DOLAŞIM SİSTEMİ RADYOLOJİSİ KALP KALBİN RADYOLOJİK
advertisement
DOLAŞIM SİSTEMİ RADYOLOJİSİ KALP KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ İnvaziv Radyonüklid İnvaziv Röntgen görüntüleme (Anjiokardiyografi), US (EkoKG) Nükleer Tıp Kardiyoloji Non-invaziv Non-invaziv Röntgen BT MR Radyoloji KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ İnvaziv Radyonüklid İnvaziv Röntgen görüntüleme (Anjiokardiyografi), US (EkoKG) Non-invaziv RADYOLOJİ Noninvaziv Röntgen BT MR Neden Direkt Grafiler? Radyolojinin temel görünteleme yöntemidir • • • • • • • • • X- ışınları kullanlıır Avantaji: Her yıl ABD’de çekilen 240 000 000 Yaygın filmlerinden %40 direkt grafiler oluşturmaktadır Ucuz Non-invaziv Geniş alanı kesintisiz görüntülebilme Anatomik oryantasyonu sağlaması Hasta için özel hazırlığın olmaması Ön tanıyı desteklemek veya dışlamak için primer radyolojik yöntem Dezavantaji: Düşük kontrast rezolüsyonu, süperpozisyonlar, X- ışın içerir Kalp İncelemesinde Primer Radyolojik Yöntem Destekler: Konjestiv kalp yetmezliği, ilerlemiş kapak hastalığı, konjenital kalp veya büyük damarlar malformasyonu, soldan- sağa şantlar, şiddetli pulmoner hipertansiyon Desteklemez: Akut myokard enfarktüsü, koroner arter hastalığı, sistemik hipertansiyon, küçük intrakardiyak şantlar, hafif kapak hastalığı, hafif perikard efüzyonu, aort disseksiyonu. Önemli not: Normal veya “yaş ile uyumlu” Röntgen bulguları hastanın “normal” olduğu anlamına gelmez! Kalbin Radyolojik Anatomisi Posterior- Anterior Direkt Grafiler Kalbin Radyolojik Anatomisi Lateral Direkt Grafiler Temel Röntgenolojik Bulgular • Kardiyo-torasik oran • Kalp konturları • Kalbin şekli • Pulmoner vaskülarite Direkt Grafiler Kardiyo-torasik oran (1) KTO = (A + B)/ C N = < 0.50 A B C Direkt Grafiler Kardiyo-torasik oran (2) Önemli Not: Normal insanlarda KTO > 0.50 olabilir! “Kalb büyümesinin” ekstrakardiyak nedenler: • • • • • • • Yaş Vücut yapısı Portabl AP grafiler Obesite Gebelik Assit Pectus excavatum Direkt Grafiler Kardiyo-torasik oran (3) Pectus excavatum > 0.50 Kalp Konturları Giriş Aort kavisi Çıkan Aorta Ana pulmoner arter Sol atrium çentiği Sağ atrium Sol ventrikül Kalp Konturları Çıkan Aortanın Konturu (1) Düşük dansiteli, düzgün kenarlı Kalp Konturları Çıkan Aortanın Konturu (2) Küçük Belirgin Sol Atrium Konturu (1) Kalbin sağ kenarında çift kontur görünümü Sol Atrium Konturu (2) Kalbin arkasında çift dansite Aort Kavisi Trakeanın lateral kenarı <35 mm Geniş Aort Kavisi •Artmış basınç •Artmış akım •Ateroskleroz 42mm Ana Pulmoner Arter Ana Pulmoner Arter Geniş Pulmoner Arter •Artmış basınç •Artmış akım Direkt grafiler Sol Ventrikül Büyümesi •Sol ventrikülün apekste aşağı doğru yer değiştirmesi •Pulmoner sektör konkavitesinde belirginleşme •Kalbin sol kenarının konkavitesinde belirginleşme ve sola doğru yer değiştirme Direkt Grafiler Sağ Ventrikül Büyümesi • Apekste yukarı doğru yer değiştirme • Pulmoner segmentte belirginleşme Hangi Ventrikül Hipetrofik? Kalp büyük ve Ana Pulmoner Arter geniş ise, Sağ Ventrikül Büyüktür!!! KTO > 0.50 Hangi Ventrikül Büyük? (2) Kalp Büyük ve Aorta geniş ise, KTO >0.50 Sol Ventrikül büyüktür!!! Direkt Grafiler Sol Atrium Genişlemesi • Kalbin sağ kenarında çift kontur görünümü • Sol kenarında auriküler appendiks belirgindir • Kalbin arkasında çift dansite Kalbin Şekli (1) “Tahta pabuç” görünümü/ Fallot Tetralojisi • “Oturan ördek” görünümü/ Trunkus Ateriozus • “Kardan adam” görünümü/ Total Anormal Pulmoner Venöz Drenaj • “Yumurta şeklinde kalp”/ Büyük Arterlerin Transpozisyonu Kalbin Şekli (2) “Tahta pabuç” “Oturan ördek” Fallot Tetralojisi Trunkus Arteriozus Kalbin Şekli (3) “Kardan adam” “Yumurta şeklinde kalp” Total Anormal Pulmoner Venöz Drenaj Büyük Arterlerin transpozisyonu Wilhelm Konrad Röntgen, 1895, Bir elektrik deneyi... Pulmoner Vaskülarite • Normal • Venöz Pulmoner Hipertansiyon • Arteriyel Pulmoner Hipertansiyon • Artmış Vaskülarite • Azalmış Pulmoner Vaskülarite Pulmoner Vaskülarite İnceleme Alanları 1 2 2 3 1. SAĞ PULMONER ARTER 1. Sağ Pulmoner Arter Çapı ÇAPI Sağ inen Pulmoner Arter Orta ve alt lobu besliyor Sağ İPA çapı < 17 mm 2. AKCİĞERLERDE DAMARLARIN DAĞILIMI Ayakta akım alt loblar > üst loblar Damar çapı Alt loblar > apeks Sol kalp konturları 3. PULMONER DAMARLARIN YAPISI Santral damarların periferiye doğru küçülen dalları vermesi Normal damarlarda santraldan periferiye doğru sivrileme VENÖZ HİPERTANSİYON Sağ inen PA > 17 mm Damarların Çapı alt lob = üst lob PULMONER ARTERİYEL HİPERTANSİYON (1) Sağ inen PA > 17 mm Geniş Ana Pulmoner Arter PULMONER ARTERİYEL HİPERTANSİYON (2) Periferik damarların çapında hızlı ve keskin azalma Sağ inen PA çapı > 17 mm 31 mm Santral damarların çapında periferik damarlarına göre orantısız artma ARTMIŞ PULMONER AKIM NORMAL ARTMIŞ Sağ iPA > 17 mm Damarların kalibrasyonunda artma KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ İnvaziv Radyonüklid İnvaziv Röntgen görüntüleme (Anjiokardiyografi), US (EkoKG) Non-invaziv RADYOLOJİ Non-invaziv Röntgen BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ MR KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ (1) Avantajları: hızlı, non-invaziv, yaygın, geniş alanı kesintisiz görüntülebilme, anatomik oryantasyonu sağlaması Dezavantajları: • İyonizan, US’den pahalı, US ve MR’dan rezolüsyonu düşük, kontrast madde kullanımı • Bilgisayarlı Tomografinin Kullanım Alanı: • Kardiyak Tümörler (Atrial Miksoma) • İntrakardiyak Trombüs • Sol Ventrikül Anevrizması • Aort Diseksiyonu • Koroner Greftin Patensi • Kalsiyum Skoru • Perikard Patolojileri KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ (2) Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi İntrakardiyak Tümörler Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi İntrakardiyak Trombüsler Sağ V App Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi Kardiyak Anevrizmalar Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi Koroner Greft Patensi Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi Koroner Arterlerlerde Kalsiyum Birikimi Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi Perikard Patolojileri KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ İnvaziv Radyonüklid İnvaziv Röntgen görüntüleme (Anjiokardiyografi), US (EkoKG) Non-invaziv RADYOLOJİ Non-invaziv Röntgen Bilgisayarlı Tomografi MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME KALBİN RADYOLOJİSİ MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME Fiziği: Elektromanyetizm Avantajları: yüksek kontrast rezolüsyonu, multiplanar kesitler, kontrast madde kullanmadan akım gösterebilmesi, geniş alanı kesintisiz görüntülebilme, anatomik oryantasyonu sağlaması Dezavantajları: pahalı, uzun süren tarama süresi, paramanyetik alanlar (pil, protez ...), klostrofobi, kemikler sinyal alınamaz KULLANIM ALANLARI: Akut/ Kronik Miyokard Enfarktüsü • Sol Ventrikül Duvar Fonksiyonu • Hipertrofik Kardiyomiyopati • Septal Defektler • Büyük Damarların Koarktasyonu • Tümörlerin Miyokard ve Perikard İnvazyonu KALBİN RADYOLOJİSİ MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME MİYOKARD İNFARKTÜSÜ MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME SOL VENTRİKÜL SİSTOLİK FONKSİYONU MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME KARDİYOMİYOPATİLER MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME SEPTAL DEFEKTLER MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME KARDİYAK TÜMÖRLER MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME KONJENİTAL STENOZ KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ İnvaziv Radyonüklid İnvaziv Röntgen görüntüleme (Anjiokardiyografi), US (EkoKG) Non-invaziv Radyoloji Noninvaziv Röntgen BT MR Solunum ve Dolaşım Sistemi Radyolojisi DOLAŞIM SİSTEMİ RADYOLOJİSİ PERİFERİK DOLAŞIM DAMARLARIN RADYOLOJİK İNCELEME YÖNTEMLERİ İNVAZİV NON- İNVAZİV Konvansiyonel Anjiografi Doppler US Endovasküler US Anjiografi DSA BT Anjiografi MR Anjiografi DAMARLARIN RADYOLOJİK İNCELEME YÖNTEMLERİ İNVAZİV NON- İNVAZİV Konvansiyonel Anjiografi Doppler US Endovasküler US Anjiografi DSA BT Anjiografi MR Anjiografi DAMARLARIN RADYOLOJİK İNCELEME YÖNTEMLERİ DOPPLER US Fiziği: Yüksek frekanslı ses dalgası kullanılır (2-20 MHz) • Avantaji: ucuz, yaygın, hasta için özel hazırlık gerekmez, hasta başında yapılabilir, kolayca tekrarlanabilen, noninvaziv, kontrast madde verilmez ve radyasyon içermez • Dezavantaji: operatöre bağlı, obes hastalarda hassasiyeti azdır, hava ve kemil doğal engel, • B- mode görüntüleme: (damar morfolojisi) • Renkli mode görüntüleme: (akım varlığı ve yönü) • Spektral mode: akım karakteristiği, akım hızı ve volümü DOPPLER US DAMAR MORFOLOJİSİ B- mode/ İntima Media Kompleksi DOPPLER US DAMAR MORFOLOJİSİ Renkli mode/ Aterom Plak DOPPLER US DAMAR MORFOLOJİSİ Spektral mode/ STENOZ DAMARLARIN RADYOLOJİK İNCELEME YÖNTEMLERİ İNVAZİV NON- İNVAZİV Konvansiyonel Anjiografi Doppler US Endovasküler US Anjiografi DSA BT Anjiografi MR Anjiografi ANJİOGRAFİ (DSA) (1) • • • Fiziği: X- ışınları kullanılır Kateter kullanılarak kontrast madde verilerek damarların yapısı incelenir Periferik dolaşım radyolojisinde “ALTIN STANDART” Avantaji: dijital görüntüler, yüksek kontrast rezolüsyonu (daha az radyasyon, daha az kontrast madde), düşük maliyet Dezavantaji: Düşük geometrik rezolüsyon, kontrast madde gerekir, X- ışın içerir, invaziv KULLANIM ALANI: Vasküler obstrüksiyon, anevrizma, psödoanevrizma, a-v fistül, vasküler malformasyon, tümör olgularda tedavi amaçlı (anjioplasti, stent implantasyonu, embolizasyon öncesi) Anjiografi (DSA) (2) Renal arter stenozu/ Perkütan Balon Anjioplasti Anjiografi (DSA) (2) Femoral Arter Psödoanevrizması/ Stent İmplantasyonu DAMARLARIN RADYOLOJİK İNCELEME YÖNTEMLERİ İNVAZİV NON- İNVAZİV Konvansiyonel Anjiografi Doppler US Endovasküler US Anjiografi DSA BT Anjiografi MR Anjiografi BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ ANJİOGRAFİSİ • Fiziği: X- ışınları kullanılır • Avantajları ve Dezavantajları: BT ile aynı KULLANIM ALANI: 3- boyutlu rekontrüksiyon > tanısal DSA yerini almak üzere BT Anjiografi 3 boyutlu rekonstrüksiyon DAMARLARIN RADYOLOJİK İNCELEME YÖNTEMLERİ İNVAZİV NON- İNVAZİV Konvansiyonel Anjiografi Doppler US Endovasküler US Anjiografi DSA BT Anjiografi MR Anjiografi Manyetik Rezonans Anjiografi
