MEVSİMLİK TARIM İŞÇİLERİNİN SAĞLIĞINI GELİŞTİRME PROGRAMI Doğum Öncesi ve Sonrası Bakım Yrd.Doç.Dr. Fatma ERSİN Harran Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu GEBELİK FİZYOLİK BİR OLAYDIR ANCAK; Biyolojik, Çevresel, Sosyo kültürel faktörler anne ve bebek sağlığı için tehlike oluşturabilir BU NEDENLE DOĞUM ÖNCESİ BAKIM (DÖB) ÖNEMLİ!!! Kadınlar Doğum Öncesi Bakımı Neden Alamaz??? Ekonomik zorluklar, Sağlık hizmetlerine erişim güçlüğü, Gebeliğin geç fark edilmesi, Gebeliğin çevreden gizlenmesi, DÖB’ın önemi ile ilgili bilgi eksikliği, Kültürel faktörler, Yanlış inanışlar, Sağlık sistemine güvensizlik DOĞUM ÖNCESİ BAKIM’ da Temel Amaç: Anne bebek sağlığını korumak ve geliştirmek Gebeliğe sağlıklı başlanması ve sağlıklı sürdürülmesi Anemi, hipertansiyon gibi riskli durumlara erken tanı konulup, uzman eşliğinde izlemlerin sürdürerek komplikasyonların en aza indirilmesi Gebe kadın herhangi bir risk taşımıyor ise!!! En az 4 kez DÖB Rutin gebelik izlemi; 1. 2. 3. 4. izlem izlem izlem izlem ilk 12 hafta içerisinde 24-26.haftalar arası 30-32. haftalar arası 36-38. haftalar arası Prenatal Değerlendirme *Öykü alma *Fiziksel muayene *Laboratuvar değerleri *Danışmanlık Öykü Alma Kişisel Bilgi Tıbbi Öykü Obstetrik Öykü *Daha önceki gebeliklere ilişkin öykü *Mevcut gebeliklere ilişkin öykü Mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan GEBELERE; Mevsimlik tarım işçiliği durumu Hangi ayda tarlaya gittiği, ne zaman döndüğü Tarlada yaşadığı mekanın alt yapı koşulları; tuvalet, su kaynağı Pestisit uygulama durumu MUTLAKA SORULMALIDIR ... Mevsimlik tarım işçiliği öyküsünü (ne zaman, nerelere gideceği) üst yazıyla Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne bildiriniz, böylece gebe gittiği illerde izlenebilecek ve siz de performans sorunu yaşamamış olacaksınız. Yaşam Bulguları • Kan basıncı • Nabız • Solunum • Vücut ısısı Fiziksel Muayene Boy Kilo Ödem Vajinal muayene Karın muayenesi Pelvik muayene Leopold Manevraları DEĞERLENDİRME FORMU Obstetrik Öykü Mevcut Gebelik Genel Tıbbi Öykü DEĞERLENDİRME FORMU a.Obstetrik Öykü 1.Önceki gebeliklerde ölü doğum veya yeni doğan kaybı 2.Üç veya daha fazla ardı ardına spontan düşük 3.Son bebeğin doğum ağırlığının < 2500gram olması 4.Son bebeğin doğum ağırlığının > 4500gram olması 5.Son gebelikte yüksek tansiyon veya preeklampsi/ eklampsi nedeniyle hastaneye yatış 6.Üreme organlarına yönelik daha önce geçirilmiş operasyon DEĞERLENDİRME FORMU b.Mevcut Gebelik 7.Tanı konmuş veya şüpheli çoğul gebelik 8.16 yaşından genç olma 9.40 yaş ve üstü olma 10.Mevcut veya daha önceki gebeliklerde Rh uygunsuzluğu 11.Vajinal kanama 12.Pelvik kitle 13.Diastolik kan basıncının 90 mmHg üstünde olması DEĞERLENDİRME FORMU c.Genel Tıbbi Öykü 14. İnsüline bağımlı diyabet hastalığı 15. Renal hastalık 16. Kardiyak hastalık 17. Bilinen “madde” kullanıcılığı (Aşırı alkol kullanımı dâhil) 18. Diğer ciddi tıbbi hastalık veya durum Laboratuvar Değerleri Kan grubu Tam kan sayımı Hemoglobin değeri normalde 12-16 g/dl olmalıdır. (Hemoglobin 11g/dl ve daha düşükse beslenme eğitimi yapılır ve demir preperatları önerilir) Sifiliz, Tbc, HIV ve Hepatit B İdrar analizi Gaita mikroskopisi Sıtma belirtileri varsa ince yayma TARLADA DOĞUM KANAMA ENFEKSİYON ZOR DOĞUM EYLEMİ (Mental retardasyon, epilepsi) Gebelikte eğitim ve danışmanlık konuları İzlemlere düzenli gelme Beslenme ve demir ilaçlarını düzeni kullanma Tuvalet hijyeni Hijyen ve genel vücut bakımı Sigara alışkanlığı Ağız ve diş sağlığı İlaç kullanımı İlaç kullanımı Gebelikte eğitim ve danışmanlık konuları Tetanoz toksoid immünizasyonu Gebelikte tehlike işaretleri Cinsel yaşam Doğumun kim tarafından ve nerde yapılacağının planlanması Emzirme Doğum sonu aile planlaması DEMİR DESTEĞİ Tetanoz Aşısı Tetanoz toksoidi ile bağışıklama 12. haftadan itibaren yapılabilir. Gebelik geç tespit edilirse ilk doz 16. haftada veya ilk izleminde yapılır. Tetanoz Aşısı Doz Sayısı ve Uygulama Zamanı Td 1 Gebeliğin 4. ayında (ya da 4. aydan sonraki ilk karşılaşmada) Td 2 Td 1’den en az 4 hafta sonra Td 3 Td 2’den en az 6 ay sonra Td 4 Td3’ten en az 1 yıl sonra Td 5 Td4’ten en az 1 yıl sonra Pestisit Etkilenimi Pestisitlerin zararları ve korunma yolları hakkında etkili danışmanlık!!! Sıcak Stresi Aşırı sıcak stresi Preeklemsi, Eklemsi, Düşük Doğum Ağırlıklı Bebek Fiziksel Aktivite ve Çalışma Koşulları İlaç Kullanımı Gebeler doktor tavsiyesi olmaksızın ilaç kullanmamalıdır. ANCAK; Mevsimlik tarım işçisi kadınlar tarım alanlarında hizmete uzak yaşadıkları için yanlarında ilaç götürürler ve hasta olduklarında kullanırlar. Doğum Sonu Bakım Emzirme Doğum sonu aile planlaması danışmanlığı