19.YY DAĞILMA DÖNEMİ İÇİNDE TANZİMAT DÖNEMİ GELİŞMELERİ SULTAN ABDÜLMECİT 1839-1861 SULTAN ABDÜLAZİZ 1861-1876 SARAYCI VE EĞİTİMCİ PARACI VE BANKACI İlk banka; “ Bank-ı Dersaadet ” 1847 yılında kuruldu. İkinci banka; 1856 yılında Osmanlı Bankası ( İngiliz ) kuruldu. ( Bank-ı Osmanî ) 1839-Kaime-i Nakdiye adıyla ilk kâğıt para bastırıldı. I.Abdülmecit Dönemi’nde ilk defa Kırım Harbi sırasında (ilk dış) borç para alındı.( İngiltere’den 5 milyon pound ) Alınan dış borçlarla Dolmabahçe Sarayı yapıldı ve törenle açılışı yapıldı. ( 1856 )( İstisna ) 1855-İlk Telgraf Kırım Savaşında kullanıldı. İzmir-Aydın arasında ilk demiryolu Robert Wilkin adlı İzmirli İngiliz tüccar tarafından yapılmaya başlandı. İllerde üyeleri halk tarafından seçilen “İl Genel Meclisleri” kuruldu. Azınlıklara İl Genel Meclislerine girme hakkı tanındı. Avrupa tarzında ilk zaptiye ( Polis ) teşkilatı kuruldu. ( 1845 ) Posta Teşkilatı devlet kurumu haline getirildi ve 1840 yılında Postahane-i Amire adıyla açıldı. Vergi vermek vatandaşlık görevi haline getirildi. İltizam Sistemi ile vergi toplanması kaldırıldı. Arazi Nizamnamesi çıkarıldı. ( Özel mülkiyet ) İşçi haklarını savunmak için ilk işçi sendikası niteliği taşıyan “Ameleperver Cemiyeti” kuruldu. Gemi işletme (Kabotaj Hakkı) yabancılara verildi. ( Fransız Şirketlere ) Eğitim işlerinin düzenlenmesi amacıyla Maarif-i Umumiye Nezareti ( bugünkü Milli Eğitim Bakanlığı ) kuruldu. ( istisna ) 1839-Tanzimat Fermanı ve 1856-Islahat Fermanı ilan edildi. 1848 yılında Ticari davalar için “ Karma Ticaret Mahkemeleri ” kuruldu. İlk kez yabancı okulların açılmasına izin verildi. Avrupa’ya öğrenci gönderilmesine hız verildi. Batı’yı tanıyan ülke sorunlarını gören aydınlar yetişti.( Genç Osmanlılar-Jön Türkler-) Orta öğretim düzeyinde Rüşdiye ve İdadiler açıldı. Mülkiye, Lisan Mektebi, Sanayi Mektebi, telgraf ve sekreterlik okulları açıldı. Darülmuallimin ( ilk erkek öğretmen okulu ) açıldı. ( 1848 ) İlk kız Rüştiyesi 1858 yılında İstanbul’da açıldı. 1840 yılında ilk yarı resmi gazete Ceride-i Havadis yayın hayatına başladı. 1860 yılında Agah Efendi ve Şinasi tarafından ilk özel gazete Tercüman-ı Ahval çıkarıldı. 1851 yılında Şirket-i Hayriye kuruldu. İstanbul ve Boğaziçi arasında vapurlarla yolcu taşımacılığı yaptı. Yurtdışı gezisine çıkan ilk ve son padişahtır. 1869’da Süveyş Kanalı’nın açılışına katıldı. 1863’te Osmanlı’da ilk lise niteliği taşıyan Galatasaray Sultanisi (Lisesi) açıldı. 1863’de Darülfünun ( ilk Üniversite ) açıldı. İlk defa Posta Pulu kullanıldı.( 1863 ) Islahat Ferman’ından sonra açılan ilk yabancı okul “ Robert Koleji ” olmuştur.( 1863 ) Yetimler için Darüşşafaka Lisesi açıldı.(Fransız) Kız çocuklarının eğitimleri devlet görevleri arasına alındı. İlk kız sanat ve öğretmen okulları açıldı.(Darülmuallimat-Kız Öğretmen Okulu) Mecelle adlı medeni kanun kitabı Ahmet Cevdet Paşa tarafından (1868) Hazırlandı. Düstur adıyla ilk kanun mecmuası çıkarıldı. 1863’te İngiliz ve Fransız ortaklığıyla Bank-ı Osmani Şahane açıldı. Para basma yetkisi bu bankaya verildi.( istisna ) Merkez Bankası gibi. En çok dış borçlanma bu dönemde yaşandı. Döneminde hiç savaş olmadı. Beylerbeyi Sarayı ( 1865 ) ve Çırağan Sarayı ( 1871 ) yapıldı. Dışarıya olan borçlanma devam ettirilerek dünyanın 3.büyük donanması inşa edildi. 1863’te Çiftçiye kredi vermek amacıyla Memleket ( Menafi ) Sandığı kuruldu. 1867 yılında Memleket Sandıkları Nizamnamesi yürürlüğe girdi. Böylece 1888’de açılacak olan Ziraat Bankasının temelleri atılmış oldu. 1864 ve 1871 Vilayet Nizamnamesi çıkarılarak, Eyaletler sancaklara, sancaklar kazalara, kazalar bucak ve köylere ayrıldı. (ilk kez Nahiye kuruldu) ( İlk idari düzenleme yapıldı. ) Giritli Rumların isyanı üzerine Halepa Fermanı yayınlanarak Giritlilere vergi muafiyeti sağlandı. İzmir-Aydın demiryolu hattı açıldı. İlk kez Tanzimat Dönemi’nde Avrupa hukuk kurallarına göre işleyen mahkemeler kuruldu. ( Nizamiye Mahkemeleri ) ( 1864 ) Bu mahkemeler hukuk, ceza ve cinayet davalarına bakıyordu. Bahriye Nezareti kuruldu. ( 1867 ) Şura-yı Devlet kuruldu. ( Danıştay gibi ) (1868) Kızılay Kurumu kuruldu. ( 1868 )