OSTEONEKROZ Prof. Dr. Nuran TÜRKÇAPAR AÜTF İç Hastalıkları ABD – Romatoloji BD TANIM • • Osteonekroz (ON): kemiğin geçici veya kalıcı kanlanmasının bozulmasına bağlı gelişen kemik ölümüdür ON herhangi bir kemikte gelişebilir; fakat en sık uzun kemiklerin uçları (epifiz); femur, kalça, tibia, omuz, ayak bileği %10 olguda asemptomatik En sık ON yeri; femur başı Kalça, diz ve omuz İnsidans: 1/10 000-20 000 Her yaşta görülse de 20-50 arası yaşlarda daha sık Avasküler nekroz veya aseptik nekroz olarak da adlandırılan osteonekroz, azalmış kan akımına bağlı kemik hücrelerinin ölümü ağrı ve kemik alanlarında kollapsa neden olur PATOLOJİK MEKANİZMA İnfarktüsün mekanizması: • • • • • İntraluminal tıkanma Arteriyel duvar hastalığı Vasküler kompresyon Damar yapısının fiziksel bozukluğu Azalmış kan akımı kemik iskemisi kemik infarktı OSTEONEKROZUN NEDENLERİ Birçok hastalık veya olaylar osteonekroz gelişmesine neden olabilir V IN D I C A T E Vascular Infection Drugs Inflammatory Congenital Trauma Autoimmune Endocrine OSTEONEKROZUN NEDENLERİ Vasküler: Hemoglobinopatiler İnfeksiyonlar: Septik emboli İlaçlar/Toksinler: Alkolizm, kortikosteroid, sigara İnflamatuar: Pankreatit Konjenital: Gaucher hastalığı Otoimmün: SLE. RA Travma: Radyasyon, dysbarism (vurgun) kırıkları Endokrin: Cushing hastalığı Spontan (idyopatik, genetik) Sıklık sırasına; kortikosteroid>alkolizm>sigara ON-Direkt Nedenler Kırık Dislokasyon Gebelik Radyasyon Kematerapi Organ transplantasyonu Hipersensitivite reaksiyonu GVHD Miyeloproliferatif hastalıklar Sickle-cell anemi Koagulasyon faktör eks (hipofirinoliz, trombofili) SLE Gaucher hastalığı Thalasemi Dysbarism KC fonksiyon boz ON- İndirekt Nedenler Glukokortikoidler Alkol Sigara İdyopatik Genetik Faktörler ON- Semptomları Erken evrede asemptomatik iken hem istirahatta hem de hareketle giderek artan ağrı Evre Bulgular 0 asemptomatik, normal radiografi I normal radiografi (anormal MRI) II Radyolusens ve skleroz III crescent işareti, normal kontür IV Subkondral kollaps, düzleşme V Dejeneratif eklem hastalığı Yarımay işareti MRI- T1 ağırlıklı görüntü Tedavi- Konservatif Analjezikler Kilo verme ROM’ları zorlayıcı egzersizden kaçınma ve ekleme stres getiren aktivitelerin azaltılması (zıplama, koşma) Elektriksel uyarı-kemik büyümesi Tedavi-Farmakolojik Lipid düşürücü ilaçlar Bifosfonatlar Prostsiklin analogları Antikoagülanlar Hiperbarik oksijen tedavisi Elektromanyetik tedavi Elektrik stimülasyonu ve şok dalgaları (osteoblastik aktiviteyi uyarmak) Tedavi- Cerrahi Core dekompresyon Osteotomi Non-vasülerize kemik greftleme Total artroplasti