KAN MERKEZLERİNDE KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GÜLER DİŞİAÇIK KUZEY MARMARA BKM Kalite Yönetim Sorumlusu V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 1 Kan Merkezlerinde Kalite Yönetim Sistemi Ele alınması gereken konular Önerilen kalite sisteminin temeli ve içeriği V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi Yapılması gereken faaliyetler Türk Kızılayı uygulamaları 2 Kan Merkezlerinde Kalite Yönetim Sistemi 11.04.2007 tarih ve 5624 no’lu Kan ve Kan Ürünleri Kanunu 04.12.2008 tarih ve 27074 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliği ile ilgili Ulusal Mevzuat 1. Bölge Kan Merkezi (BKM) 2. Kan Bağış Merkezi (KBM) 3. Transfüzyon Merkezi (TM)’nde KALİTE SİSTEMİNİN KURULMASI VE YÜRÜTÜLMESİNİ ZORUNLU KILMIŞTIR V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 3 Kalite Sistemi Nedir? * V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 4 Kalite Sistemi Kalite yönetimi, kalite güvencesi, sürekli kalite gelişimi, personel, bina ve donanım, dokümantasyon, kan toplama, test etme ve işleme, depolama, dağıtım, kalite kontrol, kan bileşenlerinin geri çekilmesi, uygunsuzluk ve iç denetimi içerir Kalite sistemi; tüm işlemlerin standartlara uygun olarak yerine getirilmesidir V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 5 Kalite Sistemi Kan Hizmet Birimlerinde kalite sistemi için tanımlanması gereken süreçler Ulusal Kan ve Kan Ürünleri Rehberinde ayrıntılı olarak ele alınmıştır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 6 Kalite Yönetimi ve Süreç Kontrolü Bir Hizmet Biriminde Kalite Yönetim Sisteminin, Kurulması Uygulanması Devamlılığı YÖNETİMİN DESTEĞİ ve TÜM ÇALIŞANLARIN KATILIMI ile sağlanmaktadır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 7 Kalite Yönetimi ve Süreç Kontrolü YÖNETİM, Kalitenin önemini çalışanlarına vurgulamayı, Kurumun misyon,vizyon ve kalite hedeflerini belirlemeyi, Müşteri memnuniyetini, Yönetimi Gözden Geçirmeyi, Kaynak mevcudiyetini güvence altına almayı TAAHHÜT ETMELİDİR V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 8 Kalite Yönetimi ve Süreç Kontrolü Türk Kızılayı Kuzey Marmara BKM’ nde, Tüm personele Kalite Yönetim Sistemi Bilinçlendirme eğitimi verilerek kalitenin önemi vurgulandı ve verilen eğitimler kayıt altına alındı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 9 V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 10 Kalite Yönetimi ve Süreç Kontrolü Misyon, vizyon ve Kalite Hedefleri belirlendi İç müşteri ve dış müşterinin görebileceği yerlerde sergilendi V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 11 Kalite Yönetimi ve Süreç Kontrolü Yönetimi Gözden Geçirme Toplantıları yapıldı ve toplantılar kayıt altına alındı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 12 Personel ve Organizasyon Hizmet Birimlerinde Çalışan tüm personel uygun, Öğrenim, Eğitim, Bilgi, Niteliğe sahip ve YETERLİ SAYIDA olmalıdır. V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 13 Eğitim ve Yetkinliğin Değerlendirilmesi Tüm personel,transfüzyon tıbbının temel ilke ve uygulamalarını kapsayacak şekilde, kendi görevlerine uygun eğitim almalıdır Tüm eğitimler sertifikalandırılmalıdır Hizmet içi eğitimler sürekli verilmelidir İlk test ve son test uygulaması gerçekleştirilmelidir V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 14 Eğitim ve Yetkinliğin Değerlendirilmesi 2011 yılında 199,27 saat, 2297 kişiye 194 eğitim 2012 yılında 173 saat, 1053 kişiye 158 eğitim gerçekleştirilmiştir. (Eğitim Birimi istatistikleri) V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 15 Eğitim ve Yetkinliğin Değerlendirilmesi V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 16 Görev - Yetki - Sorumluluklar Hizmet Birimi Sorumlusu Süreç Birim Yöneticisi Kalite Yöneticisi Teknik personelin Görev, yetki ve sorumlulukları anlaşılır şekilde tanımlanmalı ve dokümante edilmelidir Hiyerarşik yapıyı gösteren ORGANİZASYON ŞEMASI olmalıdır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 17 Görev – Yetki - Sorumluluk Kan hizmet biriminin hiyerarşik yapısını gösteren organizasyon şeması oluşturuldu V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 18 Görev-Yetki- Sorumluluklar Görev,yetki ve sorumluluklar tanımlanarak, İlgili personelle paylaşıldı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 19 Mekan ve Binalar Kan bağışçılarına tüm işlem alanlarından ayrı, Bağışçı mahremiyetine özen gösteren kan alma salonları oluşturuldu V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 20 Gezici Ekipler Bağışçı mahremiyeti Havalandırma,elektrik kaynağı,aydınlatma Tanımlanmış kan saklama ve nakil koşullarına uygunluk ONLİNE SORGULAMA V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 21 Mekan ve Binalar Mekan ve binalar etkin temizliğe olanak verecek şekilde tasarlandı, Genel Bakım ve temizlikler ile ilgili prosedürler oluşturuldu V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 22 Donanım,Araç ve Gereçler Tıbbi cihaz envanter yönetimini içeren prosedürler oluşturuldu ve kullanılan tüm tıbbi cihazların envanter kayıtları yapıldı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 23 Donanım, Araç ve Gereçler Biyomedikal birim tarafından, kan merkezimizde kullanılan tüm tıbbi cihazların kalibrasyon ölçümleri yapıldı Kullanıcı ve biyomedikal birim tarafından yapılacak bakım ve temizlik prosedürde tanımlandı, uygulandı ve kayıt altına alındı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 24 Donanım, Araç ve Gereçler Tıbbi cihazda kullanılan tüm materyallerin stok kayıtları tutuldu, kritik stok seviyeleri belirlendi V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 25 Donanım, Araç ve Gereçler Materyaller Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı tedarikçilerden temin edilmekte, tedarikçiler değerlendirilmektedir V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 26 Dokümantasyon Kan ve kan bileşenlerinin kalite ve güvenliğini sağlamak için, Gerekli olan her aşamayı anlatan, Bu aşamaların izlenebilirliğini sağlayan DOKÜMAN oluşturulmalıdır Yetkili biri tarafından gözden geçirilmeli ve onaylanmalıdır Bilgi işletim sistemi üzerinden yürütülen tüm dokümanın yedekleri alınmalıdır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 27 Dokümantasyon Kan ve kan bileşenlerinin kalite ve güvenliğini sağlamak için gerekli her aşamayı anlatan yazılı doküman oluşturuldu V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 28 Dokümantasyon V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 29 Bağışçı İşlemleri Kan Bağışçısının, Tıbbi sorgulama ve bağış öncesi kimlik tespiti yapılmalı, Etkin anamnezi alınmalı, Bağış esnasında ve sonrasındaki tüm aşamaları ilgili formla kayıt altına alınmalıdır ( Örn. İstenmeyen olaylar, kan bağışçısı ret kayıtları v.b.) V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 30 Bağışçı İşlemleri Tüm bağışçı işlemleri Hemonline sistemi üzerinden yapılmaya başlandı TC Kimlik numarası ile bağışçı karşılaştırılması yapıldı Hatayı ortadan kaldırmak ve süreci takip etmek için barkod uygulamasına geçildi V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 31 Kanın İşlenmesi Kan bileşenlerini işlemek için kaliteli ürün üretimini ve personel güvenliğini sağlayacak alanlar oluşturuldu V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 32 Saklama ve Dağıtım Kan bileşenlerinin türüne göre uygun ısıda saklanabileceği depo koşulları sağlandı ve ısı alarm sistemleri kullanılmaya başlandı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 33 Saklama ve Dağıtım Karantinaya alınmış ya da imha edilecek ürünler ayrılmalıdır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 34 Saklama ve Dağıtım Uygun koşullarda saklanan kan bileşenlerinin transfüzyon merkezlerine uygun ısıda transferini sağlamak için kan nakil kutularına ısı takip sistemi kuruldu ve ölçümler değerlendirildi V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 35 Hizmet Birimi Güvenliği ve Biyogüvenlik Personelin çevre güvenliği ve biyogüvenliğini içeren prosedür oluşturulmasını, personele mesleki risk ve korunma yöntemlerini içeren eğitim verilmesini ve kayıt altına alınmasını konularını kapsamaktadır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 36 Hizmet Birimi Güvenliği ve Biyogüvenlik Personelin biyogüvenliğini sağlamak için temel noktaları içeren prosedürler oluşturuldu Personele konuyla ilgili bilinçlendirme ve tazeleme eğitimleri verildi V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 37 Hizmet Birimi Güvenliği ve Biyogüvenlik Tıbbi atık prosedürleri doğrultusunda; tıbbi atıktan sorumlu personel belirlendi koruyucu kıyafetler temin edildi tıbbi atıkların belediye personeline teslim edilmesi sağlandı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 38 Kalitenin İzlenmesi Kanın, Toplanması, İşlenmesi Saklanması Dağıtılması için istenen şartları kontrol edip izleyebilmek için süreci karşılayan veriler olmalıdır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 39 Kalitenin İzlenmesi Kalite Birimi tarafından veri kaynakları tespit edildi, veriler toplanarak analiz edildi, süreç performansı izlendi ve iyileştirme çalışmaları başlatıldı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 40 Kalite Kontrol V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 41 Kalite Kontrol Laboratuar birimlerinden bağımsız kurulan Kalite Kontrol Birimi tarafından Kan bileşenlerinin kalite standartlarında üretilip üretilmediği örneklem yoluyla tespit edilmekte ve raporlanmaktadır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 42 Kalite Kontrol Kullanılan cihazların iç ve dış kalite kontrolü yapılmakta, ölçümler değerlendirilmekte, gerekirse düzeltici / önleyici faaliyetler planlanmakta ve ilgili kayıtlar muhafaza edilmektedir V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 43 Değişiklik Kontrolü Validasyon çalışmaları yapılmaktadır Validasyonun amacı,fiili uygulamalar ile yasal ve bilimsel gereklilikler arasında uyumu sağlamaktır Validasyon bir süreç yada bir sistemle ilgili tüm parçaların doğru ve tutarlı çalışacağına dair kanıtları içermelidir V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 44 Mikrobiyolojik Tarama ve immünohemotolojik Testler Her kan bağışına ait örnekler,ileride test yapmaya olanak verecek şekilde -20°C’den düşük sıcaklıkta en az 1ml miktarda, 2 ayrı tüpte,en az 1 yıl süreyle saklanmalıdır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi KENDİN İÇİN SAKLA ADLİ VAKA İÇİN SAKLA 45 Işınlama □ Işınlama için doz ayarlı donanım kullanılmalıdır □ Işınlama için kullanılan cihazın bakım ve denetimi Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun öngördüğü mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmelidir □ Kobalt kaynağı kullanıldığından yılda en az bir kez kaynak yenilenmelidir V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 46 Işınlama Türk Kızılayı Bölge Kan Merkezleri’nde hizmet alımı ve süreli Bölge Kan merkezlerine yönlendirilme ile sürdürülmekte olan ışınlama, 01.01.2013 tarihinde KMBKM’de uygulanmaya başlayacaktır. V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 47 Sapmalar, şikayetler, istenmeyen ciddi olay ve etkiler, ürün geri çağırma ve düzeltici /önleyici faaliyetler Kan bileşenlerinin toplanması, Test edilmesi, İşlenmesi Depolanması, Dağıtımı esnasında koşulların uygun olmamasının üretilen kan ve kan ürününü olumsuz etkilemesi sonucu ortaya çıkabilecek istenmeyen olayları içermektedir. Bu durumları ortadan kaldırmak / en aza indirmek için sistemler kurularak takip edilmeli, hatalı ürün temin edilerek incelenmeli ve gerekirse düzeltici / önleyici faaliyet başlanmalıdır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 48 Ürün geri çağırma prosedürleri oluşturuldu Konu ile ilgili transfüzyon merkezlerine bilgilendirme yapılarak uygulama başlatıldı V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 49 Hatalı ürün temin edilerek kalite kontrol laboratuarımızda incelenmekte ve transfüzyon merkezlerine geri bildirimde bulunulmaktadır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 50 Düzeltici / Önleyici faaliyet sistemi kalite yazılımı üzerinden takip edilmektedir (DÖFİ PANELİ) V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 51 Denetim ve iyileştirmeler İç denetçi eğitimi almış kurum çalışanı tarafından yılda bir kez olmak üzere iç denetimler yapılmakta, raporlanmakta ve iyileştirmeler planlanmaktadır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 52 Denetim ve iyileştirmeler Sertifikalandırmayı yapan firmanın seçtiği kan merkezlerimize yılda bir defa aynı firma denetçileri tarafından dış denetimler yapılmaktadır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 53 Sonuç Kan hizmet birimlerinde oluşturulan kalite sistemi, kan ve kan bileşenlerinin kalite ve güvenliğini sağlamalı; ayrıca müşteri memnuniyetine dayalı bir sistem olmalıdır V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 54 Sonuç Hükümetler, yönetim ve kalite ile ilgilenmekte ve birçok ülkede kalite iyileştirme konularında görev üstlenmektedirler Günümüzde devletlerin hizmet sunucusu olarak görev üstlenmesi, kan kuruluşlarında kalite yönetim çalışmalarına hız katmaktadır Çalışmalardaki gelişmeler yüz güldürücüdür Kalite sistemi; işleyişin değerlendirilmesini ve sürekli iyileştirilmesini içermelidir V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 55 “Değişim yaşamın kuralıdır Sadece geçmişe ya da şimdiki zamana önem verenler geleceği kaçırırlar” KENNEDY V.Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 56 TEŞEKKÜRLER