Doku/Organ Spesifik Mikrosatellit DNA Gen İçeriklerinin Capsicum cDNA Kütüphanelerinde In Silico ve In Vitro Yaklaşımlarla Belirlenmesi Proje Yürütücüsü: Doç. Dr. A. Naci ONUS PROJENİN TÜRKÇE ÖZETİ Yaşamın en önemli molekülü olan DNA keşfedilmesinden sonra insanoğlunu yapısı ve fonksiyonuyla etkilemiştir. Günümüze değin genomik DNA ve cDNA’nın önemli bir bölümünün değişik motifte ve değişik uzunluklarda tekrarlı DNA’lardan oluştuğu bilinmektedir. DNA üzerinde bulunan bu ardışık tekrarlı DNA dizileri, ilk keşfedildiklerinde bazı bilim adamları tarafından işe yaramayan diziler olarak nitelendirilmişlerse de son yıllarda yapılan çalışmalarda bu dizilerdeki değişikliklerin özellikle insanda görülen sinir sistemi ile ilgili hastalıklarda etkin olduğu, diğer bazı organizmalarda da gen ifadesinde yer aldığı ve bazı durumlarda ise kodladığı protein üzerinde önemli etkileri olduğu gözlenmiştir. Uzun bir süredir bu ardışık tekrarlı DNA dizilerinin genomik DNA boyunca düzenli dağılımı bilinmektedir. Ancak yakın bir zamanda yapmış olduğumuz çalışmalarda Gen Bankasında bulunan EST sekanslarında ardışık tekrarlı DNA dizilerinin hem organizma bazında hem de organ, doku ve gelişme dönemlerinde varoluş ve dağılımlarında önemli farklılıkların olduğu gözlemlenmiştir. Ancak bu Gen Bankası verilerin laboratuvar çalışmalarıyla desteklenmesi gerekmektedir. Bu proje kapsamında biber (Capsicum annuum L.) bitkisi kullanılarak, ardışık tekrarlı DNA dizilerinin organizma, doku ve gelişme dönemlerindeki dağılım ve fonksiyonları incelenecektir. Ardışık tekrarlı DNA’ların özellikle mikrosatellit ve minisatellitlerin varlıklarının ve dağılımlarının organ, doku ve gelişme dönemlerinde farklılıklar gösterdiği laboratuvar ortamında teyit edilebilirse, bu özel DNA dizilerinin fonksiyonları ve kullanım alanlarının belirlenmesinde büyük katkılar sağlanabilecektir. Örneğin genetik haritalamalarda, markır yardımıyla seleksiyonda herhangi bir DNA parçacığının varlığı yada yokluğu yerine geni göstereceğinden, geleneksel markır sistemlerinden daha etkin bir şekilde kullanım olanağı sağlanabilecektir. PROJENİN İNGİLİZCE ÖZETİ After its discovery DNA, the most important molecule of life, has influenced human being with its structure and functions. To date it is known that a significant portion of genomic and cDNA consist of repeating motifs of various sizes, varying from very small to very large nucleotides. Although upon their discovery, these tandemly repeated DNAs were considered unimportant, recent studies indicated that changes in these sequences have been related with some human neurological diseases and other studies in some organisms revealed that some of these tandem repeats were in the transcribed region while some others were translated into the proteins. It is long before known that these tandemly repeated DNA sequences are randomly distributed through the genomes. However, our recent studies using the GenBank EST sequences indicated that the occurrence and distribution of these tandemly repeated DNA sequences showed considerable variation among organisms, organ, tissue and development stages. But these GenBank results need to be confirmed experimentally in laboratory. In this study using pepper (Capsicum annuum L.) plants, functions and distribution of expressed tandemly repeated DNA sequences among organism, organ, tissue and development stages using in vitro and in silico methods will be studied. Experimental confirmation of differential occurrence and distribution of tandemly repeated DNA sequences especially those microsatellites among organism, organ, tissue and development stages will be useful in understanding the functions and usage of these tandem repeats. For instance in marker assisted selection studies, since transcribed sequences are the marker; their presence or absence would show the real gene, unlike that of the conventional DNA markers.