Yatırım Analizi Ders 1 Hüseyin İlker Erçen Yatırımlar ve Yatırım Ortamı • Yatırım nedir? • Reel yatırımlar • Finansal yatırımlar – Tahviller ve hisse senetleri Finansal varlıkların temel ekonomik görevleri • Fon fazlası olup, fona ihtiyacı olan kişilerin (şirketlerin) ihraç ettikleri finansal varlıklara yatırım yapmak isteyenlerden fon transferi sağlanması • Fon transferi aynı zamanda, reel varlıklar yolu ile elde edilecek nakit girişinin riskini fon arayanlar ile temin edenler arasında yeniden dağıtılmasını sağlayabilmesidir. Finansal Piyasalar • Gelir/Gider dengesi • Firmalar neden borç alır? – Yatırımlarının finansmanı – Sermaye yapılarındaki değişimler – İşletme sermayesi gereksinimler Fon ihtiyaçlarını karşılamak • DSU (Deficit Spending Units) (Bütçe açığı birimleri) – Nakit rezervlerini azaltabilir – Daha önce tasarruf yapmak amacı ile satın aldıkları, başkalarının ihraç etmiş olduğu, menkul değerleri satarlar. – Kendi ihraç edecekleri finansal varlıkları satarak fon elde ederler. • SSU (Surplus Spending Units) (Artı harcama birimleri) – Nakit rezervlerini artırabilirler. – Daha önce DSU pozisyonundayken ihraç ettikleri menkul kıymetleri geri satın alabilirler. – Başkalarının ihraç edecekleri finansal varlıkları satın alırlar. Finansal Piyasaların Rolleri • Fiyat belirleme • Likidite sağlama • Araştırma ve haber alma giderlerini azaltma Doğrudan ve Dolaylı Finansman • Doğrudan Finansman – Iki tarafın birbiri ile muhatap olması – Fon akışı ile menkul kıymet takası başka bir finansal kurum aracılığı ile yapılır • Dolaylı Finansman – Bazen finansal aracı kurumun araya girmesi ile gerçekleşir. – Aracı kurumun kendi menkul değerlerini ihraç ederek temin ettiği fonları borç ya da özkaynak olarak sunmasıdır. Doğrudan Finansman • Broker • Dealer • Yatırım Bankası/Bankeri Dolaylı Finansman • Mevduat Kabul eden Kurumlar – Ticari Bankalar – Yardımlaşma Sandıkları • Sigorta Şirketleri ve Sosyal Güvenlik Kurumları – Hayat Sigortası Şirketleri – Elementer Sigorta Şirketleri – Sosyal Güvenlik Kurumları • Diğerleri – – – – – Yatırım Fonları Yatırım Ortaklıkları Finansman Şirketleri Finansal Kiralama Şirketleri Faktöring Şirketleri Finansal Piyasaların Sınıflandırılması • Para Piyasası - Sermaye Piyasası • Birincil Piyasa - İkincil Piyasa • Örgütlü Piyasa - Tezgah Üstü Piyasa • Spot Piyasa - Vadeli Piyasa Finansal Varlıklar (Araçlar) • Para Piyasası Araçları – – – – – Hazine Bonosu Repo Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler Mevduat Sertifikası Finansman Bonosu • Sermaye Piyasası Araçları – Devlet Tahvili – Şirket Tahvilleri – Hisse Senedi Menkul Kıymet Borsalarının Oyuncuları • Yatırımcılar • Spekülatörler • Arbitajcılar • Riskten Kaçınanlar (Hedgers) Yatırımcılar • Uzun vadeli yatırım • Menkul kıymetlerin değerlerini dikkate alırlar • Günlük bilgilerden veya kısa vadeli Pazar hareketlerinden kazanmayı düşünmezler Spekülatörler • Pazarın hareket yönünü takip ederek kazanan yatırımcılardır • Pazardan gelen haberleri yakından izler • Mevcut fiyatları değil, fiyatların nereye kadar gidebileceğini hesaplarlar Arbitajcılar • Menkul değerin gerçek değerinde olup olmadıklarını araştıran yatırımcılardır Riskten Kaçınanlar (Hedgers) • Uzun vadede hisse senetlerine yatırım yapan bir yatırımcının, hisse senedi fiyatlarının düşmesi halinde karşılaşabileceği riskler • Pazar faiz oranına göre borçlanmış olan yatırımcının, faiz oranının yükselmesi halinde karşılaşabileceği riskler • Döviz pozisonu olan yatırımcıların döviz kurlarındaki değişimlerden dolayı karşılaşabileceği riskler Ödev • Reel ve finansal yatırımları karşılaştırarak açıklayınız. • Vadeli piyasaların spot piyasalardan farkı nedir? • Borsaların ekonomiye katkısı sizce nelerdir?