AB′DE AYRıMCıLıK 2009 Görüşme sayısı: 26,756 TR Saha çalışması tarihleri: 25 Mayıs - 17 Haziran 2009 Metodoloji: Yüz-yüze görüşme AB27 EUROBAROMETER Görüşme sayısı: 1,003 Saha çalışması tarihleri: 29 Mayıs - 12 Haziran 2009 1. Kapsam QE16 Şimdi size okuyacağım özelliklere sahip arkadaşlarınız veya tanıdıklarınız var mı? Yanıt: Evet Sosyo-demografik kırılım Farklı bir dine mensup veya sizden farklı inançları olan Engelli Romen AB27 TR 43% Etnik kökeni sizinkinden farklı olan insanlar Homoseksüel 64% 24% SEÇENEK: Etnik kökeni sizinkinden farklı olan insanlar 38% Evet % 57% 38% 5% AB27 TR Toplam 57% 38% Cinsiyet Erkek Kadın 60% 54% 45% 32% Yaş 15-24 25-39 40-54 55 + 71% 65% 60% 42% 43% 36% 45% 28% Eğitim (bitirilen) 1541% 16-19 56% 20+ 67% Halen öğrenci 73% 31% 44% 62% 48% 58% 17% 10% Türklerin yalnızca azınlık bir kesimi engelli, veya kendilerinden farklı etnik kökene, dine veya inanca mensup tanıdıkları veya arkadaşları olduğunu söylemiştir. Bu soruya karşılık elde edilen cevaplar Avrupa Birliği’nden alınan cevaplardan özellikle farklılık göstermektedir. Cevap verenlerin yalnızca onda birinin Romen tanıdıkları ve yalnızca yüzde beşinin homoseksüel tanıdıkları vardır (Avrupa’da bu oranın yedi katından daha fazlası görülmüştür). Avrupa seviyesinde (daha yüksek oranlarda) görüldüğü üzere, en uzun süreli eğitim görmüş olan Türkler başka etnik kökene mensup insanlarla en fazla temasta olanlardır. Bu kişiler aynı zamanda 40-54 yaş aralığındadırlar (Avrupalılarda çoğunluk 15-24 yaş aralığındakilerde toplanmıştır). 2. Ayrımcılık konusundaki algı ve deneyim QE1 Şimdi size okuyacağım ayrımcılık çeşitlerinin her biri için, lütfen bana sizin kendi görüşünüze göre bu ayrımcılık çeşidinin çok yaygın mı olduğunu, oldukça mı yaygın olduğunu, pek yaygın olmadığını mı yoksa hiç yaygın olmadığını mı söyler misiniz? Yanıt: Kesinlikle “yaygın” AB27 TR 61% 58% 53% 48% 33% Etnik köken Yaș 34% Engelli olmak 47% 37% 40%41% 42% 39% Türkler etnik köken ayrımcılığını ülkelerindeki en yaygın ayrımcılık çeşidi olarak görmektedirler fakat bu oran Avrupa ortalamasından çok daha düşüktür. Cinsel yönelim, engellilik ve yaş ayrımcılığından önce, din ve cinsiyet ayrımcılığı belirtilmiştir (fakat Avrupa seviyesinden daha düşük oranlardadır). Cinsel yönelim Cinsiyet Din veya inanç EUROBAROMETER 71.2 TÜRKİYE İÇİN SONUÇLAR 1 TR Avrupa Komisyonu AB′DE AYRıMCıLıK 2009 AB27 EUROBAROMETER Görüşme sayısı: 26,756 TR Saha çalışması tarihleri: 25 Mayıs - 17 Haziran 2009 Metodoloji: Yüz-yüze görüşme Görüşme sayısı: 1,003 Saha çalışması tarihleri: 29 Mayıs - 12 Haziran 2009 3. İşyerinde Ayrımcılık QE5 (BIZIM ÜLKE)’de, bir şirket birisini işe almak istediği ve eşit beceri ve nitelikleri olan iki kişi arasında seçim yapmak durumunda olduğunda, sizin görüşünüze göre şimdi size okuyacağım kriterlerden hangisi / hangileri kişilerden birini dezavantajlı duruma sokar? AB27 48% TR 48% 34% 38% 37% 27% 41% 36% 27% 30% 28% 22% 14% 18% 19% 20% 18% 23% 16% 15% 13% 9% 2% Kișinin yașı Kișinin Kișinin ten Bir engellilik Kișinin genel Kișinin Dinsel görünüșü, rengi veya durumu fiziksel konușma inancın açık giyim zevki etnik kökeni görünüșü șekli, aksanı ifadesi veya prezantabl olup olmadığı Kișinin cinsiyeti Kișinin cinsel Kișinin tütün Kișinin adı yönelimi mamulleri içip içmediği 4% 5% 5% Kișinin adresi Bunların hiçbiri (OKUMAYINIZ) İşe alım kriterlerinde potansiyel ayrımcılık hiyerarşisi Türkiye’de (en azından ilk kriter söz konusu olduğunda) Avrupa Birliği’nin geri kalanından oldukça farklıdır. Türkler öncelikle kişinin konuşma şekli ve aksanını, daha sonra giyim zevklerini, prezentabl olup olmadıklarını ve fiziksel görünüşlerini belirtmişlerdir. Yaşları ve engellilik durumları daha sonra gelmektedir. Başvuranın cinsel yönelimi altıncı konumda belirtilirken, etnik köken ancak onuncu konumda belirtilmiştir (halbuki bu kriter Avrupa seviyesinde üçüncü konumdadır). 4. Medyada çeşitlilik QE11 Çeşitliliğin medyada şimdi size okuyacağım unsurlar bağlamında yeterince yansıtıldığını düşünüyor musunuz? 66% Cinsiyet Yaș Cinsel yönelim 42% 59% 34% 56% 30% 26% 44% 8% 14% Etnik köken 33% 50% 8% 16% Din veya inanç 13% 21% Engelli olmak 31% 49% 55% 48% 36% 38% 9% 14% 52% 50% 35% 37% 13% 13% 44% 43% 8% 16% 48% 41% AB27 TR Evet Hayır Bilmiyor Avrupa seviyesinde birleşmiş halde verilen yanıtların aksine, Türklerin nispeten çoğunluk kesimi cinsiyet, yaş, cinsel yönelim ve engellilik söz konusu olduğunda çeşitliliğin medyada yeterince yansıtılmadığı görüşündeler. Öte yandan, etnik köken ve dinin medyada yeterince yansıltıldığı görüşünde çoğunluktalar. EUROBAROMETER 71.2 TÜRKİYE İÇİN SONUÇLAR 2 TR Avrupa Komisyonu AB′DE AYRıMCıLıK 2009 Görüşme sayısı: 26,756 TR Saha çalışması tarihleri: 25 Mayıs - 17 Haziran 2009 Metodoloji: Yüz-yüze görüşme AB27 EUROBAROMETER Görüşme sayısı: 1,003 Saha çalışması tarihleri: 29 Mayıs - 12 Haziran 2009 5. Çeşitliliğe karşı tutumlar QE6 1 ile 10 arası bir ölçek kullanarak, lütfen bana şimdi okuyacağım her bir kategori için bu kategoriden bir kişinin (BIZIM ÜLKE)’de seçimle gelinen en yüksek politik konuma seçilmesi hakkında ne hissedeceğinizi söyler misiniz? Yanıt: Ortalama puan AB27 TR 8.5 8 7.4 6.5 6.3 6.5 6.2 4.9 5.4 5.9 6.5 4.8 3.4 Bir kadın Engelli bir kiși Bir homoseksüel Nüfusun çoğunluğundan farklı bir dini olan bir kiși Nüfusun çoğunluğundan farklı bir etnik kökenden gelen bir kiși 30 yașın altında bir kiși 4 75 yașın üstünde bir kiși Türk toplumu, bir kadının ülkelerinde üst düzey siyasi konuma gelmesine olumlu bakmaktadır. 30 yaşın altında veya engelli bir kişinin bu konuma ulaşmasında bir dezavantaj görmemektedir. Öte yandan, çoğunluktan farklı etnik kökene veya dine mensup bir kişi olursa, çok daha çekingen bir tutum içindeler. Son olarak, 75 yaşın üstünde veya özellikle homoseksüel bir kişinin siyasi lider pozisyonuna seçilmesini hoş karşılamamaktadırlar. 6. Ayrımcılığa karşı mücadele QE10 Ayrımcılık veya taciz mağduru olmanız durumunda haklarınızı biliyor musunuz? 3% 12% 17% Sosyo-demografik kırılım 33% Evet % 28% 10% 45% 52% Toplam Evet Toplam Hayır AB27 Dıș kısım Duruma göre değișir (OKUMAYINIZ) Bilmiyor TR İç kısım Türklerin dörtte birinden biraz fazla bir kesimi ayrımcılık veya taciz mağduru oldukları takdirde haklarını bildiklerini söylemiştir. Bu sonuç Avrupa ortalamasının biraz altındadır. İki kişiden biri konuyla ilgili bilgisizliğini ifade etmiştir. Bu soruya oldukça yüksek oranda cevap verilmediğini de ekleyebiliriz. (%17). Kadınlar, yaşlılar ve en kısa süreli eğitim almış olanlar bu haklarla ilgili olarak, Türk toplumunun geri kalanına kıyasla, önemli derecede az bilgi sahibi olmalarıyla ayırtedilmekteler. AB27 TR Toplam 33% 28% Cinsiyet Erkek Kadın 35% 31% 31% 24% Yaş 15-24 25-39 40-54 55 + 34% 37% 36% 27% 35% 30% 22% 16% Eğitim (bitirilen) 1521% 16-19 33% 20+ 44% Halen öğrenci 33% 27% 29% 31% 37% EUROBAROMETER 71.2 TÜRKİYE İÇİN SONUÇLAR 3 TR Avrupa Komisyonu AB′DE AYRıMCıLıK 2009 Görüşme sayısı: 26,756 TR Saha çalışması tarihleri: 25 Mayıs - 17 Haziran 2009 Metodoloji: Yüz-yüze görüşme AB27 EUROBAROMETER Görüşme sayısı: 1,003 Saha çalışması tarihleri: 29 Mayıs - 12 Haziran 2009 6. Ayrımcılığa karşı mücadele QE9 Genel olarak, (BIZIM ÜLKE)’de ayrımcılığın her çeşidi ile mücadele için yeterli çaba gösterildiğini söyler misiniz? 7% 14% 35% 44% Avrupalıların ortalamasından daha fazla Türk, ülkelerinde bütün ayrımcılık çeşitleriyle mücadele etmek için yeteri kadar çaba gösterilmediğini düşünmektedir (7 puan daha fazla). Bununla birlikte, bunların %14’ü bu noktayla ilgili herhangi bir liste çıkarmakta zorlanmışlardır. 51% Toplam Evet AB27 49% Toplam Hayır Dıș kısım TR Bilmiyor İç kısım QE15T Ayrımcılık veya taciz mağduru olmanız halinde durumu ilk olarak kime bildirmeyi tercih ederdiniz? Peki, daha sonra kime bildirmeyi tercih ederdiniz? Peki, son olarak kime bildirmeyi tercih ederdiniz? 55% Polis Avukat 45% 35% Mahkemeler Eșit muamelenin teșvikini gözeten kurum* Sendikalar 24% Diğer (OKUMAYINIZ) Bilmiyor 13% TR 51% 59% 35% 27% 11% Sivil Toplum Kurulușları - Dernekler AB27 62% 18% Eğer Avrupa seviyesinde olduğu gibi, polis kuvvetleri potansiyel ayrımcılık ve taciz mağdurlarının öncelikle başvurabilecekleri kurumsa, Türkler mahkemelere başvurmak konusunda Avrupalı akranlarından çok daha fazla istekli olduklarını söylemekteler. Bunlar bir avukata veya eşit muamelenin teşvikini gözeten kurumlara başvurmaktan önce ikinci sırada yer almaktalar. 8% 9% 11% 15% * Ülkedeki kurum EUROBAROMETER 71.2 TÜRKİYE İÇİN SONUÇLAR 4 TR Avrupa Komisyonu