Ay`ın evreleri Ay`ın Evreleri Ay`ın evreleri düzenli olarak tekrar eden
advertisement
Ay’ın evreleri Ay’ın Evreleri Ay’ın evreleri düzenli olarak tekrar eden bir doğa olayıdır. Bu evreleri havanın bulutlu olduğu zamanlarda göremeyebiliriz. I. Yeni Ay Ay, Güneş ile Dünya arasına girdiğinde, Ay'ın Dünya'ya bakan yüzü karanlık görünür. Bu nedenle Ay, Dünya'dan bakıldığında görülmez. Ay'ın bu evresine yeni ay adı verilir. II. İlk Dördün Yeni ay evresinden yaklaşık bir hafta sonra, Ay'ın Dünya'ya bakan yüzünün sağ yarısı aydınlanmış olarak görünür. Ay'ın bu evresine ilk dördün diyoruz. III. Dolunay İlk dördün evresinden yaklaşık bir hafta sonra, Ay'ın Dünya'ya bakan yüzünün tamamı aydınlanmış olarak görünür. Ay'ın bu evresine dolunay adı verilir. IV. Son Dördün Dolunay evresinden yaklaşık bir hafta sonra Ay'ın Dünya'ya bakan yüzünün sol yarısı aydınlanmış olarak görülür. Ay'ın bu evresine son dördün deriz. Ay’ın Dünya’ya uzaklığı: 384.000 km. • En yakın zamanı: 356.000 km. • En uzak zamanı 407.000 km • Hacmi (büyüklüğü) Dünya’nın 1/50 si kadardır. • Yüzölçümü: 30.000 km , yaklaşık Afrika kadardır. • Çapı: 3.500 km dir.• Ay günü: 28 gün 13 saat • Güneş gününe göre ay günü: 29,5 gün • Ay yılı: 354 gün • Güneş yılı: 365 gün, 6 saat Ay’ın Hareketleri Ay, ekseni etrafında 29.5 g.nde bir tur yaparak döner. Ay’ın meridyenimizden iki dafa geçişi arasındaki zaman dilimi 24 saat 50 dakikadır. Buna ay günü denir. Ay günü, güneş gününden 50 dakika daha uzun olur. Buna bağlı olarak arabi yıl, güneş yılına göre yılda yaklaşık 10 gün daha kısa olur. Bu nedenle ramazan ayı ve dini bayramlar her yıl 10 gün önce gelir. 50 dakikalık bu uzunluk Ay çekimiyle oluşan gelgit olayında her gün 50 dakikalık bir gecikme görülür. Ay’ın eksen ve yörünge hareketleri vardır. Yörünge hareketini Dünya etrafında dönerek tamamlar. Eksen ve yörünge hareketini aynı zamanda (29,5 günde) tamamlar. Bu nedenle Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz. Yaklaşık 14.5 gün gündüz, 14.5 gün ise gece olur. Ay’ın kütlesi küçük olduğu için çekim gücü azdır. Etrafında gaz tutabilecek kadar çekim gücüne sahip olmadığı için Ay’da atmosfer yoktur. Atmosfer olmadığı için Ay’da, a. Su ve toprak yoktur. b. Ayda atmosfer olmadığından ısıyı tutacak gaz yoktur. Bu nedenle Ay’daki gök yüzünde ısı değişikliği olmaz. Ancak Ay’ın yüzeyi güneş ışınlarını tutar. Bu nedenle Ay yüzeyi gündüz çok ısınırken, gece çok soğur. Ay yüzeyindeki ısı değişimi gündüz yaklaşık +100°C gece ise -100°C kadardır. c. Isı farkı yüksek olduğu için Ay yüzeyindeki taşlar mekanik yolla parçalanarak önce kumlara, zamanla kumlar da parçalanarak tozlara dönüşmüştür. Bu nedenle Ay yüzü tozla kaplıdır. d. Susuz ortamda kimyasal ayrışma olmadığından Ay’da toprak, bitki örtüsü ve hayat yoktur. • Ay’da atmosfer olmadığından güneş ışınları tutulmaz. Bu nedenle Aydan gökyüzü karanlık görülür. • Ay’da atmosfer olmadığından Ay üzerine düşen meteorlar, parçalanmazlar. Ay üzerinde çukurluklar açmışlardır. Bu çukurluklara krater denir. • Ay, küçük bir gök cismi olduğundan çabuk soğuyarak iç ısısını kaybetmiştir. Bu nedenle Ay’da volkanizma yoktur. • Ay çekimi Dünya çekiminin 1/6′sı kadardır. Bu nedenle meteorlar yavaş düşer. Düştüğü yeri yakar ve çukurluk oluşturur. Meteorlar nedeniyle Ay yüzü delik – deşik olmuştur. • İnsan 1969 yılında Ay yüzüne inmiş, Ay’dan taşlar getirmiştir.
