İhmal ve İstismar Kavramları İstismar Nedir?-III • Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ] çocuk istismarını, bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek çocuğun sağlığını, fiziksel ve psiko-sosyal gelişimini olumsuz etkileyen tüm davranışlar olarak ifade etmektedir. İstismar Türleri • • • • İhmal Fiziksel istismar Duygusal/psikolojik istismar Cinsel İstismar İHMAL • • • • İhmalin Fiziksel Göstergeleri Çocuğun yeterli derecede denetlenmemesi Çocuğun eğitiminin aksaması Tıbbi bakım ve hijyen koşullarının yerine getirilmemesi İhmalin Davranışsal Göstergeleri • • • • • • • • • Konuşurken sürekli sözünün kesilmesi Konuştuklarının önemsenmemesi Çocuğun aşırı saldırgan ya da içe kapanık olması, Parmak emme, Altını ıslatma gibi yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan davranışlar sergilemesi, İletişim kurmada zorlanması, Öğrenme güçlüğü yaşaması, sevgi ve ilgiye aç olması, Madde bağımlısı olması, En ufak bir hatasından dolayı cezalandırılacağını düşünmesi Eğitim Ortamında İhmal Örnekleri • Öğretmenin ders sırasında öğrencileri sınıfta yalnız bırakıp uzun süre sınıfa geri dönmemesi • Öğretmenin derse zamanında girmemesi • Öğretmenin dersten erken çıkması • Öğretmenin teneffüs zili çaldığı halde ders işlemeye devam etmesi • Öğretmenin sosyal içerikli derslerde başka dersler yapması • Öğretmenin derse hazırlık yapmadan girmesi • Öğretmeninin dersi haftalık programa göre işlememesi Fiziksel İstismar Fiziksel istismar; ‘bir kaza olmaksızın, fiziksel travma ya da yaralanmalarla sonuçlanan herhangi bir davranış biçimi’ olarak tanımlanır ve istismarın en iyi bilinen türüdür. Anne baba, öğretmen, bakıcı gibi çocuğa bakıp yetiştirmekle yükümlü kişiler tarafından gerçekleştirilebileceği gibi çocuğu “terbiye etmek” amacıyla ya da öfke ile yetişkinin kontrolünü kaybetmesi sonucunda da gerçekleşebilir. Fiziksel istismar yaralanmaları Isırma, Vurma, Tekmeleme, Yakma, Ağzı kapatarak boğmaya teşebbüs etme, Çocuğu şiddetli bir şekilde sarsma Herhangi bir şekilde çocuğun bedenine zarar verme. FİZİKSEL İSTİSMARIN SONUÇLARI • Kısa dönem sonuçları, • Uzun dönem sonuçları, Kısa dönem sonuçları Morluklar, yaralanmalar, kırıklar söz konusudur. , Uzun dönem sonuçları; Öfke ve intikam duyguları: İletişim kuramama: Düşük benlik saygısı: Davranışlardaki aşırılık: Okul sorunları ve başarısızlık: Madde bağımlılığı: Kaygı, korku, Kabuslar, Evden kaçma, Mutsuzluk ya da depresyonun diğer belirtileri Fiziksel olarak istismar edilen bir çocuğun ileride istismar eden bir eş ya da ebeveyn olma olasılığı çok yüksektir. Duygusal istismar, ebeveynlerin veya bakıcıların çocuklarda ciddi davranışsal, duygusal veya zihinsel rahatsızlıklara yol açabilecek olan davranışlarını ya da ihmallerini içerir. Öğretmenden utandıran not! • T….Z ilçesinde bağlı bir köyde eğitim gören ana sınıfı öğrencisinin önlüğünün üzerine koli bandı ile yapıştırılan not dikkat çekti. • Evren Köy İlköğretim okulu anasınıfına giden 6 yaşındaki Halime isimli öğrencinin önlüğünün ön tarafına koli bandı ile yapıştırılmıış olan "İhtiyaç listesinde alamadığınız eksiklikleri lütfen biran önce temin edip gönderin' şeklindeki not dikkat çekti. Halime, annesine göstermesi için öğretmenin not kağıdı yapıştırdığını söyledi (http://www.memurlar.net). Duygusal İstismarın Çocuklardaki Olası Göstergeleri-I • • • • • • Depresyon, Geri çekilme, Düşük benlik saygısı, Yüksek kaygı düzeyi, Korku dolu olma, Fiziksel, ruhsal ve duygusal gelişimde gecikmeler, • Saldırganlık, Duygusal İstismarın Çocuklardaki Olası Göstergeleri-II • • • • • Kendine zarar verici davranışlar, Uyku bozukluğu, Yaşa ve gelişime uygun olmayan davranışlar, Tıbbi temelli olmayan fiziksel şikayetler ve Aşırı derecede bağımlı olma vb. Cinsel İstismar Nedir? Henüz olgunlaşmamış, onay verme yetisi olmayan bireyin cinsel davranışa zorlanması veya en az 5 yaş büyük bir insanın istekleri doğrultusunda onunla cinsel davranışta bulunmasıdır. Cinsel İstismarın Ortaya Çıkarılması Güçtür Cinsel İstismar; Çocuk üzerindeki etkisinin zamanla ortaya çıkması, İstismarcının yakın konumu, İstismarın çocuk ve ailesince toplumsal etkenler ve yaptırımlar etkisiyle gizlenmesi nedeniyle ortaya çıkarılması zordur. Cinsel İstismarın Çocuk Üzerindeki Etkileri Duygusal tepkiler İlişki problemleri İnançların sarsılması Duygusal Tepkiler Nelerdir? • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Aldatılmışlık Kızgınlık Suçluluk Utanç Korku Kendini suçlama Güçsüzlük Çaresizlik Kendi duygu ve algılarına güvenememe, Duygusal açıdan içe kapanma Kendine ilişkin olumlu yanlarını görememe Düşük benlik saygısı Mükemmeliyetçilik Sevgi verme ve almada zorluk Ne olduğuna ve istismarcıya ilişkin olumsuz algılar Kirlenmişlik hissi Güvensizlik Kaygı Başına gelenlerden dolayı gizlice zevk aldığından endişelenme İyiymiş gibi görünme İlişki problemleri Nelerdir? • • • • • “Hayır” diyememe Başkalarına karşı güvensizlik besleme Kendini/veya başkalarını idealize etme Kendini değersiz görme Kendini yakın çevreden yalıtma/ aşırı bağımlı hale İnançların Sarsılması Nedir? • Bir daha asla güvende olamayacağı”, • Kendi evi ya da başka herhangi bir yerin kendisi için güvenli olmadığı • Dünyanın acımasız olduğunu ve bu dünyada neler olacağını önceden kestirmenin mümkün olmadığı • Kimsenin kendisiyle ilgilenmediği • Kendisinin artık yalnız olduğu • Tehlikelerden korunmanın mümkün olmadığı • İyi bir insan olmadığı için başına böylesi bir şey geldiği Cinsel İstismara İlişkin Yanlış İnançlar-I • İlki, istismarın çocuğun tanımadığı kişiler tarafından yapıldığıdır. • İkincisi, çocukların cinsel istismarı hayal güçlerinin genişliği nedeniyle uydurduğu yönündedir. • Üçüncüsü, şirin ve cazip kız çocuklarının, evden kaçan çocukların, ihmal edilmiş olan çocukların potansiyel kurban olduklarıdır. Cinsel İstismara İlişkin Yanlış İnançlar-II • Dördüncüsü, parkların, genel tuvaletlerin, ıssız sokakların, karanlık yerlerin, boş inşaat sahalarının tehlikeli bölgeler olduğudur . • Beşincisi, çocukların olan bitenleri çabuk unuttukları yönündedir. Bununla birlikte, cinsel istismar çocuğu zihinsel, psikolojik ve davranışsal olarak derinden etkilemektedir.