ışık ve ses

IŞIK VE SES
IŞIK NEDİR?

Işık , maddenin fiziksel yapısındaki atomik etkileşim
sonucu meydana gelen , ışıyan bir enerji türüdür .
Kaynağından çıktıktan sonra bütün yönlere dağılır ve
dalgalar şeklinde ilerler.
Herhangi bir objenin görülebilmesi için ya kendisinin bir
ışık kaynağı olması ya da üzerine düşen herhangi bir
ışığı yansıtması gerekir . Işık kaynağı olmayan cisimler
özelliklerine göre kendi üzerlerine düşen ışınların bir
kısmını az veya çok yansıtırlar .
IŞIK VE ÖZELLİKLERİ

Çevremizde pek çok ışık kaynağı vardır. Bunlardan bazıları
doğal, bazıları da yapay ışık kaynağıdır. Güneş, yanmakta
olan odun, ateş böceği ve yıldızlar doğal ışık kaynağıdır.
Elektrik ampulleri, gaz lambaları, mumlar yapay ışık
kaynağıdır.




Işık her cisimden geçemez. Saydam defter kabı, hava, su ve
cam gibi badeler ışığı iyi geçirir. Bu maddeler saydamdır.
Bazı maddeler ile ışığın bir kısmını geçirir. Bu maddeler yarı
saydamdır. Buzlu cam, yağlı kağıt yarı saydam maddelere
örnektir.
Odanın duvarlarını ışığı penceredeki cam gibi bütünüyle
geçirdiğini düşün. Bu durumda yaşamın nasıl etkilenirdi?
Taş, tahta, alüminyum gibi maddeler ışığı geçirmez; bu
maddeler saydam olmayan maddelerdir.
IŞIK VE ÖZELLİKLERİ




Bir ışık kaynağından çıkan be ışığın yolunu belirten doğrulara ışık ışını
denir.
Işık kaynakları farklı olsalar bile ışık ışınları yayılırken doğrusal bir yol
izler. Ağaçların arasından süzülen güneş ışığı, el fenerinden ve araba
farından yayılan ışık, ışığın doğrusal yolla yayıldığını gösteren
örneklerdir.
Yağmurlu bir günde yeryüzüne baktığında birden çakan şimşeği
görmüşsündür. Kısa bir süre sonra da gök gürültüsünü işitmişsindir.
Sesin bir yayılma hızı olduğu gibi ışığın da bir yayılma hızı vardır.
Oluşan şimşeğin ışının önce görüp gök gürültüsünü sonra işittiğine
göre; ışık sesten hızlıdır, diyebilir misin?
Işık; ayna, su alüminyum folyo gibi yüzeylere çarptığında yansır. Bu
yüzeyler saydam, parlak, pürüzsüz ve açık renklidirler.
IŞIK KAYNAKLARI

Doğal Işık Kaynakları
Işık kaynaklarından bazıları kendiliğinden ışık üretir. Bunlara
doğal ışık kaynakları denir. Güneş, yıldızlar, ateş böceği,
şimşek, yıldırım ve deniz diplerinde yaşayan bazı balıklar
doğal ışık kaynaklarıdır.

Yapay Işık Kaynakları
Doğal ışık kaynaklarından gece aydınlatması için yeteri
kadar yararlanamayız. Bu nedenle gece aydınlatmasında
insanlar tarafından yapılmış yapay ışık kaynakları kullanılır.
Ampul, trafik lambası, mum, meşale, televizyon ekranı ve
fener yapay ışık kaynaklarıdır.
SES NEDİR?
Ses, maddeden oluşan bir ortamda yayılan,
mekanik bir titreşim dalgasıdır.
SES ŞIDDETI



Aynı ses kaynağının ürettiği sesin farklı uzaklıklardan
farklı şekilde duyulmasını sağlayan özelliğe sesin şiddeti
denir. Seslerin şiddetleri farklıdır.
Sesin şiddetine gürlük de denir. Sesin şiddetini artırmak
ve sesimizi uzaklara duyurmak için megafon adı verilen
bir alet kullanılır. Sokak satıcıları, itfaiyeciler, polisler
seslerini duyurabilmek için megafon kullanırlar.
İşitme güçlüğü çeken insanlar işitme cihazı kullanırlar.
Bu cihazlar çevreden gelen seslerin şiddetini artırarak
daha iyi duyma sağlar.
SES VE ÖZELLIKLERI




Çevremizde her yerde ses vardır. Bazı sesler bizi rahatsız
eder. Bazıları ise günlük yaşantımızda bize yardımcı olur.
Ses, hayvanların yaşamında da önemlidir. Birçoğumuz
hayvanların çıkardıkları sesle gürültü yaptıklarını düşünürüz.
Gerçekte hayvanların çıkardıkları sesler aralarındaki iletişimi
sağlar.
Bir balonu şişir ve parmaklarınla balonun ağzını sıkıca tut.
Parmaklarını hafifçe gevşet ve balonun içindeki havanın
dışarı çıkmasını sağla. Balonun ağzının titreştiği ve ses
çıkardığını fark edeceksin.
Su yüzeyinde görülen daire şeklindeki dalgalar, suyun
titreşimidir. Ses titreşimleri su dalgaları gibi dalgalar
oluşturur. Kaynağından çıkan ses dalgaları her yönde yayılır.
SES TITREŞIMDIR

Titreşen bir nesnenin başlattığı titreşimler
dizisine ses denir. Sesin oluşabilmesi için
titreşim hareketi gereklidir. Titreşim bir
nesnenin ileri geri hareketidir. Titreşim yapan
ses kaynakları havayı titreştirir. Titreşen hava
yayılarak kulağımıza gelir ve bir etki oluşturur.
Böylece ses işitilir.
SON