Virüsler - Selin Hoca

ADIM ADIM
YGS-LYS
55. ADIM
CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-15
VİRÜSLER
Virüsler
 Hücresel yapı da dahil olmak üzere canlıların ortak özelliklerini
göstermeyen canlılardır.
 Prokaryotlardan daha küçüklerdir.
 Hücre zarı, sitoplaplazma , çekirdek ve organelleri
olmadığından hücresel yapı göstermezler.
 Kendi başlarına değil ancak başka bir hücre içerisinde üreme
gösterebilirler. Bu nedenle zorunlu hücre içi parazitlerdir. Hücre
içerisinde değilken kristal hale geçerler.
 Metabolizmalarını gerçekleştirecek enzimleri yoktur. Sadece
başka bir hücre içerisine girmelerini sağlayan enzimleri vardır.
 Canlı ya da cansız olmaları tartışılmaktadır bu nedenler
sınıflandırmaya dahil edilmemişlerdir.
Virüsler
 DNA ya da RNA taşırlar. Genetik maddelerine
GENOM denir.
 Genomlarını protein yapılı bir madde çevreler.
Buna KAPSİT denir.
 Genomlarının DNA ya da RNA olmasına göre iki
çeşit virüs vardır.
DNA virüsleri; uçuk, hepatit B…
RNA virüsleri; kızamık, grip, kuduz…
RNA virüsleri genellikle DNA virüslerine göre daha
tehlikeli hastalıklara neden olurlar.
 Antibiyotiklerden etkilenmezler.
Virüsler
Virüsler kendilerine özgü hücreler içerisine girerek üreme
yaparlar. Virüslere KONAKÇI, kullandıkların canlıya ise KONAK
denir.
Bakterileri konak olarak kullanan virüslere BAKTERİYOFAJ
denir. Bir bakteriyofaj genellikle 3 kısımdan oluşur.
1) Baş: Kapsit ve genomdan oluşur.
2) Boyun
3) Kuyruk: Tutunma iplikleri içerir. Bu ipliklerde konağın hücre
zarını delebilen enzimler vardır.
Virüsler çok kolaylıkla mutasyona uğrayan canlılardır. Bu
nedenle konakçılarını çok kısa bir süre içinde değiştirebilirler
ayrıca, hastalıklarının tedavisi için üretilen ilaç ve aşılarda bir süre
sonra işe yaramayabilir.
ÖR: Domuz Gribi, Kuş Gribi…
Virüslerin Çoğalması
1) Bakteriyofaj tutunma ipliklerindeki enzim ile
konak hücrenin zarını eritir. Genomunu yollar.
2) Genom konak hücrenin yönetimini ele geçirir.
Konağın DNA sı parçalanır.
3) Genom üzerindeki genetik bilgiye göre
virüsün kapsidi ve yeni genomu üretilir. Bu
üretim sırasında konak hücre içindeki maddeler
kullanılır.
4) Virüse ait kapsid ve genom birleştirilir.
Oluşan yeni virüsler konak hücreyi parçalayarak
konaktan ayrılırlar. Yeni konak bulurlar.
Virüs Hastalıkları
AIDS
Kuduz
Hayvanlardan
insanlara bulaşan
virüs hastalığıdır.
Virüs beyin ve
omuriliğe yerleşerek
canlının ölümüne
neden olur.
Özellikle; kedi,
köpek, yarasa ve
kurt gibi canlılardan
bulaşır.
Grip
Hepatit
Baş ağrısı, ateş,
öksürük ve halsizlik
gibi belirtiler
gösteren çok yaygın
bir virüs hastalığıdır.
Çok fazla çeşitte grip
virüsü vardır.
İnsandan insana
hava yolu ile bulaşır.
Karaciğer
hastalığıdır. Bu
hastalığa yol açan
farklı çeşitte virüsler
vardır. Bulaşıcı bir
hastalıktır.
Çeşitlerine göre
dışkı ya da kan gibi
yollarla bulaşabilir.
HIV virüsü ile kan ve
cinsel yolla bulaşan
bir hastalıktır. Elisa
adı verilen bir test
ile hastalık tanısı
konulur. Bu virüs
kişinin bağışıklık
hücrelerini konak
olarak kullanır.
Hastanın
bağışıklığını
düşürdüğünden
hasta, bağışıklıksız
kalır ve farklı bir
hastalık etkeni
canlının ölmesine
yol açar.
Günümüzde kesin
tedavisi yoktur.
Uçuk (HERPES)
Ciltte bulaşıcı
yaralar oluşturan
viral bir hastalıktır.
Genellikle ağız ve
burun çevresinde
kendini gösterir.
Kesin tedavisi
bulunmamaktadır.
Sadece çeşitli krem
ve ilaçlarla yaralar
iyileştirilir.
Bir virüs genomu hidroiz edildiğinde,
1. Fosforik asit
2. Amino asit
3. Adenin bazı
4. Riboz şekeri
Moleküllerinden hangilerinin oluşacağı kesindir?
A) 1 ve 2 B) 2 ve 3 C) 1 ve 3
D) 1, 2 ve 4 E) 2, 3 ve 4
Bir bakterinin sahip olduğu bütün pentozlar ve aminoasitler işaretleniyor. Bir
süre sonra bu bakteri hücresine bakteriyofaj enjekte edildiğinde;
- Bakteriyofajın ürettiği yeni protein kılıflarda işaretlenmiş aminoasitlerin
bulunduğu
- Yeni bakteriyofaj gemomlarında işaretlenmiş deoksiribozların bulunduğu
- Yeni bakteriyofaj genomlarında işaretlenmiş ribozların bulunmadığını
gözlemliyor.
Buna göre belirtilen sonuçlar dikkate alındığında;
1. Bakteriyofaj genomu DNA dır.
2. bakteriyofaj, protein sentezi için gerekli olan aminoasitleri bakteriden
almıştır.
3. Faj proteinlerinin üretimi için gerekli olan bilgi bakteriden alınmıştır.
Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız 1
B) Yalnız 2
C) Yalnız 3
D) 1 ve 2
E) 1, 2 ve 3
Bir bakteriyofaja ait olan ;
1. Protein kılıf
Bakteri ve virüslerde aşağıda verilen özelliklerden hangisi ortaktır?
2. Zar parçalayıcı enzim
A) Olumsuz çevre koşullarında endospor oluşturabilme
3. DNA
B) Cansız ortamlarda kristalleşme
Yargılarından hangileri konak içine girer?
C) Organik besin monomerlerini kullarak metabolik enerji üretebilme
A) Yalnız 1
D) Zarsız organel içinde kendine özgü makromolekül üretebilme
E) Değişen çevre koşullarının etkisi ile mutasyona uğrayabilme
B) Yalnız 2
C) Yalnız 3
D) 1 ve 3
E) 1, 2 ve 3