KARDİYO VASKÜLER SİSTEM KALP(CAR) Kalp 2 akciğer arasındadır. Mediastinum denen boşluktadır. Perikard adı verilen zarla çevrilidir. Kalp kasılıp gevşeyerek çalışır çevresindeki organlara sürtmesin diye. 2/3’ü sol, 1/3’ü sağ tarafta bulunur. Kalbin duruşu obliktir. Kalp sağ ve sol olmak üzere 2 bölümden oluşur. Sağ kalbin içerdiği kan deoksijenize kandır. Sağ kalpte 2 bölümden oluşur; Atrium ve dextrum olmak üzere(atrium dextex/ventriküler dexter) Sağ atrium deoksijenize kanın toplandığı yerdir. Aşağıdan gelen(ayak, bacak,uyluk vs.) vena cava inferior ve vena cava superior ile sağ atriuma gelir. Büyük venöz dolaşım nedir? Yukarıdan gelen Vena cana superior-Aşağıdan gelen vena cava inferior **Vena cava superior ve inferior sağ atriuma gelip dolduktan sonra kendiliğinden kendiliğinden kapak açılır (triküspid kapak) ve yer çekimiyle kan sağ ventriküle dolar. Bu olay için kalbin fazla kasılmaya ihtiyacı yoktur. Sağ ventrikül dolduktan sonra; Sağ ventrikülden büyük bir damar akciğere gittiği için ve 3 kökten oluştuğu için (truncus pulmonalin)gider. Kalpten çıktıktan sonra 2’ye ayrılır. Biri sağ akciğere atriopulmonalis dextere diğeri, Sol akciğere atriopulmonalis sinistere gidip orda O2/CO2 alışverişi yapar. Oksijenize kan yada arteriyelize kan sol atriumu doldurur. Burada mitral kapaklar vardır(biküspid kapaklar).Bunlar açılır sol ventriküle kan dolar. Buradan tüm vücuda yayılır. Vücudun en büyük damarı olan aortaya pompalanır. Bunun içinde sol kalbin güçlü kalması gerekir. Kalpten çıkan bütün damarlar arter(derinde)-Kalbe gelenler ise venlerdir(yüzeyde). Mitral kapakta görülecek problemler? Kalp yetmez olduğunda? -darlık(stenoz) -g eniş olması(dilate) -Aorta giden kan azalır -Kalp atımı çoğalır. Kalbin boşlukları: Atriumlar arasındaki boşluğa interartrial septum, venriküller arasındaki boşluğa interventriküler septum denir. 2 atrium arasında bir delik bulunur buna foramen ovale denir. Kalbin sternum ve costalar arasındaki yüzüne facies sterno costalis(kalbin sağ ventrikülü bu yüzü oluşturur). Kalbin diyafragmaya bakan yüzüne ise facies diyafragmaticus denir. Aorta(sol ventrikül) ve truncus pulmonalis(sağ ventrikül) arasındaki kana dustus arteriosus votalis denir. Amacı: Truncus pulmonalise giden kasın aorta geçip fetüsü beslemek üzere dolması. KALPTEN ÇIKAN DAMARLAR Soldan çıkan en büyük damar aorttur Turuncus pulmonalis Aortun 1. Bölümü perikart içerisinde bulunur. 2. Bölümü kavis çizer(arcus aorta) soldan sağa doğru 3 damar çıkar: -İlk çıkan turuncus brachio sephalicus -kolaya giden A. Brachio sephalicus -kafaya giden A. Carolis comminis dexter ve sinister A.Subclavia dexter Kalbin beslenmesi: A. Coronaria dextra ve sinistra – A. Coaneria sircümfleksta KALBE GİREN DAMARLAR V. Pulmonalisler(4 tane) –Vena cava superior-inferior Büyük dolaşım: Sol ventrikülden başlar, sağ atriumda biter; temiz kanı bedene dağıtır. Küçük dolaşım: Saü ventrikülden başlar, sol atriumda biter; kirli kanı akciğere gönderir. Arcus aortadan çıkan dallar? -Truncus brachio sephalicus -A. Carotis comminis sinister -A. Subclavia snistra **Truncus brachio sephalicus 2 ye ayrılır; Baş, boyna giden ve kola giden -A.subclavia dexter -Carotis comminis dexter Kafanın sol tarafı -Carotis commisin sinister: Baş-boynu besler. -Arteria subclavia: Boynun sol tarafını besler. Tüm vücudun kirli kanını: Vena cava inferior Başın kirli kanını Veba cava superior taşır. Kalbin venöz kanını taşıyan: Sinüs coranous Atrium-ventriküler arası kapaklar yani triküspid ve biküspid atrioventriküler valftır. *** Semiluna kapak açıkken atrioventriküler kapak kapalıdır. Atrioventriküler açıkken semiluna kapalıdır. Semilunar kapakların biri: Turuncus pulmonalis diğeri aort’a açılır. Ventriküller sistol yaparken atriumlar diastol yapar. Kalbin İleti sistemi: -Sinu-atrial düğüm -Atrioventriküler düğüm -His demeti -Purkinje Lifleri ARTERLER Kaplten çıkan en büyük arter: Aort Yukarı doğru çıktığında aorta assender Aşağıya doğru çıktığında aorta descender Ortada arcus aorta Arcus aortadan çıkan dallar: A.carotis communis sinister-dexter Subclaviculanın altına geçince: A. Auillaris adını alır Omuz hizasında: A. Brashialis Daha sonra: A. Radialis-A. Ulnaris Bunlar elin palmar yüzüne geldiğinde -Arcus palmaris superficialis -Arcus palmaris profundus Aort Dessendes: Thorax içinde olan bölüm: Aorta thoracicus Abdominalde: Aorta abdominalis **Aorta thoracicustan çıkan dallar: A. İntercostalis’e çıkacak. Tüm costalara yayılacak. Daha sonra aşağıya indiğinde hiatus aorticustan geçer. Hiatus aorticusun ilk bölümü: Turuncus köliacustur. Biraz daha aşağıya inince mezenberica superior: İnce bağırsağa gider. Bunun altında ince arterler var buda gonodal arter buda cinsel üreme organlarına gider. Hemen altında mezanterica inferior ise kalın bağırsağın kanlanmasını sağlar. Aorta abdominalis artık 2’ye ayrılır A. İliaca communis dexter A. İliaca communis sinister Daha sonra ilica externa ve iliaca interna olarak 2’ye ayrılır İliaca interna: Pelvis tabanının kanlanmasını sağlar İliaca externa: İnqunal bölgeden geçince A.Femoralis A.Poplitea Tibialis anterior Tibialis posterior Ayak bileğinde Dorsalis pedin(Ayak nabzı buradan alınır) VENLER Alt extremiteden gelen yüzeyel venler: Vena sephana magna(iç) Vena sephana parva(dış) Burdan sonra; Vena iliaca externaya açılır. Vena iliaca externayla birleşince: Vena iliaca comminis dextra/sinistra Vena iliaca comminis’ler birleşince vena cava inferior u oluşturur. Diğer iç organlardan gelen venlerde birleşerek foramen vena cavalardan geçer ve atrium dextere açılır. Üst extremiteden gelen vena subclavia’ya açılır Yukarıdan gelen vena jugularis interna olarak devam eder. Bunlar birleşince Vena brahcio sephalica dextra/sinistra Sonra bunlarda birleşerek vena cava superior’u oluşturur. Daha sonra atrium dextrum’a açılırlar Vena cava superioru oluşturan venler nelerdir? -Vena jugularis interna -Vena brashio sephalica dextra -Vena brashio sephalica sinistra Torakal bölgenin venleri: -Vena azigos -Vena hemiazigos Azigos ven kanı toplar daha sonra vena cava superior’a açılır. İnqunal bölgedeki venler yukarı doğru çıkar abdominal bölgede bir havuz oluştururlar. Abdominal bölgede toplanan havuza sisterna sili denir. Daha sonra aortla birlikte yukarı doğru seyreder. Sonra yukarıdan bir lenf damarı gelir. Axilladan ve daha sonra ductus iliacus’un yapısına katılır. Sisterna siliden yukarı doğru devam eden lenf kanalı ductus thoracicus’tur Ductus toracicus yukarıdan gelen lenf nodları toplayarak V. Subclavia sinistere katılır. Böylece venöz dolaşıma katılmış olur Üst Extremite Venleri: Yüzeyel venleri: -V. Cephalica -V. Basiliaca Derin venleri: -V.radialis -V.ulnaris -V.brachialis -V.axillaris -Vsubclavia SOLUNUM SİSTEMİ(Sistema Respirature) O2’nin bedene alınması, Co2’nin bendenden atılmasını sağlayan sistemdir. İleciti bölüm: Havayı temizler, ısıtır, nemlendirir. Solunum bölümü: Koku algılanması, ses üretilmesi Burun(nasus) Burun deliği(nares) Burun boşluğu(cavitas nasi) Burnun iç yan duvarı(Septum nasi) -Etmoid kemik, vomer ve kıkırdak -2 burun boşluğu ortak duvarı Dış Yan Duvarlar: Burun deliğinden hava girdikten sonra çıkıntılara gelir. Bu çıkıntılar: -Concha nasalis superior -Concha nasalis media -Concha nasalis inferior Bu çıkıntılar altında boşluklar(yollar) bulunur. Bunlar: -Meatus nasi superior -Meatus nasi media Üst Duvar -Koku bölgesi: Regio olfactoria -Koku sinirlerinin geçtiği delikler: Lamma cribrosu Alt Duvar -Sert damaktan oluşur(maxilla, os platinum) -**Burun boşluğunu ağız boşluğundan ayırır -Meatus nasi inferior Poronazal Sinüsler: -Sinüs frontalis -Sinüs ethmoidales -Sinüs maxillares(En büyüğüdür) -Sinüs sphenaidealis **Bu çıkıntılardan sonra hava yutağına (pharynx) gelir. Yutak(Pharynx) -Burun, ağız ve gırtlak boşluklarının arkasında bunları birşetirir. -Solunum ve sindirimde görevlidir. -C1/C6 omurları hizasındadır. Bölümleri: Nasopharynx: Burunla ilgili bölüm. Oropharynx: Ağızla ilgili bölüm. Laryngopharynx: Larinks ile ilgili bölümdür. **Hava geldiğinde aşağı doğru gidişine devam ediyor. 2 tane delikle karşılaşıyor yemek borusu ve soluk borusu. Gırtlak(Larynx):Traceanın başladığı bölüm -Solunum havasını iletir -Sfinkter görevi yapar -Ses üretimini sağlar -Yutmada görevlidir. -Yukarıda pharynx aşağıda trakea ile devam eder. Kıkırdakları: Cartilago thyroidea(1): -En büyükleridir. -Prominentia laryngea(Adem elması) vardır. Cartilago Cricoidea(1): -En sağlamlarıdır. -Halka şeklindedir. Cartilago epiglottica: -Yaprak şeklindedir. -Gıdaların larynx’e kaçmasını engeller. -Larynx girişini kapatır. -Cartilago epiglottica’nın altında bir kapat daha bulunur ve açıklığın içinde ses telleri(plica vocalis) bulunur. -Plica vocalis arasındaki açıklığa rima glovitiz denir. *Tracea aşağıya doğru devam ettikçe 10-15 cm’den sonra 2’ye ayrılır. 2’ye ayrıldığı yerde bifurcatio trachea ve burada corina bulunur. Sağa giden sağ bronş, Sola giden sol bronş *Sonra tekrar bronşiollere ayrılır ve akciğere hava girer -Sağdaki 3 lob -Soldaki 2 lob (fissurlar ayırır) Sağ bronş sol bronş arasındaki fark nedir? SAĞ BRONŞ SOL BRONŞ -Çapı geniş -Dar -Açısı yere dik -Paralel -Boyu kısa -Uzun *Solunum işlemi respiratuvar bronşiolde başlar. *Acinusta gerçekleşir solunum işlemi Acinus: Respiratuvar bronşiol Ductus alveolaris Soccus alveolaris Alveol Akciğerler(Pulmones) *Göğüs boşluğunda(cavitas thoraus) yerleşmiştir. *Aralarındaki boşluğa mediastinum denir. *Birbirinden bağımsız 2 plevral boşluk içinde bulunur. Mediastinum 3’e ayrılır. -Mediastinum Anterior -Mediastinum Media (Kalp bulunur) -Mediastinum Posterior *Akciğerler plevra denen 2 katlı zarla örtülü (-visseral,-parietal) *İki katın arasında plevral sıvı bulunur. *Akciğere giren çıkan yapıların bulunduğu yere hilum pulmonis denir *Thorax’ın alt açıklığına apertura thorax infreior, üst açıklığa apertura thorax superior *İnferior’u: -Diafragma kaplıyor. -İnspirasyonda görevli -Zor yorulan kuvvetli solunum İnspirasyon kasları: -Diafragma -M.İntercostalis externa -M.Sternoclaideomasteoideus -M.Serratus anterior(güçlü) -Mm.scalani -M.Levator costorum Ekspirasyon kasları: -M.İntercostalis interni -Mm.Subcostales -Mm.Transversus thorasia Karın önduvarıdaki eks kasları:En güçlü ekspirasyon kasları -M. quadratus lumborum(En güçlü) -M.Serratus anterior(en güçlü eks) Diafragmada bulunan açıklıklar: Hiatus özefagus Hiatus aorticus Foramen vena cava Larynx’in siniri: N.laringeus inferior *Hillumda bulunan yapılar -A.Pulmonalis -A.v bronchioles -Vv. Pulmonales -Ana broş -Lenf damarları -Sinirler SİNDİRİM SİSTEMİ Ağız: Cavitas oris Ön tarafta vestibulum oris, dil, diş etleri,dişler, damak Sindirim Kanalının Tabakaları: -Tunica mucosa -Tunica muscularis -Tunica submucosa -Tunica serbza Dilde bulunan popillalar: -Popilla vollatae -popilla funqiformes -Popilla foliatae -Popilla filiformes *Dili önde mandibula arkada hyoide bağlayan kaslar vardır. *En önemlisi mandibulaya bağlayan m qensoqlossustur Dilin Kasları: Ekstransik Kaslar: M. qonsoglosus, M. Styloqlosus, M. Hyoqlossus,M.Palatoglosus İntransik Kaslar: M.Venticulus, M.styloqlosus