PowerPoint Sunusu

9. SINIF KONU
ANLATIMI
53
EKOLOJİ
ÇEVRE SORUNLARI
ÇEVRE SORUNLARI
Çevrenin doğal yapısı ve bileşiminin bozulması, canlıların bu durumdan olumsuz etkilenmesine çevre kirliliği denir.
Çevre kirliliği iki şekilde olur. İnsan faaliyetleri sonucu ve doğal nedenler.
İnsan Faaliyetleri Sonucu
✔ Fosil yakıtların aşırı ve bilinçsiz kullanımı
✔ Sanayi ve evsel atıklar
✔ Kimyasal ve biyolojik silah
✔ Nükleer silah ve radyoaktif atıklar
✔ Orman yangınları ve ağaçların kesilmesi
✔ Tarım ilaçlarının aşırı kullanılması
Doğal Nedenler
✔ Depremler
✔ Seller
✔ Volkanik patlamalar
A) HAVA KİRLİLİĞİ
Havanın bileşiminin değişmesi hava kirliliğidir.
Kentleşme, sanayi, taşıtlar, fosil yakıtlar hava kirliliğinin oluşmasına neden olur. Bunun sonucunda da canlılar zarar görür, sera
etkisi, asit yağmurları oluşur, ozon tabakası incelir.
1) SERA ETKİSİ:
Atmosferde karbondioksit ve diğer sera gazlarının (metan, ozon, azot oksitler, kloroflorokarbon) miktarının artması sonucu
sera etkisi oluşur. Bunun sonucunda yeryüzüne yansıyan ısı tutulur ve sıcaklık artar. Küresel ısınma ortaya çıkar.
Küresel ısınmanın olumsuz etkileri;
✔ Sıcaklık yükselir.
✔ Dünya iklimi değişir.
✔ Yağış azalır. Su kaynakları azalır. Toprak kurur.
✔ Buzullar erimeye başlar.
✔ Okyanuslar taşar. Karalar su altında kalır.
✔ Canlı türleri yok olur. Biyolojik çeşitlilik azalır.
Karbon ayak izi: Bir bireyin bir yıl içinde atmosfere salınımına neden olduğu CO2 miktarına bireyin karbon ayak izi denir.
A) HAVA KİRLİLİĞİ
2) ASİT YAĞMURLARI:
Azot ve kükürt türevleri içeren gazların atmosfere salınması sonucunda bu gazlar su ile tepkimeye girer ve asit oluşturur.
Asitin yeryüzüne yağmasına asit yağmurları denir.
Asit yağmurlarının olumsuz etkileri;
✔ Kara ve sucul biyomlarını olumsuz etkileyerek canlıların zarar görmesine neden olur.
✔ Binaları aşındırır.
3) OZON TABAKASININ İNCELMESİ VE OZON KİRLİLİĞİ
Motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazlarının güneş ışığı ile tepkimeye girmesi sonucu oluşan ozon (O3) ve azot dioksit
(NO2) gazları atmosferin yeryüzüne yakın katmanında birikmesi ile ozon kirliliği meydana gelir. Ozon gazı solunduğunda
solunum sistemi zarar görür.
Ozon tabakası, güneşten gelen ve canlılar için zararlı olan UV ışınlarının çoğunu emer. Kloroflorokarbon (CFC) vb.
kimyasal maddelerin etkisiyle incelir.
Ozon tabakasının incelmesinin olumsuz etkileri;
✔ UV ışınları yeryüzüne ulaşır.
✔ Bu ışınlar canlılarda kanser oluşumuna neden olur.
B) SU KİRLİLİĞİ
Su kaynaklarının; kimyasal, fiziksel ve biyolojik olarak bozulmasıdır. Su kaynaklarının kendi içinde yaşayan canlılar tarafından
temizlenmesine otobiyolojik temizlenme denir.
Su kirliliğinin nedenleri;
✔ Atıkların arıtılmadan suya verilmesi
✔ Kimyasal ilaç ve gübrelerin sulara karışması
✔ Havada bulunan toz, zehir ve gazların sulara karışması
✔ Deniz kazaları sonucu deniz araçlarındaki petrolün suya karışması
✔ Plastik şişe, pil, teneke vb. maddelerin suya atılması
Evsel ve endüstriyel atıklarla sulara azot ve fosfor taşınır. Bunun sonucunda su bitkileri ve algler kontrolsüzce çoğalır.
Su kirlenmeye başlar ve zamanla küçülür. Buna ötrofikasyon denir.
Ötrofikasyon sonucunda;
✔ Kokuşma ve çökelme artar.
✔ Su kirlenir.
✔ Oksijen azalır.
✔ Sudaki canlılar azalır.
C) TOPRAK KİRLİLİĞİ
Toprağın yapısının bozulması sonucu verimliliğinin azalmasına toprak kirliliği denir.
Toprak kirliliğinin nedenleri;
✔ Hızlı nüfus artışı
✔ Atıkların toprağa karışması
✔ Tarımda kimyasal gübre ve ilaç kullanılması
✔ Asit yağmurları
✔ Radyoaktif atıklar
Toprak kirliliğinin etkileri;
✔ İlk olarak bitkiler etkilenir.
✔ Besin zinciri ile hayvanlara geçer. Bu olaya biyolojik birikim denir.