Bilgisayara Giriş Microsoft Excel Nedir? ÜNİTE 1 Microsoft Excel Nedir? Excel Sayfaları Çalışma Sayfası Hücrenin Özellikleri ve Biçimlendirme Sayı Sekmesi Hizalama Sekmesi Yazı Tipi Sekmesi Kenarlık Sekmesi Dolgu Sekmesi Koruma Sekmesi Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Microsoft Excel hakkında temel işlemleri öğrenme ve hücrelerle çalışma becerisi kazanılacaktır. Bilgisayara Giriş 1. Microsoft EXCEL Nedir? Microsoft firması tarafından geliştirilmiş olan EXCEL ile her türlü veriyi tablo veya listeler halinde tutmak, veriler üzerinde hesaplamalar yapmak ve grafik sonuçlar alabilmek için tasarlanmış bir hesap tablosu (spreadsheed) programıdır. 1.1. Excel Sayfaları Şekil 1. Microsoft Excel Genel Görünüş Excel programının genel görünüşü şekil 1’de olduğu gibidir. Menülerin altında veri girişleri için alanlar bulunmaktadır. Veri giriş alanında üst kısımda A, B, C ..vb. gibi sütun başlıkları ve solda 1, 2, 3, vb. gibi satır başlıkları bulunmaktadır. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 2. Excel Sayfaları Şekil 2’de Excel içerisinde sayfaların tanımları görünmektedir.Aynı zamanda sayfalara “Sekme” adı verilmektedir. Burada bulunan “Sayfa 1” yazısı üzerinde sağ tıklandığında şekil 3’te görülen menü karşımıza gelecektir. Şekil 3. Sayfa Adına Sağ Tıklama Bu açılan menü üzerinden “Yeniden Adlandır” seçilerek şekil 4’te olduğu gibi isimlendirme değişikliği yapılacak halde sayfa adı seçili konuma getirilir. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 4. Sayfa Adını Değiştirme Sayfa adı olarak istenilen bilgi girilip “Enter” tuşuna basılarak sayfa adı değiştirme işlemi şekil 5’te olduğu gibi gerçekleştirilmektedir. Şekil 5. Sayfa Adının Değiştirilmesi Şekil 3’teki menüden “Sil” seçildiğinde şekil 6’da görüleceği gibi sayfa silinmektedir. Şekil 6. Sayfa Silinmesi Aynı şekilde şekil 3’teki menüden “Ekle” seçilerek yeni bir sayfa eklenmesi gerçekleştirilir. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 7.Sekme Rengi Excel üzerinde seçilen bir sekmenin rengini değiştirmek için şekil 7’de görüldüğü gibi sayfa ya da sekme üzerine sağ tıklanıp gelen menüden “Sekme Rengi” seçilir. Sekme rengindeki renk seçeneklerinden istenileni uygulanarak sekmeye renk verilmektedir. 1.2. Çalışma Sayfası Çalışma sayfası üzerinde A, B, C … vb. gibi sütun başlıkları ve 1,2,3 …vb. gibi satır başlıkları bulunmaktadır. Her sütün ve satırın kesiştiği noktada bir hücre bulunmaktadır. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 8.Hücre Şekil 8’de C4 hücresi gösterilmektedir. Her bir hücre için veri girişi yapılarak işlemler gerçekleştirilmektedir. 1.2.1. Hücrenin Özellikleri ve Biçimlendirme Herhangi bir hücre seçilip sağ tıklama yapıldığında şekil 9’da olduğu gibi hücreler üzerinde gerçekleştirilebilen temel işlevler listesi açılacaktır. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 9. Hücreye Sağ Tıklama Olayı Hücreler üzerinde kopyalama, yapıştırma ve silme gibi standart işlemler gerçekleştirildiği gibi özel tanımlamalarda da bulunulmaktadır. Şekil 9’da görülen menüden “Ekle” seçildiğinde şekil 10’da göründüğü gibi ekleme seçenekleri listelenecektir. Şekil 10. Ekleme Seçenekleri Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Bu seçeneklere sırayla bakılacak olursa aşağıdaki listede olduğu gibi işlemlerin gerçekleştirildiği görünecektir. “Hücreleri Sağa Sürükle” : Seçili olan hücreden itibaren sağa doğru tüm hücreler kaydırılır ve seçili hücrenin yerine yeni bir boş hücre getirilir. “Hücreleri Aşağı Sürükler” : Seçili olan hücreden itibaren aşağıya doğru tüm hücreler kaydırılır ve seçili hücrenin yerine yeni bir boş hücre getirilir. “Tüm satır” : Seçili hücrenin olduğu satırdan itibaren tüm satırlar bir satır alta kaydırılır ve yerine boş bir satır getirilir. “Tüm sütun” : Seçili hücrenin olduğu sütundan itibaren tüm sütunlar bir sağa kaydırılır ve yerine boş bir sütun getirilir. Şekil 9’da görünen menüden “Sil” seçildiğinde şekil 11’de göründüğü gibi silme seçenekleri karşımıza gelecektir. Şekil 11. Silme Seçenekleri Silme seçenekleri de ekleme seçeneklerinde olduğu gibi hücreler üzerinde kaydırma işlemi gerçekleştirmek suretiyle silme işlemlerini gerçekleştirir. Bunlar aşağıda listelenmektedir. “Hücreleri sola sürükle” : Seçili olan hücreden itibaren tüm hücreler sola kaydırılır. “Hücreleri yukarı sürükle” : Seçili olan hücreden itibaren tüm hücreler yukarı kaydırılır. “Tüm satır” : Seçili olan hücre satırı tümüyle silinir ve alttaki satırlar bir üste kaydırılır. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş “Tüm sütun” : Seçili olan hücre sütunu silinir ve sağındaki tüm sütunlar sola kaydırılır. Şekil 9’daki menüden “İçeriği Temizle” seçildiği durumda hücrede bulunan tüm veriler silinecektir. Buradaki önemli bir husus ise hücrenin sadece verisinin temizlenmesidir. Hücrenin biçimlendirilmesi kaldırılmadan sadece içerisindeki veriler silinmiş olacaktır. Şekil 9’da görünen menüden “Hücre Biçimlendir” seçildiğinde şekil 12’de görülen pencere karşımıza gelecektir. Şekil 12. Hücre Biçimlendirme Seçenekleri Hücre biçimlendirme seçeneklerinde bazı sekmeler bulunmaktadır. Bunlar aşağıda listelenmektedir. Sayı sekmesi Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Hizalama sekmesi Yazı Tipi sekmesi Kenarlık sekmesi Dolgu sekmesi Koruma sekmesi 1.2.1.1. Sayı Sekmesi Sayı sekmesinde şekil 13’te görüldüğü gibi bir kategori kısmı bulunmaktadır. Şekil 13. Sayı Sekmesi Kategorileri Bu kategorilerde sırayla yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir. Genel: Hücre biçimlendirilmesi genel verilir ve girilen bilgiye göre biçimlendirme yapılmaktadır. Sayı: Hücre biçimlendirmesi sayı formatında yapılır ve şekil 14’te göründüğü gibi ondalık basamaklar seçimi gerçekleştirilir. Hücreye girilecek olan sayının ondalık basamak sayısı seçilir ve 1000’lik sayı ayracı kullanılmak istenilirse seçim gerçekleştirilmektedir. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 14. Ondalık Sayı Basamakları Para Birimi: Para birimi olarak hücre biçimlendirilmektedir. Burada bazı seçenekler karşımıza çıkmaktadır. Şekil 15’te görüldüğü gibi para birimi simgesi seçimi gerçekleştirilir. Ondalık basamak sayısı seçimi yapılmaktadır. Şekil 15. Para Birimi Seçenekleri Finansal: Şekil 16’da göründüğü gibi finansal seçenekler bulunmaktadır. Ondalık basamak değeri seçimi ve simge seçimi gerçekleştirilmektedir. Şekil 16. Finansal Seçenekler Tarih: Şekil 17’de görüldüğü gibi tarih seçenekleri karşımıza gelmektedir. Farklı tarih formatları seçilerek hücrede gösterimi sağlanmaktadır. Bu kısımda konum Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş değiştirildiğinde ülke türüne göre kullanılan farklı takvimler var ise takvim türü de seçilebilmektedir. Şekil 17. Tarih Seçenekleri Saat: Şekil 18’de görüldüğü gibi konuma göre saat türleri gösterilmektedir. Bunlardan biri seçilerek hücrede gösterimi sağlanmaktadır. Şekil 18. Saat Seçenekleri Yüzde Oranı: Şekil 19’da görüldüğü gibi yüzdelik değerin ondalık basamak oranı seçilerek hücre biçimlendirmesi gerçekleştirilmektedir. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 19. Yüzde Oranı Seçenekleri Kesir: Şekil 20’de görüldüğü üzere kesir türleri seçilerek hücre biçimlendirmesi yapılmaktadır. Şekil 20. Kesir Seçenekleri Bilimsel: Bilimsel değer girişinde kullanılacak olan ondalık basamak sayısı seçimi gerçekleştirilmektedir. Şekil 21. Bilimsel Seçenekleri Metin: Metin seçildiğinde hücreye girilen tüm bilginin yazı türünde olduğu farz edilerek işlem gerçekleştirilir. Özel: Özel seçeneğinde farklı türlerden biri seçilerek konuma göre hücre biçimlendirilmektedir. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 22. Özel Seçenekleri İsteğe Uyarlanmış: Şekil 23’te görüldüğü gibi farklı yapılara göre hücre biçimlendirmesi seçilebilmektedir. Şekil 23. İsteğe Uyarlanmış Seçenekler 1.2.1.2. Hizalama Sekmesi Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 24. Hizalama Sekmesi Şekil 24’te görüldüğü gibi hizalama sekmesinde metin hizalama işlemleri gerçekleştirilmektedir. Bu bölümde yatayda ve dikeyde ayrı ayrı hizalama gerçekleştirilmektedir. Bu sekme üzerinden metin denetimi ve metin yönlendirme işlemleri de gerçekleştirilmektedir. 1.2.1.3. Yazı Tipi Sekmesi Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 25. Yazı Tipi Sekmesi Şekil 26’da yazı tipi sekmesi görünmektedir. Bu sekmede yazı tipi seçilebilmekte, yazı tipine stil verilmekte, yazı tipi boyutu değiştirilmekte, efekt ve yazı tipi renk ataması yapılmaktadır. 1.2.1.4. Kenarlık Sekmesi Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Şekil 26. Kenarlık Sekmesi Şekil 26’da görülen kenarlık sekmesinde; hücrelere kenarlık için çizgi stili, çizgi rengi ve hücreler için nasıl bir kenarlık konulacağına dair yer seçimi bulunmaktadır. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş 1.2.1.5. Dolgu Sekmesi Şekil 27. Doldu Sekmesi Şekil 27’de dolgu sekmesi görünmektedir. Bu sekmede; desen rengi, desen stili, arka plan rengi ve dolgu efektleri seçilmektedir. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş 1.2.1.6. Koruma Sekmesi Şekil 28. Koruma Sekmesi Şekil 28’de koruma sekmesi görünmektedir. Bu sekme üzerinde “Kilitli” ve “Gizli” iki kutucuk bulunmaktadır. Kilitli: Seçili hücrelerin değiştirilmesini, taşınmasını, yeniden boyutlandırılmasını veya silinmesini önlemektedir. Buradaki önemli olan husus ise bu işlemin etkin olması için sayfa koruma altına alınmalıdır. Gizli:Bir hücredeki formülü, hücre seçildiğinde formül çubuğunda görünmeyecek şekilde gizlemek amacıyla kullanılmaktadır. Buradaki önemli olan husus ise bu işlemin etkin olması için sayfa koruma altına alınmalıdır. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Seçili hücrelerdeki verileri kilitledikten sonra, aşağıdaki işlem adımları gerçekleştirilerek sayfa koruma altına alınmalıdır. “Gözden Geçir” menüsünün “Değişiklikler” sekmesinden, “Sayfayı Koru” seçilmelidir. “Çalışma Sayfasını ve Kilitli Hücrelerin İçeriğini Koru” seçilmelidir. “Çalışma Sayfası Kullanıcılarının Tümüne Bu İzinleri Ver ” seçilerek korumalı sayfalar için izinler tanımlanmalıdır. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş Her bir karakteri bir byte olarak temsil etmek amacıyla kullanılan sisteme “ASCII” kodlama sistemi adı verilmektedir. Şekil 9’da görüldüğü gibi her bir rakam, harf ve simgeye bir ASCI kodu karşılık gelerek kullanılmaktadır. Microsoft Excel hücrenin kullanımıyla ilgili olarak farklı hücre biçimlendirmeleri vererek sayısal ve metinsel yazımlarda ne gibi sonuçlar görüntülediğini gözlemleyiniz. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Microsoft Excel’de ne gibi işlemler gerçekleştirebileceğimizi tartışınız. Microsoft Excel için basit bir şekilde bir hücrede bulunan metnin hizalamalarını değiştiriniz. Bilgisayara Giriş Bu ünitemizde Microsoft Excel hakkında hücrelerin nasıl kullanılabileceği, hücreler üzerinde yapılabilecek olan tanımlamalar, dolgu rengi vermek, kenarlık eklemek gibi bilgiler verilmektedir. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş 1. Excel’de bir hücreyi metin alanı olarak biçimlendirerek sağdan yaslı olarak bir metni hizalayınız. 2. Excel’de bir hücreyi sayı alanı olarak biçimlendirerek ortalı olarak hizalayınız. 3. Excel’de bir hücre seçilerek seçili olan hücreye dolgu rengi veriniz. Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş 1) Excel’de satır ve sütunların kesiştiği yere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? A) İmleç B) Hücre C) Tablo D) Kitap 2) Excel’de çalışma kitabının bölümlerinin isimleri nelerdir? A) Satır (Row) B) Sütun (Column) C) Hücre (Cell) D) Sayfa (Sheet) 3) Yandaki tabloda seçili gösterilen hücrenin adı aşağıdakilerden hangisidir? A) A2 B) B3 C) A1 D) C3 4) Excel’de ekranın üst kısmında bulunan ve hücrenin içeriğinin aynısını gösteren çubuğun adı aşağıdakilerden hangisidir? A) Formül çubuğu (Formula Bar) C) Araç çubuğu (Tool Bars) B) Durum çubuğu (Status Bar) D) Standart araç çubuğu(Standard Tool Bars) 5) Excel’de sayısal (nümerik) bilgiler genel olarak hücre içerisinde ..............dayalı olarak girilir? A) Sağa B) Sola C) Ortalı D) İki yana yaslı Kafkas Üniversitesi KAUZEM Bilgisayara Giriş BAŞVURULAN VE FAYDALANILABİLECEK KAYNAKLAR 1. İzzet TAMER, Dinçer ÇELİK "Bilgisayara Giriş II", SFS Grup Yayınevi, ISBN:978-60561651-4-6, 2013 Ocak, pp:190 Kafkas Üniversitesi KAUZEM