Ehlisünnetin İtikatta mezhep imamları

11. Sınıf II. Dönem 2. Sınav çalışma notları
Ehl-i sünnetin İtikatta mezhep imamları:
İmam-ı MATURİDİ (asıl adı; Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed)10.YY İslam bilginlerindendir. Türk
asıllıdır.En önemli eseri tefsir alanında yazılmış “Te’vilat ul Kuran” dır. Akli bazı yorumlarında Mutezile mezhebinin
etkisinden söz edilebilir. Mezhebi Türklerin çoğunluğu tarafından benimsenmiştir.
Ona göre; *Allahın varlığı Vahiy olmaksızın akılla bilinebilir. *Allahın sıfatları, Peygamberlik, Ahiret akılla kavrana bilir.
*İyi-Kötü akılla bilinebilir. *Amel (İbadet ve davranışlar) İmanın bir parçası değildir. Büyük günah işleyen dinden çıkmaz.
İmam-ı Ebul Hasen El EŞARİ (asıl adı; Ali b. İsmail)10. YY İslam bilginlerindendir. En önemli eseri Kelam
alanında yazılmış “Kitabul fusul” dur. Görüşlerinde Mutezile mezhebine tepkisi fark edilir.
Ona göre; *Allahın varlığı Vahiy olmadan tam bilinemez. * İyi-Kötü Vahiyle tam olarak biline bilir. *İman dini
hükümlerin tamamını kabul etmek demektir. *Büyük günah işleyenin dinden çıkıp çıkmadığını Allah bilir.
Ehl-i sünnetin Amelde mezhep imamları:
İmam-ı azam EBU HANİFE (asıl adı; Numan b. Sabit) 8. YY İslam bilginlerindendir. Türk asıllıdır. En önemli eseri
“Fıkhul Ekber” dir. Mezhebi Türkiye, Pakistan ve Balkanlarda yaygındır.
İmam-ı ŞAFİİ(asıl adı; Muhammed b. İdris) 9. YY İslam bilginlerindendir. En önemli eseri “Er Risale” dir. Mezhebi
Filistin, Suriye ve Kafkaslarda yaygındır.
İmam-ı MALİK(asıl adı; Malik b. Enes) 8. YY Bilginlerindendir. En önemli eseri Hadis alanında yazılmış “Muvatta’” dır.
Mısır, Kuzey Afrika ve Fas’ta yaygındır.
İmam-ı AHMAET b. HANBEL 9. YY İslam bilginlerindendir. En önemli eseri Hadis alanında yazılmış “Müsned” dir.
Mezhebi Arabistan bölgesinde yaygındır.
İslam’dan doğan bilim dalları:
Akait : İslam inanç esaslarını belirleyen ve açıklayan bilim dalıdır
Kelam: İslam inanç esaslarını akli delillerle ortaya koyan, Zararlı ve bozuk inançların
etkisine karşı koyan bilim dalıdır.
Hadis: Peygamberimizin sünnetinin doğru olarak belirlenmesini, değerlendirilmesini ve
yazılmasını sağlayan bilim dalıdır.
Fıkıh:İslam ilkelerine göre ibadetler ve insan ilişkilerine yönelik kuralları belirleyen
bilim dalıdır.
Tefsir: Kuranın açıklanması ve yorumlanmasını konu edinen film dalıdır
Tasavvuf: Kuran ve sünnet ışığında iyi bir kul olmak için irade ve nefis terbiyesini konu
edinen bilim dalıdır
Siyer: Peygamberimizin hayatını ayrıntılı bir şekilde araştırmayı konu edinen bilim
dalıdır
Osmanlılarda Yargı, Eğitim-Öğretim, Fetvalar Şeyhülislamlığın sorumluluk alanına giriyordu.
Şeyhülislamlık 1920 yılında Şeriye ve Evkaf vekâleti (bakanlığı) adını aldı. 3 Mart 1924 te Halifelikle
birlikte diğer tüm dini kurumlar kaldırıldığında onların yerine Diyanet işleri başkanlığı kuruldu.
Belirli yer ve zamanlarda topluma dini öğütler vermekle görevli din görevlilerine Vaiz, İlçe ve
İllerde topluma dini hizmetlerin sağlıklı yürütülmesiyle görevli din görevlilerine Müftü, Ezan okumak
ve İmam-hatibe yardımcı olmakla görevli din görevlilerine Müezzin denir.
Cumhuriyetimizin ilk yıllarında (1925) Türkçe Kuran meali yazma görevi M. Akif Ersoy’a, Türkçe
Kuran-ı Kerim tefsiri yazma görevi Elmalılı Hamdi Yazır’a verilmişti. M.Akif bir süre devam ettiği
Kuran meali eserini tamamlamaktan vazgeçince Meal görevi de Hamdi Yazır’a verildi. Elmalılı
Hamdi Yazır Kuran mealini hazırladıktan sonra 9 ciltlik “Hak dini Kuran dili” adlı tefsirini yazdı
Türkçe hadis çevirisi olarak ise Baban zade Ahmet Naim ve Kamil miras bey tarafından “Sahih-i
buhari muhtasarı Tecridi sarih tercümesi” adlı eser hazırlanmıştır. Ayrıca: Cumhuriyetimizin ilk
yıllarında Konyalı Mehmet Vehbi Tarafından Hulasatul beyan Fitefsiri Kuran adlı Türkçe tefsir
yazılmıştır. İsmail hakkı İzmirli tarafından da Kelam ve Siyer Kitapları yazılmıştır.
Not: Yukarıdaki bilgileri ayrıntılı olarak Ders kitabı Din ve Laiklik ünitesi 95 – 102 sayfalarda
bulabilirsiniz.