Slayt 1 - Pakdos

İLKYARDIM NEDİR?
Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda;
Hayatın kurtarılması yada durumun kötüye
gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde
tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç
ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.
İLKYARDIMCI KİMDİR ?

İlkyardım tanımında belirtilen amaç
doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi
araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve
gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan
eğitim almış kişi yada kişilerdir.
İLKYARDIMIN TEMEL UYGULAMALARI
KORUMA
BİLDİRME …112
KURTARMA
KORUMA
İLKYARDIMCININ MÜDAHALE İLE İLGİLİ
YAPMASI GEREKENLER NELERDİR ?

Hasta / yaralının durumunu değerlendirmek (ABC) ve
öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek.

Hasta / yaralının korku ve endişelerini gidermek

Hasta / yaralılara müdahalede yardımcı olacak kişileri
organize etmek

Hasta / yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek
için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde
bulunmak.

Kırıklara yerinde müdahale etmek

Hasta/ yaralıyı sıcak tutmak

Hasta/ yaralının yarasını görmesine izin vermemek

Hasta / yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapmak

Hasta / yaralının en uygun yöntemlerle en yakın sağlık
kuruluşuna sevkini sağlamak (112)
(Hasta / yaralı hayati tehlikede olmadığı sürece asla yerinden kıpırdatılmamalıdır.)
BİLDİRME 112 Arandığında;

Sakin olunmalı

Telefon numarası verilmeli

112 merkezi tarafından sorulan sorulara cevap verilmeli

Kesin adres ve buluşma noktası verilmeli

Hasta / yaralının tanımı yapılmalı

Hasta/yaralı sayısı bildirilmeli

Herhangi bir ilkyardım yapıldıysa belirtilmeli
İLKYARDIMIN
ABC’Sİ NEDİR ?
A (Airway; havayolu):Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
B (Breating; nefeslendirme) :Solunumun değerlendirilmesi
( Bak-Dinle-hisset )
C (Circulation; dolaşım):Dolaşımın değerlendirilmesi
(solunum, öksürük, hareket)
OLAY YERİNİ DEĞERLENDİRMENİN
AMACI NEDİR ?

Tekrar kaza olma riskini ortadan kaldırmak

Olay yerindeki hasta / yaralı sayısını ve
türünü belirlemek

Yapılacak müdahaleleri planlamak
OLAY YERİ DEĞERLENDİRMESİNDE NELER
YAPMALIYIZ!

Kazaya uğrayan araç mümkünse yolun dışına ve güvenli
bir alana alınmalı.

Olay yeri yeterince görünebilir biçimde işaretlenmelidir.

Meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdı.r

Olay yerinde sigara içilmemelidir.

Gaz varlığı söz konusu ise oluşabilecek zehirlenmelerin
önlenmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.

Ortam havalandırılmalıdır.

Kıvılcım oluşturabilecek ışıklandırma ve çağrı araçlarının
kullanılmasına izin verilmemelidir.
Hasta / yaralı;

Yerinden oynatılmamalıdır

Hızla ABC değerlendirilmelidir

Kırık ve kanama yönünden değerlendirilmelidir

Sıcak tutulmalıdır

Bilinci kapalı ise ağızdan hiçbir şey verilmemelidir

Tıbbi yardım istenmelidir.

Endişeleri giderilmeli nazik ve hoşgörülü olunmalıdır.

Hasta / yaralının yarasını görmesine izin
verilmemelidir.

Hasta / yaralı ve olay hakkındaki bilgiler
kaydedilmelidir.

Yardım ekibi gelene kadar olay yerinde kalınmalıdır.
HASTA /YARALININ
DEĞERLENDİRMESİNİN AMACI

Hastalık /yaralanmanın ciddiyetini
değerlendirmek.

İlkyardım önceliklerini belirlemek

Yapılacak ilkyardım yöntemini belirlemek

Güvenli müdahale sağlamak.
İLKYARDIMCININ BİLMESİ
GEREKENLER

Hareket sistemi

Solunum sistemi

Dolaşım sistemi

Boşaltım sistemi

Sinir sistemi

Sindirim sistemi
Hareket Sistemi
Vücudun desteklenmesini, hareket etmesini sağlar
ve koruyucu görev yapar. Şu yapılardan oluşur:



Kemikler
Eklemler
Kaslar
Dolaşım sistemi
Vücut dokularının oksijen, besin, bağışıklık
elemanı vb elemanları taşır ve geri toplar.
Şu yapılardan oluşur:



Kalp
Kan damarları
Kan
Sinir Sistemi
Bilinç, anlama, düşünme, algılama, hareketlerin
uyumu, hareketlerin dengesi, iç organların çalışması,
solunum ve dolaşımı sağlar.
Sinir sistemi şu yapılardan oluşur:




Beyin
Beyincik
Omurilik
Omurilik soğanı
Solunum Sistemi
Vücuda gerekli olan gaz alışverişi görevini yapar.
Böylece, hücre ve dokuların oksijenlenmesini sağlar.
Solunum sistemi şu organlardan oluşur:
 Solunum yolları
 Akciğerler
Boşaltım Sistemi
Kanı süzerek, vücuda gerekli olan maddelerin vücutta
tutulmasını, zararlı olanların ise atılmasını sağlayarak
vücutta iç dengeyi korur. Şu organlardan oluşur:




İdrar borusu
İdrar kesesi
İdrar kanalları
Böbrekler
Sindirim Sistemi
Ağızdan alınan besinlerin öğütülmesi, sindirilmesi
ve kan dolaşımı vasıtasıyla vücuda dağıtılmasını
sağlar. Şu organlardan oluşur:






Dil ve dişler
Yemek borusu
Mide
Safra kesesi
Pankreas
Barsaklar
HASTA /YARALININ İLK DEĞERLENDİRMESİ
NASIL OLMALIDIR?
Bilinç değerlendirmesi (iyi misiniz?)
A
Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
( Baş çene pozisyonun verilmesi )
B
Solunum değerlendirilmesi
( Bak- Dinle –Hisset )
C
Dolaşımın değerlendirilmesi
Hareket
Öksürük
Solunum
İlk değerlendirmede solunum ve dolaşım
belirtileri varsa “KOMA pozisyonuna” alınır.
HASTA / YARALININ İKİNCİ DEĞERLENDİRMESİ
*Kendini tanıtır.
*Hasta / yaralının ismini öğrenir ona ismi
ile hitap eder
*Hoşgörülü ve nazik davranarak
güven sağlar.
*Hasta / yaralının endişelerini giderek rahatlatır.
*Olayın mahiyeti , özgeçmişleri,ne yedikleri,
kullanılan ilaçlar ve allerjinin varlığı sorularak öğrenilir.
Baştan aşağı kontrol edilir ;

Bilinç düzeyi, anlama, algılama

Solunum sayısı ritmi, derinliği

Vücut veya cilt ısısı, nemi, rengi

Baş,boyun

Göğüs kafesi

Karın boşluğu

Kol ve bacaklar değerlendirilir.
İkincil değerlendirmeden sonra;
Mevcut duruma göre yapılacak müdahale yöntemi seçilir.
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
Hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra,
solunumu ve/veya kalbi durmuş kişiye yapay
solunum ile kalp masajı yapmaktır.

Solunum durması: Solunum hareketlerinin durması
nedeniyle vücudun yaşamak için ihtiyacı olan oksijenden
yoksun kalmasıdır.

Kalp durması: Bilinci kapalı kişide HAREKET, ÖKSÜRÜK
SOLUNUM, gibi yaşam bulgularının olmaması.
Zaman Kritiktir
0-1 dk  Seyri iyi, Kalbin fonksiyonel bozukluğu olabilir.
0-4 dk  Geri dönüşsüz beyin hasarı beklenmez.
4-6 dk  Beyin hasarı görülebilir.
6-10 dk  Beyin hasarı olasılığı yüksek.
10 dk  Geri dönüşümsüz beyin hasarı
Temel Yaşam Desteği

İlkyardımcı ve kazazedenin güvenliğinden emin olmak.

“İyi misiniz?’’ diye sorarak bilincini kontrol etmek.

Yüksek sesle yardım çağırma”112” aratmak.

TYD ‘ nin ABC’si
AED kullanımı
TYD
Bilinç değerlendirmesi
“ Nasılsın iyi misin ? ”
TYD
Bilinci yok ise ;
 Çevreden yüksek sesle yardım çağrılır;
112 aratılır,

TYD
Hasta/yaralıyı sert bir zemin üzerine sırt üstü
yatırılır,yanına diz çökülür, boynunu ve göğsünü saran
giysiler açılır.
TYD
A
Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
( Baş çene pozisyonun verilmesi )
B
Solunum değerlendirilmesi
( Bak- Dinle –Hisset )
C
Dolaşımın değerlendirilmesi
Hareket
Öksürük
Solunum
TYD


Hasta/yaralının solunumu yok ise;
Acil sistem aktive edilir (112 )
Uygun el pozisyonu, Göğüs kemiğinin
orta noktası bası bölgesidir.
Kalp masajı

Seri, ritmik basınç uygulanması

100/dk bası

Kalp masajı /Suni solunum : 30/2
Kalp masajı

Uygun el pozisyonu

Göğsü 1/3 oranında çöktürecek şekilde bası uygula

El pozisyonunu bozma

Sert ve hızlı bası uygula

Dakikada 100 defa olacak şekilde

Göğsün normal pozisyona dönmesine izin ver
Kalp masajı
1- 8 YAŞ TYD

Kendisinin ve çocuğun güvenliği

Bilinç kontrolü (bilinci yok ise)

Çevreden yüksek sesle yardım çağır(112)

Ağız içi kontrol

Baş çene pozisyonu

Bak- dinle hisset(10 sn süre ile kontrol)

Yapay solunum: çocuğun büyüklüğüne göre ağızdan ağza
veya ağız ve burun beraber.

Her biri 1 saniye süren 2 nefes verilir.
1- 8 YAŞ TYD





İki solunumdan sonra
Göğüs orta noktası bulunur.
Kalp masajı tek veya çift elle yapılır
Göğüs boşluğu 5 cm. çökertilir.(Göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar)
Dolaşım/ solunum oranı : 30/2
Çocuk TYD

İlkyardımcı yalnız ise 5 tur sonunda 112 arar.
Temel yaşam desteğine kişinin
yaşamsal refleskleri, tıbbi yardım
gelene kadar veya bitip tükeninceye
kadar kesintisiz devam edilir.
Çocuk- Yetişkin TYD farkları

Erişkinde ağızdan ağıza, çocukta (çocuğun
büyüklüğü de değerlendirilerek) ağız ve
burun beraber

Erişkinde iki elle kalp masajı, çocukta tek
veya çift elle
Çocuk- yetişkin TYD farkları

Çocukta İlkyardımcı yalnız ise 30/2 göğüs
basısının 5 tur tekrarından sonra 112 yi kendisi
arar.

Yetişkinde solunum yok ise 112 yi kendisi arar.
BEBEKLERDE TYD

Kendisinin ve bebeğin güvenliği

Bilinç kontrolü (bilinci yok ise)

Çevreden yüksek sesle yardım çağır (112)

Ağız içi kontrol

Baş çene pozisyonu

Bak- dinle hisset (10 sn süre ile kontrol)


Solunum yoksa : ağızdan dolusu nefes alınır
ağız bebeğin ağız ve burunu ile beraber.
Her biri 1 saniye süren 2 nefes verilir.
BEBEKLERDE TYD

İki solunumdan sonra

Göğüs orta noktası bulunur.

Kalp masajı bir elin orta ve yüzük parmağı
bebeğin göğüs merkezine yerleştirilerek
yapılır.

Göğüs kemiği 4 cm. aşağıya inecek şekilde
(Göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) uygulanır.

Dolaşım/ solunum oranı : 30/2
BEBEKLERDE TYD


Bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak
şekilde ayarlanır.
İlkyardımcı yalnız ise 5 tur sonunda (2 dk.)
Sonra 112 arar.
Temel yaşam desteğine kişinin yaşamsal
refleskleri, tıbbi yardım gelene kadar veya
bitip tükeninceye kadar kesintisiz devam
edilir.
Hava yolu tıkanıklığı nedir?
Hava yolunun solunumu gerçekleştirmek
için gerekli havanın geçişine engel olacak
şekilde tıkanmasıdır.
Tıkanma tam tıkanma yada kısmi tıkanma
şeklinde olabilir.
Kısmi tıkanma
Kısmi tıkanma belirtileri:
 Öksürür
 Nefes alabilir
 Konuşabilir
Bu durumda hastaya dokunulmaz,
öksürmeye teşvik edilir.
Tam Tıkanma

Hasta nefes alamaz

Acı çeker, ellerini boynuna götürür

Konuşamaz

Rengi morarır
Bu durumda Heimlich Manevrası yapılır.
Tıkanan Hastanın Bilinci Açıksa

Hastanın 5 defa sırtına vurulur.

Ardından 5 defa göğüs kafesi altında
boşluğa her iki el yumruk yapılarak
yukarıya doğru kuvvetlice bastırılır.

Bu işlemler art arda yabancı cisim
çıkana kadar devam edilir.
Tıkanan kişinin
herhangi bir anda bilinci kapanırsa;

Bilinci kapanan kişiyi destekleyerek yere yatırın.

Hemen 112 yi arayın.

TYD ne başlayın.
Heimlich Manevrası
(Bilinç açıksa)
BEBEKLERDE YABANCI CİSİM
ÇIKARTILMASI
 Bebek ilkyardımcının bir kolu üzerine ters
olarak yatırılır,
 Baş ve diğer parmaklarla boynundan
sıkıca tutularak öne doğru eğilir ,
 Başı gergin ve gövdesinden aşağıda bir
pozisyonda tutulur,
BEBEKLERDE YABANCI CİSİM ÇIKARTILMASI

5 kez el bileğinin iç kısmıyla omuz arası
bölgesinden çok hafif olmayacak şekilde
vurulur,

Diğer kolun üzerine sırtüstü başı elle
kavranarak çevrilir,

Yabancı cisim çıkmış mı bakılır,
BEBEKLERDE YABANCI CİSİM ÇIKARTILMASI

Çıkmadıysa başı gövdesinden aşağıda olacak
şekilde tutulur,

5 kez iki parmakla göğüs kemiğinin ait
kısmından baskı uygulanır ,

Yabancı cisim çıkana kadar devam edilir,

Tıbbi yardım istenir (112).
KANAMALARDA
İLKYARDIM
Kanamanın ciddiyeti ;
- Kanamanın hızına
- Vücutta kanın aktığı bölgeye
- Kanama miktarına
- Kişinin fiziksel durumu ve yaşına bağlıdır.
KANAMA ÇEŞİTLERİ
A) Kanın aktığı bölgeye göre
1-Dış kanamalar
2-İç kanamalar
3-doğal deliklerden olan kanamalar
B) Kanayan damar tipine göre
1-Arter kanaması
2-Venöz kanama
3-Kılcal damar kanaması
Dış kanamalarda;
1-Hasta/yaralının durumunu değerlendirilir
2-Tıbbi yardım (112) istenir
3-Yara yada kanama değerlendirilir
4-Kanayan yer üzerine temiz bir bezle baskı yapılır
5-Kanama durmazsa ikinci bir bezle basılır
6-Gerekirse bandaj ile sararak bası yapılır
7-Kanayan yere en yakın basınç noktasına baskı
uygulanır.
-Boyun
-köprücük kemiği üzeri
-Kolun üst bölümü
-Kasık
-Uyluk
8-Kanayan bölge yukarı kaldırılır
9-Şok pozisyonu verilir
10- Sık aralıklarla (2-3 dk ‘da bir ) Yaşam bulguları
değerlendirilir.
11- Kanayan bölge dışarıda kalacak şekilde
hasta/yaralının üstü örtülür.
12- Yapılan uygulamalar ile ilgili bilgiler , hastanın
üzerine yazılır.
13- Hızla sevk edilmesi sağlanır.
İÇ KANAMALARDA
1- ABC değerlendirilir.
2- Üzeri örtülerek ayakları 30 cm yukarı kaldırılır.
3- Tıbbi Yardım (112) istenir.
4- Asla yiyecek içecek verilmez
5- Hareket ettirilmez (özellikle kırık varsa)
6- Yaşamsal bulguları izlenir.
7- sağlık kuruluşuna sevki sağlanır.
DOĞAL DELİKLERDEN ÇIKAN
KANAMALARDA:
A) Burun Kanamasında ;
1- Hasta/yaralı sakinleştirilir
2- Oturtulur.
3- Başı hafifçe öne eğilir.
4- Burun kanatları 5 dk. süre ile sıkılır
5- Uzman bir doktora gitmesi sağlanır.
B) Kulak kanamalarında ;
1- Hasta/yaralı sakinleştirilir
2- Kanama hafifse kulak temiz bir bezle sarılır
3- Kanama ciddi ise kulağı tıkamadan temiz bir bezle kapanır
4- Bilinci yerinde ise hareket ettirilmeden sırt üstü yatırılır,
bilinçsiz ise kanayan kulak üzerine yan yatırılır
5- Kulak kanaması , kan kusma , anüs kanaması, üreme
organlarından gelen kanamalarda hasta kan örnekleri ile
sevk edilir.
Şok nedir?
Kalp-damar sisteminin yaşamsal organlara
uygun oranda kanlanma yapamaması nedeniyle
ortaya çıkan ve tansiyon düşüklüğü ile
seyreden bir akut dolaşım yetmezliğidir.
Şok belirtileri nelerdir?








Endişe, huzursuzluk
Hızlı ve zayıf nabız
Ciltte solukluk, soğukluk ve nemlilik
Bilinç seviyesinde azalma
Hızlı ve yüzeyel solunum
Dudaklar veya mukozada solukluk/ morarma
Susuzluk hissi
Kan basıncında düşme
Şokta ilkyardım uygulamaları
Çevre ve kendi güvenliğini sağlayın,
 Hava yolunun açıklığı sağlayın,
 Hasta/ yaralının mümkün olduğunca
temiz hava solumasını sağlayın,
 Varsa kanamayı hemen durdurun,
 Şok pozisyonu verin,
 Hasta / yaralıyı sıcak tutun,
 Hasta / yaralının hareket etmemesini sağlayın,
 Hızlı bir şekilde tıbbi yardım isteyin (112) ve
sağlık kuruluşuna sevkini sağlayın,
 Hasta / yaralının endişe ve korkularını giderin,
psikolojik destek olun.
Şok pozisyonu nasıl verilir?
 Hasta / yaralı düz olarak sırt üstü yatırılır,
 Bacaklarını 30 cm kadar yukarı altına destek
konur (Çarşaf, battaniye yastık, kıvrılmış giysi vb.),
 Üzeri örtülerek ısıtılır,
 Yardım gelinceye kadar hasta / yaralının yanında
kalınmalıdır,
 Belli aralıklarla (2-3 dk) bir yaşam bulguları
değerlendirilmelidir.
Göğüste Ağrı
Göğüste kuvvetli ağrı nedenleri
En sık göğüs ağrısı nedenleri kalp spazmı ve kalp krizidir.
Her ikisi de kalp kasının belli bir yerine gönderilen kanın
azalması sonucu oluşur.
Göğüste kuvvetli ağrı belirtileri
Kalp Spazmı (Angina Pektoris) belirtileri
Kalp Krizi (Miyokart Enfarktüsü) belirtileri
Kalp Spazmı (Angina Pektoris) belirtileri:
•Sıkıntı veya nefes darlığı
•Ağrı hissi; kısa sürelidir. İstirahat ile durur, istirahat
halindeyken görülmesi ciddi bir durumu gösterir,
•Sıklıkla fiziksel hareket, fiziksel zorlanma, heyecan,
üzüntü ya da fazla yemek yeme sonucu ortaya çıkar,
•Nefes alıp vermekle ağrının şekli ve şiddeti değişmez.
Kalp Krizi (Miyokart Enfarktüsü) belirtileri:
•Hasta ciddi bir ölüm korkusu ve yoğun sıkıntı hisseder,
terleme, mide bulantısı, kusma gibi bulgular görülür,
•Ağrı; göğüs ya da mide boşluğunun herhangi bir yerinde,
sıklıkla kravat bölgesinde görülür, omuzlara, boyuna, çeneye
ve sol kola yayılır,
•Süre ve yoğunluk olarak kalp spazmı (angina pektoris)
ağrısına benzemekle birlikte daha şiddetli ve uzun sürelidir,
•En çok hazımsızlık, gaz sancısı veya kas ağrısı şeklinde
belirti verir ve bu nedenle bu tür rahatsızlıklarla karıştırılır.
•Nefes alıp vermekle ağrının şekli ve şiddeti değişmez.
Göğüs ağrısında ilkyardım
• Hastanın yaşamsal bulguları kontrol edilir (ABC),
• Hasta hemen dinlenmeye alınır, sakinleştirilir,
• Yarı oturur pozisyon verilir,
• Kullandığı ilaçları varsa almasına yardım edilir,
• Yardım istenerek (112) sağlık kuruluşuna gitmesi
sağlanır,
• Yol boyunca yaşam bulguları izlenir.
YARA NEDİR ?
Bir travma sonucunda deri yada mukozanın
bütünlüğünün bozulmasıdır.
Aynı zamanda damarlar, adale ve sinir gibi yapılarda
etkilenebilir.
Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon
riski de artar.
Kaç çeşit yara vardır ?

Kesik yaralar

Ezikli yaralar

Delici yaralar

Parçalı yaralar
i

Enfekte yaralar
YARALARIN ORTAK BELİRTİLERİ

Ağrı

Kanama

Yara kenarının ayrılması
YARALANMALARDA İLKYARDIM
1- ABC değerlendirilir.
2- Yara yeri değerlendirilir. (Oluş şekli,süresi,yabancı
cisim varlığı)
3- Kanama varsa durdurulur.
4- Üzeri kapatılır.
6- Tetanos konusunda uyarıda bulunulur.
7- Yaradaki yabancı cisimlere dokunulmamalıdır.
8- Yapılan işlemler kaydedilir, hasta yalnız
bırakılmaz.
9- Tıbbi yardım istenir.
CİDDİ YARALANMALAR NELERDİR ?

Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm olan yaralanmalar

Kanaması durdurulamayan yaralar

Kas veya kemiğin göründüğü yaralar

Delici aletlerle oluşan yaralar

Yabancı cisim saplanmış yaralar

İnsan veya hayvan ısırıkları

Görünürde iz bırakma ihtimali olan yaralar.
CİDDİ YARALANMALARDA İLKYARDIM
1-Yaraya batan yabancı cisimler çıkarılmaz.
2-Yarada kanama varsa durdurulur.
3-Yara içi kurcalanmamalıdır.
4-Yara temiz bir bezle örtülür.
5-Yara üzerine bandaj uygulanır.
7- Hasta / yaralı bilinci açık ise yarı oturur
pozisyonda oturtulur,
8- Ağızdan hiçbir şey verilmez,
9- Yaşam bulguları sık sık kontrol edilir,
10-Açık pnömotoraksta şok ihtimali çok
yüksektir. (Bu nedenle şok önlemleri alınmalıdır )
DELİCİ GÖĞÜS YARALANMALARI
BELİRTİLERİ





Yoğun ağrı
Solunum zorluğu
Morarma
Kan tükürme
Açık pnömotoraks
DELİCİ GÖĞÜS YARALANMALARINDA
İLKYARDIM

Hasta / Yaralının bilinç kontrolü yapılır.

ABC Değerlendirilir.

Yara üzerine plastik poşet, naylon sarılmış
bir bezle kapatılır.

Nefes alma sırasında yaraya hava girişini
engellemek, nefes verme sırasında havanın
dışarı çıkmasını sağlamak için yara üzerine
konan bezin bir ucu açık bırakılır.
DELİCİ GÖĞÜS
YARALANMALARINDA İLKYARDIM

Hasta / Yaralı bilinci açık ise yarı
oturur pozisyonda tutulur.

Yaşam bulguları sık sık kontrol edilir.

Şok önlemleri alınır.
DELİCİ KARIN YARALANMALARINDA
İLKYARDIM

Hasta / Yaralının bilinç kontrolü yapılır.

ABC

İç ve dış kanama sonucu şok gelişebilir.

Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise durum
ciddidir.
DELİCİ KARIN YARALANMALARINDA
İLKYARDIM

Bilinci yerinde ise sırt üstü pozisyonda
bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı
kaybını önlemek için üzeri örtülür.

İç organlar dışarı çıkabilir. Dışarı çıkan
organlar içeri sokulmaya çalışılmaz, üstü
geniş ve nemli temiz bir bezle örtülür.
DELİCİ KARIN YARALANMALARINDA
İLKYARDIM

Ağızdan yiyecek yada içecek
hiçbir şey verilmez.

Yaşam bulguları sık sık izlenir.

Tıbbi yardım istenir.
KAFATASI VE OMURGA YARALANMALARI
NEDEN ÖNEMLİDİR ?

Darbenin şiddetine bağlı merkezi sinir
sistemi etkilenebilir.

Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada
ani sıkışma yada ayrılma meydana gelebilir.

Trafik kazalarında ölümlerin % 80 ni kafa
beyin yaralanmalarından olmaktadır.
Kafatası ve omurga
yaralanmalarının nedenleri

Yüksek bir yerden düşme

Baş ve gövde yaralanması

Otomobil yada motosiklet kazaları

Spor ve iş kazaları

Yıkıntı altında kalma
Kafatası yaralanmaları çeşitleri

Saçlı deride yaralanmalar

Kafatası kırıkları

Yüz yaralanmaları

Omurga (bel kemiği) yaralanmaları
Kafatası ve omurga
yaralanmalarında belirtileri

Bilinç düzeyinde değişmeler

Başta, boyunda ve sırtta ağrı veya kanama

Elde ve parmaklarda karıncalanma yada his kaybı

Vücudun herhangi bir yerinde tam yada kısmi hareket kaybı

Başta yada bel kemiğinde şekil bozukluğu

Burun ve kulaktan beyin omurilik sıvısı ve kan gelmesi

Denge kaybı

Kulak ve göz çevresinde morluk
Hastada hiçbir belirti yoksa bile,

Yüz ve köprücük kemiği yaralanmaları

Tüm düşme vakaları

Trafik kazaları

Bilinci kapalı tüm hasta / yaralılar kafa ve
omurga yaralanması olarak var sayılmalıdır.
KAFATASI VE OMURGA
YARALANMALARINDA İLK YARDIM

Bilinç kontrolü yapılır,

Yaşam bulguları değerlendirilir,

Hemen tıbbi yardım istenir,

Bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır,

Taşınma sırasında Baş-boyun-gövde
ekseni bozulmaz.
YANIK ;
Herhangi bir ısıya maruz kalma
sonucu oluşan doku bozulmasıdır.
Yanık genellikle;





Sıcak su veya buhar,
Sıcak katı maddeler,
Kimyasal maddeler (asit/alkali v.b)
Elektrik akımı etkisi,
Radyasyon
nedeni ile oluşabilir.
YANIK ÇEŞİTLERİ
A) FİZİKSEL YANIKLAR
- Isı
- Elektrik akımı
- Işın
- Sürtünme
- Donma sonucu oluşabilir.
B) KİMYASAL YANIKLAR
- Asit /alkali madde ile oluşan yanıklar
YANIĞIN CİDDİYETİNİ BELİRLEYEN
FAKTÖRLER







Derinlik
Yaygınlık
Bölge
Enfeksiyon riski
Yaş
Solunum yoluyla görülen zarar
Önceden var olan hastalıklar
YANIKLARIN DERECELENDİRİLMESİ
1.DERECE YANIKLAR : Deride kızarıklık ,ağrı ,yanık
bölgede ödem vardır. Yaklaşık 48 saatte iyileşir.
2. DERECE YANIKLAR : Deride içi su dolu kabarcıklar
vardır, ağrılıdır ,derinin kendini yenilemesi ile kendi
kendine iyileşir.
3. DERECE YANIKLAR : Derinin tüm tabakaları
etkilenmiştir. Özellikle de kaslar ,sinirler ve damarlar
üzerinde etkisi görülür .
Beyaz ve kara yaradan siyah renge kadar aşamaları
vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı yoktur.
YANIĞIN VÜCUTTAKİ OLUMSUZ
ETKİLERİ NELERDİR ?

Yanık derinliği, yaygınlığı ve oluştuğu
bölgeye bağlı olarak organ ve sistemlerde
işleyiş bozukluğuna ,

Ağrı ve sıvı kaybına bağlı olarak şok
meydana gelmesine ,

Hasta/yaralının kendi vücudunda bulunan
mikrop ve toksinlerle enfeksiyon oluşturur.
ISI LE OLUŞAN YANIKLARDA İLKYARDIM
1- Kişi hala yanıyorsa paniğe engel olunur, koşması
engellenir. Hasta / yaralının üzeri battaniye ile
örtülür, yuvarlanması sağlanır.
2- Yaşam belirtileri değerlendirilir. (ABC)
3- Yanık bölge en az 20 dk soğuk suya tutulur.
(yanık yüzeyi çok büyükse ısı kaybına neden olacağından önerilmez.)
4- Yanıklı alanda su toplanabileceği düşünülerek
yüzük saat gibi eşyalar çıkartılır.
5- Temizliğe dikkat edilir.
7- Yanmış alandaki deriler kaldırılmadan elbiseler
çıkartılır. Takılan yerler varsa kesilir.
8- Su toplamış yerler patlatılmaz.
9- Yanık üzerine ilaç yada merhem gibi
maddeler sürülmemelidir.
10- Yanık üzeri temiz bir bezle örtülür.
11- Yanık geniş ve sağlık kuruluşu uzak ise
hasta/yaralının kusması yoksa, bilinçliyse ağızdan
sıvı verilerek sıvı kaybı önlenir.
(1lt su + 1 çay kaşığı karbonat + 1 çay kaşığı tuz karışımı )
KİMYASAL YANIKLARDA İLKYARDIM
1- Deriyle temas eden kimyasal maddenin en
kısa sürede deri ile teması kesilmelidir.
2- Bölge tazyiksiz bol su ile en az 15-20 dk.
yumuşak bir şekilde yıkanmalıdır.
3- Giysiler çıkarılmalıdır.
4- Hasta/ yaralı örtülmelidir.
5- Tıbbi yardım istenmelidir.
ELEKTRİK YANIKLARINDA İLKYARDIM
1- Soğuk kanlı ve sakin olunarak, hastaya
dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir.
2- ABC değerlendirilmelidir.
3- Kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir.
4- Hasta/yaralı hareket ettirilmemelidir.
5- Hasar gören bölgenin üzeri temiz bir bezle
örtülmelidir
SICAK ÇARPMASI
Yüksek derecede ısı ve nem sonucu
vücut ısısının ayarlanamamasından
ortaya çıkan bozukluklardır.
SICAK ÇARPMASI BELİRTİLERİ
NELERDİR ?
- Solgun ve sıcak deri
- Bol terleme
- Mide krampları, bulantı
- Bilinç kaybı, hayal görme
- Güçsüzlük, yorgunluk
- Adale krampları
- Baş dönmesi
- Davranış bozukluğu, sinirlilik
- Hızlı nabız
SICAK ÇARPMALARINDA RİSK GRUPLARI

Kalp hastaları

Tansiyon hastaları

Şeker hastaları

Kanser hastaları

Çok şişman yada çok zayıf olanlar

Psikiyatrik rahatsızlığı olanlar
SICAK ÇARPMALARINDA RİSK GRUPLARI

Böbrek hastaları

65 yaş üstündekiler

5 yaş altı çocuklar

Hamileler

Sürekli ve bilinçsiz bir şekilde
diyet uygulayanlar

Yeterli miktarda su içmeyenler
SICAK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM
1- Hasta serin ve havadar bir yere alınır.
2- Giysiler çıkarılır.
3- Sırt üstü yatırılarak kol ve bacaklar
yükseltilir.
4- Bulantısı yok ve bilinci açıksa ağızdan
sıvı verilir.
SICAK ÇARPMASINDAN KORUNMAK İÇİN
ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Koruyucu malzemeler kullanılmalıdır.

Mevsim şartlarına uygun giyinilmelidir.

Bol miktarda sıvı alınmalıdır.

Vücut temiz tutulmalıdır.

Her öğünde yeterli miktarda gıda alınmalıdır.

Bilinçsiz ilaç kullanılmamalıdır.

Kapalı mekanlar düzenli bir şekilde
havalandırılmalıdır.
DONUKLAR;
Aşırı soğuk nedeni ile soğuğa maruz kalan
bölgeye yeterince kan gitmemesi ve
dokularda kanın pıhtılaşması ile dokuda
hasar meydana gelmesidir.
DONUKLARINDERECELENDİRİLMESİ
1. DERECE DONUKLAR:
En hafif şeklidir, erken müdahale edilirse hızla iyileşir.
Deride solukluk ,soğukluk hissi olur
Uyuşukluk ve halsizlık görülür
Daha sonra kızarıklık ve iğnelenme hissi olur.
2. DERECE DONUKLAR:
Soğuğun sürekli olması ile belirtiler belirginleşir.
Zarar gören bölgede gerginlik hissi olur.
Ödem ,şişkinlik ağrı ve içi su dolu kabarcıklar
meydana gelir.
Su toplanması iyileşirken siyah kabuklara
dönüşür.
3. DERECE DONUKLAR :
Dokuların geriye dönülmez biçimde hasara
uğramasıdır.
Canlı ve sağlıklı deriden kesin hatları ile
ayrılan siyah bir bölge oluşur.
DONUKLARDA İLKYARDIM
1- Hasta/yaralı ılık bir ortama alınarak soğukla
teması kesilir.
2- Sakinleştirilir, kesin istirahate alınır.
3- Kuru giysiler giydirilir.
4- Sıcak içecekler verilir.
5- Su toplamış bölgeler patlatılmaz üzeri örtülür.
6- Donuk bölge ovulmaz, kendi kendine
ısınması sağlanır
7- El ve ayaklar doğal pozisyonda tutulur.
8- Isınma işleminden sonra hala halsizlik
varsa bezle bandaj yapılır.
9- El ve ayaklar yukarı kaldırılır.
KIRIK VE ÇIKIKLARDA İLKYARDIM
Kırık nedir;
Kırık kemik bütünlüğünün bozulmasıdır.
Kırıklar darbe sonucu yada kendiliğinden
oluşabilir. Yaşlılık ile birlikte kendiliğinden
kırık oluşma riski artar.
Kırık çeşitleri
Kapalı kırık
Açık kırık
KIRIK BELİRTİLERİ

Hareket ile artan ağrı

Şekil bozukluğu hareket kaybı

Ödem ve kanama nedeniyle morarma
KIRIKLARDA İLKYARDIM
1- Hayatı tehdit eden yaralanmalara öncelik verilmelidir.
2- Hasta hareket ettirilmez sıcak tutulur.
3- Kol etkilenmiş ise yüzük ve saat gibi eşyalar çıkarılır.
4- Tespit ve sargı yapılırken parmaklar görünür şekilde
açıkta bırakılır.
5- Kırık şüphesi olan bölge, ani hareketlerden kaçınılarak bir
alt ve bir üst eklemleri içine alacak şekilde tespit edilir.
(tahta, sopa , karton v.b)
6- Açık kırıklarda tespitten önce yara temiz bir bezle
kapatılmalıdır.
7- Kırık bölgelerde sık aralıklarla, derinin rengi ve ısısı kontrol
edilir.
8- Kol ve bacaklar yukarıda tutulur.
BURKULMA;
Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır.
Belirtileri
Burkulan bölgede ağrı
Kızarma şişlik
İşlev kaybı
BURKULMALARDA İLKYARDIM
1- Burkulan eklem sıkıştırıcı bir bandajla
tesbit edilir.
2- Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılır.
3- Hareket ettirilmez.
4- Tıbbi yardım istenir.
ÇIKIK;
Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır.
Çıkık belirtileri
Yoğun ağrı
Şişlik, kızarıklık ve işlev kaybı
ÇIKIKLARDA İLKYARDIM
1 - Eklem aynen bulunduğu şekilde tespit edilir.
2 - Çıkık yerine oturtulmaya çalışılmaz
3 - Hasta/ yaralıya ağızdan bir şey verilmez
4 - Bölgede nabız deri rengi ve ısısı kontrol
edilir.
5 - Tıbbi yardım istenir.
KIRIK VE ÇIKIKLARDA TESPİT
BİLİNÇ BOZUKLUKLARINDA
İLK YARDIM
Bilinç bozukluğu / Bilinç kaybı
Beynin normal faaliyetlerindeki bir aksama nedeni
ile bilincin kısmen yada tamamen kaybolması
durumudur.
Bayılma : Kısa süreli yüzeysel ve geçici bilinç
kaybıdır. Beyne giden kan akımında azalma
sonucu oluşur.
Koma : Yutkunma ve öksürük gibi reflekslerin ve
dışarıdan gelen uyarılara karşı tepkinin azalması
yada yok olması ile ortaya çıkan uzun süreli
bilinç kaybıdır .
BİLİNÇ KAYBI NEDENLERİ
Bayılma nedenleri:
Bayılma Belirtileri :

Korku aşırı heyecan

Baş dönmesi baygınlık yere düşme

Sıcak , yorgunluk

Bacaklarda uyuşma

Kapalı ortam , kirli hava

Bilinçte bulanıklık

Aniden ayağa kalkma

Yüzde solgunluk

Kan şekerinin düşmesi

Üşüme , titreme

Şiddetli enfeksiyonlar

Hızlı ve zayıf nabız
KOMA nedenleri :

Düşme veya şiddetli darbe

Özellikle kafa travmaları

Zehirlenmeler

Aşırı alkol , uyuşturucu kullanımı

Şeker hastalığı

Karaciğer hst

Havale gibi ateşli hastalıklar
KOMA belirtileri :

Yutkunma öksürük gibi
tepkilerin kaybolması

Sesli ve ağrılı dürtülere tepki
olmaması

İdrar ve gayta kaçırma
Bilinç bozukluklarında ilkyardım
Kişi başının döneceğini hissederse;

Sırt üstü yatırılır ayakları 30 cm yukarı kaldırılır.

Sıkan giysiler gevşetilir.

Kendini iyi hissedinceye kadar dinlenmesi sağlanır.
Eğer kişi bayıldıysa ;

Sırt üstü yatırılarak ayakları 30 cm kaldırılır

Solunum yolu açıklığı kontrol edilir ve açıklığın
korunması sağlanır.

Sıkan giysiler gevşetilir.

Kusma varsa yan pozisyona alınır.

Etraftaki meraklı kişiler uzaklaştırılır.
Bilinç Kapalı ise ;

Hastanın ABC yönünden değerlendirilmesi yapılır.

Koma pozisyonu verilir.

Tıbbi yardım çağrılır.

Yardım gelinceye kadar yanında beklenir.
ZEHİRLENMELERDE İLKYARDIM
Zehirlenme
Vücuda zehirli bir maddenin girmesi sonucu
normal fonksiyonların bozulmasıdır.
Zehirlenme yolları

Sindirim yolu ile

Solunum yoluyla

Cilt yoluyla
Zehirlenmelerin genel belirtileri

Sindirim sistemi bozuklukları
(Bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal)

Sinir sistemi bozuklukları
(Bilinç kaybı, havale, hareketlerde uyumsuzluk)

Solunum sistemi bozuklukları
(Nefes darlığı ,morarma ,solunum durması)

Dolaşım sistemi bozuklukları
(Nabız bozukluğu, kalp durması)
Zehirlenmelerde genel ilkyardım kuralları
1- Zehirli maddeyi uzaklaştırmak.
2- Hayati fonksiyonların devamının sağlanmak.
3- Tıbbi yardım İstenir.
7- Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir.
(Zehirli maddenin türü, ilaç yada uyuşturucu öyküsü hasta saat
kaçta bulundu, evde ne tip ilaçlar var)
Sindirim yolu ile olan zehirlenmelerde ilkyardım
1- ABC değerlendirilir.
2- Ağız zehirli madde ile temas etmişse ağzı çalkalanır,
eller sabunlu su ile yıkanır.
3- Kusturulmaya çalışılmaz.
(Özellikle yakıcı madde ile olan zehirlenmelerde)
4- Bilinç kaybı varsa koma pozisyonu verilir.
5- Üstü örtülür.
6- Tıbbi yardım çağrılır
Solunum yolu ile zehirlenmelerde ilkyardım;
1- Hasta temiz havaya çıkarılır yada ortam havalandırılır.
2- ABC değerlendirilir.
3- Yarı oturur pozisyonda tutulur.
4- Bilinci kapalı ise koma pozisyonu verilir.
Cilt yolu ile olan zehirlenmelerde ilkyardım;
1- ABC değerlendirilir.
2- Ellerin zehirli madde ile teması önlenmelidir.
3- Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır.
4- 15 -20 dk. boyunca deri bol su ile yıkanır.
Hayvan ısırmaları neden önemlidir ?
* Hayvanların ağzında daima mikrop vardır.
* Kedi, köpek vb. hayvanların dişleri sivri ve
keskindir.
* Isırmaları halinde derin dokuları etkiler ve
mikroplar derin dokulara kadar ulaşabilir.
Kedi, köpek ısırmalarında ilkyardım

ABC değerlendirilir.

Hafif yaralanmalarda yara 5 dakika süreyle sabun ve
soğuk suyla yıkanmalıdır.

Yaranın üstü temiz bir bezle kapatılmalıdır.

Ciddi yaralanma ve kanama varsa yaraya temiz bir
bezle basınç uygulanarak kanama durdurulmalıdır.

Tıbbi Yardım İstenir.
(kuduz aşısı için uyarılmalıdır.)
Arı sokmalarında ilkyardım
1- Yaralı bölge yıkanır.
i
2- Derinin üzerinden görülüyorsa arının
iğnesi çıkarılır.
3- Soğuk uygulama yapılır.
4- Nefes borusuna yakın bir yerden soktuysa,
kişi allerjik bir bünyeye sahipse tehlikelidir.
i
5- Ağızdan sokmuş ise ve solunumu
güçleştiriyorsa buz emmesi sağlanır.
6- Tıbbi yardım istenir.
Akrep sokmalarının belirtileri nelerdir?





Kuvvetli bir lokal reaksiyon,
Ağrı,Ödem,
İltihaplanma olur, kızarır, morarır,
Adale krampları, titreme ve karıncalanma,
Huzursuzluk, havale gözlenebilir.
Akrep sokmalarında ilkyardım

Sokmanın olduğu bölge hareket ettirilmez.

Yatar pozisyonda tutulur.


Yaraya soğuk uygulama yapılır.
Kan dolaşımını engellemeyecek şekilde
bandaj uygulanır.

Yara üzerine hiçbir girişim yapılmaz.
Yılan sokmalarının belirtileri

Bölgede morluk, iltihaplanma (1-2 hafta sürer)

Kusma, karın arısı, ishal gibi sindirim bozuklukları

Aşırı susuzluk

Şok,kanama

Psikolojik bozukluklar

Kalpte ritim bozukluğu

Baş ağrısı ve solunum düzensizliği
Yılan sokmalarında ilkyardım
1- Hasta sakinleştirilip, dinlenmesi sağlanır.
2- Yara su ile yıkanır.
3- Yaraya yakın bölgede baskı yapabilecek eşyalar
(yüzük, bilezik vb.) çıkarılır.
4- Yara baş ve boyunda ise yara çevresine baskı uygulanır.
5- Kol ve bacaklarda ise yara üstünden dolaşımı
engellemeyecek şekilde bandaj uygulanır.
(Turnike uygulanmaz)
6- Soğuk uygulama yapılır.
7- Yara üzerine herhangi bir girişimde bulunulmaz.
(yara emilmez)
8- Yaşamsal bulgular izlenir.
9- Tıbbi yardım istenir. (112)
GÖZE , KULAĞA , BURUNA
YABANCI CİSİM KAÇMASI
Göze yabancı cisim kaçmasında ilkyardım
Toz gibi küçük madde ise;
1- Göz ışığa doğru çevrilir ve alt göz kapağı içine
bakılır,
2- Gerekirse üst göz kapağı açık tutulur,
3- Nemli temiz bir bezle çıkarılmaya çalışılır,
4- Hastaya gözünü kırpıştırması söylenir,
5- Göz ovulmamalıdır,
6- Tıbbi yardım istenir.
Batmış yada metal cisim kaçmışsa;
1- Gerekmedikçe hasta kımıldatılmaz,
2- Göze hiçbir şekilde dokunulmaz,
3- Tıbbi yardım istenir,
4- Hastanın göz uzmanlık dalı olan bir sağlık
kuruluşuna gitmesi sağlanır.
Kulağa yabancı cisim kaçmasında ilkyardım
1- Kesinlikle sivri ve delici bir cisimle müdahale
edilmemelidir,
2- Su değdirilmemelidir,
3- Tıbbi yardım istenmelidir (112).
Buruna yabancı cisim kaçmasında ilkyardım
1- Burun duvarına bastırarak kuvvetli bir nefes verme
ile cismin atılması sağlanmalıdır,
2- Çıkmazsa tıbbi yardım istenmelidir (112).
BOĞULMALARDA İLKYARDIM
Boğulma nedir?
Boğulma, vücuttaki dokulara yeterli
oksijen gitmemesi sonucu dokularda
bozulma meydana gelmesidir.
Boğulma nedenleri

Bayılma ve bilinç kaybı sonucu
dilin geriye kayması

Nefes borusuna sıvı dolması

Asılma

Akciğerlerin zedelenmesi

Gazla zehirlenme

Suda boğulma
Boğulmalarda Genel Belirtileri

Nefes almada güçlük

Gürültülü , hızlı ve derin solunum

Ağızda balgam toplanması ve köpüklenme

Yüzde dudaklarda ve tırnaklarda morarma
Genel sıkıntı hali ,cevaplarda isabetsizlik
ve kararsızlık
Bayılma


BOĞULMALARDA İLKYARDIM
1- Boğulma nedeni ortadan kaldırılır.
2- Bilinç kontrolü yapılır.
3- ABC değerlendirilir.
4- TYD sağlanır.
5- Tıbbi yardım istenir.
HASTA / YARALI TAŞIMA TEKNİKLERİ
NELERDİR ?

Hasta / yaralı taşınmasında ilkyardımcı kendi
sağlığını riske sokmamalıdır.

Gereksiz zorlama ve yaralanmalara engel olmak
için aşağıdaki kurallara uygun davranmalıdır.

Hasta / yaralıya yakın mesafede çalışılmalıdır.

Daha uzun ve kuvvetli kas grupları
kullanılmalıdır.

Sırtın gerginliğini korumak için dizler ve kalçalar
bükülmelidir (Omurilik yaralanmaları riskini
azaltır).

Kalkarken, ağırlığı kalça kaslarına vererek dizler
en uygun biçimde doğrultulmalıdır.

Yerden destek alacak şekilde her iki ayağı da
kullanarak biri diğerinden biraz öne
yerleştirilmelidir.

Baş her zaman düz tutulmalı homojen ve
düzgün bir şekilde hareket ettirilmelidir.

Yavaş ve düzgün adımlarla yürümek gerekir.
Adımlar omuzdan daha geniş olmamalıdır.

Ağırlık kaldırırken karın muntazam tutulup
kalçayı kasmak gerekir.

Omuzlar, leğen kemiği ve omurilik hizasında
tutulmalıdır.

Yön değiştirirken ani dönme ve bükülmelerden
kaçınılmalıdır.

Hasta / yaralı mümkün olduğunca az hareket
ettirilmelidir.

Hasta / yaralılar Baş-boyun-gövde ekseni esas
alınarak en az 6 destek noktasından
kavranmalıdır.

Hasta yaralı taşımak mükemmel bir ekip
çalışması gerektirir.

Tüm hareketleri yönlendirecek sorumlu bir kişi
olmalı ve hareketler için komut vermelidir
(Dikkat, kaldırıyoruz vb.).
SÜRÜKLEME YÖNTEMLERİ ;
1- El ve ayaktan sürükleme
2- İtfaiyeci Yöntemi
3- Giysiden sürükleme
4-Battaniye ile sürükleme
5- Enseden sürükleme
6- Sırttan sürükleme
Rentek
Rautek
Rautek tutuşu
Önde beşik
Sırtta taşıma
DENK KAYIŞI TAŞIMASI
İTFAİYECİ TAŞIMASI
İKİ ELLE BEŞİK
SİMİT YÖNTEMİ İLE TAŞIMA
TESKERECİ YÖNTEMİ
SANDALYE İLE TAŞIMA
KAŞIK TEKNİĞİ VE 6 KİŞİLİK TAŞIMA
BATTANİYE İLE SEDYE
SEDYE İLE TAŞIMA TEKNİKLERİ NELERDİR?
Sedye ile taşımada genel kurallar şunlardır:

Hasta yaralı battaniye, çarşaf vb. ile sarılmalıdır.

Düşmesini önlemek için sedyeye bağlanmalıdır.

Başı gidiş yönünde olmalıdır.

Sedye daima yatay konumda olmalıdır.

Öndeki ilkyardımcı sağ, arkadaki ilkyardımcı sol
ayağı ile yürümeye başlamalıdır (Sürekli
değiştirilen adımlar sedyeye sağlam taşıma
sağlar).

Daima sedye hareketlerini yönlendiren bir
sorumlu olmalı ve komut vermelidir.

Güçlü olan ilkyardımcı hasta /yaralının baş
kısmında olmalıdır.
Sedyenin iki kişi tarafından taşınması:

Her iki ilkyardımcı çömelirler, sırtları düz,
bacakları kıvrık olacak şekilde sedyenin iki
ucundaki iç kısımlarda dururlar.

Komutla birlikte sedyeyi kaldırırlar ve yine
komutla dönüşümlü adımla yürümeye başlarlar.

Önde yürüyen yoldaki olası engelleri haber
vermekle sorumludur.
Sedyenin dört kişi tarafından taşınması:

Yaralının durumu ağır ise yada yol uzun, zor
ve engelli ise sedye 4 kişi ile taşınmalıdır.

İlkyardımcıların ikisi hasta/yaralının baş, diğer
ikisi ayak kısmında sırtları dik, bacakları bükülü
olarak sedyenin yan kısımlarında çömelirler.
Sedyenin sapından tutarlar ve yukarı komutu ile
sedyeyi kaldırırlar.

Sedyenin sol tarafından tutan ilkyardımcılar sol,
sağ tarafındakiler sağ adımlarıyla yürümeye
başlarlar.