İLKÇAĞ UYGARLIKLARI 1. Eski bir yerleşme yerinde yapılan kazıda elde edilen bulgular burada yaşayanların taş devrinden sonra, bakır, tunç ve demir devirlerine aynı zamanda girmiş olduklarını göstermektedir. Bu yerleşme yerinde yaşayanlar için aşağıdakilerden hangisinin doğru olması en güçlü olasılıktır? A) B) C) D) E) Madenleri işlemek için ateşten yararlanmayı geç öğrenmişlerdir. Yerleşme yeri, bakır, kalay ve demir madenleri bakımından zengindir. Bakır ve tunç eşyalara çok geç gereksinim duymuşlardır. Taş devri uygarlığını yaşayanlar, demir devri yaşayanlardan etkilenmişlerdir. Yerleşme yerinde köklü iklim değişmeleri olmuştur. 2. I. M.Ö. 3000: Sümerler çivi yazısı kullanmışlardır. II. M.Ö. 1280: Hititlerle Mısırlılar arasında Kadeş Antlaşması yapılmıştır. III. M.Ö. 700: Lidyalılar ticaret hayatında para kullanmışlardır. Bu üç olayın ortak yönü nedir? A) B) C) D) E) Bu tür olayların ilk örnekleri olmaları Oluşumlarında birbirlerinden etkilenmeleri Uluslararası ilişkileri içermeleri Uluslararası etkileşimi hızlandırmaları Meydana geldikleri dönemlerdeki toplum yapısını yansıtma-ları 3. I. Eski Mısırlılar ilk takvimi bulmuşlar, sonra Sezar ve daha sonra da Papa XIII. Gregor bu takvimi geliştirerek bugün kullanılan takvimi oluşturmuşlardır. II. Fenikeliler ilk alfabeyi bulmuşlar, sonra da Yunanlılar ve daha sonra da Romalılar bu alfabeyi geliştirerek bugün kullandığımız Latin alfabesini oluşturmuşlardır. Bu bilgiler, bugün yararlanmakta olduğumuz takvim ve alfabenin nasıl geliştirilmiş olduğunu göstermektedir? A) B) C) D) E) Din ve devlet adamlarının yardımlarıyla Savaşlar sırasındaki kültür alışverişleriyle Yeni buluşların ödüllendirilmesiyle Değişik kişi ve toplumların katkılarıyla Ulusların birbirleriyle yarışmalarıyla 4. İlkçağ’da, Mezopotamya’nın kuzeyine Yukarı, güneyine Aşağı Mezopotamya dendiği halde, Mısır’ın kuzeyine Aşağı, güneyine Yukarı Mısır denmiştir. “Yukarı ve Aşağı” şeklindeki bu belirlemeler neye dayanarak yapılmıştır? A) B) C) D) E) Ekvatora olan uzaklığa Ovaların konumuna Yerleşim merkezlerinin dağılışına Nehirlerin akış yönüne Dağlık bölgelerin konumuna 5. Ön Asya’da yapılan bir kazıda bulunan MÖ. 4000 yılına ait bazı eserlerin Orta Asya’da bulunan MÖ. 5000 yılına ait eserlere benzediği görülmektedir. Aşağıdakilerden hangisinin ortaya konması, bu Ön Asya uygarlığının Orta Asya uygarlığından etkilendiğine bir kanıt olabilir? A) B) C) D) E) Bulunan eserlerin aynı tarih devrine ait olduğunun Ön Asya uygarlığını yaratanların Orta Asya’dan geldiklerinin Orta Asya uygarlığının ileri bir uygarlık olduğunun Ön Asya uygarlığının başka uygarlıkları etkilemediğinin Ön Asya’da bulunan eserlerin daha çeşitli olduğunun 6. Tarih öncesinin devirlere ayrılmasında aşağıdaki gelişmelerden hangisi daha çok etkili olmuştur? A) B) C) D) E) Bazı hayvanları evcilleştirme Giyim kuşamda değişme Tarımla uğraşma Toplumsal dayanışma Araç ve gereç yapma 7. Eski bir yerleşme yerinde yapılan araştırmada toprağın en alt katından en üst katına doğru sırayla, yontma taş, cilalı taş, bakır, tunç ve demirden yapılmış araçlara rastlanmıştır. Sadece bu bilgiler dikkate alındığında, bu yerleşme yerinde yaşayanlar için aşağıdakilerden hangisinin doğru olup olmadığı belli değildir? A) B) C) D) E) Demiri işlemesini en son öğrendikleri Uygarlaşmalarının tarihsel gelişmeye uygun olduğu İşledikleri ilk metalin bakır olduğu İlk araçlarını taşlardan yaptıkları Topraktan eşya yapmakta ilerlemiş oldukları 8. Tarihte ticaret alanında değiş tokuş usulünün ortadan kalkmasını ve böylece, ekonomik hayatın büyük ölçüde gelişmesini sağlayan buluş aşağıdakilerden hangisidir? A) Pusula B) Para D) Takvim C) Yazı E) Kağıt 9. Hitit Krallığı, feodal beyliklerden oluşmuş bir devletti. Daha sonraları bu beylikler kaldırılmış, yerlerine valiler atanmıştır. Bu değişiklikle ulaşılmak istenen amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) Saltanat kavgalarını önlemek Beylerden, daha önemli görevlerde yararlanmak Merkezi yönetimi güçlendirmek Beyler arasında anlaşmazlık çıkmasını önlemek Yönetimde, yetenekli kişilere görev vermek 10. Kudüs’ün aşağıdaki özelliklerinden hangisi, bu kentin hem Museviler hem Hristiyanlar hem de Müslümanlarca kutsal sayılmasında başlıca etkendir? A) B) C) D) E) Bu dinlere inanan insanların birlikte yaşadığı bir yer olması Bu dinlerce önemli sayılan mabetlerin bulunması Çeşitli uygarlıkların izlerini taşıması Uzun süre ticaret merkezi olması Önemli bir jeopolitik konumda bulunması 11. Cilalı Taş Devri’nde, yiyecek olarak kullanılmak üzere çeşitli bitkiler yetiştirilmeye başlanmış, su kıyılarında birbirlerine bitişik bahçeli evler yapılmış, taşlardan yapılmış alet ve silahlar daha kesici hale getirilmiş, bitki liflerinden giysiler, yiyecekleri saklamak için çanak çömlek yapılmıştır. Bu açıklamada, Cilalı Taş Devri’nde aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmiş olduğunu gösteren bir kanıt yoktur? A) B) C) D) E) Yerleşik hayata geçilmesi Topraktan eşya yapılması Kullanılan silahların geliştirilmesi Tarım üretimine geçilmesi Yazının bulunması 12. Mısır’da öğütleri ve ahlak kurallarını kapsayan, MÖ. 5000 yıllarına ait edebi eserler bulunmuştur. Anadolu’nun tarih öncesi dönemlerini aydınlatan, aynı yıllara ait buluntular arasında bu tür eserlere rastlanmamaktadır. Anadolu’da aynı döneme ait buluntular sadece günlük işlerde kullanılan eşyalardan oluşmaktadır. Bu farkın, Anadolu’nun hangi özelliğinin bir sonucu olduğu savunulabilir? A) B) C) D) E) Önemli ticaret yolları üzerinde bulunmasının Sık sık istilaya uğramasının İhtiyaçların Mısır’dakilerden farklı olmasının Yazıya geçişin daha geç olmasının Verimli topraklara sahip olmasının 13. Atina şehir devletinde halkın yardımıyla başa geçen Klistenes, sınıf ayrılığını ortadan kaldırmaya çalışmış, Halk Meclisi kurmuş ve bu meclise geniş yetkiler vermiştir. Klistenes’in bu reformlarla ulaşmak istediği amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) Halkın ülke dışına göçünü önlemek Kanunları yazılı hale getirmek Halkı dış saldırılara karşı korumak Yunan şehir devletlerini birleştirmek Halkın yönetime katılımını arttırmak 14. Urartuların mezarlarını oda ve ev biçiminde yapıp içine çeşitli eşyalar koymaları aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) B) C) D) E) Ticarette değiş- tokuş usulünü uyguladıklarının Mimarlıkta geliştiklerinin Birden fazla tanrıya inandıklarının Barış içinde yaşadıklarının Hayatın ölümden sonra da devam ettiğine inandıklarının 15. İlkçağda İyonya’da; - Pisagor ilk kez Dünya’nın yuvarlak olduğunu ileri sürmüş, - Tales ilk kez Güneş tutulmasını hesaplamıştır. İyonya’daki bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisini gösterir? A) B) C) D) E) Çeşitli etnik grupların bir arada yaşadığını Bilimsel çalışmalar yapıldığını Yöneticilerin çok sık değiştiğini İlk yerleşim yerlerinin burada kurulduğunu İnsanların gelir düzeyine göre sınıflara ayrıldığını 16. İlkçağda, Mısır’da tarım ürünlerinden alınan vergilerin belirlenmesi matematiğin, Nil nehrinin taşma zamanının hesaplanması astronominin, Nil sularının taşmasıyla bozulan arazi sınırlarının yeniden saptanması ise geometrinin gelişmesinde etkili olmuştur. Yukarıda verilen bilgilere dayanarak aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılabilir? A) B) C) D) E) İhtiyaçlar insanları bilimsel çalışmalara yönlendirmiştir. Coğrafi konum tarımda verimliliği etkilemiştir. Doğa olayları kontrol altına alınmıştır. İnsanların yerleşik hayata geçmesinin bir nedeni tarımdır. İnsanlar arasında kültür benzerlikleri vardır. 17. Kalkolitik çağda, Anadolu’da avcılık önemini kaybetmiş, tarım öncelik kazanmıştır. Bu bilgiye dayanarak kalkolitik çağ ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir? A) B) C) D) E) Verimli topraklara göç edilmiştir. Yerleşik hayata geçilmemiştir. İnsanların yaşantısı değişmiştir. Hayvancılık yapılmamıştır. Tüketim üretimden çok olmuştur. 18. Hititlerde tarih yazıcılığı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi, tarafsız tarih anlayışının bir göstergesidir? A) Yıllıkların Sümer çivi yazısıyla yazılması B) Yıllıkların, kralların yaptıkları işler konusunda bilgi vermek için yazılması C) Kralların zaferleri kadar yenilgilerini de yıllıklara yazdırmış olmaları D) Yıllıkların, özellikle ünlü kralların dönemlerini içermesi E) Yıllıkların edebi dille yazılmış olması 19. Hattuşaş’ta bulunan ve Hititlerle Mısırlılar arasında yapılan Kadeş Barışı ile ilgili olan metinde, antlaşmaya Hitit Kralı II. Hattuşili’nin mühürü yanında, Hitit Kraliçesi Pudahepa’nın mühürü de basılmıştır. Bu bilgi aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) B) C) D) E) Antlaşmanın eşit koşullar altında yapıldığının İki devletin yöneticileri arasında akrabalık kurulduğunun Antlaşmanın uzun süre yürürlükte kalacağının Kraliçenin, devlet işlerinde söz sahibi olduğunun Eski Anadolu’da, yasaların kadınları koruduğunun 20. Konya yöresinde bakır ve kurşun madenleri bulunmadığı halde, bu yöredeki Çatalhöyük’te bu madenlerden yapılmış boncuk ve yüzük gibi takılar bulunmuştur. Bu bilgiler Çatalhöyük’te yaşamış kültür ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi için kanıt olabilir? A) İnsanları bir arada yaşamaya zorlayan bir otorite vardır. B) Maden bu kültürde öteki kültürlerden daha önce kullanılmıştır. C) Verimli bir bölgede bulunulmasına karşın tarıma önem verilmemiştir. D) Başka toplumlarla ticaret yapılmıştır. E) Süsleme bu kültürde çok önemli bir ihtiyaçtır. 21. Kazılarda ortaya çıkarılan eski yerleşim yerlerinin pek çoğunda yiyecek pişirme ve saklama kapları, giysiler ve silahlar gibi eşyalara rastlanmaktadır. Bu durum aşağıdakilerden hangisine bir kanıt olabilir? A) B) C) D) E) Araç ve gereçlerin paylaşılmasına önem verildiğine Topluluklar arasında ticaret yapıldığına İnsan gereksinimlerinin birbirine benzediğine Uygarlık düzeyinin toplumdan topluma değiştiğine İnsanlar arasında barışın egemen olduğuna 22. Mezopotamya’da Sus’ta bulunan, taranmış üçgen, taranmış baklava dilimli motifler ve çizgiler içeren seramik çanaklara Aşkabat yakınlarında Anav yöresinde de rastlanılmıştır. Bu bilgilere dayanarak, I. Buluntular, insanlık tarihiyle ilgili bilgilere ulaşılmasını sağlamıştır. II. Seramik sanatı, faklı yerleşim yerlerinde aynı zamanda başlamıştır. III. İnsanlar seramiği gereksinimlerini karşılamada kullanmışlardır yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III C) I ve III 23. Anadolu ile Mezopotamya arasında Eskiçağ’da varolan ticaret ilişkilerinin Ortaçağda’da Anadolu Selçuklu döneminde de devam etmesi ve önemini korumasında, I. İki bölge arasında ulaşım kolaylıklarının olması II. İki bölgenin üretimlerinin birbirinin gereksinimlerini karşılayacak nitelikte olması III. İki bölge arasında siyasi sorunların bulunması durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) I ve II 24. Alacahöyük’te bulunan ve M.Ö. 2500 yıllarına ait olan Kılıç, dünyanın en eski kılıcı olarak bilinmekteyken,1996 yılında Malatya yakınlarındaki Aslantepe kazı bölgesinde bir prens ve yönetici mezarının içinde, M.Ö. 3300- 3000 yıllarına ait üzerleri işlemeli kılıçlar bulunmuştur. Bu bilgiye dayanarak; I. Yeni belgeler ortaya çıktıkça tarih yeniden değerlendirilmelidir. II. Yapılan her yeni kazı eski bilgilerin yanlış olduğunu ortaya çıkarmıştır. III. Alacahöyük Aslantepe’den daha eski bir yerleşim bölgesidir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) I, II ve III 25. Eski bir yerleşim yerinde yapılan kazıda MÖ. 3000’li yıllara ait kültürel kalıntı katlarıyla MÖ. 2000’li yıllara ait kültürel kalıntı katları bulunmuş, ayrıca yan yerleşim yerinde MÖ. 2000’li yılların başlarına ait topraktan yapılmış yeni bazı buluntular çıkarılmıştır. Bu durum aşağıdakilerden hangisine bir kanıttır? A) B) C) D) E) Bölgenin uzun süren saldırılar nedeniyle terk edildiğine Günümüzden dört beş bin yıl önce bölgede yerleşim olduğuna Bölgede köklü iklim değişiklikleri olduğuna Bölgede yaşayanların metali tanımadığına Kültürel kalıntıların aynı topluluğa ait olduğuna 26. Tarih öncesinde yaşayan insanların önce taş, sonra toprak, daha sonra madenden yararlanmaları aşağıdakilerden hangisini gösterir? A) B) C) D) E) İnsanların bilgi birikiminin giderek arttığını Yaşayan insan sayısında artış olduğunu İnsanların farklı ortamlarda, dağınık halde yaşadıklarını Taş, toprak ve madenin kullanılma sürelerinin aynı olduğunu Bazı malzemelerin doğada çok az bulunduğunu 27. İlk Çağda Mısır’da mimari eserler daha çok taştan yapıldığı halde Mezopotamya’da kerpiç ve tuğladan yapılmış, taş, Mısır’a nazaran daha az kullanılmıştır. Yalnız bu bilgiyle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Mezopotamya taş işçiliği dalında Mısır’ın etkisinde kalmıştır. B) Mezopotamya’da sanattan çok bilime önem verilmiştir. C) Mezopotamya mimarisinde dini duygu ve düşüncelerin etkisi olmuştur. D) Coğrafi durum ve yaşayış şartlarının farklı olması sanatta etkili olmuştur. E) Taşın mimaride kullanılması yapıların tarihi açıdan değerlendirilmelerini kolaylaştırmıştır. 28. Aşkabat yakınlarında Anav’daki bir kurganda yapılan kazıda en alt katta evleri kerpiçten yapılmış bir köy bulunmuştur. Çıkan eşyalar arasında el değirmenleri ve evlerde kömür haline gelmiş buğday ve arpa taneleri, yine aynı katta üzerleri boyanmış ve şekillerle süslenmiş kilden yapılma çömlekler, insan ve hayvan heykelleri çıkmıştır. Bu durumla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) B) C) D) E) Sanatla uğraşıldığı Bir yerleşim alanı olduğu Tahıl ürünlerinin tanındığı Topluluk halinde yaşanıldığı Üretim gereçlerinin ortak kullanıldığı 29. Hititlerin ilk zamanlarında, I. fethedilen toprakların yönetiminin prenslere verilmesi, II. prenslerin kendilerine verilen topraklara karşılık,savaş sırasında kralın ordusuna katılacak asker ve araba temin etmesi, III. ekonomilerinde hayvancılığın önemli bir yer tutması durumlarından hangilerinin feodal timar sisteminin uygulandığını gösterdiği savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III 30. Aşağıdakilerden hangisinin Cilalı Taş Devrini Yontma Taş Devrinden ayıran özelliklerden biri olduğu savunulamaz? A) B) C) D) E) Köylerin kurulması Tarımla uğraşılması Araç ve gereç yapılması Dokumacılığın başlaması Hayvanların evcilleştirilmesi 31. Diyarbakır yakınlarında bulunan Çayönü yerleşim yerine ait aşağıdaki bilgilerden hangisinin, erken dönemlerde bile malzemelerin yer değiştirdiğine ve olası bir ticaretin varlığına kanıt olduğu savunulabilir? A) Av etkinliklerinde evcilleştirilmiş köpeklerin kullanılması B) Tarımsal etkinliklerde değirmen taşları ve orakların kullanılması C) Kolye yapımında çeşitli renklerde taş boncuklarla deniz kabuklarının kullanılması D) Girişleri çatıda olan tahıl ambarlarının bulunması E) MÖ 7000 yılına tarihlenen en eski dokuma parçasının bulunması 32. Parşömenin Bergama şehrinde icat edilmiş olmasıyla aşağıdaki olaylardan hangisi arasında doğrudan bir ilişki kurulabilir? A) Bergama Kütüphanesinin, Antik Çağ’ın en zengin iki kütüphanesinden biri olması B) III. Attalos’un Bergama Krallığı’nı bir vasiyetle Roma halkına bırakması C) Bergama Krallığı’nın İyonya ayaklanmasına destek vermesi D) İskenderiye Kütüphanesinin yakılması E) Roma’nın MÖ 129’da Bergama Krallığı’nı ele geçirmesi