5.Sağlıklı Cinsellik 2

Doç. Dr. Serdar Öztora
Aile Hekimliği Anabilim Dalı
Amaç
— İkinci sınıf tıp öğrencilerinin sağlıklı cinsellik ve önemi hakkında bilgi
sahibi olmaları
2
Hedefler
— Bu dersin sonunda öğrenciler
— Sağlıklı cinselliği tanımını yapabilecekler,
— Cinselliğe farklı bakış açılarını tartışabilecekler,
— Birinci basamakta cinsellik sorgulamasının önemini belirtebilecekler,
— Cinsel yanıt döngüsünü sayabilecekler,
— Cinselliği etkileyen çeşitli faktörleri tartışabileceklerdir.
3
DSÖTanımı
— Cinsellik, fiziksel, duygusal, entelektüel ve sosyal yönlerin kişiliği,
iletişimi ve aşkı zenginleştirici etkilerinin bileşiminden oluşur.
— Herkesin cinsel bilgilere ulaşma ve cinsel ilişkiyi zevk için ya da üreme
amacıyla yaşama hakkı vardır.
4
DSÖTanımı
— Cinsel bir varlık olarak insanın sadece bedensel değil; duygusal, düşünsel
ve toplumsal bütünlüğünü sağlayan, kişilik gelişimi, iletişim ve sevginin
paylaşımını olumlu yönde zenginleştiren ve arttıran sağlıklılık halidir.
5
DSÖTanımı
— Cinsel sağlığın amacı sadece üreme ve cinsel yolla bulaşan hastalıklarla
sınırlandırılmış tıbbi bakım ve danışmanlık değil, aynı zamanda kişilik,
kişisel ilişkiler ve yaşamın güçlendirilmesidir.
6
DSÖTanımı
— Cinsel sağlık bir kişinin cinsel yaşamını bir zorlama olmadan, mutlu ve
zarar görmeden sürdürebilmesidir.
— İstenmeyen gebelikler, güç kullanma, şiddet ve ayrımcılık riskinden
bağımsız olarak cinselliği yaşama halidir.
— Cinselliği karşılıklı saygıya dayalı, mutlu ve güvenli ilişkiler ağında
yaşama, bireyleri zenginleştirir.
7
Cinsellik
— İnsan iletişiminin en gizli ve zedelenebilir şekli
— İki insanın cinsel değer sistemi ve benlik saygısını etkiler
— İki grup beklenti
— İki grup korku
— İki grup potansiyel iletişim probleminin ağı
— Yaygın yanlış inanışlar
— Tabular
8
Hercinseldeneyim
— Kendine özgüdür.
— herkes aynı,
— her seferinde aynı,
— her partnerle aynı,
— her ortamda aynı
— her koşulda aynı YAŞANMAZ
9
Cinselliktebakışaçıları
Biyolojik
Psikolojik
Sosyal
Geleneksel
Kültürel
Cinsellik
Ahlaki
Dini
Ekonomik
Antropolojik
Politik
10
Biyolojikaçı
— Cinsellik temel bir içgüdüdür.
— Cinsel işlevler, bedenin ürettiği 30’u aşkın hormon ve kimyasal maddenin
karıştığı ve tüm bedenin katıldığı bir süreçtir.
— Bu nedenle, sağlıklı ve mutlu bir cinsel yaşam için sağlıklı işleyen bir
beden “olmazsa olmaz” bir kuraldır .
11
Psikolojikaçı
— Sağlıklı işleyen bir beden, cinselliği sağlıklı bir şekilde yaşayabilmek için
gerekli altyapıyı sağlar.
— Ancak, o cinselliğin nasıl yaşanacağını, kiminle yaşanacağını, ne zaman,
nerede ve nasıl olacağını, nasıl uyarılıp, nasıl doyuma ulaşılacağını
belirleyen insan psikolojisidir.
12
Sosyokültürelaçı
— Kişinin yetiştiği ve içinde yaşadığı aile,
— Yakın çevre,
— Gelenekler,
— Dini inançlar,
— Ahlaki tutumlar,
— Psikolojik ve biyolojik bir neden olmaksızın, tek başına cinsel işlev
bozukluklarına yol açabilmektedir.
13
Cinselyanıtdöngüsü(CYD)
Masters and Johnson (1966)
14
Cinselyanıtdöngüsü(CYD)
Helen S. Kaplan (1979)
15
Cinselyanıtdöngüsü(CYD)
— Cinsel istek
— Uyarılma
— Orgazm
— Çözülme
AFUD (Amerikan Ürolojik Hastalıklar Vakfı)
16
Cinselistek
— Libido
— “insanların cinsel deneyim aramalarına, ‘seksi’ hissetmelerine veya cinsel ilgi
duymalarına yol açan spesifik psikonörolojik duygu”
— İlişkiye mental hazırlık
17
Uyarılma
Erkeklerde
Kadınlarda
— Ereksiyon
— Lubrikasyon
— Testislerin elevasyonu
— Ciltte kızarma
— Klitoris, göğüsler ve areolada büyüme
— Kalp hızı, solunum hızı, kan basıncı, kas
geriliminde artış
— Kalp hızı, solunum hızı, kan basıncı, kas
geriliminde artış
18
Orgazm
Erkeklerde
Kadınlarda
— Ejakülasyon
— Testis, epididim, vas deferens, seminal
veziküller, prostat, üretra, penis ve anal
sfinkterde kontraksiyonlar
— Perine ve vajina etrafındaki kaslar ile
vazokonjesyon sonucu büyüyen
dokuların, refleks olarak ritmik
kasılmaları
— Kalp hızı, solunum hızı ve ciltte kızarma
en yüksek noktada
— Kalp hızı, solunum hızı ve ciltte kızarma
en yüksek noktada
19
Çözülme
Erkeklerde
Kadınlarda
— Fizyolojik değişikliklerin aynı sırayı takip
ederek kaybolması
— Penis boyutlarının normale dönmesi
— Testislerin aşağı inişi
— Ciltte kızarmanın normale dönmesi
— Kalp hızı, solunum hızı, kan basıncının
normale dönmesi
— Müsküler ve psikolojik gevşeme
— Fizyolojik değişikliklerin aynı sırayı takip
ederek kaybolması
— Müsküler ve psikolojik gevşeme
— Refrakter dönem yok
— Refrakter dönem
20
Cinselyanıtdöngüsü
ORGAZM
ORGAZM
UYARILMA
UYARILMA
21
Normal cinsel uyarım siklusu
— Her fazın süresi kişiden kişiye değişken
— Kişinin her partnerle ilişkisinde değişken
— Aynı kişiyle her defasında değişken
— Duygu ve düşüncelerle etkileşir
22
CinselSorunlarınEpidemiyolojisi
— Toplum prevalansını bilmek zor
— Sorulmadan söylenmeyen sorunlar
— “Normal” genellikle kültürel bir fenomen
— Alışılmadık da olsa, her iki eşe ya da birine zarar vermeyen davranış ve
tercihler disfonksiyon olarak tanımlanmamalı
23
Cinselmitler
— Erkek cinselliği her zaman ister ve hazırdır.
— Cinselliği hep erkek başlatmalıdır.
— Gerçek erkek, çok sık ilişkiye girer.
— Erkek mutlaka deneyimli olmalıdır.
— Sevişme hakkında konuşulmaz, spontan olmalıdır.
— Mastürbasyon kötü ve zararlıdır.
24
Cinselmitler
— Cinsellikle ilgili eğitimin olmaması
—
Cinsel bilgi edinme durumları
— %52 Kitap-dergi
— %44 Arkadaş
— %14 Aile
(Edirne, 2010)
— Pornografik yayınlar
25
26
Özetle
27