Veritabanı

İnsan Kaynakları Bilgi Sistemleri
Hafta 9 – Veritabanı
Prof. Dr. Erman COŞKUN
Veri
 Dağınık bilgi kümesidir.
 Veri, anlamlı bir şekilde işlenip düzenlendiği
zaman yararlı bilgi olur.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
2/23
Veritabanı
 Birbiri ile ilişkili hale getirilmiş veri ve bilgiler
topluluğudur.
 Ya da, daha detaylı bir tanımla; veriyi yönetmek ve
sunmak için kullanılan tablolar, formlar, veri
erişim sayfaları, sorgular ve raporlardan oluşan
nesneler topluluğudur.
 Veritabanı sadece veriler yığınını değil, bunlar
arasındaki ilişkiyi de inceler.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
3/23
Klasik Dosya Sistemi
Prof. Dr. Erman COŞKUN
4/23
Veritabanı Sistemi
Prof. Dr. Erman COŞKUN
5/23
Veritabanının Faydaları
 Veri tekrarları ortadan kaldırılır ya da en aza
indirilir.
 Veri ve bilgi güvenliği sağlanır
 Bellek alanı israfı önlenir.
 Standart bir sorgu dili kullanmak mümkündür.
 Veri bütünlüğünün bozulması önlenir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
6/23
Veritabanının Riskleri
 Kurulum ve bakımı klasik dosya sisteminden
pahalıdır.
 Sistem içinde bazı bileşenler iyi tasarlanmazsa
sistem bir bütün olarak başarısızlığa uğrayabilir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
7/23
Veritabanı Yönetim Sistemleri (VTYS)
 Bir veri tabanı oluşturup üzerinde çeşitli işlemler
yapılmasını sağlayan programlar topluluğudur.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
8/23
Veritabanı Türleri
 Veritabanı uygulamaları iki temel türe ayrılabilir.
 Düz-dosya veritabanları oluşturanlar
 İlişkisel (relatıonal) veritabanları oluşturanlar.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
9/23
Düz-Dosya Veritabanı
 Bu tür programlarda tüm veritabanı tek bir
tabloya sığdırılmalıdır.
 Bu, birkaç kayıtta ortak olan herhangi bir bilginin
her kayıtta tekrarlanacağı anlamına gelir.
 Word ve excel bu tür programlara örnektir.
NO
AD
SOYAD
SINIF ADI
EĞİTMEN
1
ALİ
PAK
EL İŞİ
CAN CANAY
2
VELİ
SAL
EL İŞİ
CAN CANAY
3
AHMET
VER
EL İŞİ
CAN CANAY
4
MEHMET
KAÇ
ELEKTRİK
AYŞE UFAK
5
VELİ
KAP
ELEKTRİK
AYŞE UFAK
Prof. Dr. Erman COŞKUN
10/23
İlişkisel Veritabanı
 Bu tür veri tabanında bir çok farklı tablo kullanılır
ve tablolar arasında ilişkiler oluşturulur.
 Bir ilişki, bir tabloya, başka bir başka bir tablodaki
kaydı bağlanmamızı sağlar.
 Bu şekilde veriler daha az yer kaplar ve
güncelleme kolaylaşır.
 İlişkisel veritabanı özelliği olan tablolar arasında
ortak alan kullanarak tablodan tabloya geçiş
sağlayan veritabanı yönetim sistemleridir.
 MICROSOFT ACCESS, MICROSOFT SQL SERVER,
ORACLE, IBM DB2 en çok kullanılanlarıdır.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
11/23
İlişkisel Veritabanı Örneği
Prof. Dr. Erman COŞKUN
12/23
Veritabanı Yöneticisi
 Veritabanı üzerinde her türlü yetkiye sahip olan
kişidir.
 Veritabanının tasarımı, üzerinde yapılacak
değişikler, kullanıcılara gerekli izinlerin verilmesi
gibi işleri yapmakla yükümlüdür.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
13/23
Veritabanı Bileşenleri
 Tablolar
 Formlar
 Veri erişim sayfaları
 Sorgular
 Raporlar
Prof. Dr. Erman COŞKUN
14/23
Tablo
 Bir veritabanında verilerin saklandığı nesnelerdir.
 Bir veri tabanında bir veya daha fazla tablo olabilir.
 Örneğin “üniversite ” isimli veritabanında
“öğrenciler”, “dersler” ve “hocalar” isimli 3 adet
tablo olabilir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
15/23
Tablo
 Her sütün, bir bilgi kategorisi olan bir alanı temsil
eder.
 Her satır ise bir öğe için bilgi saklayan kayıttan
oluşur.
NO
AD
SOYAD
TEL
FAX
125
ALİ
ORTAK
32332
43433
349
VELİ
BOZUK
54324
53135
Prof. Dr. Erman COŞKUN
16/23
Veri Türleri
 Tablonun alan isimleri belirlendikten sonra, her
bir alanın içerdiği veri türününü de belirtilmesi
gerekir.
 Veri türü metin, not, sayı,tarih/saat, para birimi,
otomatik sayı, evet/hayır, ole nesnesi veya köprü
olabilir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
17/23
Veri Türleri
Metin
 En fazla 255 karakterlik alfasayısal karakterlerdir.
 Örneğin personel adı, soyadı...
 Böyle alanlar üzerinde doğrudan doğruya
matematiksel işlemler yapılamaz.
Not
 Bazen tablo içinde uzun açıklamalar yapmak
gerekebilir. Bu tür alanlara 65.500 karakter
uzunluğunda veri kaydedilebilir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
18/23
Veri Türleri
Sayı
 Sayısal değerler için kullanılır.
 Byte, tamsayı, uzun tamsayı, çift ve tek duyarlıklı
tanımları yapılabilir.
Tarih/Saat
 Bellekte 8 byte’lık yer kaplar ve tarih/saat bilgisi
içerir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
19/23
Veri Türleri
Para Birimi
 Özellikle büyük parasal geğerlerin kullanıldığı
alanlardır.
 Sayının tamsayı kısmı en fazla 15, ondalıklı kısmı en
fazla 4 karakter olabilir.
Otomatik Sayı
 Böyle veri türüne sahip alanlar, tabloya yeni bir kayıt
eklendiğinde, access tarafından otomatik olarak
üretilen sıralı ya da rastlantısal dedeğere sahip olurlar.
 Bu alanda belirtilen sayısal değer tektir ve ayrı
kayıtlarda birbirinin aynı olamaz.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
20/23
Veri Türleri
Boolean
 1 byte’lık uzunluğa sahip bu alanlar evet veya
hayır biçimindeki verilerin saklanması için
kullanılır.
OLE Nesnesi
 Eğer tablo alanlarında resim, ses veya grafik gibi
ole nesnelerinin saklanması sözkonusu ise bu
tanımlama yapılır.
 Bu alanın büyüklüğü en fazla 1 gb olabilir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
21/23
Alan Boyutu
 Veri türlerini içeren alanlarda bazı özel tanımlamalar
yapılabilir.
 Byte, ınteger, long ınteger bunlardan birkaçıdır.
Byte
 0-255 arası pozitif tamsayıları saklar. Bellekte 1 byte
yer kaplar.
Integer (Tamsayı)
 2 byte’lık işaretli tamsayı tipidir. -32.768 ile 32.767
arasında bir değer alabilir.
Long (Uzun Tamsayı)
 4 byte’lık işaretli tamsayı tipidir. -2.147.483.648 ile
2.147.483.647 arasında bir değer alabilir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
22/23
Form
 Her Form Bir Veritabanı Nesnesidir.
 Formların Oluşturulması Ve Formlara Girilen
Verilerin Veritabanına Kaydedilmesi İçin Uygun
Tanımların Yapılması Gerekir.
Prof. Dr. Erman COŞKUN
23/23