pelvik organ prolapsusları

PELVİK ORGAN
PELVİK
PROLAPSUSLARI
PROLAPSUSLARI
ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU
Pelvik Destek Yapılarının
Bozulması
•
Pelvik destek sisteminin gevşemesi ya
da pelvik relaksasyon terimi, pelvik
organların kas ve fasial desteğinin
zayıflaması ve uzaması anlamına gelir.
•
Uterus ve vajina
pelviste, kardinal ve
utero sakral ligamentler
ile başta levator ani
olmak üzere pelvik
diaframın kasları ile
normal anatomik
yerlerinde tutunurlar.
M. Levator Ani
• Bu ligament ve kaslar zayıfladığında
uterus ve vajen normal yerlerinden
aşağıya doğru sarkarak uterovajinal ve
vajinal prolapsuslara neden olur.
Ürogenital prolapsus, jinekoloji polikliniğine
başvuran;
• 20–59 yaş gurubundaki kadınların %30’nu,
• 50 yaş üzeri kadınların ise %50’den fazlasını
etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur.
• İnsidansı yaş ve parite ile artmakla birlikte
yaşam boyu görülme sıklığı %30–50
arasındadır.
Pelvik relaksasyona neden olan
belirli dört faktör vardır:
• Birincisi: Pelvisin konjenital nörolojik
bozukluğu,
• İkincisi: pelvis yumuşak dokularının
travmaya bağlı zarar görmesi,
• Üçüncüsü: İntraabdominal basıncın
artmasına neden olan durumlar,
• Dördüncüsü: Menapozdur.
Uterovajinal Prolapsus
•
Uterovajinal prolapsus, uterusu
destekleyen kardinal ligamentin doğumdan
sonra eski haline dönememesi sonucu
gelişir.
•
Bu ligamentin gevşemesi
sonucu uterus vajinal duvara
asılarak vajina aksından
aşağı doğru iner. Sistosel ve
rektosel hemen daima uterus
prolapsusuna eşlik eder.
Çünkü uterusun aşağı doğru
inmesi sırasında diğer
yapılarda aşağı doğru
çekilerek normal
pozisyonlarını kaybeder.
Uterus prolapsusus ya da
desensusun üç derecesi vardır:
Birinci derece: uterus vajinal kanal içine doğru
iner, ancak serviks vajinal açıklığa
ulaşmamıştır.
İkinci derece: Uterusun gövdesi vajinal
kanalda,serviks vajinal açıklığa ulaşmış ancak
dışarı çıkmamıştır.
Üçüncü derece: Kompleyt prolapsus da denir.
Serviks ve uterus vajinal açıklıktan çıkmıştır.
Vajinal Prolapsus
Prolapsus, vajen duvarının yetersizliği ile ilgilidir.
•
Vajen duvarının;
- ön üst kısmının yetersizliğinde mesane
(sistosel),
- ön alt bölümünün yetersizliğinde üretra
(üretrosel),
-arka üst duvarının yetersizliğinde ince
barsaklar (enterosel),
-arka orta-alt duvarının yetersizliğinde
rektum (rektosel)
vajen duvarı ile birlikte aşağı doğru iner.
Sistosel
Sistosel, mesanenin aşağı doğru inerek
vajen ön duvarından çıkıntı yapmasıdır.
Veziko-vajinal
septumdaki
destek
dokularının
hasar
görmesi
sonucu
gevşemesi ile ortaya çıkar.
Nedenleri :
• Travmatik doğumlar, baş-pelvis
uyumsuzluğu, zor ve uzun doğum
eylemi ya da hızlı doğum
• Aşırı doğurganlık
• Konjenital olarak dokularda zayıflık
• Yaşlanma ile doku ve kas elastikiyetinde
zayıflık, doku atrofisi
• İntra abdominal basıncın artması
Belirti ve Bulgular
•
•
•
•
Hafif vakalar asemptomatiktir,
Sırt ağrıları,yorgunluk hissi,
Pelviste basınç ya da dolgunluk hissi,
Sık idrar çıkma,mesanenin tam boşalamaması,
sistit, stres inkontinans,
• Vajinal muayenede sistosel çıkıntısının
görülmesi
Tanı
• Ayrıntılı öykü, vajinal muayene, sistoskopi ile
konabilir.
Tedavi
• Hafif vakalarda düzenli kegel egzersizi uygulanması,
• Pelvik organları desteklemek için vajinal peser
uygulama,
• Menapoz sonrası vajinal atrofiyi azaltmak için
östrojen tedavisi,
• Sistosel genişse ve mesane fonksiyonlarına zarar
veriyorsa,ön vajinal duvarın cerrahi onarımı(anterior
vajinal kolporrafi)
Üretrosel
Üretra altındaki paravajinal fasianın
herniasyonu ile üretranın vajen içine doğru
çıkıntı yapmasıdır. Bu durum asemptomatik
olabildiği gibi, kadın vajinadaki çıkıntıdan ve
stres inkontinanstan da yakınabilir.
Enterosel
Kul-de-sak boşluğunu dolduran ince
barsakların, vajen duvarına çıkıntı
yapmasıdır. Kadın sorunun farkında olmadan
pelvik basınç ve sırt ağrısından yakınır.
Tanı
Rektovajinal
muayene
sırasında,
rektovajinal septumun kalınlığında artmanın
ya da kadın öksürtüldüğünde muayene eden
parmakta basınç hissinin alınması ile teşhis
edilir.
Rektosel
Rektosel, vajinal fasia ve rektovajinal
septumun gevşemesi ya da yırtılması ile
ön rektal duvarın herniasyonudur. Diğer bir
deyişle rektumun vajen duvarından çıkıntı
yapmasıdır.
Pelvik Prolapsusun Genel
Belirtileri
• Uzun süre ayakta kalmakla ortaya çıkan
pelviste dolgunluk, aşağıya doğru sarkma
ve gerilme hissi,
• Vajenden ele kitle gelmesi,
• Miksiyon ve defekasyon şikayetleri; idrar
yapmada ve defekasyonda güçlük ya da
sık idrar gibi.
•
•
•
•
Stres inkontinans,
Sırtın alt kısmında ağrı,
Yorgunluk hissi,
Koitusta rahatsızlık.
Pelvik Organ Prolapsuslarında
Tanı ve Tedavi
• Prolapsus vajen muayenesi ile
saptanabilir.
• Tedavide, hafif prolapsuslarda kegel
egzersizleri önerilebilir. Ancak kadının
şikayetleri fazla ve sık sık sistit oluyorsa
medikal ve cerrahi tedavi yapılır.
Sistosel, rektosel ve vajinal duvar
prolapsusu anterior ve posterior kolporafi
ile düzeltilir.
Kegel egzersizi
Kegel egzersizleri düzenli
yapıldığında uterus
prolapsusunu ve stress
inkontinansını önler. Kegel
egzersizleri pelvik taban kas
egzersizleridir ve gevşeyen
pelvik kas tonusunun tekrar
kazanılmasını sağlar.
Egzersizler;
A) İdrar akımını durduran kaslar
pubokoksikal kaslardır. Kegel egzersizleri
bu kaslar ile yapılır.
B) Kadın pubo-koksikal kasların yerini
saptadıktan sonra egzersizler:
l ) Yavaş: Kaslar sıkılır, üç sayıncaya kadar tutulur, sonra
gevşetilir.
2) Hızlı: Kaslar mümkün olduğu kadar hızlı olarak sıkılır ve
gevşetilir.
3) İçe çekme-dışa itme egzersizleri vaginada varolduğu
düşünülen su, pelvik taban sıkılarak yukarı çekilir, sonra bu
suyu itmeye çalışır gibi aşağı doğru ıkınılır.
•
Bu egzersizler günde 6 kere
(örneğin; sabah kalkar kalkmaz, sabah ile
öğlen arasında, öğle üzeri, öğleden sonra,
akşamüzeri ve yatarken) her biri 15
saniyeden 15 tekrar halinde yapılması
önerilir. Bu kasılma hareketleri dıştan fark
edilmeyeceği için her pozisyonda ve
koşulda, otururken ayaktayken yatarken
uygulanabilmektedir.
Vajinal pesser
Pesserler, prolapsusun, stres
inkontinansın tedavisinde alternatif olarak
kullanılabilen araçlardır.
Pesser tipleri
1. Hodge Pesser: Uzun eğimli bir pesser
şeklidir. Stres inkontinans ve sistosel
tedavisinde kullanılır.
2. Gellhorn Pesser: Kol düğmesi
şeklindedir. Perineal yapılar yeterli
olduğunda belirgin prolapsusu düzeltmek
için kullanılır.
3. Gehrung Pesser: Bu pesser iki adet
çapraz çubuk ile birleştirilmiş, iki adet
sabit U harfine benzer. Sistoseli
azaltmaya yardımcı olur.
4. Ring (Halka) Pesser: Halka pesserler
vajinayı gerip serviksi kaldırarak sistosel
ve rektoseli önemli derecede azaltırlar.
5. Şişelebilen Pesser ve Küp Pesser: İçi
boş, plastik top şeklindeki şişebilen pesser
ve küp pesser daha çok halka pesser gibi
görev yapar ve benzer amaçlar için
kullanılır.