Bono Değerlemesi Bono Değerlemesinde Kullanılan Formüller PV =C [ 1 rd - 1 rd(1+rd)𝑡 ]+ 𝐹𝑉 (𝑃1 −𝑃0 )+𝐶 Getiri Oranı RR = (1+rd)𝑡 PV: Bugünkü değer C: Kupon Ödemesi rd: Bononun Maliyeti t: Zaman 𝑃0 Cari Getiri = 𝐶 𝑃0 1080.0 1060.0 1040.0 1020.0 Bononun Fiyatı 1000.0 980.0 960.0 940.0 920.0 900.0 880.0 0 5 10 15 Vade 20 25 30 Örnek 1. Bilanço X Varlıklar Kaynaklar Duran Varlık 10000 TL Banka Kredisi 5 yıl, %12 Uzun Vadeli Yabancı Kaynak 5000 TL Bono ihracı 5 yıl, %12 Özkaynak 5000 TL FV = 1000 TL n = 5 yıl C = %12 120 PV =C [ 120 1 rd PV =120 [ - 120 1 120 ]+ 𝑡 rd (1+rd) 1 0.12 PV = 1000 TL - 120 𝐹𝑉 (1+rd)𝑡 1 0.12 (1+0.12)5 ]+ 1000 (1+0.12)5 Örnek 2. FV = 1000 TL n = 8 yıl C = %15 150 150 150 150 150 150 150 150 PV =150 [ 1 0.15 - 1 0.15 (1+0.15)8 ]+ 1000 (1+0.15)8 PV = 1000 TL Örnek 3. Önceki örnekte (Örnek 2) bonoyu 1,000 TL’ye satın alan yatırımcı bu bono karşılığında gelecek 8 yıl boyunca her yıl sonunda itibari değerin (vade değeri, maturity) (FV=1,000 TL) %15’i kadar kupon ödemesi tahsil edeceğini bilmektedir. Sekizinci yılın sonunda kupon ödemeleri bittikten sonra ana sözleşme için itibari değer ödemesi olan 1,000 TL’yi tahsil edecektir. Bu bononun nakit akım serisi şöyledir: Bu şartlar altında bugün bu bonoya 1,000 TL ödeyen yatırımcı bonoyu gelecek 8 yıl boyunca elinde tutarsa bu yatırımdan elde edeceği yıllık ortalama getiri rd= %15 olacaktır. Bu oranın kupon faiz oranına eşit olması C = rd = %15, bononun itibari değeri (FV) üzerinden satılması anlamına gelir. Değerleme ise şöyle yapılır: PV =150 [ 1 0.15 - 1 0.15 (1+0.15)8 ]+ 1000 (1+0.15)8 PV = 1000 TL Varsayalım ki yatırımcı bonoyu aldıktan iki gün sonra piyasadaki olumsuz haberler yeni yatırımcıların bu bonodan bekledikleri getiri oranını %15’ten %18’e yükseltmiştir. Bu durumda bononun yeni piyasa değeri (PV) kaç TL olmalıdır? PV =150 [ 1 0.18 - 1 0.18 (1+0.18)8 ]+ 1000 (1+0.18)8 PV = 878 TL Örnek 4. Örnek 2’ye bağlı olarak - Varsayalım ki piyasadaki faiz oranları artmak yerine %15’ten %12’ye düşsün. Bu durumda eski yatırımcının yeni yatırımcıya satacağı bononun fiyatı ne olur? PV =150 [ 1 0.12 PV = 1,149 TL - 1 0.12 (1+0.12)8 ]+ 1000 (1+0.12)8 Örnek 5. Örnek 2’ye bağlı olarak - Bu bonoyu bugün 878 TL’ye satın alan yeni yatırımcı 3 yıl sonra bonoyu elden çıkarmak istiyor. Piyasada bir araştırma yaptığında yatırımcıların bu bonodan bekledikleri getiri oranının a. b. c. d. rd = %16 olduğunu rd = %15 olduğunu rd = %22 olduğunu rd = %12 olduğunu görmüştür. Bu faiz oranlarına göre bononun piyasadaki fiyatı kaç TL’dir? a. PV =150 [ b. PV =150 [ c. PV =150 [ d. PV =150 [ 1 0.16 1 0.15 1 0.22 1 0.12 - 1 0.16 (1+0.16)5 1 0.15 (1+0.15)5 1 0.22 (1+0.22)5 1 0.12 (1+0.12)5 ]+ ]+ ]+ ]+ 1000 (1+0.16)5 1000 (1+0.15)5 1000 (1+0.22)5 1000 (1+0.12)5 = 967 TL = 1000 TL = 799.5 TL = 1,108 TL Örnek 6. Örnek 2’ye bağlı olarak - Bu bonoyu piyasa faiz oranı %15’ken satın alan yatırımcı 1 yıl sonra piyasadaki faiz oranı %12’ye düşünce satmaya karar vermiştir. Bu durumda bu yatırımdan elde edeceği getiri oranı yüzde kaçtır? PV =150 [ 1 - 0.12 1 0.12 (1+0.12)7 (𝑃1 −𝑃0 )+𝐶 Getiri Oranı RR = 𝑃0 = ]+ 1000 (1+0.12)7 (1137−1000)+150 1000 = 1,137 TL = %28.7 Ödev 1. Bu bonoyu 1,149 TL’ye satın alan yatırımcı, bonoyu elinde tuttuğu sürece bu yatırımdan yıllık ortalama %12 getiri sağlayacaktır. Varsayalım ki piyasadaki faiz oranları gelecek 8 yıl boyunca değişmeyecek ve sabit %12’de kalacaktır. Bu durumda bu bononun her yıl sonundaki piyasa değerini bulunuz. Ödev 2. 10 yıl vadeli her 6 ayda bir kupon ödemesinde bulunan bononun yıllık kupon faiz oranı %14’tür. Yatırımcıların bu bonodan bekledikleri yıllık getiri oranı (rd ) %18’dir. Bononun itibari değeri kaç TL olmalıdır?