END3061 SİSTEM ANALİZİ VE MÜHENDİSLİĞİ Sistem Mühendisliği Süreçleri: HAZIRLIK SİSTEM TASARIMI Alt Sistemlerin İşlevsel Analizi İşlevsel analiz: Gereksinimleri sistem düzeyinden alt sistem düzeyine ve daha aşağılara ayrıştırarak işlevsel birimleri ve kaynak gereksinimlerini tanımlama süreci İşlevsel analiz süreci: Sistem işlevsel terimler cinsinden tanımlandığında blok diyagramları ile temsil edilir. İşlevsel analiz, istenen amaçlara erişmek için “ne” yapılması gerektiğini gösterir. Bunun “nasıl” yapılacağını belirlemek için, her bir işlevsel bloğun incelenmesi gerekir. Bu inceleme sırasında gerekli “girdi” ve beklenen “çıktının” tanımlanması, dışsal kontrol ve kısıtların belirlenmesi ve işlevin mekanizmalarının geliştirilmesi gerekmektedir. Alt Sistemlerin İşlevsel Analizi Alt Sistemlerin İşlevsel Analizi İşlevlerin girdi-çıktılarını ve kaynak gereksinimlerini kaydetmek için aşağıdaki gibi bir belge düzenlenebilir: Etkinlik no Etkinlik tanımı Gereken çıktılar Beklenen çıktılar Kaynak gereksinimleri 1 Gereksinim analizi Müşteri anketleri, pazarlama verileri, sevkiyat ve servis birimi belgeleri, rakip ürün araştırmaları Mevcut eksiklik hakkındaki gereksinim ifadesi. İşlevsel terimler kullanılmalı Kıyaslama, verilerin istatistiksel analizi Alt Sistemlerin İşlevsel Analizi Bakım işlevlerinin akışı: Çalışma işlevleri belirlendikten sonra, bakım işlevlerinin tanımlanması gerekir. Her bir çalışma işlevinin yerine getirilmesi için belli performans düzeylerine erişilmesi gereklidir. Bunlara erişilememesi halinde sorun çözme ve bakım işlevlerinin uygulanması gerekir. İşlevsel analiz özeti: İşlevsel analiz sistemin bir ilk tanımını verir. Sistemin donanım, yazılım vb. kaynak gereksinimlerinin belirlenmesini sağlar. Ek olarak aşağıdaki konularda temel bilgi sağlar: Sistem bileşenlerinin işlevsel bütünlüğü Güvenilirlik analizi Bakım kolaylığı analizi İnsan faktörleri ve emniyet Bakım ve lojistik destek analizi Ekonomik analiz (yaşam çevrimi maliyeti analizi) Alt Sistemlerin İşlevsel Analizi İhtiyacı tanımla ve sistem gereksinimlerini belirle Sistemi tasarla ve geliştir Sistemi imal et (üret) Sistemi işlet ve bakımını yap Kontroller/Kısıtlar Girdiler Teknik, politik, sosyolojik, Sistem gereksinimleri, ekonomik, çevresel Müşteri kullanımına organizasyonel yapı, uygun ürün/sistem hammaddeler, İŞLEV Destek kaynakları veri/belgeleme İnsan kaynakları, malzemeler, Atık (kalıntı) bilgisayar kaynakları, tesisler, bakım ve destek Mekanizmalar Çıktılar Alt Sistemlerin İşlevsel Analizi İşlevsel analiz, sistemin ilk tanımını sağlar. Sistemin donanım, yazılım vb. kaynak gereksinimlerinin belirlenmesini sağlar. Ek olarak aşağıdaki konularda temel bilgi sağlar: Sistem bileşenlerinin işlevsel bütünlüğü Güvenilirlik analizi Bakım kolaylığı analizi İnsan faktörleri ve emniyet Bakım ve lojistik destek analizi Ekonomik analiz (yaşam çevrimi maliyeti analizi) Gereksinimlerin Paylaştırılması Benzer işlevlerin mantıklı alt bölümler halinde gruplanması, temel alt sistemlerin ve konfigürasyon birimlerinin tanımlanması yoluyla daha alt düzeyli sistem elemanları elde edilir. Kavramsal sistem tasarımı sırasında belirlenmiş olan teknik performans ölçülerinin alt sistemler için “tasarıma bağlı parametrelere” dönüştürülmesi gerekir. Tasarım parametrelerinin en uygun düzeylerinin belirlenmesi için dengeleme yaklaşımı uygulanır. Gereksinimlerin Paylaştırılması Sistem gereksinimlerinin alt düzeylere indirgenmesi sırasında aşağıdaki unsurlara yer verilmelidir: Çalışma aralığı, doğruluk derecesi, hız, kapasite, çıktı hızı, güç düzeyi, boyut ve hacim gibi sistem performansı ve fiziksel parametreler Çalışmaya elverişlilik, hazır konumda bulunma, güvenilirlik, bakım kolaylığı, üretilebilirlik vb. sistem etkinlik faktörleri Bakım yerleri arasındaki ulaşım ve destek süresi, yedek parça bulundurma oranı, bakım çevrim süresi, bakım donanımı kullanımı ve güvenilirliği, tesis kullanımı, bilgi aktarım hızı ve personel etkinliği gibi sistem destek yeteneği faktörleri Sistem yaşam çevrimi maliyet faktörleri Tasarım Gereksinimleri (Parametreleri) İşlevsel yeterlilik Güvenilirlik Bakım kolaylığı Kullanılabilirlik ve emniyet Destek ve servis verme kolaylığı Üretilebilirlik ve elden çıkarma kolaylığı Ekonomiklik