlanmakta, ev sahipliği yapılmakta ve düzenli bilgi paylaşımında bulunulmaktadır. 42 KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Eskişehir Yolu Söğütözü Mah. 2177 Sok. No: 10/A Kat: 20-21 Çankaya/Ankara/TÜRKİYE Telefon: +90 312 705 91 77 / +90 312 705 91 78 Faks: +90 312 705 91 92 http://www.kadininstatusu.gov.tr