asitler, bazlar ve tuzlar

ASİTLER, BAZLAR
VE TUZLAR
www.ogretmen.info
Suda çözündüğünde H iyonu veren
bileşiklere asit, hidroksit (OH-) iyonu veren
maddelere baz denir.
 Asitlerle bazlar tepkimeye girerek tuz ve su
oluştururlar.Bu tepkimeye nötrleşme
tepkimesi denir.
 HCI + NaOH
NaCI + H2O
 Asit
Baz
Tuz
Su

Bazı asitler ve Formülleri
HCI
: Hidroklorik asit
 HNO3 : Nitrik asit
 H2SO4 : Sülfürik asit
 H3PO4 : Fosforik asit

Bazı bazlar ve Formülleri
NaOH :Sodyum hidroksit
 KOH :Potasyum hidroksit
 Ca(OH)2 :Kalsiyum hidroksit

Bazı tuzlar ve Formülleri
NaCI : Sodyum klorür (sofra tuzu)
 CuSO4 : Bakır sülfat
 Na2CO3 : Sodyum karbonat
 NH4NO3 : Amonyum nitrat


Bir maddenin asit mi yoksa baz mı
olduğunu turnusol kağıdı, fenolftalein,
metil oranj gibi maddeler ile karşılaştırarak
anlayabiliriz.Bu maddeler asitler ve
bazlarla farklı renk verirler.Bunlara
indikatör veya ayraç denir.
ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ
1.Sulu çözeltisinde H+ iyonu vardır.
2.Turnusol kağıdı batırıldığında mavi turnusolu
kırmızıya çevirirler
3.Sulu çözeltilerine çinko metali atıldığında
hidrojen gazı açığa çıkar.Bu nedenle salça,
yoğurt, turşu gibi bazı yiyeceklerin saklanması
için metal kaplar kullanılmaz.
Zn + 2HCI
ZnCl2 + H2(g)
4.Asitlerin tatları ekşidir.Tatlarına bakılmaz.
5.Bakır, oksijeni olmayan asitlerle tepkime vermez.Oksitli
asitlerin asitlik kuvveti oksijen sayısı arttıkça artar.
6.Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
7.Asitler karbonatlı bileşiklere etki eder ve CO2 gazı açığa
çıkarırlar.
2HCl(s) + CaCO3(k)
CaCl2(k) + CO2(g) + H2O(g)
8.Hidrojen iyonlarının miktarını belirlemek için pH
ölçüsü geliştirilmiştir. Bunun içn pH kağıdı ve pH
metre kullanılır.25oC de pH 0 ile 14 arasındaki
değerleri alır.pH kağıdı maddenin asit değerine
göre renk değiştirir.
9.Bir maddenin pH si 0-7 arasında ise o madde
asittir.pH değeri küçüldükçe asidik kuvveti artar.Bir
maddenin pH si 7 ise nötrdür, pHsi 7-14
arasında ise o madde bazdır.
Günlük hayatta kullandığımız bazı maddelerin
yapısında bulunur.
BAZLARIN ÖZELLİKLERİ
1.Suda çözündüğünde hidroksit (OH-) iyonu verirler.
2.Turnusol kağıdında, kırmızı turnusolü maviye çevirirler.
3.Ele kayganlık duygusu verirler.(Sabunlar).
4. Tatları acıdır.
5.Bazların sulu çözeltileri iletkendir.
Günlük hayatta kullandığımız bazı maddelerin yapısında
bulunur.
TUZLARIN ÖZELLİKLERİ
Asitlerle bazların birleşmesiyle oluşan oluşan nötr
maddelere tuz denir.
1.Katı halde elektrik akımını iletmezler.Suda
çözündüklerinde veya eritildiklerinde elektrik akımını
iletirler.
2.Turnusol kağıdının rengini değiştirmez.
3. Kristal yapıdadır.
Günlük hayatta kullandığımız bazı maddelerin yapısında
bulunur.
ÖRNEK (2000-ÖO)
I
II
III
Etiketleri kaybolmuş üç ayrı kapta NaOH (baz), HCI (asit) ve NaCI(tuz)
çözeltilerinin olduğu bilinmektedir.Kaplardan I. Çözelti mavi turnusol
kağıdını kırmızıya çevirmektedir.Diğer iki kaptaki çözeltilere, aşağıdaki
hangi işlem yapılırsa kaplardaki çözeltiler doğru etiketlenir?
A)II. kaba mavi turnusol kağıdı batırılırsa
B)II. kaba az miktarda NaCI eklenirse
C)III.kaba mavi turnusol kağıdı batırılırsa
D)II.kaba kırmızı turnusol kağıdı batırılırsa
ÖRNEK (2001-LGS)
Biri asit, diğeri baz çözeltisi olan iki sıvıdan eşit hacimlerde karıştırılırsa çözelti
tamamen nötrleşmektedir.Bu asit ve baz çözeltileri ile aşağıdaki deneyler
yapılmaktadır.Asit çözeltisinin farklı miktarları üç ayrı kapta bulunmaktadır.Bu
kapların her birine 10 ml baz çözeltisi ilave edildiğinde
I.kapta turnusol kağıdı maviden kırmızıya
II.kapta turnusol kağıdı kırmızıdan maviye dönüşmekte,
III:kapta ise mavi ve kırmızı turnusol kağıtlarında renk değişmemektedir.
Bu bulgulara göre, bu üç kaptaki asit çözeltilerinin hacimleri büyükten küçüğe
doğru nasıl sıralanır?
A) I> III > II
B) II > III > I
C) I=II > III
D) III > II > I
ÖRNEK
Yukarıdaki deneyde, içinde sıvı
bulunan kaba çinko metali
konulduğunda çıkan gaz yandığına
göre sıvı ve gaz sırasıyla nedir?
A)Baz,Oksijen
B)Baz, Hidrojen
C)Asit, Oksijen
D)Asit, Karbondioksit
ÖRNEK
Aşağıdakilerden hangisi asit, baz ve tuzların
ortak özelliği değildir?
A)Suda çözünme
B)Suda iyonlarına
C)Turnusolün rengini değiştirme
D)Çözeltilerinin elektrik akımını iletmesi
ÖRNEK
I.İyon bulundurma
II.Elektrik akımını iletme
III.Acımsı tatta olma
Yukarıdakilerden hangileri asit,baz ve tuzların sulu
çözeltilerinin ortak özelliğidir?
A)I-II
B)I-III
C)II-III
D)I-II-III
ÖRNEK(2003-AL)
Sulu çözeltilerinin asidik veya bazik özelliği pH denilen bir ölçü sistemi ile
ifade edilir. Bir çözeltinin pH si 0-7 arasında ise asidik,7-14 arasında ise
bazik,7 ise nötrdür
X, elektriği iyi ileten ve NaOH ile tepkime veren bir çözeltidir.
Y, elektriği iyi ileten ve NaOH ve HCI ile tepkime vermeyen bir çözeltidir.
Z, elektriği iyi ileten ve NaOH ile tepkime vermeyen bir çözeltidir.
Buna göre, X,Y,Z nin pH değerlerinin nasıl olması beklenir?
0-7 arası
7-14 arası
7(Nötr)
A)X
Z
Y
B)Z
X
Y
C) X
Y
Z
D)Y
X
Z
www.ogretmen.info