ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI 1) Güneş’in gökyüzü üzerinde yıl boyunca gezindiği yer çizgisel bir çemberdir. Bu çizgisel çembere ne ad verilir? A)Elips B)Yuvarlak C )Geoit D)Eliptik E)Tutulum 2) Güneş’in bir yıl boyunca görünür hareketi gökyüzü desenine göre işaretlenirse, bir yıl içerisinde her ay bir takımyıldızı olmak üzere toplam kaç farklı takımyıldızından geçtiği görülür? A) 11 B) 9 C) 10 D) 12 E) 24 3) Güneş'in günlük hareketi sırasında, geceden gündüze ve gündüzden geceye geçişi birdenbire olmaz. Güneş doğmadan bir süre önce ve Güneş battıktan bir süre sonraya kadar havanın aydınlık (alacakaranlık) olduğu görülür. Bu olaya ne ada verilir? A) Gün batımı B) Tan olayı C) Güneş doğumu D) Dolunay E) Güneş tutulması 15) Aşağıdakilerden hangisi Ay'ın hareketlerinden biri değildir? A) Kendi etrafında dolanı. B)Dünya’ nın etrafında dolanır. C) Hiç dolanmaz. D) Dünya ile birlikte güneşin etrafında dolanır. E) Dünya ve Mars ile birlikte güneşin etrafında dolanır. 16) Ay, Dünya'nın etrafını kaç günde dolanır? A) 22 B) 27 C) 29 D) 30 E) 31 17) Yeni ay evresinden sonra Ay'ın Dünya'ya bakan yüzünün sağ yarısının aydınlanmış olarak görüldüğü evresi hangisidir? A) Son dördün B) Yeni ay C) Dolunay D) Bilmiyorum E) İlk dördün 18) 4) Güneş, ay, tüm gezegenler ve takım yıldızları hangi çemberin içinde bulunur? A) Zodyak B) Samanyolu Galaksi C) Güneş Sistemi D) Takım Yıldızı E) Karadelik 5) Dünyamız hangi yöne döner? A) Güneyden kuzeye B) Batıdan doğuya batıya D) Kuzeyden güneye E) Sabit kalır C) Doğudan 6) Aşağıdakilerden hangisi dünyanın hareketi olarak doğrudur? I. Ayın etrafında döner. II. Güneşin etrafında döner. III. Kendisinin etrafında döner. A) I B) I ve II C) II ve III D) I, II, III E) II 7) Dünyanın şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Küre B) Üçgen C) Geoit D) Kare E) Elips 8) Dünyanın güneş etrafında dönmesinden, dünyada kaç mevsim vardır? A) 18 B) 365 C) 7 D) 12 E) 30 9) Dünyanın tam ortasından geçmekte olan hayali çizgiye ne ad verilir? A) Meridyen B) Enlem C) Elips D) Geoit E) Ekvator 10) Dünyanın güneş etrafında dönmesi sonucu oluşan yörüngeye ne ad verilir? A) Meridyen B) Enlem C) Elips D) Geoit E) Ekvator 11) 21 Aralık ayında güney yarım kürede hangi mevsim vardır? A) Yaz B) Sonbahar C) İlkbahar D) Kış E) Gece 12) Dünyanın iki yarım kürede aynı anda farklı mevsimler yaşanır. Bunun sebebi nedir? A) Güneşin etrafında dönmesinden B) Ayın dünya etrafında dönmesinden C) Dünyanın eğikliğinden D) Dünya kedisi etrafında dönmesinden E) Dünyanın yuvarlak olmasından 13) Dünyada gece-gündüzün eşit olduğu tarihler hangisidir? A) 21haziran -23 ekim B) 21mart-21 aralık C) 21mart -21 haziran D) 23 ekim-21 mart E) 23ekim-21 aralık 14) Astronomide kullanılan uzunluk birimleri aşağıdakilerden hangisi değildir? A) Astronomik Birim B) Işık Yılı C) Parsek D) Gün E) 1 ışık yılı Yukarıdaki şekilde güneş dünya ve aydan oluşan bir tutulma olayı vardır. Bu tutulma olayı hangi olaydır? A) Dünya tutulması B) Güneş tutulması C) Ay tutulması D) Yeniay hali E) Dolunay hali 19) Güneş, tutulum üzerinde, yıldızlara göre her gün yaklaşık olarak doğuya doğru kayar. Bu harekete Güneş’in görünür yıllık hareketi denmektedir. Bu kayma kaç derecedir? A) 10 B) 23 C) 42 D) 26 E) 1 20) Her hangi bir zamanda, dünyanın herhangi bir yerinde bulunan bir kullanıcının konumunu belirleyen ve en az kaç uydudan oluşur? A) 3 B) 2 C) 1 D) 5 E) 4 21) Türkiye’nin Dünya üzerindeki konumu matematiksel olarak aşağıdakilerden hangisidir? A) 36° - 42° Kuzey enlemleri, 26°-45° Doğu boylamları B) 26°-45° Kuzey enlemleri, 36° - 42° Doğu boylamları C) 36° - 42° Güney enlemleri, 26°-45° Batı boylamları D) 26°-45° Güney enlemleri, 36° - 42° Batı boylamları E) 26°-45° Kuzey enlemleri, 36° - 42° Batı boylamları 22) Yer’in kendi ekseni etrafında bir kez dönmesi ile ne tanımı ortaya çıkmaktadır? A) Ay B) Yıl C) Hafta D) Yüzyıl E) Gün 23) Dünya’nın Güneşin etrafında bir kez dönmesi ile ne tanımı ortaya çıkmaktadır? A) Ay B) Yıl C) Hafta D) Yüzyıl E) Gün 24) Ayın görünür hareketi aşağıdakilerden hangisi doğrudur? I- Kendi etrafında döner II- Dünyanın etrafında döner III- Güneşin etrafında döner IV- Jüpiter in etrafında döner A) I-II-III B) I-II-III-IV C)I-II D)I-III-IV E)II-III 25) Meridyenler, boylamı ölçmeğe yarar. Bunun için, İngiltere'de, ünlü gözlemevinin bulunduğu Greenwich'ten geçen meridyen başlangıç alınmıştır. Greenwich meridyeni üzerinde boylam sıfır derecedir. Öteki meridyenlere de batıya doğru ve doğuya doğru bulunmaktadır .Toplamda kaç meridyen vardır? A) 180 B) 365 C) 360 D) 24 E) 0 S.26) Evrende bilinen en uzak gök cisimleri aşağıdakilerden hangisidir? A) Galaksiler B) Gezegenler C) Meteroidler D) Kuazarlar E) Yıldızlar S.27) Hubble uzay teleskobu aşağıdakilerden hangisini gözleyebilir? A) Sirius B) Andromeda C) Merkü D) Venüs E) Güneş S.28) Kozmik ardalan mikrodalga ışınımının en uzak geçmişten geliyor olması; I. Dalga boyunun uzun olması, II. Evrenin genişlemesi, III. Evrenin başlangıcının olması. yukarıdakilerden hangilerinin doğruluğunu gösterir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II, III S.29) Bir balonun yüzeyi, mürekkepli bir kalemle noktalanıyor. Balon şişirildiğinde noktaların her biri birbirinden uzaklaşmaya başlıyor. Noktalardan birinin üzerinde bulunan bir sinek bütün noktaların kendisinden uzaklaştığını görüyor. Yapılan bu deneyle, I. Bütün galaksiler birbirinden uzaklaşıyor. II. samanyolu galaksisi evrenin merkezindedir. III. Evren sürekli genişliyor. Sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III S.30) I. Hidrojen II. Lityum III. Helyum IV. Döteryum Yukarıdakilerden hangileri büyük patlama teorisine göre ilk dakikalarda soğuyan evrenin oluşturduğu çekirdeklerdendir? A) Yalnız I B) Yalnız II C)I, II ve III D) I, III ve IV E) I, II, III, IV S.31) Aşağıdakilerden hangisi Hubble uzay teleskobunun görevlerinden değildir? A) Güneş sistemini araştırmak. B) Evrenin yaşını ölçmek. C) Güneş'in iç yapısını incelemek. D) Evrenin gelişimini araştırmak. E) Evrenin boyutunu ölçmek. S.32) Dünya ve ay yukarıdaki konumdayken gelgit olayı, I. Ekvator, II. Kuzey yarım küre, III. Güney yarım küre. bölgelerinden hangilerinde gözlenir? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III S.33) I. En ünlü kuyruklu yıldız Halley'dir. II. Yıldız kayması, yıldızın hareket etmesidir. III. Yeryüzüne ulaşan meteora göktaşı denir. Yukarıda verilen yargılardan hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III S.34) Sarmal galaksilerle ilgili olarak, I. Parlak kollara sahiptiler. II. Çekirdeklerinde yaşlı yıldızlar bulunur. III. Evrendeki galaksilerin çoğunluğu sarmal yapıdadır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II, III S.35) Aşağıdakilerden hangisi Güneş sisteminin bir elemanı değildir? A) Asteroitler B) Kuyruklu yıldızlar C) Jüpiter D) Samanyolu galaksisi E) Meteroitler S.36) I. Kızıl gezegen olarak bilinir. II. Küçük ve soğuktur. III. Güneş sisteminin en büyük yanardağı burada bulunur. Mars gezegeni ile ilgili olarak yukarıdakilerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III S.37) Dış gezegenlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Asteroit kuşağının dışında bulunurlar. B) Sayısız halkaları vardır. C) Gezegenlerin içindeki sıcaklık düşüktür. D) İç gezegenlere göre daha büyüktür. E) Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Venüs dış gezegenlerdendir. S.38) Yıldızların tayf çizgilerinden yararlanarak aşağıda verilen özelliklerden hangisi bulunamaz? A) Sıcaklık B) Dönme hızı C) Radyal hız D) Mutlak parlaklık E) Görünür parlaklık S.39) Yıldızların tayfının bağlı olduğu faktörler önem sırasına göre nasıl dizilir? A) Sıcaklık, kimyasal bileşim, basınç. B) Sıcaklık, basınç, kimyasal bileşim. C) Kimyasal bileşim, sıcaklık, basınç. D) Basınç, sıcaklık, kimyasal bileşim. E) Basınç, kimyasal bileşim, sıcaklık. S.40) Evrende bulunan demirden daha ağır olan elementler hangi olay sonunda oluşur? A) Büyük patlama B) Hidrojen yanması C) Çekirdeğin büzülmesi D) Süpernova patlaması E) Çekirdeğin genişlemesi S.41) I. Beyaz cüce II. Nötron yıldızı III. Kara delik Yukarıda verilen yıldız cesetleri, yoğunluklarına göre aşağıdakilerden hangisi gibi sıralanır? A) I > II > III B) II > III > IC) III > II > ID) III > I > II E)II > I III S.42) I. Nötron yıldızı II. Kara delik III. Proto yıldızı Yukarıdakilerden hangileri büyük kütleli yıldızların geçirdiği aşamalardandır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III S.43) Yıldızların parlak görünmelerinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) Fisyon tepkimeleri B) Süpernova patlaması C) Büyük patlama D) Füzyon tepkimeleri E) Yeni yıldız oluşumları S.44) I. Su baskınlarının artması. II. Kuraklığın artması. III. Canlı türlerinin azalması. Yukarıdakilerden hangileri güneş ışınlarının iklim üzerindeki etkilerindendir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III S.46) Küçük kütleli bir yıldız, I. Anakol yıldızı II. Beyaz cüce III. Nötron yıldızı aşamalarından hangilerini geçirmez? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Yalnız III E) II ve III 47) Bir yıldızın merkezinde helyumun artması ile patlamaların yüzeye doğru yayılıp, yıldızın genişlemesi ve sıcaklığının artması ile kızıl renk almış haline ...................... denir. Bir yıldızın yakıtını tüketerek demir elementine dönüşmesi ve soğuması haline ...................... denir. Elektromanyetik dalgaların frekans ya da dalga boyuna göre sıralanarak oluşturduğu cetvele elektromanyetik ........................ denir. Bir yıldızın ışıma yaparken saniyedeki enerji yayma kapasitesine ...................... gücü denir ve "L" ile gösterilir. Parlaklığın gözlemciye bağlılığını belirtmek için ...................... parlaklık ifadesi kullanılır. Güneşin metrekareye düşen ışınım gücüne ....................... ....................... denir. Işık tayfının gaz atomları tarafından soğurulan bölgelerinde oluşan siyah çizgilere ................................... denir. İkili ya da çoklu yıldız sistemlerine .................................... denir. Işık kaynağının hızının, ışık hızından çok küçük olduğu durumlarda, dalga boyundaki değişmenin, beklenen dalga boyuna oranına ......................... miktarı denir ve "z" ile gösterilir. Büyük patlama ile evrenin yaratılışı sırasında yayımlandığı ve halen tüm evrende yayıldığı düşünülen elektromanyetik dalgalara ......................... ....................... ışıması denir. 48- Güneşin görünen hareketleri nelerdir? Birincisi, Güneş yıldızlara göre her gün yaklaşık 4 dakika doğuya doğru geriler. Böylece günde yaklaşık 1° lik yol alarak, bir yılda ekliptik (tutulum) düzleminde bulunan yörüngesini tamamlar, ikincisi, gök ekvatorunun her iki yanında belirli iki çizgi arasında, yıl boyunca gezinti yapmasıdır 49- Kaç çeşit ay tutulması vardır? Tam, parçalı ve gölgeli olmak üzere üç tür Ay tutulması vardır 50 Güneş zamanını kullanmak niçin yıldız zamanı kullanmaktan daha avantajlıdır? Güneş Zamanı Günlük yaşantımızda kullandığımız, sabah, öğle, akşam tanımları Güneş’e göre yapılmıştır. Yıldız saati Güneş’in hareketine ayak uyduramaz ve bu nedenle yıldız zamanı günlük yaşantımız için kullanışlı değildir 51Uzay çalışmaları nedir, amaçları nelerdir? Yer atmosferinin dışından insanlı ve insansız uzay araçlarıyla yürütülen araştırmalardır. Daha çok gelişmiş ülkelerin yürüttüğü uzay araştırmalarının genel amacı; temel bilimlerin ve teknolojinin de itici gücü ile uzayda doğal olayların ölçülmesi, bilinmeyenin araştırılması, bilginin genişletilmesi. Yer dışında insanlığa yararlı olabilecek kaynakların bulunmasıdır 52Astronot ve astronom arasındaki ilişki nedir? astronom, uzay ve gezegen, evren veya kozmoloji bilgilerini araştIran demektir, astronot ise, uzay gemisi kullanan ve uzayda yolculuk yapan insan demektir 53Uzay çağını başlatan olay nedir? Rusların sputnik1 i dünya yörüngesine yerleştirmesidir. 54) Yıldız nedir? Yıldız yoğun ve ışık saçan bir plazma küresidir 55) Gökada nedir? Bir araya gelmiş yıldız topluluklarıdır. 56) Gezegen nedir? Güneş’in etrafında dolanan gökcisimlerine gezegen adı verilir. 57) Cüce gezegen olarak tanımlanan gezegen hangisidir? Plüton 58 Halk arasında; Zühre. Çolpan, Çoban yıldızı olarak bilinen gezegen hangisidir? Venüs 59.BİLİM NEDİR:Evrenin yada olayların bir bölümü hakkında deneye dayalı ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarma süreci ve bu yolla elde edilen bilgilerin bütünüdür. 60.ASTRONOMİ NEDİR: Gök cisimlerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri konumlarının hesaplanması gibi konular yanında evrenin yapısı nasıl oluştuğu ve evrimin nasıl olduğu gibi konular ile ilgilenir.Ayrıca: Kökenleri,evrimleri,fiziksel ve kimyasal özellikleri bakımından gök cisimlerini inceler. 61.YILDIZ: Işık saçan yoğun plazma kümesidir 62.UZAY: Bütün gök cisimlerinin bulunduğu boşluktur. 63.GÖKTAŞI:Uzaydan dünya atmosferine düşen yabancı cisimdir. 64.EVREN:Yıldızları ve gök adalarını da içine alan madde ve enerji ile dolu uzayın bütünüdür. 65.Işık:Hem boşlukta hemde maddesel ortamda yayılabilen bir enerji türüdür. 66.GÜNEŞ:Dünyaya en yakın yıldızdır. 67.AY:Dünyanın tek doğal uydusudur. 68.ASTROFİZİK:Gök cisimlerinin fiziksel yapıları yanında gerek gök cisimlerininde ve gerek yıldızlar anası ortamdaki madde ve ışınım arasındaki etkileşimler ile ilgilenir. 69.ASTROMATEMATİK:Çekim kuvveti altındaki gök cisimlerinin yörüngelerinin hesaplanması gözlemsel verilerin sayısal olarak değerlendirilmesini konu edinir. 70.ASTROKİMYA:Gök cisimlerinin ve yıldızlar arası ortamın kimyasal yapısı ile ilgilenir. 71.ASTROBİYOLOJİ:Evrenin herhangi bir yerindeki canlı yaşamın oluşumu ve gelişimi ile ilgilenir. 72.ARKEOASTRONOMİ:Eski çağlardaki astronomi hakkında fikir sahibi olabilmek için arkeolojik kalıntılar üzerinde yapılan çalışmaları kapsar. 73.ASTROLOJİ:Güneş sistemindeki gezegenlerin,göktaşlarının ve diğer cisimlerin yapıları oluşumu ve gelişimini konu edinir. 74.ASTRONOMİDEKİ GELİŞMELER:Gelişmeler sayesinde roket,uydu,uzay gemisi ve uzay seyahati çalışmaları hız kazanmıştır. 75TEORİ(KURAM):Tekrarlanan gözlem ve deneylerle mevcut bilgi birikimi düzeyinde doğruluğu büyük ölçüde kabul edilmiş,ancak yine gözlem ve deneyler yoluyla yanlış olma olasılığı bulunan,öngörülerinde doğru çıkmış hipoteze kuram(teori) denir.