İSVEÇ Ülke Raporu - İzmir Ticaret Odası

İSVEÇ
Ülke Raporu
Gürhan DEMİREL
Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü
Uzman Yardımcısı
Mayıs 2009
I. GENEL BİLGİLER
Resmi Adı
İsveç Krallığı
Başkenti
Stokholm
Dili
İsveççe
Nüfusu
9,2 milyon
Nüfus Artış Hızı
% 0,8
Yüzölçümü
450.000 km2
Para Birimi
İsveç Kronu (SEK)
II. SİYASİ VE DİPLOMATİK BİLGİLER
Yönetim Şekli
Anayasal Monarşi
Devlet Başkanı
Kral Carl XVI GUSTAF
Hükümet Başkanı
Fredrik REINFELDT (Liberal Muhafazakar Ilımlı Parti)
Dışişleri Bakanı
Carl BILDT (Liberal Muhafazakar Ilımlı Parti)
Ankara Büyükelçisi
Christer ASP
Stokholm Büyükelçimiz
Necip EGÜZ
İzmir Fahri Konsolosu
Haluk ÖZSARUHAN
İskandinavya ülkelerinin en gelişmiş ve güçlü ekonomisi İsveç, zengin doğal kaynaklar
(demir, kereste, hidroenerji) bulundurmaktadır.
Avrupa Birliği’ne 1995 yılında üye olmuştur. Ancak, ortak para birimi Euro’ya geçmeyen üç
ülkeden (diğerleri İngiltere ve Danimarka) biridir. 2009 yılının Temmuz ayında ise Avrupa
Birliği Konseyi Dönem Başkanlığı’nı Çek Cumhuriyeti’nden devralacak ve 2010 yılı Ocak
ayında başkanlığı İspanya’ya devredecektir.
21 ilden oluşan İsveç’in en önemli şehirleri başkent Stokholm, Göteborg ve Malmö’dür.
Ekonomisi büyük ölçüde ihracata dayalı olan İsveç dünyaca tanınmış markalara sahiptir:
Ericsson, Volvo, Saab, Scania, Electrolux, Ikea, Akzo Nobel, Oriflame gibi firmalar bunlardan
en önemlileridir.
İsveç piyasası dünyanın en rekabetçi piyasalarından biri olarak kabul edilmektedir. Bunu
büyük ölçüde yüksek işgücü kalitesi ve yenilikçi – inovatif mühendislik geleneğine borçludur.
2
III. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER
2004
GSYH (milyar Dolar)
2005
2006
2007
2008*
278,8
295,9
317,9
335,4
346,0
Reel GSYH Büyüme Hızı (%)
4,1
3,3
4,0
2,7
1,2
Kişi Başı Yıllık GSYH (Dolar)
30.942
32.705
34.887
36.577
37.525
1,0
0.8
1,5
1,6
3,4
Enflasyon Oranı (%)
* 2008 yılı verileri IMF tahminlerine dayanmaktadır.
İstihdam
GSYH
Sektörler (%)
Tarım
1,5
2
Sanayi
28,8
24
Hizmetler
69,7
74
İşgücü Nüfusu
4,8 milyon
İşsizlik Oranı
% 6,1
Dış Borç
598,2 milyar Dolar
Ülkedeki Yabancı Yatırımlar
216,6 milyar Dolar
Yabancı Ülkelerdeki Yatırımlar
261,5 milyar Dolar
Kaynak: IMF World Economic Outlook Database - Ekim 2008, CIA World Factbook 2008
2008 yılı verilerine göre Türkiye’nin 15. sırada bulunduğu satın alma gücüne göre dünya
gayrisafi yurtiçi gelir listesinde İsveç 31. sıradadır. Cari fiyatlara göre gayrisafi milli gelir
sıralamasında ise İsveç 19uncu sıraya yükselmektedir. İsveç’in sıralamadaki yerinin
böylesine farklılaşması, İsveç’teki yaşam standartlarının ve pahalılığın çok yüksek
olmasından kaynaklanmaktadır.
İsveç kişi başına düşen milli gelir bakımından dünyada 9. sıradadır (52.790 Dolar).
3
IV. DIŞ TİCARET
İsveç ekonomik büyümesinin büyük bir kısmını dış ticarete borçludur. Güçlü ve kaliteli
markaları İsveç’in dış ticaretini arttırmasında büyük rol oynamıştır. Hemen hemen gayrisafi
yurtiçi gelirine yakın bir seviyede dış ticaret hacmi bulunan İsveç, dış ticaretinin yaklaşık %
71’ini Avrupa Birliği ülkeleriyle gerçekleştirmektedir.
milyar Dolar
İhracat
Hacim
İthalat
Denge
2003
185,6
102,1
83,5
18,6
2004
223,6
123,2
100,4
22,8
2005
232,5
130,9
111,6
19,3
2006
275,2
147,7
127,5
20,2
2007
320,2
169,0
151,2
17,8
Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası Ticaret İstatistikleri 2008
Almanya’nın birçok komşusunda gözlendiği üzere, İsveç dış ticaretinde Almanya en önemli
ülke konumundadır. 2007 yılı içinde İsveç’in en çok ticaret yaptığı ülkeler ve ticaret payları ile
Türkiye’nin konumu aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
İHRACAT
Ülke
Miktar (milyar Dolar)
Pay (%)
1
Almanya
17,7
10,5
2
Norveç
15,8
9,4
3
İngiltere
12,6
7,5
4
Danimarka
12,6
7,5
5
ABD
10,9
6,5
19
Türkiye
1,7
1,0
İTHALAT
Ülke
Miktar (milyar Dolar)
Pay (%)
1
Almanya
26,9
17,8
2
Danimarka
14,2
9,4
3
Norveç
13,6
9,0
4
İngiltere
9,6
6,4
5
Hollanda
8,7
5,8
22
Türkiye
1,0
0,7
Kaynak: İsveç İstatistik Kurumu
4
İsveç dış ticaretinde ana kalemler endüstriyel ve teknolojik ürünlerden oluşmaktadır. 2007 yılı
itibariyle İsveç’in en çok ihraç ve ithal ettiği mal grupları ise şu şekildedir:
İHRACAT
Ürün
Miktar (milyar Dolar)
Pay (%)
1
Sanayi Makineleri
27,2
16,1
2
Elektronik, Telekomünikasyon
21,1
12,5
3
Ulaşım Araçları
20,9
12,4
4
Petrol Ürünleri
12,5
7,4
5
Demir-Çelik
11,1
6,6
İTHALAT
Ürün
Miktar (milyar Dolar)
Pay (%)
1
Elektronik, Telekomünikasyon
23,3
13,8
2
Sanayi Makineleri
18,9
11,2
3
Ulaşım Araçları
16,5
9,8
4
Ham Petrol
14,5
8,6
5
Gıda ve Tütün Ürünleri
13,0
7,7
Kaynak: İsveç İstatistik Kurumu
5
V. TÜRKİYE – İSVEÇ TİCARİ İLİŞKİLERİ
Türkiye açısından, milyon Dolar
İhracat
Hacim
İthalat
Denge
2003
1.265,3
506,5
758,8
- 252,4
2004
1.676,2
691,1
985,1
- 293,9
2005
1.966,3
814,3
1.151,9
- 337,6
2006
2.304,5
1.010,8
1.293,7
- 282,9
2007
2.499,1
1.083,8
1.415,3
- 331,4
Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 2007 Yıllık Raporu
Görüldüğü üzere İsveç’le ticaret hacmimiz hızla büyümektedir. Nitekim 90lı yılların sonundan
günümüze İsveç’le ticaret hacmimiz 5 katına çıkmıştır.
İsveç’in Türkiye’ye ihraç ettiği ve Türkiye’den ithal ettiği başlıca mal grupları şunlardır:
İHRACAT
Ürün
Miktar (milyon Dolar)
Pay (%)
1
Makine ve Cihazlar
280,1
19,8
2
Maden
118,8
8,4
3
Kağıt ve Kağıt Ürünleri
117,4
8,3
4
İlaç ve Eczacılık Ürünleri
107,5
7,6
5
Demir - Çelik
101,8
7,2
İTHALAT
Ürün
Miktar (milyon Dolar)
Pay (%)
1
Tekstil ve Hazır Giyim
310,8
28,7
2
Ulaşım Araçları
276,1
25,5
3
Makine ve Cihazlar
173,2
16,0
4
Makine Aksam ve Parçaları
86,6
8,0
5
Tarım Ürünleri
49,8
4,6
Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 2007 Yıllık Raporu
6
İzmir – İsveç Ticari İlişkileri
2007 yılında İzmir’den İsveç’e 72 milyon Dolar’lık ihracat yapılmıştır. Bu rakam İzmir’den
yapılan toplam ihracatın (yaklaşık 6,4 milyar Dolar) % 1,1’ine karşılık gelmektedir. İsveç,
İzmir’den en çok ihracat yapılan ülkeler arasında 20. sırada kalmıştır.
İzmir’den İsveç’e yapılan ihracatın yaklaşık yarısını hazır giyim oluşturmaktadır. Bunun
dışında yaş-kuru meyve, tekstil ürünleri, tahıl, ağaç ürünleri ve demir-çelik İsveç’e yapılan
ihracatta önemli yer tutmaktadır.
VI. TÜRKİYE – İSVEÇ YATIRIM İLİŞKİLERİ
30 Eylül 2008 itibariyle Türkiye’nin İsveç’te yaptığı yatırımlar 32,8 milyon Dolar’a ulaşmıştır.
Türkiye 152 İsveç sermayesinin baskın olduğu firma bulunmaktadır. Bunların 12 tanesi
İzmir’de faaliyetini sürdürmektedir.
Türkiye ile İsveç arasındaki yatırım ilişkilerinin tarihi oldukça eskiye dayanmaktadır. Ericsson
1800’lerin sonunda, Atlas Copco 1923 yılında, SKF 1928 yılında ve Volvo ile Scania 1933
yılında Türkiye’deki ilk yatırımlarını gerçekleştirmiş olmalarına rağmen halen İsveç’in
ülkemizdeki yatırımları çok yüksek bir seviyede değildir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası
verilerine göre 2006 yılı itibariyle İsveç’in Türkiye’de 200 milyon dolarlık doğrudan yatırımı
bulunmaktadır. Bununla birlikte, ABB Elektronik, Akzo Nobel, Alfa Laval, Assab,
AstraZeneca, Atlas Copco, Elektrolux, Ericsson, H&M, Ikea, Kappahl, Lindex, Sandvik,
Scania, SKF, Tetra Pak, Volvo gibi İsveç kökenli birçok büyük firmanın ülkemizde temsilcilik
ofisi ya da irtibat bürosu bulunmaktadır.
7
VII. İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN TİCARİ ANLAŞMALAR
Tarih
Anlaşma
7 Haziran 1948
Ticaret Anlaşması
21 Ocak 1988
Çifte Verginin Önlenmesi Anlaşması
11 Nisan 1997
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
13 Aralık 2000
Ekonomik ve Ticari İşbirliği Karma Komitesi 1. Dönem Toplantısı
Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, 2007 Yıllık Raporu
8
İRTİBAT KURULABİLECEK KURUMLAR
Kurum Adı
TC Stokholm Büyükelçiliği, Ticaret Müşavirliği
Adres
Dag Hammarskjölds Vag 20 115 27
Telefon
(46-8) 661 64 83
Faks
(46-8) 666 96 25
e-Posta
dtsto@comhem.se
İnternet Adresi
http://www.musavirlikler.gov.tr/index.cfm?ulke=S&dil=TR&Submit=Giri
%C5%9F
Kurum Adı
İsveç Ankara Büyükelçiliği
Adres
Katip Celebi Sok., No. 7, 06692 Kavaklıdere
Telefon
(90-312) 455 41 00
Faks
(90-312) 455 41 20
e-Posta
ambassaden.ankara@foreign.ministry.se
İnternet Adresi
www.swedenabroad.com/Start____6137.aspx
Kurum Adı
İsveç İstanbul Başkonsolosluğu
Yetkili Kişi
Başkonsolos Torkel Stiernlöf
Adres
İstiklal Caddesi 247 (Tünel) Beyoğlu İstanbul
Telefon
0212 334 06 00
Faks
0212 252 41 14
e-Posta
generalkonsulat.istanbul@foreign.ministry.se
İnternet Adresi
www.swedenabroad.com/Start____9208.aspx
Kurum Adı
İsveç İzmir Fahri Konsolosluğu
Yetkili Kişi
Fahri Konsolos Haluk Özsaruhan
Adres
1378 Sok. Kordon İşhanı 4/1, 2/202 Alsancak İzmir
Telefon
0232 422 01 38
Faks
0232 422 06 90
e-Posta
consulate@superonline.com
9
Kurum Adı
İsveç Ticaret Konseyi
Adres
Çilekli cad. No:8, TR-34330 3.Levent-İstanbul
Telefon
0212 317 90 55
Faks
0212 317 90 44
e-Posta
turkiet@swedishtrade.se
İnternet Adresi
www.swedishtrade.se
10
YARARLANILAN KAYNAKLAR
TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
İsveç İstatistik Kurumu
Uluslararası Para Fonu
Uluslararası Ticaret Örgütü
CIA World Factbook 2008
11