6_7-sinif-kuvvet-ve

KUVET VE HAREKET




YAY
Yaylar esnek cisimlerdir.
Üzerine kuvvet etki ettiğinde şekli değişebilen, kuvvet ortadan
kalktıktan sonra tekrar eski haline dönebilmektedir.
Yaylar sıkıştırılabilir
Yaya uygulanan kuvvete karşı yayda uygulanan kuvvete zıt
yönde bir itme kuvveti uygular
İnsanlar besinlerden aldıkları enerjiyi vücutlarında depolar ve
bir iş yaptıklarında bu enerji kullanarak iş yaparlar.
Elektrik enerjisi lambalar yardımıyla ışık enerjisine, ütü, klima
ve ısıtıcı yardımıyla ısı enerjisine, motor yardımıyla hareket
enerjisine dönüşür.
Enerji kaynaklarını iki gruba ayırabiliriz.
1-Yenilebilen enerji kaynakları: tükenmeyen enerji
kaynağıdır. Güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, akarsu ve dalga
enerjisi yenilebilen enerji kaynaklarıdır.
2-Yenilenemeyen enerji kaynakları: yenilenemeyen yani bir
süre sonra tükenecek olan enerji kaynaklarıdır. Bunlar petrol,
kömür, doğal gaz
Basit Makineler
İşlerimizde kolaylık sağlayan bir ya da iki parçadan
meydana gelen araçlara basit makine denir.
Basit makinler;
Uygulanan kuvvetin büyüklüğünü ve yönünü değiştirerek iş
yapma kolaylığı sağlar.
iŞ
Bir kuvvet cisme uygulandığı doğrultuda yol aldırabiliyorsa
fiziksel anlamda iş yapılır.
Hiçbir makinede işten kazanç olmaz
1A Kaldıraçlar
iş yapılabilmesi için;
1.Kuvvet gerekli
2.Kuvvet doğrultusunda cismin yol alması gereklidir
ENERJİ
Bir cismin iş yapabilme yeteneğine enerji denir. İş yapabilmek
için enerjiye ihtiyaç vardır. Bir cisim üzerinde iş yapıldığında o
cisim enerji kazanır. İşin birimi Joule olduğuna göre enerjinin
birimi de Jouledür
Enerji çeşitleri:
1) Kinetik Enerji:
Hareket eden cisimlerin sahip olduğu enerjiye hareket enerjisi
ya da kinetik enerji denir. Canlı veya cansız hareket eden her
varlığın kinetik enerjisi vardır. Bu varlıklar duruyor ise kinetik
enerjileri yoktur.
Kinetik enerji;






Cismin süratine bağlıdır. Cismin sürati artıkça kinetik enerjisi
de artar, cismin sürati azaldıkça kinetik enerjisi de azalır.
Cismin kütlesine bağlıdır. Cismin kütlesi artıkça kinetik enerjisi
de artar.
2) Çekim Potansiyel Enerjisi:
Cisimlerin konumlarından dolayı sahip oldukları enerjiye çekim
potansiyel enerji denir. Konumlarından dolayı sahip olduğu
enerji bünyelerinde sahip oldukları enerjidir.
Potansiyel enerji;
Cismin yerden yükseklğine bağlıdır. Yerden yükseklik arttıkça
potansiyel enerjide artar.
Cismin kütlesine bağlıdır. Cismin kütlesi artıkça potansiyel
enerjisi de artar.
3) Esneklik Potansiyel Enerjisi:
Esnek cisimlerin sıkışma ve gerilme sonucu sahip oldukları
enerjiye esneklik potansiyel enerjisi denir.
Esneklik potansiyel enerjisi;
Kullanılan cismin esneklik özelliğine,
Esnek maddenin sıkışma veya gerilme miktarına bağlıdır.
Enerji Dönüşümleri
Enerjinin, kimyasal enerji, kinetik enerji, potansiyel enerji, ısı
enerjisi ve elektrik enerjisi gibi çeşitleri vardır. Enerji bir türden
başka bir türe dönüşebilir.
Kömürün soba ya da kalorifer kazanında yakılarak ısı enerjisi
elde edilir.
Destek noktası da denen sabit bir nokta etrafında dönebilen
cisimlere kaldıraç denir.
2) Makaralar:
i-Sabit Makara
Kendi çevresinde dönebilen yer değiştirme hareketi yapmayan
makaradır.
Sabit makarada yükün ağırlığı uygulanan
kuvvetin büyüklüğüne eşittir
ii. Hareketli Makara
Hem kendi çevresinde dönebilen hem de yüke bağlı olduğu
için yükle beraber hareket edebilen makaradır
3) Eğik Düzlem:
Eğik düzlemin boyu arttıkça cisme uygulanan kuvvette o kadar
azalır.
1. Aşağıda bulunan aynı büyüklükteki toplardan hangisinin
kinetik enerjisi en büyüktür?
a.
V= 2m/s
c.
V= 5m/s
b.
V= 10m/s
d.
V= 50m/s
2.
Kütlesi 2 kg olan cisim aşağıya
doğru düşerse hangisi azalır?
a. Kinetik enerji
b. Kütle
c. Potansiyel enerji
d. Hız
4)Dişliler:
Bir eksen etrafında dönebilen silindir şeklindeki çarklardır.
NOT: Dişlilerde;
Dönme sayısı yarıçap ile ters orantılı olarak değişir.
Dönme sayısı diş sayısı ile ters orantılı olarak değişir
3. Küçük çocuğun, büyük çocuğu kaldırabilmesi için
ne yapılmalıdır?
a. Destek büyük çocuğa doğru kaydırılmalı
b. Destek küçük çocuğa doğru kaydırılmalı
c. Küçük çocuk desteğe doğru yürümeli
d. Daha kalın çubuk kullanılmalı
Ağırlık (N)
4.
40
5) Vidalar
30
Üzerinde küçük eğimli diş bulunan silindire vida denir
20
10
Uzama (cm)
2
4
6
8
Yukarıda ağırlık-uzama miktarı grafiği verilen yay ile ilgili
aşağıda verilen 1-2-3’inci soruları yanıtlayınız.
1. 30N’luk kuvvet yayı kaç cm uzatır?
Sürtünme Kuvveti
Sürtünme kuvveti diğer kuvvetlerden biraz farklıdır. Bir kuvvet
duran bir cismi harekete geçirebilir ama sürtünme kuvveti
hareket sağlayamaz.Sürtünme kuvveti için durduran kuvvet
diyebiliriz.Sürtünme kuvvetinin durdurucu veya yavaşlatıcı
etkisi olduğuna örnek olarak;
Otomobillerin fren yapması,
Ayakkabıların altının tırtırlı olmasının kaymayı engellemesi,
Paraşütün düşüş hızını azaltması,
Yuvarlanan topun bir süre sonra durması,
Haltercilerin ellerine sürtüğü tozun kaymayı engellemesi
a. 2
b. 4
c. 6
d. 8
2. Yayın 4cm uzaması için kaç Newtonluk kuvvet gerekir?
a. 10
b. 20
c. 30
d. 40
3. Yaya 60N’luk kuvvet asılırsa yay kaç cm uzar?
a. 6
b. 8
c. 10
d. 12