Slide 1

Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre sorunları ve ekoloji
kavramı
Çevre sorunları dünyanın pek çok yerinde bu arada Türkiye’de son yirmi yılda güncel
yaşama iyice girmiş durumdadır. Ormanların tahribi ve erozyon sorunu, hızlı nüfüs
artışı, düzensiz şehirleşme ve yeşil alanların eksikliği, kıyıların bozulması, sanayide
kullanılan kimyasal maddelerin insan sağlığına etkisi, nükleer enerji ve termik
santrallerle ilgili sorunlşar sadece Türkiye’de değil, dünyanın pekçok ülkesinde
çözümleri aranan sorunlar haline gelmiştir.
Çevre sorunlarına bağlı olarak, 1970 yıllara kadar biyolojinin bir alt kolu olan ve bitki
ve hayvanların çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bir dalı olan ekoloji, 1970li
yıllardan itibaren artan çevre sorunlarına bağlı olarak insan ve diğer canlıların
birbiriyle ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaya
başlamıştır. Kısaca ekoloji insan – doğa ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır.
Ekoloji bilimleri, çevre bilimlerinden farklılık göstermektedir. Çevre bilimleri, çevrenin
tanımından yola çıkarak ormanclık, ziraat, tıp, coğrafya, sosyoloji, antropoloji,
ekonomi, fizik, kimya, hukuk, yer bilimleri gibi alanların katkısıyla gelişmektedir.
Ekolojik ilkeler, çevre bilimleri için yukarıda sayılan bilim dallarından birisidir. Ancak
ekoloji çevre bilimi için kullanılacak en doğal bilimsel çerçevedir.
Çevre Yönetimi
ÇEVRE, SAĞLIK VE TOPLUM
PROBLEMLERİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8
9.
İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ (SERA TESİRİ)
HAVA KİRLENMESİ
OKSİJEN AZALMASI
ASİT YAĞMURLARI
OZON TABAKASI DELİNMESİ
ÇEVRE KİRLENMESİ
SAÇILAN PETROLLER
GÜRÜLTÜ
GÖRÜNTÜ KİRLENMESİ
10. PETROL HARPLERİ
11. NÜFUS ARTIŞI
Çevre Yönetimi
HAVA KİRLİLİĞİNE SEBEP OLAN
FAKTÖRLER
KİRLİLİK KAYNAKLARI
4. AZOT İÇEREN MADDELER
I. DOĞAL KAYNAKLAR
a) VOLKANİK PATLAMALAR
b) ORMAN YANGINLARI
c) BİTKİ & ORGANİK MADDELER
AYRIŞMA
II. YAPAY KAYNAKLAR
5. KARBONMONOKSİT(CO)
a) FOSİL YAKIT TÜKETİMİ
6. FOTOKİMYASAL OKSİDASYON
b) MADEN ÇIKARMA,
7. RADYOAKTİF MADDELER
b) MİNERAL PROSESLER
8. SPESİFİK KİRLETİCİLER
(KÖMÜR, ASBEST, ÇİMENTO,
1. SÜLFRİK MADDELER
2. TANECİKLİ MADDELER (TOZ)
3. HİDROKARBONLAR
CAM , SERAMİK vb..)
c) METALURJİK PROSESLER
d) KİMYASAL PROSESLER
e) KAĞIT ÜRETİMİ
f) NÜKLEER
Çevre Yönetimi
DÜNYANIN SAĞLIK DURUMU
AZALMA
TAHMİNİ TREND
Dünya ekosistem
sağlığı:
% 30 son 25 yılda
Artan azalış
Doğal ormanların alanı
% 13 son 30 yılda
Doğal su ekosistem
endeksi
% 50 son 25 yılda
Daha hızlı azalma
Deniz ekosistem endeksi
% 40 son 25 yılda
Daha hızlı azalma
Verimli topraklar:
% 25 son 25 yılda
Afrika
% 30
Asya
% 27
Latin Amerika
% 18
Aynı ya da daha büyük
azalma
Çevre Yönetimi
Dünya Doğal Kaynaklarının Tükenmesiyle
ilgili Bazı Trendler (WWR),
Kalkınma – Çevre Koruma
Çelişkisi
İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek
amaçlı kalkınma ve teknolojik gelişimler
yarattıkları çevre sorunları nedeniyle
insanın yaşam kalitesini düşürmeye
başlamışlardır.
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Doğa, çevre ve kent
KÜRESEL ISINMA
Çevre Yönetimi
Küresel Isınma nedir?
• Sera gazlarının atmosferde birikmesi ile
yeryüzü ile yeryüzüne yakın atmosfer
tabakalarında sıcaklığın artması
Küresel İklim Değişimi
nedir?
• Küresel ısınmaya bağlı olarak, diğer
iklim elemanlarının değişmesi
Çevre Yönetimi
Binlerce, milyonlarca yıllık
buzullar erimeye başladı.
1998 yılında Dünya sıcaklık ortalaması, 1961 – 1990
yılları arasındaki ortalama dünya sıcaklığından 0,57ºC
fazla
Patagonya Buzulları 1928
Kuzey Kutbu 1918
Patagonya Buzulları 2004
Kuzey Kutbu 2002
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Klimanjaro’nun buzullarını eriten
sebep nedir?
Klimanjaro Dağı (2000 Yılı)
Klimanjaro Dağı (1993 Yılı)
Kaynak: Bergkamp, G. Orlando, B. And Burton I. (2003). Change. Adaptation of water
management to climate change. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK. page.3
• Son 50 yılda Antarktika’da 2,5 °C’lik sıcaklık artışı ölçüldü.
• 1860 yılından günümüze küresel ortalama hava sıcaklıklarında 0,4 - 0,8ºC
artış olmuştur. Bu geçen 1000 yılın herhangi bir döneminden daha büyüktür.
• Son buzul çağında yerküre ortalama sıcaklığı bu güne göre 5 ºC daha soğuktu.
Çevre Yönetimi
Küresel ısınmaya
biz sebep oluyoruz !
• Sera gazlarını fazla üretiyoruz • Ormanları yok ediyoruz,
yakıyoruz.
• Denizlerdeki bitkisel
planktonların
yok olmasına sebep oluyoruz
• Hızlı sanayileşiyoruz
• Çarpık kentleşiyoruz
• Yanlış tarım yapıyoruz
Çevre Yönetimi
İşte bu gazları atmosfere salarak
küresel ısınmaya neden oluyoruz.
Karbondioksit
Kömür
Petrol
Doğal gaz
Halokarbonlar
İtici gazlar
BuzdolaplarıÇevre Yönetimi
Klimalar
Sadece onlar değil bu gazlar da var
Metan
Bataklıklar
Çöp Yığınları
Hayvan Gübresi
Pirinç Tarlaları
Ozon
Egzoz Gazları
Azotlu Gübreler
Anız Yakma
Çevre Yönetimi
Yaşam düşmanı ozon
Diazot monoksit
Peki, “suçlu” gazların
payları ne kadar?
Ozon
%7
Azot oksitler
%5
Metan
% 13
Karbondioksit
% 50
Halokarbonlar
(CFC,HCFC,HFC)
% 17
Kaynak: Dialog-Zeitschr-3/1995, s.9
Çevre Yönetimi
Geleceğimiz daha sıcak ve
daha kurak olabilir.
Aşırı sıcaklık ve yangınlar
Çevre Yönetimi
Kuraklık
Artan doğal afetlerin ve yangınların
nedenini biliyor muyuz?
Kasırgalar
Seller
2005 yılı Katrina ve Wilma,
2007 yılı Florida Kasırgaları
Çevre Yönetimi
Fosil
yakıt
tüketimi
Enerji ve
Global
Fırtına
Sıcaklik °C hasarı
İklim
(YAZ)
(YAZ)
RUSYA
RUSYA
KUZEY
KUTBU
ALASKA
(U.S.A)
KANADA
KUZEY
KUTBU
GRÖNLAND
ADASI
GRÖNLAND
ADASI
ALASKA
(U.S.A)
KANADA
Kuzey kutbundaki buzulların erimesi
Petrol
Hidrokarbonlardan meydana gelen tortul
kayalarda oluşan koyu renkli, yoğun yanıcı
petrol
Kirliliğin ana kaynaklarından biri
İklim Değişikliği
Bir tanker enkazı
Deniz kirliliği
Her yıl denize
dökülen petrol,
denizde yapılan
sondaj çalışmaları ve
lağım atıkları
yüzünden tahmini
olarak 3 milyon ton
petrol denize
dökülmeketedir.
Fosil yakıtların yakılması
karbondioksit üreterek
sera etkisini arttıracak ve
gelecekte iklim üzerinde
büyük bir değişikliğe
sebep olacak küresel
ısınmaya yol açacaktır.
Sağlık Konuları
Atmosfere atılan sınai emisyonlar
Petrolün yan atıkları
(ozon, karbon
monoksit,Azot oksit
ve kükürt dioksit)
insan sağlığını ciddi
şekilde tehdit
etmektedir.
Petrol mağduru bir kuş
OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-1
MİKTAR
(Ton)
TANKER
SENE
KONUM
257,000
Atlantic Empress
1979
Batı Hint Adaları
239,000
Castillo de Believer
1983
Güney Afrika
221,000
Amoco Cadiz
1978
Fransa
132,000
Odyssey
1988
Mid Atlantic
124,000
Torrey Canyon
1967
İngiltere, Channel
123,000
Sea Star
1972
Umman Körfezi
101,000
Hawaiian Patriot
1977
Hawaii Adaları
95,000
Independenta
1979
Türkiye
91,000
Urquiola
1976
İspanya
Çevre Yönetimi
OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-2
MİKTAR (ton)
TANKER
SENE
KONUM
85,000
Braer
1993
Shetland Adaları
82,000
Irene's Serenade
1988
Yunanistan
80,000
Aegean Sea
1992
İspanya
77,000
Prestige
2002
İspanya
76,000
Khark 5
1989
Fas
68,000
Nova
1985
İran körfezi
62,000
Wafira
1971
Güney Afrika
58,000
Epic Colocotronis
1975
Batı Hint Adaları
57,000
Sinclair Petrolore
1960
Brezilya
Çevre Yönetimi
FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE ZARARI
(2000 $/GJ)
Fosil Yakıt Zararları
Kömür
Petrol
D. Gaz
İnsanlara
4.48
3.83
3.09
Hayvanlara
0.71
0.72
0.40
Orman ve Bitkilere
1.85
1.49
1.21
Su Sistemlerine
0.28
1.25
0.21
Yapılara
1.22
1.22
0.77
Havaya
1.28
1.13
0.82
Yüzey Madenciliği
0.69
-
-
İklim Değişikliği
2.39
1.34
0.94
Deniz Yükselmesi
0.32
0.49
0.29
13.32
11.47
7.73
Toplam Zarar
Çevre Yönetimi
DÜNYA FOSİL YAKIT TÜKETİMİ (2000)
FOSİL YAKIT TÜKETİMİ
MİLYON TON PETROL
EŞDEĞERİ (MTOE)
Kömür
2580
Petrol
3146
Doğal Gaz
2241
TOPLAM
7967
Çevre Yönetimi
FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE VERDİĞİ ZARAR (2000)
Tahmini Çevresel Zarar
Miyar USD $
Kömür
1128
Petrol
1188
Doğal Gaz
TOPLAM HASAR
560
2876
Çevre Yönetimi
AKICI FOSİL YAKIT ÜRETİM/TALEP
(Petrol ve Doğal Gaz)
Talep Tahmini
Üretim Tahmini
Dünya Üretimi/Talebi
Çevre Yönetimi
KURAKLIK TEHDİTİ VE KÜRESEL
AÇLIK -ADALETSİZLİK
Çevre Yönetimi

Yasamayan kahramanlardan ve onlarin sahadetlerinin
yasayanlarin omuzlarina yiktigi buyuk yuklerden ne
kadar cekinsem de bir kehanette bulunmaksizin
edemeyecegim. Bunu bir uyari da sayabilirsiniz. Bu
gezegende 3 milyari askin insan yasamlarini surdurmek
icin gunde 2 dolari bile bulamiyor. Ve dogan her gunle
birlikte 40 bin cocuk -yani her saniyede bir cocuk!suregen aclikla ilintili hastaliklara yakalaniyor.

Ariel Dorfman bu makaleyi ABD'de yayimlanan haftalik haber dergisi
TIME'in 20. yuzyilin yuz onemli insani arasinda yer verdigi Che Guevara
anisina 14 Haziran 1999'da kaleme almisti. Makaleyi Ertugrul Kurkcu
Ingilizce'den cevirdi.
Çevre Yönetimi
Anadolu’da buğday yetişmeyecek mi?
Gıda üretim düzeni bozulacak
Örnek olarak; orta kuşak iklim bölgesinde bulunan buğday yetiştirme alanları
kutuplara doğru kayacak. Bu durum bir çok ürün için de geçerlidir.
Çevre Yönetimi
Bizleri bekleyen tehlikelerin
gerçekten farkında mıyız?
Açlık, yoksulluk ve hastalıklar
Önce adalar, sonra kıyılar
sular altında kalacak
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
SAVAŞLAR
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
ÇÖZÜM ARAYIŞLARI
Çevre Yönetimi
Çözüm Yolu
Kullanma – Koruma Dengesi çerçevesinde
kullanmak ve çözümler ortaya koymak.
Sürdürülebilir Kalkınma
Çevre Yönetimi
Bu dünya bize atalarımızın mirası değil
gelecek nesillerin bir emanetidir.
Emanete ihanet edildiğini görmek
Çevre Yönetimi
istemiyoruz !
Herkesin yapabileceği
bir şeyler var !
• Petrol, kömür ve doğal gaz (fosil
yakıtlar)
kullanımını sınırlandıralım
• Enerjiyi tasarruflu kullanalım
• Güneş, rüzgâr ve jeotermal gibi
yenilenebilir enerji kaynaklarına
yönelelim.
Güneş pilli lamba
Çevre Yönetimi
Herkesin yapabileceği
bir şeyler var !
1,7 kg Oksijen
2,3 kg CO2
1 saatte
Ormanları koruyalım
ve miktarını
arttıralım
Yetişkin bir ağaç 1 saatte 2,3 kg
karbondioksiti alıp 1,7 kg oksijen
verir.
Plansız ve çarpık
kentleşmeye izin
vermeyelim
Çevre Yönetimi
Enerjiyi tasarruflu kullanın
Enerji tasarruflu ampulleri kullanın.
Enerji tasarruflu lamba akkor lamba göre % 80
kadar enerji tasarrufu sağlar.
Tasarruf ampullerin kullanılması konusunda
dünya çapında bir karar alınsaydı ; kömürle
çalışan yüzlerce santral kapatılırdı.
Buzdolabınızın kapağının iyi kapanıp kapanmadığını
kontrol ederek enerji tasarruf edin.
Buzdolabınızı güneş alacak yere, soba veya radyatör
yanına yerleştirmeyiniz.
Yeni bir buzdolabı 8-10 yaşında olandan çok daha
az enerji tüketir.
Kaynak: www.eie.gov.tr
Üstü açık sıvı yiyecekler nem oranını arttırarak
kompresörün daha fazla çalışmasına neden olur.
Çevre Yönetimi
Buzdolabına sıcak malzeme koymayınız.
Enerjiyi tasarruflu kullanın
Televizyon, bilgisayar, yazıcı, VCD, CD gösterici, gibi
elektronik aletleri “bekleme durumunda” (stand-by)
bırakmayın.
Bu tip enerji tüketimine sızıntı adı verilmektedir
ve aletin açık iken harcadığı enerjinin yaklaşık
% 5'i kadardır.
Energy Star etiketli yeni teknoloji TV ve VCR'lar kayıp enerjiyi %75'e kadar
azaltmaktadırlar.
Yüksek sıcaklıkta yıkamak yerine ılık veya soğuk
suyla yıkamalı, durulama ise soğuk su ile
yapılmalıdır.
Çok kirli değil
Kaynak: www.eie.gov.tr
Ilık su
Eğer mümkünse çamaşırlar dışarıda güneş
Çevre Yönetimi
ve rüzgardan yararlanarak kurutulmalıdır.
Tüketim alışkanlığınızı
değiştirin.
Geri dönüşümü mümkün olan şişe ve kutulardaki
yiyecek ve içecekleri tüketin. Kağıtları geri dönüşüm
çöp kutusuna atın.
Çöplerin yüzde 50’si geri dönüşüme uğrasa, daha az karbondioksit gazı açığa
çıkar.
5 dakikalık duşla yetinin. Daha az su
tüketirsiniz.
Damlayan bir musluk ayda 2250 litre, günde 75 litre su
kaybına neden olur. Bu suyla yılda 900 kere duş
yapılabilir.
Çevre Yönetimi
Kaynak: www.eie.gov.tr
Havayı değil binalarımızı
ısıtalım.
Binaların yalıtımı ile %25 den %50’ye varan yakıt
tasarrufu sağlar. Çatı, kapı ve pencerelerinizin yalıtımını
yapınız.
Pencereler ve kapılar, ısının dörtte
birinin kaybına neden olmaktadır. Çift
cam veya ısıcam ısı kaybını yarı yarıya
azalmaktadır.
Pencere bandı ve süngerler kullanınız.
Evinizin dış cephesini koyu renkle
boyamak sıcaklığı muhafaza eder.
Kaynak: www.eie.gov.tr
Evinizin duvarlarını
yalıtın.
Çevre Yönetimi
Fosil yakıt tüketiminizi azaltın.
Kaloriferin derecesini çok açmayın.
+ºC
20
8
6
0
Oda sıcaklığını 1°C arttırmak için yaklaşık
% 6 oranında daha fazla yakıt gerekmektedir.
Oda sıcaklığı
• 23 °C iken ısı kaybı 100 ise;
• 22 °C olursa % 6 tasarruf
• 21 °C olursa % 12 tasarruf
• 20 °C olursa % 18 tasarruf
sağlanabilir.
Fazla sıcakta pencereleri açmak yerine radyatör
musluğunu kısınız. 2 saat açık duran pencerelerd
50-75 kW/m2 yıl ısı kaybı olduğu söylenebilir.
Kaynak: www.eie.gov.tr
Çevre
Yönetimi
Oda
ısısına duyarlı termostatik vanalar kullanın.
Araçlar da fosil yakıt kullanır!
Aracınızı gerekmediği zamanlarda kullanmayın. Toplu
ulaşım araçlarını kullanın.
Lastiklerinizin hava basınçları düşük ise yakıt tüketimi
artar.
Gereksiz yere ani fren ve gaza basmak benzin tüketimini
% 5 arttırır.
Camları açık olarak Saatte 100 Km'lik bir hızla
otomobilinizi sürmeniz % 4 aşırı yakıt tüketimine sebep
olur.
Tatilinizi yakın yerlerde yapın. Böylece kişi başına
harcanan yakıt azalmış olur.
Mevsim sebze ve meyvesi tüketin. Dış ülkelerden ithal
edilen ürünler çok yakıt tüketilmesine neden olur.
Çevre Yönetimi
Kaynak: www.eie.gov.tr
YENİ BİRİNCİL ENERJİ
KAYNAKLARI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
NÜKLEER REAKTÖRLER
GÜNEŞ ENERJİSİ
RÜZGAR ENERJİSİ
BİYOKÜTLE
DENİZ / SU ENERJİSİ
JEOTERMAL ENERJİ
Çevre Yönetimi
YENİ ENERJİ KAYNAKLARININ
DEZAVANTAJLARI
1.
2.
3.
4.
5.
KESİNTİLİ OLMALARI
TÜKETİM MERKEZLERİNDEN UZAKTA
YAKIT DEĞİL
DEPOLANMAZ (NÜKLEER HARİÇ)
TAŞINMAZ (NÜKLEER HARİÇ)
SONUÇ:
DEZAVANTAJLARI ORTADAN KALDIRACAK
BİR BAĞLAYICIYA GEREK VAR
Çevre Yönetimi
BAĞLAYICI SİSTEMİN
NİTELİKLERİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
DEPOLANABİLİR OLMALI
TAŞINABİLİR OLMALI
YAKIT OLMALI
EKONOMİK OLMALI
YENİLENEBİLİR OLMALI
TEMİZ OLMALI
SONUÇ:
BAĞLAYICI SİSTEM SENTETİK YAKIT OLMALI
Çevre Yönetimi
YAKIT SEÇİM KRİTERLERİ
 Araç
yakıtı
 Enerji çevirim yöntemleri
 Kullanım verimi
 Çevreye uyumluluk
 Güvenlik
 Ekonomik (efektif maliyet)
Çevre Yönetimi
Kalkınma – Çevre Koruma
Çelişkisi
İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek
amaçlı kalkınma ve teknolojik gelişimler
yarattıkları çevre sorunları nedeniyle
insanın yaşam kalitesini düşürmeye
başlamışlardır.
Çevre Yönetimi
Çözüm Yolu
Kullanma – Koruma Dengesi çerçevesinde
kullanmak ve çözümler ortaya koymak.
Sürdürülebilir Kalkınma İçin Bütüncül
Çevre Yönetimi
Çevre Yönetimi
ÇEVRE ve YÖNETİM
ÇEVRE
YÖNETİM
Bir
canlının
yaşamını,
gelişmesini
ve
neslini
sürdürebilmesine etki eden
fiziksel, kimyasal ve biyolojik
dış şartlardır.
Birden
çok
alternatifin
bulunduğu ve en iyi alternatifin
hangisi
olduğuna
dair
belirsizliğin söz konusu olduğu
durumlarda bir veya birden çok
amaca ulaşmak için sınırlı
kaynak
kullanımıyla
doğru
karar vermekle ilgili bir bilim
dalıdır.
Çevre Yönetimi
ÇEVRE YÖNETİMİ

İnsanlar ve doğa
yönetilmesidir.
arasındaki

İnsanların yer kürenin doğal kaynaklarına
olan talebini, doğanın talebi karşılama
kapasitesi
ile
sürdürülebilir
şekilde
dengelemeyi amaçlamaktadır.
Çevre Yönetimi
ilişkilerin
ÇEVRE YÖNETİMİ
(üç aşamalı değerlendirme)

Faaliyetlerin
muhtemel
etkilerinin
değerlendirilmesi (etki değerlendirilmesi)

Faaliyetlerden dolayı geçmişte oluşmuş
çevresel değişikliklerin ortadan kaldırılması
için muhtemel yöntemler (düzeltici faaliyetler)

Doğal olayların veya faaliyetlerin çevresel
etkilerinin
azaltılması
için
muhtemel
yöntemler
Çevre Yönetimi
ÇEVRE YÖNETİMİNİN
ANA BİLEŞENLERİ

Politika:Bilimsel veriler ve çakışan politik ve
ekonomik çıkarlarla ilgili değer yargılarına dayanan
çevresel amaçları tanımlar.

Mevzuat:Politikaların formüle edilmesi uygulanması
için araçtır.

İdari Yapılanma: Belirlenen çevresel amaçları
geliştirmek ve hayata geçirmek için çerçeve ve ortam
sağlar.
Çevre Yönetimi
Konuyla ilgili yasal mevzuat



























ÇED Yönetmeliği 16/12/2003-25318
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 21/01/2004-25353
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 18/03/2004-25406
Benzin Ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği (2003/17/AT ile değişik 98/70/AT)11/06/2004-25489
Ambalaj Ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 30/07/2004-25538
Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin
Uygulanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 06/08/2004-25545
Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği 31/08/2004-25569
Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 29/09/2004-25598
Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 05/10/2004-25604
Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolu Yönetmeliği 07/10/2004-25606
Yaban Hayatı Koruma ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları İle İlgili Yönetmelik08/11/2004-25637
Endüstri Bölgeleri Yönetmeliği 16/12/2004-25672
Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği26/12/2004-25682
Su Kirliliği Kontrolu Yönetmeliği 31/12/2004-25687
Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği Yönetmeliği13/01/2005-25699
Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliği 03/02/2005-25716
Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
17/02/2005-25730
Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 31/05/2005-25831
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (2002/49/EC)01/07/2005-25862
Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair
Yönetmelik 08/07/2005-25869
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 22/07/2005-25883
Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (76/464/ AB) 26/11/200526005
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği 08/01/2006-26047
Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (76/160/AB)09/01/2006-26048
İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik (79/869/AB ile
değişik 75/440/AB) 20/11/2005-25999
Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına Dair Revize Yönetmelik
Türkiye'de Koku Emisyonları ve İmisyonları Yönetimi
Çevre Yönetimi
Taslak Yönetmelikler












Büyük Endüstriyel Kaza Tehlikelerinin Kontrolü Yönetmeliği Taslağı
Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği - Taslak
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Taslağı
STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME YÖNETMELİĞİ
İYONLAŞTIRICI
OLMAYAN
RADYASYONDAN
KAYNAKLANAN
ELEKTROMANYETİK ALANLARDAN HALKIN KORUNMASINA YÖNELİK
YÖNETMELİK Taslağı
Çevresel Gürültünün değerlendirilmesi ve yönetimi yönetmeliği taslağı
Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Taslağı
Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Emisyonlarının
Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik Taslağı
Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağların Kontrolu Yönetmelik Taslağı
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Taslağı
KOKU KONTROLÜ Yönetmeliği Taslağı ve Kılavuzlar
Hidrofloroklorokarbonların Azaltılmasına Dair Yönetmelik Taslağı
Çevre Yönetimi
ÇEVRE YÖNETİMİ
ÇEVRESEL
KARARLARIN
ALINMASINDA
KATILIMCILAR
VE KRİTERLER
ÇEVRE YÖNETİMİ
PROGRAMLARI
ÇEVRE
YÖNETMELİKLERİN
İN TASARIMI VE
UYGULANMASI
Çevre Yönetimi
ETKİ
DEĞERLENDİRMEDE
KULLANILAN
TEKNİKLER VE YASAL
DÜZENLEMELER
ÇEVRE PLANLAMADA
TAHMİNLER VE
DEĞERLENDİRMELER