Ardıçlar çogunlukla dioik veya ender olarak monoik, agaç veya çalı

Ardıçlar çogunlukla dioik veya ender olarak monoik, agaç veya çalı formunda odunsu ve
herdemyeşil bitkilerdir. Kabuk yaşlı fertlerde şeritler halinde boyuna çatlaklı,
kırmızımtırak veya kahverengidir. Tomurcuklar J. drupacea hariç çıplaktır. Yapraklar igne
veya pul yaprak biçimindedir. gne yapraklar surgunlere uçlu çevrel, pul yapraklar ise
çapraz karşılıklı olarak dizilir. gne yapraklar sert ve diken gibi batıcıdır. gne yaprakların
ust yuzunde belirgin bir şekilde bir veya iki stoma çizgisi gorulur ve iletim demetlerinin
altında bir reçine kanalı bulunmaktadır. Erkek çiçekler surgunlerde pulların koltuklarında
yer alır, surgune oturmuş veya uzeri pullu bir sapı vardır. Her bir erkek çiçek çok sayıda
etamin pulundan oluşur. Her bir etamin pulu 2-6 adet çiçek tozu torbası taşır. Dişi çiçekler
kure şeklinde olup, ya pullu bir sap uzerinde veya surgunlerin ucunda yer alır. Dişi
çiçekler karşılıklı veya çevrel dizilmiş 3-8 adet sivri uçlu puldan oluşur. Kozalaklar 1-2
veya 3 yılda olgunlaşır. Olgunlaşan kozalaklar etli ve uzumsu yapıda olup, hiçbir zaman
açılmazlar. Kozalaklar 1-12 adet tohum taşır. Tohumlar kuçuk, kanatsız, yuvarlak ya da
yumurta biçimindedir, bazı taksonlarda reçine bezeleri bulunur. Ardıçlar dişi çiçek ozellikleri, kozalak pulu ile tohum tomurcugu ilişkisi ve yaprak formuna
gore uç ayrı seksiyona ayrılırlar:
Oxycedrus Seksiyonu
Bu seksiyonda kozalagın en uçtaki pulları arasında yer alan terminal durumlu 3 tohum
tomurcugu vardır. Kozalak daha çok 3 ureyimli puldan oluşur ve kozalak pulları uçlu
çevrel dizilmişlerdir. sten bakılınca kozalak pullarının birleşme izleri uç kollu bir yıldızı
andırır. Yapraklar igne yaprak halindedir ve surgune uçlu çevrel dizilmiştir. Erkek ve dişi
çiçekler surgun ucunda degil yaprak koltuklarında yer alır. Bu seksiyona ait dogal turlerimiz; Juniperus oxycedrus, Juniperus communis, Juniperus
macrocarpa, Caryocedrus Seksiyonu
Erkek çiçek kozalakçıkları yaprak koltuklarında 3-6’sı bir arada yer alır. Tohum, kozalak
pullarının odunlaşmasıyla oluşan sert bir koruyucu içinde yer alır. Yapraklar igne yaprak
biçiminde, sert ve sivri uçlu olup surgune 3’lu çevrel dizilmiştir. Diger iki seksiyondan
farklı olarak tomurcuklar pullarla ortuludur.
Bu seksiyona ait dogal turumuz; Juniperus drupacea
Sabina Seksiyonu
Tohum tomurcugu sayısı 3-9 (12) tanedir ve bu tohum tomurcukları kozalak pullarının
arasında degil onlerinde teker teker veya çogunlukla ikili, bazen de terminal durumlu ve
tektir. Dişi çiçekler surgun ucunda yer alır ve genellikle karşılıklı dizilmiş 6 puldan oluşur.
Kozalak pullarının birleşme izleri futbol topu dilimlerini andırır. Gençlik çaglarında igne
halinde ve surgunlere 3’lu çevrel dizilen yapraklar, ileri yaşlarda pul yaprak halinde olup
surgune çapraz karşılıklı olarak dizilir. Bu seksiyona ait dogal turlerimiz; Juniperus excelsa, Juniperus foetidissima, Juniperus
phoenicea, Juniperus sabina
Juniperus cinsi, Türkiye’de 8 türle temsil edilmektedir. Türkiye’de doğal
yetişen bu 8 türe ilişkin tanı anahtarı aşağıda verilmiştir.
1. Yapraklar igne yaprak şeklinde, surgune uçlu çevrel dizili, erkek ve dişi çiçekler yaprak
koltuklarında yan durumlu olarak yer alır.
2. Erkek çiçekler yaprak koltuklarında demetler halindedir, dişi kozalak 20-25 mm
çapında; tohumlar 3 adet, serbest degil odunsu koruyucu bir tabaka içerisindedir.
………………………………………….………………………..…………………………………………………
drupacea
J.
2. Erkek çiçekler yaprak koltuklarında tek tek bulunur, dişi kozalak genellikle 18 mm’
yi geçmez; tohumlar serbest.
3. Yaprakların ust yuzeyinde beyazımsı bir stoma çizgisi var; olgun kozalak dumanlı
siyahımsı renkte
…………………………………………………………………………………………………………………….J.
communis
3.Yaprakların ust yuzeyinde iki belirgin stoma çizgisi var; olgun kozalak turuncukırmızımsı renkte.
4. gne yapraklar 2-3 mm genişliginde, kozalak 12-18 mm çapında.
…………………..……………………………………………………………………………………………J.
macrocarpa
4. gne yapraklar 1.1-2 mm genişliginde, kozalaklar 5-11 mm çapında.
…………………………………………………………………………………………………………...………J.
oxycedrus
1. Yapraklar pul yaprak şeklinde, erkek ve dişi çiçekler surgunlerin ucunda yer alır.
5. Pul yaprakların kenarlarındaki yeşil olmayan zarımsı yapı dar ve ince dişli, olgun
kozalak koyu kırmızı renkte.
……………………………………………………………………………………………………………………...J.
phoenicea
5. Pul yaprakların kenarları yukarıdaki gibi degil, olgun kozalak koyu pembe ve
siyahımsı renkte.
6. Olgun kozalakları 4-6 mm ve sapı geriye dogru kıvrıktır.
…………………………………………………………………………………………………………………………J.
sabina
6. Olgun kozalak 4-6 mm hemen hemen dogru saplı.
7. Genç surgunleri dort koşeli, 1mm veya daha fazla kalınlıkta; tohumlar 1-2 adet.
……………………………………………………………………………………………….……………...J.
foetidissima
7. Genç surgunler yuvarlak, 0,7-8 mm’ ye kadar kalınlıkta; tohumlar 4-6 adet.
………………………………………………………………………………………………………………………..J.
excelsa