USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi USBS TEKNİK ŞARTNAMESİ 07.04.2014 Su Yönetimi Genel Müdürlüğü İzleme ve Su Bilgi Sistemi Dairesi Başkanlığı Su Bilgi Sistemi Şube Müdürlüğü 1 Sunum Planı Teknik Şartname Hakkında USBS Kurulum Süreci Önemli Konular 2 Teknik Şartname Hakkında Genel Hükümler ve Yüklenici Sorumlulukları Tasarlanan Sistem 3 Teknik Şartname Hakkında Genel Hükümler İşin Genel Şartları YÜKLENİCİ, bu şartname kapsamında belirlenen işler çerçevesinde bilişim sistemi uygulaması altyapısını kurarak entegrasyon dahil tüm işlemleri gerçekleştirdikten sonra çalışır vaziyette İDARE’ye teslim edecektir. Proje kapsamında İDARE tarafından, YÜKLENİCİ’den herhangi bir zamanda bilgi, belge, toplantı, sunum veya ilgili konuların talep edilmesi halinde, YÜKLENİCİ bu talepleri yerine getirecektir. Ulusal Bilgi Sistemi’nde kullanılan teknolojiler, T.C. Başbakanlık DPT Müsteşarlığı tarafından yayımlanan "Birlikte Çalışabilirlik Rehberi" ile uyumlu olacaktır. Bu şartname çerçevesinde YÜKLENİCİ tarafından geliştirilecek yazılımlar, lisanslarla birlikte ilgili donanımlar üzerine kurulup çalışır halde İDARE’ye teslim edilecektir. Bu şartnamede belirtilmeyen hükümler konusunda İdari Şartname hükümleri geçerlidir. 4 Teknik Şartname Hakkında Yüklenici Sorumlulukları Yüklenici Firma Sorumlulukları YÜKLENİCİ, sözleşme imzalanma tarihinden itibaren işe başlayacaktır. YÜKLENİCİ iş bitim tarihine kadar (bakım süreci hariç olmak üzere) gerçekleştirmiş olduğu hizmetleri, takip eden ayın ilk haftası içerisinde İDARE’ye ilerleme raporu halinde iletecektir. Bu raporun içeriğinde yalnızca kuruma teslim edilen bir önceki ilerleme raporundan itibaren gerçekleştirilen işler ve daha sonra yapılması planlanan işler detaylı şekilde yer alacaktır. YÜKLENİCİ, İDARE’nin görevlendireceği Proje Ekibi’ne her İlerleme Raporu teslimatını takip eden ve İDARE’nin tespit edeceği zamanda proje ile ilgili olarak bir bilgilendirme toplantısı gerçekleştirecektir. YÜKLENİCİ’nin Proje Ekibinde Proje Yöneticisi Koordinatör Personel en az 1 (bir) Konu Uzmanı katılımı zorunludur. 5 Teknik Şartname Hakkında Yüklenici Sorumlulukları Yüklenici Firma Sorumlulukları YÜKLENİCİ’nin görevlendireceği Proje Ekibi, Proje Yürütme Kurulu ve Paydaşların katılımıyla İDARE’nin belirlediği bir günde Bakanlık Binasında, her 3 (üç) ayda bir Proje Yönlendirme Grubu Toplantısı, her 2 (iki) ayda bir ise Çalışma Grubu Toplantısı gerçekleştirilecektir. YÜKLENİCİ’nin görevlendireceği Proje Ekibi’nde görev alan Proje Yöneticisi, Koordinatör Personel ve bütün Konu Uzmanı Personelin bu toplantılara katılımı zorunludur. YÜKLENİCİ’nin görevlendireceği Proje Ekibi’nden burada sayılan görevdeki söz konusu personelin, katılım sağlayamaması halinde, katılım sağlayamayan personelin mazereti İDARE’ye YÜKLENİCİ tarafından yazılı olarak bildirilecek ve tutanak altına alınacaktır. YÜKLENİCİ, İDARE’de çalışmalarda koordinasyonu sağlamak üzere 1 (bir) adet asil ve 1 (bir) adet yedek olmak üzere toplam 2 (iki) koordinatör personeli tam zamanlı olarak görevlendirecektir. Bu şartnamede teknik özellikleri belirtilen sistem; tamamen YÜKLENİCİ tarafından kendi imkanlarıyla, kendi tesislerinde geliştirilecek ve üretilecektir. 6 Teknik Şartname Hakkında Tasarlanan Sistem 7 Teknik Şartname Hakkında Tasarlanan Sistem Çevresel Yapılar Kuraklık Su Kalitesi Taşkın YÜS YAS Su Tahsisi USBS ARAYÜZLERi Mobil Arayüzle ri Usbs.gov .tr SYGM KAMU Bakanlık 8 Teknik Şartname Hakkında Tasarlanan Sistem Arayüzler SYGM Arayüzü Bakanlık Arayüzü Kamu Arayüzü usbs.gov.tr USBS Mobile Android IOS Win8 KAMU USBS.GOV.TR USBS MOBILE SYGM BAKANLIK USBS Sistemi USBS Alt Sistemi Çevresel Altyapılar Su Kalitesi Su Kullanımı Taşkın Kuraklık Yeraltı Yerüstü 9 Teknik Şartname Hakkında Tasarlanan Sistem Arayüzler SYGM Arayüzü Bakanlık Arayüzü Kamu Arayüzü usbs.gov.tr USBS Mobile Android IOS Win8 Veritabanları Metaveri Kataloğu Bilgi İşlem Önerisi : Geoportal İlişkisel Veritabanları Mekansal Veritabanı Oracle 11g, Postgre Kullanıcı ve Sistem Veritabanı MS SQL Server 2008 Karar Destek Sistemi İçin VT × Sybase IQ, Oracle OLAP 10 Teknik Şartname Hakkında Tasarlanan Sistem Sunucu Sistemleri WPS Sunucusu WPS : Web Processing Service Online Coğrafi Analiz CBS Sunucusu İndirme Servisi Sunucusu Metaveri Servis Sunucusu 11 USBS Kurulum Süreci Proje Ekipleri Takvim İşin Aşamaları Teknik Detaylar 12 USBS Kurulum Süreci Proje Ekipleri İdare Proje Ekibi • İdare Proje Ekibi > 5 (beş) – 8 (sekiz) kişi • Proje Yöneticisi • Proje Uzmanları • Proje Destek Elemanları 13 USBS Kurulum Süreci Proje Ekipleri Yüklenici Proje Ekibi • Yüklenici Proje Ekibi > 18 (Onsekiz) kişi • • • • • • • • Proje Yöneticisi Konu Uzmanı Analiz Modelleme Uzmanı Yazılım Geliştirme Uzmanı Sistem Analiz Uzmanı Donanım Uzmanı Arayüz Geliştirme Uzmanı Veritabanı Uzmanı (1) (3) (3) (4) (4) (1) (1) (1) 14 USBS Kurulum Süreci Takvim Takvim İhale Haziran 2014 Proje Başlangıcı Ağustos 2014 Proje Bitişi Aralık 2016 İşin Süresi 30 ay Garanti 24 ay Toplam Süre 54 ay (~5 Yıl) 15 USBS Kurulum Süreci İşin Aşamaları Takvim Sistem Kurulumu (18 ay) Proje Yönetim Planı (15gün) Dış Kurumlar Entegrasyonu Entegrasyon Planı (12 ay) (15 gün) Garanti (24 ay) Sistem Bakımı Analiz (4 ay) Analiz (4 ay) Tasarım (2 ay) Tasarım (1 ay) Geliştirme (9 ay) Test (2 ay) Geliştirme Veri Akışının Sağlanması ve Test (3 ay) (3 ay) Eğitim 16 USBS Kurulum Süreci İşin Aşamaları Takvim 17 USBS Kurulum Süreci İşin Aşamaları > USBS Kurulumu ve Bakanlık Entegrasyonu Takvim 18 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Proje Yönetim Planı Proje Yönetim Planı • • • • • • • • • • • YÜKLENİCİ işe başlama / sözleşme imzalanma tarihinden sonraki ilk 10 (on) iş günü içinde Proje Yönetim Planını hazırlayarak İDARE’ye teslim edecektir. Proje Yönetim Planı, 5 (beş) iş günü içinde İDARE tarafından gözden geçirilecek, uygun bulunması durumunda onaylanacaktır. Uygun olmadığı durumda gerekli değişiklikler YÜKLENİCİ’ye bildirilecek ve YÜKLENİCİ 5 (beş) iş günü içinde planın son halini almasını sağlayacaktır. proje genel tanımını, işin kapsamı, teknik hedef ve amaçlar, uygulanacak standartlar, proje gerçekleştirme planını, öngörü ve varsayımları, kısıtlar, maliyet ve takvim kısıtları ve hedefleri, riskler ve önlemleri, proje organizasyon şeması geliştirme ve/veya bakım ile ilgili diğer kısıt ve hedefler personel özgeçmişleri ve ilgili personele atanmış sorumluluklar. 19 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Sistem Kurulumu > Analiz Aşaması Analiz Aşaması Analiz çalışmaları kapsamında İDARE’de daha önceden hazırlanmış olan Bilgi İşlem Bilişim Yönetimi Fizibilite Etüdü Raporları ve Ulusal Su Bilgi Sistemi Fizibilite Etüdü Raporlarından yararlanılacaktır. YÜKLENİCİ söz konusu belgeleri kullanarak ve kendi araştırmalarını da katarak bilgi sistemlerinin geliştirilmesine ilişkin olarak detaylı Analiz ve Tasarım çalışmalarını görevlendireceği personel ile birlikte, İDARE’nin görevlendireceği proje ekibi refakatinde, YÜKLENİCİ tarafından sunulan Proje Planı’na uygun olarak gerçekleştirecektir. Bu aşamada YÜKLENİCİ aşağıda belirtilen dökümanları, analiz aşamasında gerçekleştirilen çalışmaların sonunda dijital ortamda, word ve pdf formatlarında ve 5 (beş) kopya basılı olarak İDARE’nin onayına sunacaktır. • • • • Sistem/Alt Sistem Özellikleri Yazılım Gereksinim Özellikleri Donanım Gereksinimleri Arayüz Gereksinim Özellikleri SSS – System/Sub-System Specification) SRS – Software Requirements Specification) HWRS – Hardware Requirements Specification) IRS - Interface Requirements Specification) 20 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Sistem Kurulumu > Analiz Aşaması Analiz Aşaması Kullanıcı gereksinimlerinin belirlenmesi • Kullanıcı senaryoları • use-case diyagramları Sistem gereksinimlerinin belirlenmesi; • Yazılımın performanslı bir şekilde yürütülmesi için gerekebilecek olan donanım tipi ve miktarı, bu raporda belirlenecektir. Mimari, yapısal, fonksiyonel ve fonksiyonel olmayan gereksinimlerin belirlenmesi; • Sistem Mimarisi, sistem bileşenleri ve aralarındaki ilişkiler. 21 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Sistem Kurulumu > Analiz Aşaması Analiz Aşaması Tasarım, Performans vb. gereksinimlerin belirlenmesi; • Sistem tasarımı ve performansları Bakanlık İçi Entegrasyon gereksinimlerin belirlenmesi; • Bakanlık kurumlarının ihtiyaç duydukları ve USBS’ye sağlayacakları verilerin paylaşımı detaylı olarak bu bölümde ele alınacaktır. Dünyadaki mevcut Su Bilgi Sistemleri’nin analizi; • Bu bölümde dünyada var olan su bilgi sistemlerinden başlıca 3’ü detaylı olarak incelenecektir. İnceleme benzer sistemlerin idari yapısı, donanım, yazılım, veritabanı, geliştirme ekibi ve performans testlerinden oluşacaktır. 22 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Sistem Kurulumu > Tasarım Aşaması Tasarım Aşaması Tasarım aşaması, analiz aşaması sonucunda belirlenen gereksinimlere yanıt verecek USBS mimarisinin temel yapısının oluşturulduğu aşamadır. YÜKLENİCİ bu aşamada bir önceki aşamada üretilmiş olan Analiz Dökümanlarını temel alarak yazılım prototip çalışmaları ile uyumlu olarak çalışacak donanım gereksinimlerinin de bulunduğu Tasarım Raporları’nı hazırlayacak/güncelleyecektir. Arayüzler Kullanıcı Rolleri Yetkilendirmeler SDD : Software Design Document 23 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Sistem Kurulumu > Tasarım Aşaması Tasarım Aşaması > Alt Aşamalar Sistem Mimarisi tasarımı, Yazılım Mimarisi tasarımı, Kullanıcı ve yönetici arayüzlerine ait tasarımlar, USBS Teknolojik Altyapısı, Performans, Veritabanı tasarımı Güvenlik 24 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Sistem Kurulumu > Geliştirme Aşaması Geliştirme Aşaması YÜKLENİCİ Analiz ve Tasarım aşamalarında elde ettiği ve oluşturduğu bilgileri kullanarak, proje kapsamındaki bileşenleri geliştirecek, birim, entegrasyon ve yeterlilik testlerini gerçekleştirecektir. YÜKLENİCİ, her bir yazılım birimi için Birim Test Tanımlaması (Unit Test Description) oluşturacaktır. Birim Testleri gerçekleştirilen Yazılım Birimleri, YÜKLENİCİ tarafından birbirleriyle entegre edilerek, Birim Entegrasyon testlerini gerçekleştirilecektir. Gerçekleştirilen Birim testleri dökümante edilecek, İDARE’ye teslim edilecektir. Birim testleri IEEE 1008-1987 Standardı göz önüne alarak gerçekleştirilecektir. 25 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Sistem Kurulumu > Test Aşaması Test Aşaması YÜKLENİCİ Test sürecinde uygulanacak operasyonel ve sistem testlerine ilişkin detaylı bir test planı hazırlayacaktır. Bu test planında aşağıdakiler yer alacaktır. test senaryoları, yüklenicinin test ekibi ve görev ve sorumlulukları, uygulanacak testlerin detaylı açıklamaları, hangi testlerin uygulanacağı, hangi testin ne zaman başlayıp ne zaman biteceği, testlerde kullanılacak test formları, testlerden beklentiler (cevap süreleri, max kullanıcı vb.) risk planı Test süreci 60(altmış) günü geçmeyecektir. 26 USBS Kurulum Süreci İşin Aşamaları > Dış Entegrasyon Takvim 27 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Dış Entegrasyon >Entegrasyon Planı Entegrasyon Planı • • • YÜKLENİCİ USBS Kurulum sürecinden, sonraki ilk 10 (on) iş günü içinde Entegrasyon sağlanacak kurumlarla ilgili Entegrasyon Planını İDARE’ye teslim edecektir. Entegrasyon Planı, 5 (beş) iş günü içinde İDARE tarafından gözden geçirilecek, uygun bulunması durumunda onaylanacaktır. Uygun olmadığı durumda gerekli değişiklikler YÜKLENİCİ’ye bildirilecek ve YÜKLENİCİ 5 (beş) iş günü içinde planın son halini almasını sağlayacaktır. 28 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Dış Entegrasyon > Analiz Aşaması Analiz Aşaması • Bu süreçte Bakanlık dışındaki paydaş kurumlarla teknik toplantılar gerçekleştirilecektir. • Bu sürece kadar USBS Eylem Planı üzerinde mutabakat sağlanıp, mevzuat altyapısının hazır hale gelmesi beklenmektedir. • Dış Entegrasyon Analiz Raporu’nda kurumların mevcut servis altyapıları hangi kurumla nasıl entegrasyon sağlanacağı ortaya konulacaktır. 29 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Dış Entegrasyon > Tasarım Aşaması Analiz Aşaması • Diğer paydaş kurumlarla teknik toplantılar grçekleştirildikten sonra, bu süreçte YÜKLENİCİ, gerçekleştirilecek entegrasyonun sistem tasarımını gerçekleştirecektir. • Tasarım sürecinde Bakanlık dışındaki Paydaş Kurumların görüşleri ve onayı alınacaktır. • Dış Entegrasyon Tasarım Raporu’nda Analiz raporu doğrultusunda sistemin nasıl gerçekleştirileceği ortaya konulacaktır. 30 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Dış Entegrasyon > Geliştirme Aşaması Geliştirme Aşaması • Bu aşamada YÜKLENİCİ, Bakanlık Bilgi İşlem ve Diğer Paydaş kurumların teknik bölümleriyle çalışarak entegrasyonu gerçekleştirecektir. • Bu süreçte Bakanlık dışındaki Paydaş Kurumlarla, teknik seviyede birebir koordineli olarak çalışılacaktır. • Analiz ve Tasarım Raporu doğrultusunda entegrasyon gerçekleştirilecektir 31 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Dış Entegrasyon > Test ve Veri Akışı Aşaması Test ve Veri Akışı Aşaması Bu süreçte diğer kamu kurumlarıyla sağlanan entegrasyon test edilecektir. Test sürecinde 90 (doksan) gün boyunca; Servislerin ayakta kalma süreleri Kullanılan bant genişliği Veri standardizasyonu Konuları test edilerek, YÜKLENİCİ veya İlgili kurumlar tarafından gerekli düzeltmeler gerçekleştirilecektir. Test süreci 90(doksan) günü geçmeyecektir. 32 USBS Kurulum Süreci İşin Aşamaları > Garanti Takvim 33 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Garanti Süreci > Sistem Bakımı Sistem Bakımı Aşaması • Garanti Süresi 2 (iki) yıldır. • Yüklenici Garanti Süresi boyunca Yazılımın Bakımını, hata oluşması durumunda 24 saatte düzeltmekle yükümlüdür. 34 USBS Kurulum Süreci Teknik Detaylar > Garanti Süreci > Eğitim Eğitim Aşaması • En az 1 hafta süreyle geliştirilen yazılım ve verilen yazılımlara yönelik en az 40 (kırk) kişiye eğitim verilecektir. • Eğitim alanların içerisinden seçilecek 10 kişiye en az 2 hafta süreyle sistemin kullanımına yönelik ileri düzey eğitim verilecektir. 35 USBS Kurulum Süreci Diğer Konular Diğer Konular • Kapanış Toplantısı • Projenin tamamlanmasıyla birlikte Geçici Kabul’ü takiben, Proje Paydaşları, İDARE üst yönetimi ve YÜKLENİCİ üst yönetimi ve yetkililerinin katılımıyla İDARE’nin belirleyeceği bir yerde, Proje Kapanış Toplantısı gerçekleştirilecektir. • Bu toplantıda geliştirilen nihai sistem tanıtılacak, proje çıktıları, öneriler, çalışmaların amaç ve hedeflere ulaşma düzeyi ele alınacaktır. • Çalıştaylar 36 USBS Kurulum Süreci Diğer Konular Diğer Konular • Tasarımlar • Geliştirilen yazılımlar, basılı veya dijital çıktıların tasarımlarında YÜKLENİCİ’yi doğrudan veya dolaylı olarak simgeleyen logo, resim, şekil, bağlantı veya metin vb. öğeler, İDARE’nin yazılı izni olmadan kullanılamaz. 37 Önemli Konular İhale Süreci Entegrasyon WPS Sunucusu Lisans Alımı Diğer Hususlar 38 Önemli Konular İhale Süreci İhale Sürecinde Yapılması Gerekenler • Kalkınma Bakanlığı Yıllar İtibarıyla • Proje Onayı Ödenek Teklifi: (2013 Yılı • Bütçe Fiyatlarıyla) • Hızlı Dönüş • 2015 / Ocak başında ihale • Ödeme Planı I. Yıl II.Yıl III. Yıl 2.161.500,00 TL 3.466.200,00 TL 2.800.000,00 TL • Teknik Şartname Hakkında Kurum Görüşleri • Diğer birimlerin desteği 39 Önemli Konular Entegrasyon > Bakanlık Entegrasyonu Entegrasyon Konusunda Yapılması Gerekenler • USBS Eylem Planından önce, çalışmaların kolaylaşması bakımından Bakanlık içi Entegrasyonu sağlamak için Bakanlık Genelgesi yayınlanması. • Bakanlık Entegrasyonu • • • • • • • DSİ MGM DKMP OGM ÇEM BİDB SUEN SVT TÜMAS Korunan Alanlar ORBİS HİDS GeoData & Geoportal 40 Önemli Konular Entegrasyon > Dış Entegrasyon Entegrasyon Konusunda Yapılması Gerekenler • Dış Entegrasyon çalışmalarına başlayana kadar USBS Başbakanlık Eylem Planı’nın yürürlüğe girmesi gerekmektedir. • Aksi takdirde analiz ve geliştirme çalışmalarından bir sonuç alınamaması söz konusudur. • Diğer Entegrasyon Konuları • Belediye Entegrasyonu • Paylaşılmayan Veriler • Eksik Veriler 41 Önemli Konular WPS Sunucusu Lisans Alımı Lisans Alımı Konusunda Yapılması Gerekenler • Maliyet Bileşenleri • Yazılım Geliştirme 3.120.000 TL • 96 Core WPS Lisans Alımı 3.840.000 TL • 32 Core (II.Yıl) + 64 Core (III.Yıl - Opsiyonel) • Bilgi İşlem Altyapısı • ArcGIS Lisansı ArcGIS İşlem GIS Firması • Lisans Tekeli > Rekabet > İhale Süreci 42 Önemli Konular WPS Sunucusu Lisans Alımı Fizibilite Yüklenicisi Firma Tarafından Teslim Edilen Şartname (v1) YÜKLENİCİ, modüllerde kullanılacak olan analizlerin yerine getirilmesi amacı ile kurumda halihazırda altyapısı bulunan fakat USBS yükü için ek kapasite arttırılması icap eden (sistemsel yük hesaplarına göre 96 çekirdek destekleyecek kapasitede) ArcGIS Server lisanslarını kuruma teslim edecektir. Şimdiki Şartnamedeki Durum (v10) Modüllerde kullanılacak olan analizlerin yerine getirilmesi amacı ile kurumda halihazırda altyapısı bulunan fakat USBS yükü için ek kapasite arttırılması icap eden ilgili coğrafi analiz sunucusu lisansları, İDARE tarafından temin edilecektir. 43 Önemli Konular Diğer Hususlar Karar Destek Sistemleri • Veri tutulması gerekiyor. • OLAP Veritabanı (SAP BI, Oracle OLAP, Sybase IQ) veya SPSS Altyapısı Veri Akışı Sıralaması 1) 2) 3) 4) 5) Bakanlık Bilgi İşlem Verileri Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Verileri DSİ Verileri Bakanlık Diğer Kuruluşların Verileri Dış Paydaş Kurumların Verileri 44 Sunum Sonu Arz Ederim USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi 27.03.2014 İzleme ve Su Bilgi Sistemi Dairesi Başkanlığı Su Bilgi Sistemi Şube Müdürlüğü 45