IŞIĞIN YANSIMASI, YANSIMA KANUNLARI Işınların ışık kaynağından doğrudan yada cisimlerden yansıyarak göze gelmesiyle, görme olayı meydana gelir. Çevremizdeki cisimlerin görülebilmesi için, cisim ya bir ışık kaynağı olmalıdır ya da ışık kaynağından çıkan ışınlar bu cisimlerden yansımalıdır. Aynalardaki görüntülerimiz, karanlık odada görünmeyen cisimlerin aydınlatılmış odada görünmesi, durgun su yüzeyi çevresindeki cisimlerin görüntülerinin su yüzeyinde oluşumu, ışığın yansımasına birer örnektir. Işık ışınları homojen ortamlarda doğrular boyunca yayılır. Doğrular boyunca yayılan bir ışık ışınının, parlak bir yüzeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesi olayına yansıma denir. YANSIMA KANUNLARI NORMAL GELEN IŞIN YANSIYAN GELME YANSIMA IŞIN AÇISI AÇISI i r N = Normal :Işının yansıtıcı yüzeye temas ettiği noktadan yüzeye çizilen dik doğru i = Gelme açısı : Gelen ışının normalle yaptığı açı r = Yansıma açısı : Yansıyan ışının normalle yaptığı açı YANSIMA KANUNLARI 1. Gelen ışın, Normal ve Yansıyan ışın aynı düzlem üzerindedir. 2. Gelme açısı, yansıma açısına eşittir. S ( ˆi ) S ( rˆ ) 3. Normal üzerinden gelen ışınlar kendi üzerinden geri yansır. Işınlar bir yüzeye geldiği noktada o yüzeyin normali çizilir. Gelen ışının, yansıyan ışının ve yüzeyin normalinin içinde bulunduğu düzleme gelme düzlemi denir. Işık her yüzeyden yansır. Işık ışınları bir yüzeye geldiğinde yüzeyin durumuna göre iki şekilde yansımaya uğrar. Bunlar : 1. Düzgün Yansıma : Yansıtıcı yüzey düzgün ve pürüzsüz olursa yüzeye gelen paralel ışık demeti yine paralel ışık demeti halinde yansır. Görüntüler düzgün yansıma ile oluşur. 2. Dağınık Yansıma : Yansıtıcı yüzey pürüzlü olursa yüzeye gelen paralel ışık demeti yansıma kanunlarına uyarak değişik yönlerde yansımaya uğrar. Cisimlerin görülmesi, renk ve şekillerin ayırt edilmesi dağınık yansıma ile olur. Işık, düzgün yüzeylere çarparsa düzgün yansır, pürüzlü yüzeylere çarparsa dağınık yansır. ÖRNEK : Durgun bir su yüzeyine gelen ışının su yüzeyi ile yaptığı açı x, bu ışının yansıyan ışın ile yaptığı açı y ‘dir. Bu açılar arasında x = 4y bağıntısı bulunduğuna göre gelme açısı kaç derecedir ? ÇÖZÜM : N GELEN IŞIN y i X ˆ ˆ ( i ) ( r ) S S YANSIYAN IŞIN y = 2.i ’dir. x = 4y =4.2.i r X x = 8.i ’dir. 2.x +y =1800 2.8.i + 2.i 0 =180 2.8.i + 2.i =1800 o 16.i + 2.i =180 0 18.i = 180 180 i 18 0 i = 100