ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA

Yönetim Bilişim Sistemleri
DİJİTAL İŞLETMEYİ YÖNETME, 12. BASIMDAN ÇEVİRİ
Bölüm 13
ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Öğrenme Hedefleri
• Yeni sistemlerin kurulması nasıl bir örgütsel değişim
gerçekleştirmektedir?
• Sistem geliştirme sürecinde temel faaliyetler
nelerdir?
• Sistemleri modellemek ve tasarlamak için ana
metodolojiler nelerdir?
• Enformasyon sistemlerinin kurulması için alternatif
yöntemler nelerdir?
• Dijital işletme çağında sistem kurmak için yeni
yaklaşımlar nelerdir?
2
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
CIMB Grup Hesap Açma Süreçlerini Yeniden Tasarlar
• Problem: Finansal hizmet sağlayıcısı olan CIMB
grubu özellikle şubede hesap açma iş sürecinin
iyileştirilmesini istemektedir
• Çözümler: ARIS BPM aracı verimin iyileştirilmesi için
25 alanda tanımlanmıştır. Malezya Çok İşlevli
Hükümet Kartı veri-zaman harcamayı % 50
azaltmıştır
• İş süreçlerini düzenlemek ve yeniden tasarlanması
için bilgi sistemlerinin kullanımını gösterir
• Yeni sistem-analiz ilk adım örneğini gösterir
3
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Planlı Örgütsel Değişim Olarak Sistemler
• ET ile sistem geliştirme ve örgütsel değişim
1. Otomasyon
• Verimliliği artırır
• Elle yapılan görevlerin yerini alır
2. Süreçlerin rasyonelleştirilmesi
• Standart iletişim prosedürleri kolaylaştırır
• Genellikle, sürekli kalite iyileştirme
yapmak için kullanılan programlarda bulunur
– Toplam kalite yönetimi (TKY)
– Altı sigma
4
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Planlı Örgütsel Değişim Olarak Sistemler
• ET ile sistem geliştirme ve örgütsel değişim
3. İş süreçlerinin yeniden tasarımı
• Analiz, kolaylaştırmak ve iş sürecinin yeniden
tasarlanması
• İş sürecinin yeniden düzenlenmesi, adımların
birleştirilmesi ve tekrarın elenmesi
4. Paradigma değişimleri
• İşin doğasını yeniden düşün
• Yeni bir iş modeli tanımla
• Örgütün doğasını değiştir
5
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Planlı Örgütsel Değişim Olarak Sistemler
PLANLI ÖRGÜTSEL
DEĞİŞİM OLARAK
SİSTEMLER
En sık rastlanan değişim türleri
otomasyon ve rasyonelleştirme
olmaktadır. Bunlar daha çok
yavaş hareket eden, yavaş
değişiklikler getiren az risk
içeren değişimlerdir.
Hızlı ve kapsamlı değişiklikler
içeren yeniden tasarlama ve
paradigma değişimleri fazla
kazanç getirebilirken çok daha
fazla risk içermektedir.
ŞEKİL 13-1
6
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Planlı Örgütsel Değişim Olarak Sistemler
• İş süreci yönetimi (İSY)
– Analiz, tasarım ve optimizasyon işlemi yapmak için
değişik araçlar, yöntemler
– İş süreçlerinin yeniden tasarımını yönetmek isteyen
İşletmeler tarafından kullanılır
• İSY adımları
1.Değişecek süreci tanımla
2.Mevcut süreci analiz et
3.Yeni süreci tasarla
4.Yeni süreci uygula
5.Sürekli ölç
7
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Planlı Örgütsel Değişim Olarak Sistemler
FİZİKSEL BİR KİTAPÇIDAN BİR KİTAP SATIN ALMA İÇİN “OLDUĞU GİBİ” İŞ SÜRECİ
ŞEKİL 13-2
8
Fiziksel bir kitapçıdan kitap satın alma satıcı ile müşteri arasında birçok adımın gerçekleştirilmesini
gerektirir.
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Planlı Örgütsel Değişim Olarak Sistemler
ÇEVRİMİÇİ KİTAP SATIN ALMAK İÇİN YENİDEN TASARLANMIŞ SÜREÇ
ŞEKİL 13-3
9
İnternet teknolojisi kullanmak kitap satın alma sürecinin yeniden tasarımını daha az adım ve kaynak
tüketerek gerçekleştirmeyi mümkün kılar.
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Planlı Örgütsel Değişim Olarak Sistemler
• İş Süreçleri Yönetimi Araçları
– İş süreçlerini tanımlama ve belgelendirme
• Yetersizliklerin tanımlanması
– Geliştirilmiş süreçlerin modellerini kurma
– Süreçleri oluşturan iş kurallarını yakalama ve ortaya
çıkarma
– Mevcut süreçler ile yeniden tasarlanmış süreçler
arasında bütünleşme sağlama
– Geliştirilen yeni süreçleri doğrulama
– Önemli iş performans göstergelerinin süreç
değişikliklerine etkisini ölçme
10
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Planlı Örgütsel Değişim Olarak Sistemler
İŞ SÜREÇLERİ YÖNETİMİ BİR FARK YARATABİLİR Mİ?
Etkileşimli Oturumu okuyunuz ve aşağıdaki soruları tartışınız
• AmerisourceBergen ve Diebold gibi büyük işletmeler iş süreçleri
yönetimi için neden iyi adaylardır?
• Her bir işletme için iş süreçlerini yeniden tasarlama ve
yönetiminin faydaları neler olmuştur?
• İSY bu işletmelerin işleyişini nasıl değiştirmiştir?
• İSY yazılımlarını yüksek miktarda süreç için uygulayacak olan
işletmeleri bekleyen problemler nelerdir?
• İSY uygulamaları için en uygun işletmeler hangileri olmaktadır?
11
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Sistem geliştirme:
– Bir örgüt sorununun çözümü ya da bir fırsatın
değerlendirilmesi amacı ile bir enformasyon sistemi
çözümü üretme faaliyetleri
1.Sistem analizi
2.Sistem tasarımı
3.Programlama
4.Test
5.Dönüştürme
6.Üretim ve bakım
12
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
SİSTEM GELİŞTİRME
SÜRECİ
Sistem kurma altı ana faaliyete
ayrılabilmektedir.
ŞEKİL 13-4
13
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Sistem analizi
– Bir işletmenin enformasyon sistemi ile çözmeye
çalıştığı bir sorunun analizi
• Sorunun tanımlanması, nedenlerinin tespiti
• Çözüm belirlenmesi
– Sistem öneri raporlarının tanımlanması ve alternatif
çözümlerin denenmesi
• Enformasyon gereksinimlerinin belirlenmesi
– Fizibilite çalışmasını da içerir
• Çözüm iyi bir yatırım mı?
• İhtiyaç duyulan teknoloji, yetkinlikler var mı?
14
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Sistem analizi (devam)
– Enformasyon gereksinimlerinin saptanması
• Kimin hangi enformasyona, nerede, ne zaman
ve nasıl ihtiyaç duyuyor
• Yeni veya değiştirilmiş sistemin amaçlarını
tanımlar
• yeni sistemin yerine getirmek zorunda olduğu
fonksiyonları detaylandırır
– Hatalı ihtiyaç analizi sistemin aksamasına ve sistem
geliştirme maliyetinin artmasına neden olur
15
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
• Sistem tasarımı
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
– Sistemin enformasyon gereksinimlerini yerine getirmek
için ne yapılması gerektiğini tanımlar
– Sistem çözümünün teknik, örgütsel, yönetimsel tüm
bileşenlerini kapsamalıdır
– Son kullanıcının görevi
• Kullanıcı enformasyon gereksinimleri sistem kurulumuna yön verir
• Kullanıcılar, sistemin kendi iş önceliklerini ve enformasyon
ihtiyaçlarını yansıttığından emin olmak için tasarım süreci üzerinde
yeterli kontrole sahip olmak zorundadır
• Yetersiz kullanıcı katılımı sistemin başarısızlığının en önemli
nedenidir
16
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
17
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Programlama:
– Tasarım aşamasında hazırlanmış olan sistem özellikleri
yazılım program koduna dönüştürülür
• Test
– Sistemin doğru sonuçlar üretip üretmediğini tespit
etmek için yapılır
– Birim testi: Sistemdeki her programı ayrı ayrı test edilir
– Sistem testi: Sistemi bütün olarak test eder
– Kabul testi: Üretim setinde kullanılmaya hazır olan
sistemin son sertifikasyonunu sağlar
– Test plan: Testler için gereken tüm hazırlıklar
18
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
BİR KAYIT DEĞİŞİKLİĞİNİ TEST EDEN ÖRNEK TEST PLANI
ŞEKİL 13-5
19
Bir test planı geliştirilirken, test planının çeşitli koşullarda test edilmiş olması ve her bir koşul testi
ile beklenen sonuçların gereksinimlerini içermesi zorunludur. Test planları hem son kullanıcılar
hem de enformasyon sistemleri uzmanlarından girdiye ihtiyaç duymaktadır.
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Dönüşüm
– Eski sistemden yeni sisteme geçiş sürecidir
– Dört ana strateji
1.
2.
3.
4.
Paralel strateji
Doğrudan geçiş
Pilot çalışma
Aşamalı yaklaşım
– Son kullanıcı eğitimi zorunludur
– Hem teknik hem de son kullanıcı gözüyle sistemin
nasıl çalıştığını detaylı olarak gösteren belgeler,
eğitim ve günlük işlerde kullanım için dönüşüm
zamanında tamamlanır
20
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Üretim ve bakım
– Değişikliğe gerek olup olmadığının anlaşılması için sistem
yeniden gözden geçirilir
– Uygulama sonrası denetim içerebilir
– Bakım
• Üretim sisteminin hatalarını düzeltmek, gereksinimleri
karşılamak ya da sürecin verimliliğini arttırmak için donanım,
yazılım, belge ya da işlemlerde gerçekleştirilen değişiklikler
– 20% hata ayıklama, acil üretim sorunlarının düzeltilmesi
– 20% donanım, yazılım, veri veya rapor değişimi
– 60%’ı: sürecin verimliliğini arttırmak için kullanıcı iyileştirmeleri,
belgeleme geliştirmesi ve sistem bileşenlerinin yeniden kodlanması
21
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
SİSTEM GELİŞTİRME AKTİVİTELERİ ÖZETİ
22
ANA FAALİYET
AÇIKLAMA
Sistem analizi
Sorunları tanımla
Çözümlerini belirle
Enformasyon gereksinimlerini tespit et
Sistem tasarımı
Tasarım özelliklerini oluştur
Programlama
Tasarım özelliklerini program koduna
dönüştür
Test
Birim testi uygula
Sistem testini uygula
Testi uygula
Dönüştürme
Dönüşümü planla
Belgeleri hazırla
Kullanıcı ve teknik çalışanları eğit
Üretim ve Bakım
Sistemi kullan
Sistemi değerlendir
Sistemde gerekli değişiklikleri yap
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Sistem modelleme ve tasarlamada öne çıkan
metodolojiler:
1. Yapılandırılmış metodolojiler
2. Nesne yönelimli geliştirme
• Yapılandırılmış Metodolojiler
–
–
–
23
Yapılandırılmış: Adım adım gerçekleşen teknik
Süreç odaklı: Verileri yönlendiren süreçlerin ve
faaliyetlerin modellenmesine odaklanır
Süreçten ayrılan veri
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Veri akış şeması:
– Sistemin bileşen süreçlerinin ve veri ile bunlar arasındaki akışın
sunulması için kullanılan öncelikli araçtır
– Enformasyon akışının mantıksal grafik modelidir
– Her modülde gerçekleşen işlemleri ya da dönüşümleri ve bunlar
arasındaki ara yüzleri dikkatlice belirlemektedir
• Veri sözlüğü: Sistem içerisindeki veri grupları ile ilgili enformasyonları
kapsar
• Süreç özellikleri: Veri akış şemalarının en düşük derecesinde
meydana gelen dönüşümü açıklamaktadır
• Yapı şeması: Yukarıdan-aşağıya doğru bir plandır ve tasarımın her
aşamasını, diğer aşamalarla olan ilişkisini ve tüm tasarım içindeki
yerini göstermektedir
24
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
ÜNİVERSİTE KAYIT SİSTEMİNE GÖNDERİLEN POSTA İÇİN VERİ AKIŞ ŞEMASI
ŞEKİL 13-6
25
Bu işlem üç aşamadan oluşur: Uygunluk doğrulaması (1.0), Öğrenci kaydı (2.0), ve kaydın onaylanması
(3.0). Her bir veri akışının ismi ve içeriği bitişiğindeki oklar ile gösterilmektedir. Bu sistemde
bir tane dış girdi vardır: öğrenci. İki tane veri deposu vardır: öğrenci ana dosyası ve ders dosyası.
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
BİR BORDRO SİSTEMİ İÇİN YÜKSEK DERECELİ YAPI ŞEMASI
ŞEKİL 13-7
26
Bu yapı planı bir bordro sistemi için tasarımın en yüksek ya da çok soyut seviyede olduğunu göstermekte ve
sisteme genel bir bakış sağlamaktadır.
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Nesne yönelimli geliştirme
– Nesne, sistem analiz ve tasarımının temel birimidir
• Nesne:
– Veri ve bu veriler üzerinde çalışan belirli süreçleri birleştirmektedir
– İçerisindeki veri bu nesne ile ilişkili işlemler ve metotlar tarafından
ulaşılabilir ve düzenlenebilirdir
– Nesne yönelimli modelleme sınıf ve devralma kavramlarına
dayanır
• Belli bir sınıfa sahip nesneler ya da genel kategorilere sahip
benzer nesneler o sınıfın özelliklerine sahiptir
• Nesne sınıflarına daha genel bir sınıfa ait tüm yapı ve davranışları
devralmakta ve daha sonra her nesneye tekil davranış ve değerler
eklemektedir
27
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
SINIF VE DEVRALMA
Bu şekil sınıfl arın kendi üst
sınıfının ortak özelliklerini nasıl
devraldığını göstermektedir.
ŞEKİL 13-8
28
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Nesne yönelimli geliştirme (devam)
– Geleneksel yapılandırılmış gelişime göre daha
tekrarlamalı ve artımlıdır
• Sistem analizi: Sistem oluşturucuları sistemin işlevsel gereksinimlerini
belgeler
• Tasarım süreci: Nesnelerin nasıl davranacağını ve diğeriyle nasıl
etkileşimde olacağını açıklar
• Uygulama: Kütüphanede mevcut olanlardan bazı sınıflar yeniden
kullanılabilir, diğerleri yaratılabilir, birleştirilebilir
– Nesnelerin tekrar kullanılabilir olması ile nesne yönelimli
geliştirme yazılımın yazılmasında harcanan zaman ve
maliyeti düşürmeye imkan sağlayabilir
29
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Sistem Geliştirmeye Genel Bakış
• Bilgisayar Destekli Yazılım Mühendisliği (BDYM)
– Geliştiricilerin yapmaya ihtiyaç duyduğu tekrarlayan işlerin
sayısını azaltmak için az önce anlatılan metodolojileri
otomatikleştirmek için yazılım araçları sağlar;
•
•
•
•
•
Grafik ve şemalar, ekran ve raporlama üretimi,
Genişletilmiş raporlama imkanı,
Analiz ve kontrol araçları,
Veri sözlüğü,
Kod ve belgeleme üretimi
– Düzeltmeler ve değişiklikleri otomatikleştirerek ve prototip
imkanı sağlayarak tekrarlayan tasarımları destekler
– Etkin kullanım için örgüt disiplini gerektirir
30
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımları
– Geleneksel sistem yaşam döngüsü
– Prototip
– Son kullanıcı geliştirmesi
– Uygulama yazılım paketleri
– Dış kaynak kullanımı
31
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Geleneksel sistem yaşam döngüsü:
– Enformasyon sistemleri kurmak için en eski yöntemdir
– Sistem gelişimini usule uygun aşamalara bölmek için
aşamalı bir yaklaşımdır
• “Şelale” yaklaşımını izler: Bir sonraki aşama başlamadan bir
önceki aşamadaki görevler tamamlanır
– Son kullanıcıların enformasyon gereksinimleri sağlama ve
teknik çalışanın işlerine göz atma konularında sınırlılıkları
vardır
– Usule uygun özelliklerin ve evrak işinin önemini vurgular
– Büyük karmaşık sistemler kurmak için hala kullanılmaktadır
– Maliyetli, zaman alıcı olabilir ve esnek olmayabilir
32
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Prototip üretme
– Kullanıcıların değerlendirmesi için hızlı ve ucuz bir
şekilde deneysel bir sistem kurulumu
– Prototip: Enformasyon sistemi sistemin bir parçasının
çalışan bir sürümüdür
• Kullanıcı gereksinimleriyle tamamen örtüşene kadar
prototip üretme işlemi devam eder
– Prototip adımları
1.
2.
3.
4.
33
Kullanıcıların temel gereksinimlerinin belirlenmesi
Başlangıç prototipinin geliştirilmesi
Prototipin kullanılması
Prototipin gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
PROTOTİP SÜRECİ
Prototip geliştirme süreci dört adıma
ayrılmaktadır. Bir prototip hızlıca ve
ucuz bir şekilde geliştirilebileceği için
sistem oluşturucuları son işlevsel
olanına ulaşmadan önce prototipi
işlemek ve geliştirmek için birkaç
tekrarlama, 3 ve 4. adımları yineleme
vasıtasıyla ilerlemektedir.
ŞEKİL 13-9
34
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Prototipin avantajları
– Gereksinimler ve tasarım çözümleri hakkında bazı
belirsizliklerin bulunduğu durumda çok kullanışlıdır
– Sıklıkla son kullanıcı arayüzü tasarımı için kullanılır
– Son kullanıcı gereksinimlerini sağlayabilir
• Dezavantajları
– Olmazsa olmaz adımları göz ardı edebilir
– Verinin büyük miktarını ya da üretim çevresindeki
kullanıcıların büyük çoğunluğunu uzlaştıramayabilir
35
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Son kullanıcı geliştirmesi:
– Dördüncü nesil diller son kullanıcının rapor yaratmasına
veya çok az teknik destek alarak yazılım uygulamaları
geliştirmesine imkan veren yazılım araçlarıdır
– Dördüncü nesil dillerde geleneksel programlama dillerine
göre daha az prosedür gerekir
•
•
•
•
•
•
•
36
Kişisel bilgisayar yazılım araçları
Sorgulama dili
Rapor üretici
Grafik dili
Uygulama üretici
Uygulama yazılım paketi
Çok yüksek seviye programlama dili
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Son kullanıcı geliştirmesi (devam):
– Avantajları:
• Projeler daha hızlı tamamlanır
• Yüksek seviyede kullanıcı katılımı ve memnuniyet
– Dezavantajları:
• Yoğun işlemler için tasarlanmamış
• Yetersiz yönetim ve kontrol, test, belgeleme
• Veri üzerinde kontrol kaybı
– Son kullanıcı gelişimi yönetimi
• Son kullanıcı sistem uygulamalarının maliyeti
gerekçelendirilmeli
• Yazılım, donanım ve kalite standartlarını belirlenmeli
37
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Uygulama yazılım paketleri
– Zaman ve para tasarrufu
– Özelleştirme özellikleri önermektedir:
• Yazılım paketi örgütün özel ihtiyaçlarını yazılım paketinin
bütünlüğünü bozmadan değiştirmeye olanak tanımaktadır
– Sistem analizi için değerlendirme kriterleri:
• Paketin sağladıkları: Esneklik, kullanıcı dostu olma, donanım ve
yazılım kaynakları, veritabanı gereksinimleri, kurulum ve
değerlendirme çabası, belgeleme, tedarikçi kalitesi ve maliyet
– Teklif talebi
• Yazılım paketi tedarikçisine gönderilen detaylı soruları içerir
• Alternatif yazılım paketlerini değerlendirmek için kullanılır
38
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Dış kaynak kullanımı
– Çeşitler
• Bulut bilgi işlem ve SaaS sağlayıcılar
– Kendi sistemleri için teknik altyapı olarak hizmet sağlayan
bilgisayar donanımı ve yazılımı sağlayan işletmelere abone olma
• Dış tedarikçi
– Tasarlamak yazılım oluşturmak için kiralanır
– Yerli dış kaynak
» İşletmenin ihtiyacı olan yetenek, kaynak, varlıklara bağlı
– Başka ülkelerden dış kaynak
» Maliyete bağlı
39
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Dış kaynak kullanımı (devam)
– Avantajları
• ET ihtiyaçlarında örgüte esneklik sağlar
– Dezavantajları
• Gizli maliyetler, örneğin
– Tedarikçinin bulunması ve belirlenmesi
– Satıcıya geçiş
• Üçüncü şahıslara iş süreçlerini açma
40
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
DIŞ KAYNAK KULLANIMININ TOPLAM MALİYETİ
ŞEKİL 13-10
41
Eğer işletme başka ülkeden dış kaynak kullanımına 10 milyon USD harcıyorsa bu işletme en iyi
senaryo durumunda bile ek maliyetlere yüzde 15,2 oranında para harcayacaktır. En kötü senaryo
durumunda olağanüstü yüksek dönüşüm ve işten çıkarma maliyetleri ile üretim boyunca dramatik
düşüş olmaktadır. İşletme başka ülkeden bir sözleşme için 10 milyon dolarlık bir harcama
üstüne maliyetlerin yüzde 57’si oranında ek ödeme bekleyebilir.
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Hızlı uygulama geliştirme (HUG)
– Çok kısa bir sürede çalışan bir sistem yaratılması
süreci
– Kullanılan teknikler:
• Grafik arayüz
• Anahtar sistem elemanlarının yinelemeli prototip üretimi
• Otomatik program kodu yaratma
• Son kullanıcılar arasında yakın takım çalışması
42
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Birleşik uygulama tasarımı (BUT)
– Başlangıç sistem tasarımını geliştirmek ve
enformasyon gereksinimleri oluşumuna ivme
kazandırmak için kullanılır
– Sistem tasarımını tartışmak için etkileşimli bir
oturumda son kullanıcı ve enformasyon sistemleri
uzmanlarını bir araya getirir
– Tasarım aşamasını hızlandırır ve kullanıcıları en üst
seviyede işin içine sokar
43
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Çevik geliştirme
– büyük bir projeyi birçok küçük parçaya bölerek,
yineleme ve devamlı geri bildirim kullanarak, çalışan
yazılımı kısa bir sürede teslim etmek üzerine odaklanır
– Alt projeler
• Ayrı, eksiksiz projeler olarak işlenir
• Yineleme ve sürekli geri besleme kullanarak kısa bir
süre içinde tamamlanır
– Yüz yüze iletişimin önemini vurgulamakta, insanların
işbirliğini yapmasını, kararları hızlı ve etkin biçimde
almasını destekler
44
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
BÖLÜM 13: ENFORMASYON SİSTEMLERİ KURMA
Alternatif Sistem Kurma Yaklaşımı
• Bileşen tabanlı geliştirme ve web hizmetleri
– Yazılım oluşturulmasını daha da hızlandırmak için büyük ölçekli
iş uygulamaları yaratırken birleştirilen grafik kullanıcı arayüzü
veya çevrimiçi sipariş kabiliyeti gibi yaygın faaliyetleri için nesne
grupları yazılım bileşenleri yerleştirilmiştir
– Web hizmetleri
• Gevşek birleşmiş, XML kullanılarak teslim edilen yeniden kullanılabilen
yazılım bileşenleri,
• Bir uygulamanın diğer uygulama ile haberleşmesine imkan sağlayan diğer
açık protokoller ve standartlar
• Mevcut sistemi geliştirmek veya yeni enformasyon sistemleri uygulamaları
yaratmak için web hizmetleri kullanılabilir
• Evrensel standartları kullandıkları için kurulmaları özel bileşenlerden çok
daha az masraflı ve daha kolay
45
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored
in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means,
electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the
prior written permission of the publisher.
Printed in the United States of America.
Copyright © 2011 Pearson Education, Inc.
Publishing as Prentice Hall
46
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011