çin mimarlığı

ÇİN
• İlk yaşam İÖ 3000 yıllarında başlamıştır.
• Çin uygarlığı İÖ 1400 dolaylarında ortaya
çıkmıştır.
• Yönetim Şekilleri:
– Neolitik dönem uygarlıkları
– Hanedan: Tanrı krallardan insan yöneticilere
geçilmesini simgeler. Ama hala tanrılar vardır
(gök tanrısı gibi)
– Son olarak imparatorluk kurulmuştur.
• İnsan ile doğa ilişki içindedir. Evrensel bir
düzen vardır. İnsan ve doğa bu düzeni
oluşturur.
• Evrenin dengesini oluşturan şey,
hükümdarın erdemi ve toplumun
uyumudur. Evrenin düzeni uygarlığın
düzenine bağlıdır.
• Doğal kaynakları tunçtur. Bu nedenle tunç
dökümcülüğü gelişmiştir.
• Çoğunlukla sığır çok az da olsa savaş
tutsakları tanrılara kurban ediliyordu.
• Yazı kullanıyorlardı.
İNANIŞLAR
• Kahinlik (bilicilik)
• Konfüçyüscülük
– Bu dünyayı ruhlar değil, insanlar insanların aklı
düzeltecektir. Dünya sorunları yöneticilerce ve akla
dayanarak çözülebilir.
• Taoculuk
– Sağlık ve uzun yaşam umudu yaratan törenler ve
muskalar önemlidir. Bu inançlarla insanların
olağanüstü özellikler kazanacağına inanılır.
• Budizm
– İS200 yıllarında Hindistandan gelmiştir.
• İslamiyet
ÇİN MİMARLIĞI
Binaların gruplandırılma şemalarında ve
düzenlenmelerinde 5 ana prensip vardır.
Bunlar:
1.Strüktür ile mimari sanatın birliği
2.Sismik kuvvetlere dayanıklı binalar
3.Yüksek oranda standardizasyonun
sağlanması
4. Canlı renklerin binalarda kullanılması
5. Binaların sistematik olarak
gruplandırılması.(alan organizasyonu)
Alan Organizasyonu
• Jian
• Aksiyal planlama (planın boyuna uzanan
aks ana aks, enine uzanan aks ise ikincil
akstır. Odalar planın ortasında oluşturulan
avluya açılır. Her odanın işlevi farklıdır.
Avlular daima içe dönüktür ‘dünyaya
kapalı olma fikri’ İnsan dünyaya kapalı
olduğunda, sağlığın hüküm süreceğine
inanılır.
Yapım Yöntemleri
• Dougong (Bezemeli
kiriş)
Klasik Çin yapıları önemli 3 bölümden
oluşmaktadır. Bunlar
- Yapının altındaki podyum
- Duvar ve kolonlar
- ÇATI!!!
Yapı Çeşitleri
•
•
•
•
•
•
Shrine
Anıtmezar
Budist Tapınaklar
Grotto
Konut
Saraylar
Shrine
• Eski Çin’de shrineler
tanrılara, atalarına yada
tarihte ünlü kişiler için
kurban verilmesinde
kullanılmıştır.
Tiantan Shrine,
Pekin
Tiantan Shrine, Pekin
Anıtmezarlar
•
Shisanling Anıtmezarı
Ming İmparatorluk ailesinin 13
üyesinin gömüldüğü bu anıt
mezara, taş pailou ile
girilmektedir. Arkasındaki yolda
da devlet görevlilerinin,
savaşçıların,develerin ve
atların dev boyutlu heykelleri
vardır. Mezarların şeması ve
tasarımları çok az değişiklik
göstermiştir.
Pailou:taş yada ahşap strüktürden
oluşan bu anıtsal giriş kapısı,
genelde 1,3 yada 5 açıklıktan
oluşur. Hinidistandaki toranaslarla
aynı işlevi görmektedirler.
Shisanling
Anıtmezarı
Budist Tapınaklar
•
1.
İki çeşit tapınak
bulunmaktadır.
Dikey,uzun strüktürlü,
sembolik anlamı bulunan
stupa ve pagodalardır.
Pagoda: Kare veya sekizgen
şekilde inşa edilen ve her
katında bir çatı koruması
bulunan dini bir anıttır.6 yya
kadar ahşap olan pagodalar
daha sonra tuğla ve taştan
yapılmışlardır.
2. Evlerin tapınak haline
getirilmesi
GROTTOES (Mağaralar)
• grotto’lar (mağaralar)
shrine’lerin kaya içine
oyulmuş halleridir.
(Louyang Grottoes)
Yasak Şehir, Pekin
Yasak Şehir
Yasak Şehir
Yasak Şehir
Çin’de İslamın Etkisi
• 14 yydan sonra İslam
etkisinde binalar inşa
edilmeye başlanmıştır.
İslami mimarlık iki şekilde
gelişmiştir. Birincisi orta
Asya’dan gelen cami, dua
alanı ve imam için anıt
mezardır. Bu binalar
İslam kültürü ile Çin
mimarlığının
birleşiminden ortaya
çıkmıştır.
Huajuexiang Cami, Xi’an, 1392
Caminin strüktürü
tamamen Çin
geleneklerine
göredir, bunun
yanında süslemeler
İslami kökenlidir.
Sivri kemer,
sarmaşık figürleri ve
Arap harfleri
süslemelerde
kullanılan öğelerdir
Konut
•
Çin konutlarının avlularının dört
tarafı duvar yada bina ile örtülüdür.
Buradaki ana fikir aksiyal, simetrik
plan tipine uyma ve mekanı kapalı
hale getirmektir. Evin içinde
oluşturulan avlu sistemi ile aile
içindeki düzen belirgin hale
gelmektedir. Yaşlıların yaşama
mekanı olan son hol, en yüksek ve
en güzel döşenmiş yerdir.
Çocukların yaşadıkları yan holler
ise son hole göre daha alçak ve
sadedir. İlk hol ise giriş holüdür ve
tören yeri olarak kullanılmaktadır
•
Konut içindeki alan
organizasyonları için
‘’Jian’’kullanılmaktadır. Bir odaya
yada bir binaya şekil vermek
amacıyla boyuna ya da enine
uzatılabilir. ‘’jian’’ın boyutları, 3x6
m’dir.