Rifampin
advertisement
ANTİBİYOTİKLER ANTİVİRALLER AMAÇ ▪ ▪ ▪ ▪ Bu dersi alan öğrenci antibiyotikleri gruplayabilir Antibiyotiklerin etki mekanizmalarını bilir Antibiyotiklerin endikasyonlarını bilir Antibiyotiklerin kontraendikasyonlarını bilir. Antibiyotiklerin Etki Derecelerine Göre Sınıflandırılması Bakteriyostatik Bakterisid ➢ Eritromisin ➢ β-laktamlar ➢ Linkozamidler ➢ Aminoglikozidler ➢ Tetrasiklinler ➢ Vankomisin ➢ Kloramfenikol ➢ Amfoterisin B ➢ Sulfonamidler ➢ Florokinolonlar ➢ Rifampin ➢ Metronidazol β-LAKTAM ANTİBİYOTİKLER ➢Penisilin ➢Sefalosporin ➢İmipenem ➢Aztreonam Aşağıdaki bakterilerden hangisine bağlı olarak gelişen enfeksiyonların tedavisinde β-laktam grubu antibiyotiklerin kullanımı uygun değildir? (Nisan-2008) A) B) C) D) E) Staphylococcus aureus Mycoplasma pneumoniae Haemophilus influenzae Neisseria meningitidis Streptococcus pyogenes PENİSİLİNLER ➢ Tüm antibiyotikler içinde en selektif olandır ✵ Memeli hücresi ile bakteriyi birbirinden en fazla ayırt eden ilaçlardır ✵ Bu nedenle kesin teratojenik değildir Aşağıdaki ilaçlardan hangisini kullanan bir annenin bebeğini geçici veya uzun süre emzirmesinde sakınca yoktur? (Nisan-2008) A) B) C) D) E) Antikanser ilaçları Metimazol Penisilin grubu ilaçlar Tetrasiklin Radyofarmasötikler β-laktam Antibiyotiklerin Etki Mekanizması ➢Transpeptidaz inhibisyonu ✵ Hücre duvarı sentezinde en son basamak olan glisinle alanin arasında terminal peptit bağı oluşumunu engeller ✵ Alaninin hücre duvarı sentezine katılımını engeller. Alanini devre dışı bırakır ✵ Alaninin antimetaboliti gibi davranır Penisilin Bağlayan Proteinler İmipenem PBP-1 PBP-2 Aztreonam PBP-3 Penisilin Sefalosporin β-laktam Antibiyotiklerin Etki Mekanizması ➢Murein hidrolazı aktive ederler ✵ Otolizi aktive ederek hücre duvarını yok etmektedirler Penisilinler ➢Vücutta çok iyi dağılmazlar ➢SSS, göz ve prostata düşük miktarda geçerler Kan-Organ Bariyerleri ▪ SSS ▪ Testis-Prostat ▪ Göz β-laktamlara Direnç Gelişimi ➢ Bakteriler tarafından salınan β-laktamaz enzimi penisilini parçalar ve etkisiz olan penisiloik asit türevlerine çevirir ➢ Bu enzimin inhibitörleri: ✵ Klavulanik asit ✵ Sulbaktam ✵ Tozabaktam Eliminasyonları Eliminasyonları Tubüler Salgılanma Eliminasyonları Probenesid Aşağıdaki ilaç etkileşmelerinden hangisi tubuluslardan salgılanma düzeyinde oluşup, penisilinin plazma düzeyinin artmasına neden olur? (TKY-2008/2009) A) B) C) D) E) Penisilin-Tetrasiklin Penisilin-Probenesid Penisilin-Klavulonat Penisilin-Oral kontraseptif Penisilin-Sülfonamid Eliminasyonları En fazla safra ile atılan penisilin nafsilindir Penisilinler En kısa etkili Metisilin En uzun etkili Benzatin Pen G Penisilinlerin Etki Spektrumları Dar Orta Geniş Pen G, V, Antistaph Gr (+) / (-) kok Gr (+) basil Aminopenisilinler + Gr (-) basil Piperasilin + Pseudomonas Aminopenisilinler + Gram (-) Basiller H.İnfluenza E.Coli L.Pneumonia Proteus Penisilin G ve Türevleri ➢Prokain-Pen G ✵ Prokain içermesi nedeniyle fazla oranda allerjik reaksiyonlara yol açar ➢Klemizol-Pen G ➢Benzatin-Pen G ✵ En uzun etkili penisilindir Penisilinlerin Endikasyonları ➢ Grup A streptokoklar ➢ N. Menengitis ➢ Cl. Perfringens ve tetani ➢ B. Anthracis ➢ T. Pallidum ➢ L. Monocytogenes ➢ Aktinomikoz Aside Dayanıklı Penisilinler ➢Penisilin V ➢Fenetisilin ➢Propisilin ➢Azidosilin (Penisilin G türevi) Penisilin G ve V ➢Gr (+) bir kok olan Streptokok viridans (=subakut endokardit oluşturur) ve S. faecalis / faecium enfeksiyonlarında tek başına kullanılırsa; bakteriostatiktir ➢Bu nedenle bir aminoglikozid ile kombine edilmelidirler ve tedavi 6 hafta sürmelidir Sinerjik Etkili Kombinasyonlar Hücre duvarı sentezini bloke edenler (β-laktamlar, vankomisin) + Aminoglikozidler β-laktamazlara Dayanıklı Penisilinler ➢Bu grup ilaçlar; penisilin G’ye dirençli Staph aureus ve epidermidis enfeksiyonlarında kullanılırlar ✵ Metisilin ✵ Nafsilin ✵ Temosilin / Formidasilin ✵ İzoksazolil penisilinler (oksasilin, kloksasilin, dikloksasilin, flokloksasilin) Penisilinler içinde en güçlü antistaph Metisilin Penisilinler içinde en güçlü antipseudomonal Piperasilin MRSA tedavisinde kullanılan antibiyotikler ➢Vankomisin ➢Teikoplanin ➢Linezolid ➢Tigesiklin ➢Streptogramin B (Quinopristin/Dalfopristin) ➢Seftabiprol, Seftarolin (5. jenerasyon sefalosporin) ➢Daptomisin ➢Dalbavansin/ Telavansin Aminopenisilinler ➢ Bu grup penisilinler; gr (-) basillere etkili olduğu için, etkenin genellikle Streptokoklar ve H. İnfluenza olduğu akut sinüzit, otitis media ve epiglottis gibi durumlarda tercih edilirler ➢ Ayrıca komplikasyonsuz alt idrar yolu enfeksiyonlarında; patojen genelde E. Coli olduğu için kullanılabilirler ✵ Ampisilin ✵ Amoksasilin Aminopenisilinler + Gram (-) Basiller H.İnfluenza E.Coli L.Pneumonia Proteius Prostatit Gibi Kronikleşmiş Alt İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Tedavisi ➢Fluorokinolonlar (ilk tercih) ➢Ko-trimoksazol ➢Doksisiklin Antipseudomonal Penisilinler ➢Hepsi parenteral kullanılır (karindasilin ve karfesilin ise oral olarak) ➢Pseudomonasa karşı etki güçleri ✵ Piperasilin > Mezlosilin > Tikarsilin > Karbenisilin Penisilinlerin Yan Etkileri ➢En önemli yan etkileri; allerjidir ➢Allerjiden sorumlu olan; yıkım sonucu açığa çıkan penisilloil türevleridir ➢En sık oluşan allerji bulgusu makülopapüler döküntüdür ➢Ampisilin deri reaksiyonları geliştirir. EMN’de kontrendikedir(Non-Allerjik) Penisilinlerin Yan Etkileri ➢Epileptiklerde yüksek dozda kullanılmamalıdır ✵Epileptiklerde kontrendike olan iki antibiyotik vardır ✓ Penisilinler ✓ Kinolonlar Penisilinlerin Yan Etkileri ➢ Penisilinler =Klopidogrel ✵ Trombositlerde ADP’yi bağlayarak antiagregan etki oluştururlar ✵ Kanama zamanını uzatırlar ✓ Karbenisilin ✓ Tikarsilin ✓ Piperasilin ➢ Sefalosporinler =Varfarin ✵ Karaciğerde K vitamini bağımlı pıhtılaşma faktörlerinin sentezini inhibe ederler ✵ Protrombin zamanını uzatırlar ✓ Moksolaktam Penisilinlerin Yan Etkileri ➢Karbenisilin yüksek dozda; hipokalemik alkaloz ve hipernatremi oluşturabilir ➢Metisilin; en nefrotoksik (intersitisyel nefrit) olan penisilindir SEFALOSPORİNLER ➢Birinci kuşak ✵Sefalotin ✓ Staph’a en güçlü sefalosporindir ✓ En kısa etkili sefalosporindir ✵Sefazolin ✓ Rutin cerrahi proflakside ilk tercihtir ✓ Kemiğe çok iyi penetre olur. Osteomyelitlerde ilk tercihtir Osteomyelit Tedavisi ➢Sefazolin ➢Vankomisin ➢Teikoplanin Staf’a En Etkili Penisilin: Metisilin Sefalosporin: Sefalotin Sefalosporinler ➢İkinci kuşak ✵ Sefaklor ✓ H. İnfluenza’ya karşı güçlü etkilidir ✵ Sefoksitin ✓ β-laktamlar içinde B. Fragilis’e en etkilisidir ✓ Batın içi enfeksiyon ve batın içi cerrahi proflaksisinde ilk tercihtir ✓ Pelvik inflamatuar hastalıkta da ilk tercihtir β-laktam antibiyotikler içinde B. Fragilis’e en etkili Sefoksitin Bütün antibiyotikler içinde B. Fragilis’e en etkili Klindamisin Sefalosporinler ➢ Üçüncü kuşak ✵ Seftazidim ✓ Pseudomonas’a en etkilidir ✵ Sefoperazon ✓ Safraya en fazla geçen sefalosporindir ✵ Seftriakson ✓ Gonokok enfeksiyonlarında ilk tercihtir ✓ En uzun etkili sefalosporindir ✓ Safra kesesinde “safra çamuru” oluşturabilir ✵ Sefotaksim ✓ SSS’e en iyi geçendir ✓ Menenjit tedavisinde ilk tercihtirler En Uzun Etkili Penisilin? Penisilin-G Sefalosporin? Seftriakson Safra İle Atım Penisilin? Nafisilin Sefalosporin? Sefoperazon Sefalosporinler ➢Dördüncü kuşak ✵Sefepim ✓ β-laktamazlara en dayanıklı sefalosporindir Sefalosporinler I.Kuşak: G(+)>G(-) II.Kuşak: G(-)>G(+) III.Kuşak: G(-)>>G(+) IV.Kuşak: G(+)>G(-) Aşağıdakilerden hangisi 5. kuşak sefalosporinlerdendir? (TKY-2010) A) B) C) D) E) Sefepim Sefaperazon Sefamandol Sefpirol Seftabiprol Seftabiprol/Seftarolin ➢5.Kuşaktırlar ➢En önemli endikasyonları MRSA’ dır. Sefalosporinlerin Yan Etkileri ➢En sık görülen yan etki allerjik reaksiyonlardır ➢Sefaklor kullananlarda serum hastalığı şeklinde allerjik reaksiyonlar sık görülür ➢Sefaperazon ve moksolaktam; alkol ile alındıklarında disulfiram benzeri reaksiyon oluşturabilirler İMİPENEM / MEROPENEM ➢ β-laktam antibiyotikler içinde; en geniş spektrumlu olanlardır (özellikle meropenem) ➢ Febril nötropenik hastalar, intraabdominal enfeksiyonlar ve bakteriyel menenjit (meropenem) tedavisinde tercih edilir ➢ İmipenem; böbreklerde proksimal tubulus hücrelerinde dihidropeptidaz I enzimi tarafından inaktive edilir. Bu nedenle bu enzimi inhibe eden silastatin ile kombine edilir (TİENAM®) AZTREONAM ➢Diğer β-laktamlarla çapraz reaksiyona girmez ve penisilin allerjisi olanlarda kullanılabilir ➢β-laktam antibiyotikler içinde; en dar spektrumlu olandır ➢Sadece Gr (-) aerob basillere etkilidir Sadece Gr (-) Aerob Basillere Etkili Antibiyotikler ➢Aztreonam ➢Aminoglikozidler ➢Polimiksin B Protein Sentez İnhibitörleri 50 S Eritromisin Linkozamidler Kloramfenikol 30 S Aminoglikozidler Tetrasiklin Protein sentez inhibitörleri bakteriostatik etkilidir. Tek istisna aminoglikozidlerdir. Hem 30 hem de 50S’i bağladıkları için bakterisiddir MAKROLİDLER ➢Karaciğerde metabolize edilerek, büyük oranda safra ile atılırlar. Safrada çok yüksek konsantrasyonlarda bulunurlar ➢Böbrek yetmezliği olgularında makrolidlerin dozlarının ayarlanması gerekmez (klaritromisin hariç) Makrolidlerin Etki Mekanizmaları 50 S Translokasyonu engellerler. Peptidil transferaz aktivitesini bloke ederler. Böylelikle peptit zincirinin 23 S uzaması indirekt olarak engellenir Aynı bölgelere bağlanan kloramfenikol ve linkozamidler ile beraber kullanılmamalıdır. Birbirlerinin etkisini antagonize ederler Makrolidlere Direnç Gelişimi ➢Rezistans gelişimi metilaz enzimi ile olur Penisilinler β-laktamaz Makrolidler Metilaz Eritromisin ➢Aç karnına alınmalıdır ➢En kısa etkilisidir ➢Penisilin allerjisi varsa ilk tercihtir Penisilin’e Allerji Eritromisin Penisilin’e Direnç Metisilin Makrolidlerin İlk Tercih Olduğu Durumlar ➢ Atipik pnömoni ➢ Boğmaca ➢ Leyjoner hastalığı (azitromisin) ➢ Mycobacterium avium-intrasellülare (klaritromisin) ➢ Difteri / Difteri portörlüğü ➢ Gebelikteki klamidyal enfeksiyonlar Klamidya enfeksiyonlarının tedavisinde; Tetrasiklin Gebedeki klamidya enfeksiyonlarının tedavisinde; Makrolidler Klaritromisin ➢Tok karnına alınmalıdır ➢Endikasyonları ✵ Helicobakter pylori ✵ Mycobacterium avium-intrasellülare ✵ Lepromatöz lepra Azitromisin ➢Aç karnına alınmalıdır ➢En uzun etkilisidir Telitromisin (Ketolid) ➢Etki mekanizması ve endikasyonları eritromisine benzer ➢Mikrozomal enzim inhibitörüdür. ➢Uzun QT yapabilir Makrolidlerin Yan Etkileri ➢ Kolestatik hepatit (en çok eritromisin ile); bu yan etki estolat türevleri ile daha sık oluşur ➢ GİS’de motilin reseptörlerini aktive ederek mide boşalmasını hızlandırırlar (prokinetik). Bu nedenle diabetik gastroparezi tedavisinde yararlı olabilirler ➢ Mikrozomal enzimleri inhibe ederler Motilin reseptörlerini uyararak bağırsak hareketlerini arttırdığı için diyabete bağlı gastroparezinin tedavisinde kullanılan ilaç aşağıdakilerden hangisidir? (TKY-2008) A) B) C) D) E) Metoklopramid Betanekol Neostigmin Sisaprid Eritromisin Linkozamidler ➢Etki mekanizmaları makrolidlere benzer ✵ Linkomisin ✓ Gr (+)’lere etkilidir ✵ Klindamisin ✓ Bacteriodeslere oldukça etkilidir. Bu nedenle; karın içi ve pelvis içi apse ve enfeksiyonların tedavisinde tercih edilir ➢Karaciğerde metabolize edilirler. SSS’e geçmezler Linkozamidler ➢ Linkomisin ve Klindamisin Cl. Difficile hariç barsaktaki bütün bakterileri öldürür ➢ Cl. Difficile’de Psödomembranöz enterokolit yapar ➢ P. enterokolit tedavisinde ilk tercih metronidazoldür (En güçlü vankomisindir) GIS’teki en sık G(-) basil? B.Fragilis Tedavide ilk? Klindamisin PME gelişti? İlk: Metronidazol En güçlü: Vankomisin ORAL !! Linkozamidler ➢Nöromusküler blokaj (linkomisin) ortaya çıkartırlar ➢Teratojenik değildirler Nöromusküler Blokaj Yapan Antibiyotikler ➢Aminoglikozidler ➢Linkomisin ➢Polimiksin B Teratojenik Olmayan Antibiyotikler ➢β-laktamlar ➢Makrolidler ➢Linkozamidler AMİNOGLİKOZİDLER ➢ 30S ve 50S’e bağlanır. Bu nedenle bakterisittir ➢ Streptomisin sadece 30S’e bağlanır. Bu nedenle bakteriyostatiktir ➢ mRNA’nın taşıdığı genetik kodun yanlış okunmasına neden olurlar Aminoglikozidler ➢ Böbreklerden glomerüler filtrasyon yoluyla elimine edilirler ✵ Streptomisin; safra içine en fazla geçen aminoglikoziddir ➢ Beyin ve BOS’a geçmezler. İntratekal olarak uygulanabilirler (neomisin hariç) ➢ Kanda belirli bir oranda eritrositlere bağlanırlar. Bu nedenle anemik hastalarda kan düzeyleri daha yüksektir Safra Yoluyla Atılım Penisilin: Nafsilin Sefalosporin: Sefoperazon Aminoglikozid: Streptomisin Aminoglikozidler En az lipofilik olan antibiyotiklerdir Bakteri içine girmesi zordur. Enerji kullanarak bakteri içine alınır Ortamda ATP olmalıdır ATP olması için oksijenasyon iyi olmalıdır Bu nedenle sadece Gr (-) aerob basillere etkilidir Sadece Gr (-) Aerob Basillere Etkili Antibiyotikler ➢Aztreonam ➢Aminoglikozidler ➢Polimiksin B Sinerjik Etkili Kombinasyonlar Hücre duvarı sentezini bloke edenler (β-laktamlar, vankomisin) + Aminoglikozidler Aminoglikozidlere Direnç Gelişimi ➢Bakterilerden salınan asetilaz ve fosforilaz enzimleri ile direnç gelişir ➢En az direnç gelişen; amikasindir Penisilinler β-laktamaz Makrolidler Metilaz Aminogliko. Asetilaz /Fosforilaz Aminoglikozidler ➢Gentamisin ✵En güçlü aminoglikoziddir ➢Streptomisin ✵Nefrotoksik etkisi en az olandır ➢Netilmisin ✵Ototoksik etkisi en az olandır ➢Tobramisin ✵P. Aeruginosa’ya en etkilidir Pseudomonas’a En Etkili Penisilin: Piperasilin Sefalosporin: Seftazidim Aminoglikozid: Tobramisin Aminoglikozidler ➢ Amikasin ✵ En geniş spektrumludur ➢ Neomisin ✵ Nöromusküler blokör, ototoksik ve nefrotoksik yan etkileri en fazla olandır ✵ Bu nedenle sadece GİS’de lokal etki ve mesaneyi yıkamak için kullanılır ➢ Paromomisin ✵ Entemoeba histolytica ve tenyalara karşı etkilidir Aminoglikozidlerin Yan Etkileri ➢ Nefrotoksisite ✵ Proksimal tubüllerde akut tubüler nekrozu taklit eder ✵ Reversibldır ✵ İdrarda N-asetil-β-glukozaminidaz’ın belirlenmesi (enzimüri) nefrotoksisitenin belirtisidir ➢ Ototoksisite ✵ İç kulağın endo ve perilenfinde birikirler ✵ Tinnitus ilk ortaya çıkan bulgudur ✵ İşitme kaybı (yüksek frekansa karşı) yada vestibüler hasarla (vertigo) ortaya çıkar Nefrotoksik+Ototoksik ➢Vankomisin ➢Aminoglikozidler ➢Loop diüretikleri ➢Sisplatin Ototoksik Etki İşitme Denge Her iki fonksiyonunu fonksiyonunu fonksiyonu bozanlar bozanlar bozanlar Amikasin Kanamisin Neomisin Paromomisin Streptomisin Tobramisin Gentamisin Netilmisin Aminoglikozidlerin Yan Etkileri ➢Nöromuskuler blokaj ✵ Bu etkilerini motor sinir ucundaki Ca kanallarını bloke edip Ach salınımını engelleyerek gösterirler ➢Streptomisin optik sinirde fonksiyon bozukluğu yapabilir (=skotom) Tetrasiklinler ➢ 30S alt tipine bağlanırlar ve aminoaçil tRNA’nın ribozomun A bölgesine bağlanmasını bloke ederler ➢ Peptit zincirine yeni amino asit eklenmesi engellenmiş olur ➢ Antibiyotikler içinde en az selektif ve dolayısıyla en geniş spektrumlu antibiyotiklerdir Tetrasiklinlerin İlk Tercih Olduğu Durumlar ➢ Brucella ➢ V. Cholera ➢ Klamidya ➢ Riketsiya (sulfonamidler kontrendikedir) ➢ Balantidium coli Klamidya enfeksiyonlarının tedavisinde; Tetrasiklin Gebedeki klamidya enfeksiyonlarının tedavisinde; Makrolidler ➢ Tetrasiklinler ve sulfonamidler Grup A streptokok enfeksiyonlarında kontrendikedir. Çünkü her ikisi de bakteriyostatiktir. Kalan stereptokoklar antijenik özellik kazanır. ARA insidansı artar Tetrasiklinler ➢Minosiklin ✵ En uzun etkilisidir ✵ SSS’e yeterli ölçüde geçebilir ➢Demekloksiklin ✵Biyoyararlanımı en yüksek olandır ✵ Anti-ADH etki gösterir ve DI benzeri tablo oluşturur DI Benzeri Tablo Oluşturanlar ➢Lityum ➢Demekloksiklin ➢Metoksifluran ➢Alkol ➢Tolvaptan/Konivaptan En Uzun Etkili Penisilin? Penisilin-G Sefalosporin? Seftriakson Tetrasiklin? Minosiklin Tetrasiklinlerin Yan Etkileri ➢ Dişlerde ve kemiklerde renk ve gelişme bozukluğu yaparlar (Ca’a karşı affinitesi vardır) ➢ Psödotümör serebri ➢ Fanconi sendromu ➢ Minosiklin; vestibüler bozukluklar oluşturur ➢ GİS’de süt ürünleri, aluminyum-kalsiyummagnezyum tuzları ile belirgin şelat oluştururlar Şelat Oluşturan & Teratojen ➢Tetrasiklin ➢Kinolonlar ➢İNAH Bebeklerde aşağıdaki antibiyotiklerden hangisinin kullanılması psödotümör serebriye neden olabilir?(Nisan 2006) A) B) C) D) E) Tetrasiklinler Sulfonamidler Aminoglikozitler Kloramfenikol Sefalosporinler Tigesiklin ➢Geniş spektrumlu bir tetrasiklin türevidir ➢MRSA ve VRSA tedavisinde kullanılır ➢Sadece İV kullanılır Tetrasiklinlere direnç ➢P-Glikoproteini yoluyla efflüks mekanizmasıyla olur. AMFENİKOLLER ➢Çok lipofiliktirler ve vücutta dağılımları çok iyidir ➢Beyine / BOS ve göze büyük miktarda geçerler ➢Tüm vücut kompartmanlarına ve dokulara çok iyi nüfuz ederler ➢İdrar ve safrayla atılırlar Kloramfenikollerin Etki Mekanizması ➢ 50S alt birimine bağlanarak; aminoaçil-tRNA’nın akseptör bölgeye bağlanmasını inhibe eder ➢ Peptidil transferaz enziminin a.a’lerle olan ilişkisi bozulur ve peptidil transferaz aktivitesini inhibe eder Kloramfenikol ➢Memeli hücresinde 70S ribozomları tarafından yapılan mitokondriyal protein sentezini de inhibe eder (=kemik iliği depresyonu) ➢Bakteriyostatiktirler ➢Etki spektrumları tetrasiklinlere yakındır ve geniş spektrumludurlar Kloramfenikolun İlk Tercih Olduğu Durumlar ➢H. İnfluenza menenjiti ✵ Çok lipofiliktirler. Vücutta dağılımı en iyi olan ilaçtır ✵ SSS’e en fazla geçen antibiyotiktir. Bu nedenle H. İnfluenza menenjitinde ilk ilaçtır (seftriakson ve sefotaksim gibi βlaktamlarda artık ilk tercih olarak kabul edilmektedir) H.influenza Sinüzit, Otit, Epiglotit? Amoksisilin Menejit? Kloramfenikol Kloramfenikolun İlk Tercih Olduğu Durumlar ➢Yersinia enterocolitica sepsisi ✵ Y. Enterocolitica vücutta çok iyi dağılır. RES’i tutar. Tedavi için çok iyi dağılan bir ilaç kullanılır Kloramfenikole Direnç Gelişimi ➢Bakterilerden salınan asetil transferaz enzimi ile direnç gelişir Penisilinler β-laktamaz Makrolidler Metilaz Aminogliko. Asetilaz /Fosforilaz Kloramfen. Asetil transferaz Kloramfenikolün Metabolizması ➢ Karaciğerde glukuronil transferaz enzimince metabolize edilirler ➢ Bebeklerde bu enzimin miktarı düşüktür. Bu ilaçlar bebeklere erişkin dozunda uygulanırlarsa; dolaşım kollapsı ve solunum güçlüğü ile seyreden bir tabloya neden olurlar Kloramfenikolün Yan Etkileri ➢ Doz bağımlı omayan aplastik anemi ve doz bağımlı KI depresyonu ➢ Prematürelerde ve yenidoğanda gri sendrom (akut dolaşım ve solunum depresyonu) oluşturur. Siyanoz, kaslarda gevşeme, vazomotor kollaps, metabolik asidoz, hipotermi, yeşil renkte gaita ve kül grisi deri rengi ile karakterizedir BEBEKLER Gri Bebek? Kloramfenikol Gevşek Bebek? Lityum Herlequin Bebek? İktiyozis SULFONAMİDLER ➢Sulfonamidler PABA türevidir ve aynı zamanda PABA’nın antimetabolitidir ➢PABA’ya karşı dihidropteroat sentetaz enzimi için yarışır. Sonuçta bu enzim inhibe olur Sulfonamidler ➢Trimetoprim ise; aynı sentez zincirinin ileri basamağını oluşturan dihidrofolat redüktaz enzimini inhibe eder ➢Sulfonamidler ve trimetoprim bakteriostatik etkilidirler. Fakat bu ikisinin kombinasyonu olan ko-trimoksazol ise bakterisid etkilidir PABA FA THF Sulfonamid Trimetoprim Ko-trimoksazol Sulfonlar Pirimetamin Fansidar PAS Metotreksat Sulfonamidlerin Metabolizması ➢Karaciğerde N-asetilasyon ile parçalanır ➢N-asetilasyon enzimi NAT-2’dir. Bu enzim eksikse kişi yavaş asetilleyicidir ➢N-asetilasyonla parçalanan ilaçlar: ✵ Hidralazin ✵ INAH ✵ Prokainamid ✵ Sulfonamidler Gümüş Sülfadiazin / Marfanil ➢Yanık tedavisinde sadece lokal olarak kullanılırlar ➢Marfanil absorbe edilirse karbonik anhidraz enzimini inhibe ederek diüretik etki ve metabolik asidoz oluşturabilir Sulfasalazin ➢Lipooksijenaz enzimini inhibe ederek LT sentezini inhibe eder ➢Hafif ve orta dereceli ülseratif kolitin tedavisinde lokal olarak kullanılır Sulfonamidlerin Yan Etkileri ➢ Kristalüri ✵ Asidik idrarda böbrek taşlarının oluşum sıklığı artmaktadır. Bu nedenle methenamin gibi idrarı asitleştiren ilaçlarla birlikte kullanılmaları kontrendikedir ➢ Kern ikterus ✵ Bilirubin albuminden kovarlar ➢ Guatrojen etki Sulfonamidlerin Yan Etkileri ➢ Hemolitik anemi ✵ G6PD eksikliğinde hemoliz oluşturan ilaçlar: ✓ Sulfonamidler ve sulfonlar ✓ Antimalaryaller (Primakin) ✓ Fluorokinonlar ✓ Analjezikler (Salisilatlar, Aminopirin, Dipiron) ✓ Nitrofurantoin Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz eksikliği olan kişilerde aşağıdakilerden hangisinin kullanılmasında sakınca yoktur? (Nisan 2006) A) Primakin B) Sulfametoksazol C) Sefazolin D) Nitrofurantoin E) Klorokin Ko-trimoksazol ➢Trimetoprim ile sulfametoksazol’un sabit oranlı (1:5) kombinasyonudur Ko-trimoksazolun İlk Tercih Olduğu Yerler ➢Pnömosistis carini tedavisi ➢Nokardiya tedavisi ➢Kronikleşmiş ve komplikasyonlu alt idrar yolu enfeksiyonlarında (prostatit, orşit, epididimit) kinolonların kontrendike olduğu durumlarda İYE Non-Komplike? Aminopenisilin Komplike? Kinolon Kontrendike? TMP-SMX Ko-trimoksazol ➢Psödomonas, Bacterioides ve enterokok enfeksiyonlarında etkisizdirler ➢Yan Etkileri ✵ Sulfonamidler ve trimetoprim; folik asit eksikliği oluşturur ve megaloblastik anemi yapabilir (bu nedenle teratojenik olabilirler) KİNOLONLAR Superkoilasyon Kinolonların Etki Mekanizması Kinolonların Etki Mekanizması Kinolonların Etki Mekanizması Jenerasyon / Nesil Sefalosporinler Kinolonlar KİNOLON -floksasin Nalidiksik Asit Kinolonların İlk Tercih Olduğu Durumlar ➢Komplikasyonlu alt idrar yolu enfeksiyonları ➢C. Jejuni ve Shigella’ya bağlı gastroenterit ➢Salmonella typhi ➢Turist diyaresi ➢B.anthracis Kinolonların Kullanılış Yerleri ➢Geniş spektrumlu ve bakterisid etkilidirler ➢Nocardia ve T. Pallidum’a karşı etkili değildirler ➢Anaerob etkinliğide olan kinolonlar geliştirilmiştir. Kinolonlar ➢ Siprofloksasin ✵ En kısa etkilisidir ✵ Kistik fibroziste oluşan Psödomonas enfeksiyonlarında tercih edilir ➢ Sparfloksasin / Rufloksasin ✵ Uzun etkililerdir ➢ Pefloksasin ✵ BOS’a en fazla geçen kinolondur Aşağıdaki antibiyotiklerden hangisinin akciğerlere penetrasyonu diğerlerine göre daha iyidir? (YDUS-2008) A) B) C) D) E) Aminoglikozidler Penisilin Kinolonlar Sefalosporinler Monobaktamlar 4.Kuşak Kinolonlar Gatifloksasin Gemifloksasin Moksifloksasin 4.Kuşak Kinolonlar ➢DNA topoizomeraz IV inh: Artmış Gram(+) etkinlik ➢Kardiyotoksite ➢Anareroblara karşı etkinlik Kinolonların Farmakokinetiği İLAÇ PRİMER ATILIM YERİ Siprofloksasin Renal Gatifloksasin Renal Levofloksasin Renal Lomefloksasin Renal Norfloksasin Renal Ofloksasin Renal Gemifloksasin Renal ve Non-Renal Moksifloksasin Non-Renal Aşağıdaki ilaçlardan hangisinde uygulama öncesi doz ayarı için hastanın kreatinin klirensini ölçmeye gerek yoktur? (USMLE) A) B) C) D) E) Siprofloksasin Gatifloksasin Levofloksasin Lomefloksasin Moksifloksasin Moksifloksasin ➢Karaciğerden elimine edilir ➢Renal yetmezlikte verilebilir ➢İdrar yolu enfeksiyonlarında kullanılmaz ➢En uzun etkili kinolon türevidir Kreatinin klirensi 10 ml/dakikanın altında olan bir hastanın tedavisinde, aşağıdaki antimikrobiyal ajanlardan hangisinin dozunun ayarlanmasına gerek yoktur? (YDUS-2008) A)Sefepim B)Ampisilin-sulbaktam C)Netilmisin D)Klaritromisin E)Moksifloksasin Kinolonların Yan Etkileri ➢En sık görülen yan etkileri; GİS irritasyonudur ➢Kondrotoksik etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle 18 yaşın altında kullanılmaları kontrendikedir ➢Gebelerde kullanılmamalıdır Kinolonların Yan Etkileri ➢ SSS’de GABA’nın reseptörlerine bağlanımını inhibe ederler. Prokonvülsandırlar ✵ Epileptiklerde kontrendike olan iki antibiyotik vardır ✓ Penisilinler (yüksek dozlarda) ✓ Kinolonlar ➢ Metal iyonları ile şelat oluştururlar ✵ Şelat oluşturan antibiyotikler ✓ Tetrasiklinler ✓ Kinolonlar ANTİ-STAFİLOKOKKAL İLAÇLAR Anti-Stafilokokkal İlaçlar ➢Rifampin ✵ RNA polimeraz enziminin β subunitini bloke eder. ✵ İlk tercih olduğu durumlar ✓ Menengokokal ve H. İnfluenza menenjiti proflaksisi ✓ Staph ve H. İnfluenza’da nazal portörlüğün eradikasyonu Aşağıdaki antitüberküloz ilaçlardan hangisinin antibakteriyal etkisi DNAbağımlı RNA polimeraz inhibisyonu ie gerçekleşir? (Nisan-2009) A) B) C) D) E) Rifampin Etambutol Sikloserin Amikasin İzoniazid Anti-Stafilokokkal İlaçlar ➢Rifamisinler ✵Yan Etkileri ✓ Hepatotoksiktir ✓ Grip-benzeri tablo ✓ Vücut sıvılarını portakal rengine boyar ✓ Karaciğerde sitokrom p450 enzimlerini indükler ve özellikle östrojenlerin yıkımını artırır Anti-Stafilokokkal İlaçlar ➢Vankomisin ✵ Glikopeptit yapıdadır ✵ Sadece İV kullanılır ✵ D-alanil-D-alanin’e bağlanarak peptidoglikan zincirinin sentezini inhibe eder ve hücre duvar sentezini engeller Anti-Stafilokokkal İlaçlar ➢Vankomisin ✵ Endikasyonları ✓Gr (+) kok ve basillere etkilidir – En önemli kullanılış yeri; metisiline dirençli Staph. Aureus ve epidermidis enfeksiyonlarıdır ✓Cl. Difficile tedavisinde oral olarak kullanılır ✓Penisilinlere allerjisi olanlarda streptokokkal endokardit tedavisinde aminoglikozidlerle kombine edilerek kullanılır Nefrotoksik+Ototoksik ➢Vankomisin ➢Aminoglikozidler ➢Loop diüretikleri ➢Sisplatin Anti-Stafilokokkal İlaçlar ➢Vankomisin ✵Yan Etkileri ✓ Flebit ✓ Ototoksisite ✓ Nefrotoksisite ✓ İV kullanım sırasında vücudun üst kısımlarında yaygın kızarıklık (“kırmızı adam” sendromu) oluşturur Anti-Stafilokokkal İlaçlar ➢Teikoplanin ✵ Glikopeptit yapıdadır ✵ Hücre duvarı sentezini bozar ve bakterisid etki gösterir ✵ Vankomisin ile aynı etki spektrumuna sahiptir. Ancak Staph’a karşı Vankomisin’den daha güçlü etki gösterir ✵ İM yoldan da uygulanabilir ✵ Osteomyelit ve Staph enfeksiyonlarında en son duraktır DALBAVANSİN/TELAVANSİN ➢Lipoglikopeptid yapıda olan yeni antibiyotiklerdir. ➢Etki mekanizmaları vankomisine benzer. ➢MRSA tedavisinde kullanılır. DAPTOMİSİN ➢Lipoglikopeptid yapıdadır ➢Hücre membranında delikler oluşturur ve Depolarizasyona neden olur ➢Bakterisit ➢MRSA ve VRE en önemli endikasyonudur Daptomisin ➢İV ve günde tek doz kullanılır ➢AC de sürfaktan etkisini engellediği için pnömoni de kontrendikedir ➢Böbrekten atılır Anti-Stafilokokkal İlaçlar ➢Kuinupristin / Dalfopristin (Streptogramin B) ✵Parenteral kullanılır ✵Metisiline rezistan S. Aureus ✵Sitokrom enzim inhibisyonu ➢Linezolid ✵Oral kullanılır ✵Metisiline rezistan S. Aureus MRSA tedavisinde kullanılan antibiyotikler ➢Vankomisin ➢Teikoplanin ➢Linezolid ➢Tigesiklin ➢Streptogramin B (Quinopristin/Dalfopristin) ➢Seftabiprol, Seftarolin (5. jenerasyon sefalosporin) ➢Daptomisin ➢Dalbavansin/ Telavansin Anti-Stafilokokkal İlaçlar ➢Fusidik Asit ✵Steroid yapılı tek antibiyotiktir ➢Mupirosin ✵İzolösilin antimetabolitidir ✵S. aureus’un nazal taşıyıcılığını elimine etmek için intranazal kullanılır ✵Sadece lokal kullanılır Sadece Lokal Kullanım ➢Mupirosin ➢Polimiksin-B POLİPEPTİT ANTİBİYOTİKLER Glikopeptit Vankomisin Teikoplanin Steroidik peptit Fusidik asit Polipeptit Polimiksin B Polipeptit Antibiyotikler ➢Deterjan özelliği gösterirler ✵ Uzun bir polipeptitin bir ucu hidrofilik bir ucu lipofilik ise bu deterjan özelliğidir ✵ Hücre duvarına polimiksin B yapışır ve eritir, delik oluşturur. Permeabilite ortadan kalkar Hücre duvar permeabilitesini bozan ilaçlar; Polimiksin B Amfoterisin B Daptomisin Polimiksin B ➢Oldukça toksiktir ➢Sistemik kullanılmaz ➢Sadece Gr (-) aerob basillere etki gösterir Sadece Gr (-) Aerob Basillere Etkili Antibiyotikler ➢Aztreonam ➢Aminoglikozidler ➢Polimiksin B Metronidazol/Ornidazol/Tinidazol ➢Serbest Oksijen Radikali oluşturur ➢Bakterisit etkilidir ➢Anaerob bakteri ve protozoaların tedavisinde kullanılır Metronidazol Yan Etkileri ➢ Dilde papiller hipertrofi ➢Ağızda metalik tat ➢Disülfiram benzeri reaksiyon ➢Teratojendir ANTİTÜBERKÜLOZ İLAÇLAR Birinci Sınıf İlaçlar İkinci Sınıf İlaçlar Üçüncü Sınıf İlaçlar (M. Avium kompleksine karşı kullanılanlar) INAH Rifampin Streptomisin Pirazinamid Marfazinamid Etambutol Fluorokinolonlar Etionamid Tiasetazon Sikloserin PAS Diğer aminoglikozidler Rifabutin Klaritromisin / Azitromisin Fluorokinolonlar Amikasin Antitüberküloz İlaçlar ➢INAH + Etambutol kombinasyonu teratojenik değildir ➢Lezyon ağır ise; teratojenik etki potansiyeli olabilen rifampin ilk trimestrden sonra kombinasyona eklenebilir ➢Diğerleri teratojeniktir. En teratojenik olan etionamiddir Gebe bir tüberkülozlu hastanın tedavisinde aşağıdaki kombinasyonlardan hangisini tercih edersiniz? (TKY-2008) A) B) C) D) E) Rifampin+INH Etambutol+Rifampin Pirazinamid+Streptomisin Etionamid+PAS INH+Etambutol Antitüberküloz İlaçlar ➢İzoniazid ✵ Bu grubun en güçlü ilacıdır ✵ Çok dar spektrumludur. Sadece tbc’da kullanılır ✵ Mikolik asit sentezini inhibe eder. Böylelikle bakterinin aside dayanıklı olma özelliği kaybolur ✵ Karaciğer N-asetilasyon ve hidroliz ile inaktive edilir Mikolik asit sentezini inhibe ederek etki gösteren antitüberküloz ilaç aşağıdakilerden hangisidir? (YDUS2008) A) B) C) D) E) Kapreomisin İzoniazid Etambutol Pirazinamid Streptomisin Antitüberküloz İlaçlar ➢İzoniazid ✵ En sık yan etkisi cilt döküntüsüdür ✵ Pridoksin eksikliği oluşturduğu için periferik nöropati ve psişik yan etkiler yapabilir ✵ SLE benzeri tablo oluşturabilir ✵ Hepatotoksik etkilidir ✵ G6-PD eksikliği olanlarda kullanılmamalıdır Genetik polîmorfizm nedeniyle yavaş asetilleyici özelliği taşıyan bireylerde kullanıldığında etkisi uzayan tüberküloz ilacı aşağıdakilerden hangisidir? (Nisan 2006) A) Rifampin B) Streptomisin C) Etambutol D) Izoniazid E) Pirazinamid Antitüberküloz İlaçlar ➢ Etambutol ✵ Retrobulber nörit oluşturabilir ✵ 5 yaşın altında bu nedenle kullanılması kontrendikedir ✵ Teratojen değildir ✵ Hiperürisemi ✵ Diskromatopsi (kırmızı ve yeşil renk için) gelişebilir Diskromatopsiler Kırmızı-Yeşil Etambutol Sarı-Yeşil Dijital Mavi Sildenafil 5 yaş altı kontrendike? Etambutol 18 yaş altı kontrendike? Kinolon Antitüberküloz İlaçlar ➢Pirazinamid / Morfazinamid ✵ İntrasellüler (makrofaj içindeki) bakterilere karşı en etkilisidir ✵ SSS’ne en fazla geçendir ✵ Hiperürisemi yaparak gut tablosu oluşturur ✓ Etambutolde aynı etkiyi yapar A) B) C) D) E) Etkisini asit pH de göstererek intraselüler bakterisidal etki gösteren antitüberküloz ilaç aşağıdakilerden hangisidir? (2009-YDUS) İzoniazid Sikloserin Pirazinamid Etambutol Streptomisin Antitüberküloz İlaçlar ➢Rifampin ✵ Kazeöz lezyondaki bakterilere karşı en etkilidir ✵ Mikrozomal enzimlerde indüksiyona neden olur ✵ Çok çabuk direnç gelişir ➢Streptomisin ✵ Kaviter lezyonlardaki bakterilere en etkilidirler ✵ Çok çabuk direnç gelişir TBC & Mikrozomal Enzimler Enzim indüksiyonu yapan? Rifampin Enzim inhibisyonu ve indüksiyonu yapan? İzoniazid Atrial fibrilasyon nedeniyle varfarin kullanan bir hasta, aşağıdaki antitüberküloz ilaçlarından hangisini kullanırsa hastada intrakranial kanama riski artar? (USMLE) A) Rifampin B) Etambutol C) Spiramisin D) Izoniazid E) Pirazinamid Elli yaşında bir erkek hasta aktif akciğer tüberkülozu nedeniyle tedavi ediliyor. Başka bir nedenle warfarin kullanmakta olan bu hastada oral antikoagülan ilacın dozu iki katına yükseltilmek zorunda kalınıyor. Bu duruma neden olan antitüberküloz ilaç aşağıdakilerden hangisidir? (Eylül-2008-D) A) B) C) D) E) İzoniazid Rifampisin Etambutol Pirazinamid Streptomisin Antitüberküloz İlaçlar ➢ Etionamid ✵ Yapı olarak INAH’a benzer ve mikolik asit sentezini inhibe eder ✵ INAH teratojenik değildir, etionamid kesin teratojeniktir ➢ Sikloserin ✵ Değişmeden idrarla atılır. Bu nedenle üriner sistem tüberkülozunda tercih edilir ✵ Alanin rasemaz enzimini inhibe eder ve alanin antimetaboliti gibi davranır Alanin Antimetabolitleri ➢β-laktam antibiyotikler ➢Vankomisin ➢Sikloserin LEPRA İLAÇLARI ➢Rifampin ➢Klofazimin ➢Sulfonlar ✵Dapson ✵Asedapson Aşağıdaki ilaçlardan hangisi Lepra hastalığının tedavisinde kullanılmaz? (Nisan-2007) A) B) C) D) E) Klofazimin Rifampin Dapson Sulfokson sodyum Kapreomisin ANTİVİRAL İLAÇLAR ➢DNA viruslarına etkililer ✵Herpes viruslarına etkili ilaçlar ➢RNA viruslarına etkililer ✵İnfluenza viruslarına etkililer ➢Antiretroviraller ➢İnterferonlar ➢Diğerleri Herpes Viruslarına Etkili İlaçlar ➢Bu ilaçlar genel olarak bir pürin veya pirimidin analoğudurlar ve DNA polimeraz enzimini inhibe ederler Herpes Viruslarına Etkili İlaçlar Asiklovir Gansiklovir Sistemik Vidarabin İdoksuridin Trifluridin Lokal Herpes Viruslarına Etkili İlaçlar ➢ Asiklovir ✵ Guanozin analoğudur ✵ Ön ilaçtır. Viral timidin kinaz enzimi veya memeli hücresi kinazları ile aktif metabolit olan trifosfat’a çevrilir. Oluşan trifosfat türevi de DNA polimerazı inhibe eder ✵ Herpes viruslarına etki gücü ✓ HSV-1>HSV-2>VZV>Epstein Barr>CMV ✓ CMV ekfeksiyonlarına etkisi yetersizdir ✵ Virusların latent hale gelmesini engellemez ✵ Nörotoksisite ve nefrotoksisite oluşturur Anti-herpes viral bir ajan olan asiklovir hücre içerisinde fosforile olarak aktivite kazanmaktadır. Asiklovirin monofosforilasyonu aşağıdaki viral enzimlerden hangisi tarafından yapılır? (TKY-2009) A) DNA polimeraz B) Ters transkriptaz C) Serin proteaz D) Topoizomeraz E) Timidin kinaz CMV Enfekisyonlar ➢Gansiklovir ➢Sidofovir ✵Sitozin analoğudur ➢Fomivirsen ✵Multidrug rezistan CMV retinitinde intravitreal olarak kullanılır Herpes Viruslarına Etkili İlaçlar ➢Vidarabin ✵Adenosin analoğudur ✵SSS’e en iyi geçer ✵Sistemik enfeksiyon ve ensefalit tedavisinde etkin ➢İdoksuridin / Trifluridin ✵Göz enfeksiyonlarının lokal tedavisinde ➢ Foskarnet Sodyum ✵ Bir pürin veya pirimidin analoğu yada ön-ilaç değildir. Pirofosfat analoğudur ✵ Hem viral DNA polimeraz hem de revers transkriptaz enzimini inhibe eder ✵ Diğer antivirallerden farklı olarak myelosupresif etkisi azdır ✵ Pirofosfat analoğu için kıkırdak ve kemiklerde birikir. Kemiklerin kalsiyum ve fosfat metabolizmasını bozar. Yan etki olarak hipo-hiperkalsemi, hipo-hiperfosfatemi, hipomagnezemi ve hipokalemi oluşturur Aşağıdaki antiviral ilaçlardan hangisi herpes virusuna karşı etkilidir? (Eylül 2005) A) İdoksuridin B) Amantadin C) Ribavirin D) Rimantadin E) Zanamivir Influenza Viruslarına Etkililer ➢Amantadin ✵ Sadece İnfluenza A’ya karşı etkilidir ✵ Esas olarak proflakside faydalıdır. Hastalık başladıktan sonra verilirse, yalnızca semptomları hafifletir Amantadinin Etki Mekanizması Amantadinin Etki Mekanizması Amantadinin Etki Mekanizması Amantadinin Etki Mekanizması Amantadinin Etki Mekanizması Amantadinin Etki Mekanizması Influenza Viruslarına Etkililer ➢Amantadin/Rimantadin ✵ Antikolinerjik ve dopaminerjik etki gösterir ✓ Antikolinerjik olması nedeniyle; idrar retansiyonu ve konstipasyon oluşturabilir ✓ Parkinson tedavisinde kullanılır ✓ Livedo Retikülaris yapar Influenza Viruslarına Etkililer ➢Ribavirin ✵ Respiratuar Sinsisyal Virus enfeksiyonlarında kullanılır ✵ HCV’de INF ile kombine edilir ✵ Kırım kongo hemorajik ateş tedavisinde kullanılır DUAL ENDİKASYON Ribavirin: Pürin analoğu ➢ RSV ➢ HCV Lamivudin: Revers Transkriptaz inh ➢ HBV ➢ HIV İnsan immün yetmezlik virüsü tip 1 ve tip 2 ile hepatit B virüsü üzerinde etkin olan antiviral ilaç aşağıdakilerden hangisidir? (Nisan-2008) A) B) C) D) E) Gansiklovir Amantadin Trifluridin Sidofovir Lamivudin NÖRAMİNİDAZ İNHİBİTÖRLERİ ZANAMİVİR VE OSELTAMİVİR ➢Oseltamivir bir ön ilaçtır. ➢ Primer influenza tedavisinde ve profilaksisinde de kullanılırlar. ➢Hem influenza A hem de influenza B’ye karşı etkilidirler. İnfluenza virüsü A ve B üzerinde etkili, oral olarak uygulanabilen antiviral ilaç aşağıdakilerden hangisidir?(TKY-2006) A) B) C) D) E) Amantadin Ribavirin Zanamivir Oseltamivir Rimantadin Aşağıdaki antiviral ilaçlardan hangisi insan Influenza A ve B viruslarından her ikisine birden etkilidir? (Nisan 2006) A) Asiklovir B) İdoksuridin C) Vidarabin D) Amantadin E) Oseltamivir Antiretroviraller ➢ Etki mekanizmalarına göre iki gruba ayrılırlar ✵ Revers transkriptaz inhibitörleri ✓ Bu enzim HIV replikasyonunda erken dönemde gereklidir ✓ Akut enfeksiyonda etkilidirler, kronik enfeksiyonu etkilemezler ✵ Proteaz inhibitörleri ✓ Virusun yaşam siklusunun ileri dönemlerinde rol oynayan aspartat proteinaz enzimini inhibe ederler ✓ Hem akut hem de kronik enfeksiyona etkilidirler Antiretroviraller AZT Akut Sakinavir Virüsün yaşam siklusu Kronik Antiretroviraller AZT + Sakinavir Antiretroviraller ➢ Zidovudin (Azidotimidin = AZT) ✵ Virusla enfekte hücrelerin içinde timidin kinaz ve nükleozid difosfat kinaz enzimleri tarafından trifosfat türevine çevrilir. Bu türev ise; revers transkriptaz enzimini inhibe edip viral DNA sentezini durdurur ✵ Kan-beyin engelini en fazla geçen anti-retroviraldir Antiretroviraller ➢Zidovudin ✵ HIV’li kanla temas etmiş kişilerde; enfeksiyonun bulaşmasını önlemek için; ✓ Teması izleyen 2 saat içinde başlayarak 4 haftalık tedavi hastalığı % 80 önlemektedir Nükleozid RTİ ➢Didanozin ✵Doz bağımlı olarak, periferik nöropati ve pankreatit tablosu oluşturur Nükleozid RTİ ➢Lamivudin ✵HIV ve HBV tedavisi ✵Dirençli olgularda tercih edilirler Zidovudin Didanozin Myelosüpresyon Pankreatit Zalsitabin Nöropati Lamivudin Hepatit B Nonnükleozid RTİ Nevirapin/Efavirenz/Delavirdin ➢Aktive olmakiçin fosforillenmezler ➢Nevirapin HIV’li anneden doğan bebeğe profilaksi amacıyla kullanılır ➢Steven-Johnson senromu ve toksik epidermal nekroliz ciddi yan etkileridir Antiretroviraller ➢Sakinavir/Ritonavir/Lopinavir/İndinavir ✵ HIV proteaz inhibitörüdür. Bu enzim virus proliferasyonunda en son aşamayı oluşturur ✵ Periferde yağ dokusu azalması ve gövdede yağ toplanması (santral adipozite) ✵ Glukoz intoleransı ve tip 2 DM ✵ Mikrozomal enzim inhibisyonu Füzyon inhibitörü Enfuvirtid ➢Yeni kullanıma girmiş bir HIV ilacıdır. HIV’in yüzeyinde bulunan gp41’deki füzyon proteinleri ile etkileşerek virusun CD4-T lenfosite girmesini engeller. Füzyon inhibitörü Maravirok ➢CD4-T hücrelerinde bir kemokin reseptörü olan CCR-5 reseptörünü inhibe eder. ➢HIV virüsünün CD4’ e tutunmasını ve hücre içine girişini engeller. Raltegravir ➢İntegraz enzimini inhibe eden yeni bir ilaçtır İnterferonlar ➢ α, β, γ olmak üzere üç tanedir ➢ İnterferon konakçıya spesifiktir. Virüsler için selektif değildirler ✵ En geniş spektrumlu antivirallerdir ➢ En fazla interferon üretimine neden olan mikroorganizmalar çift iplikli RNA (reovirus) viruslarıdır İnterferon ➢Hiçbir enzimi inhibe etmez. Üç enzimi stimüle ederler ✵ Protein kinaz ✵ Oligoisoadenilat sentetaz ✵ Fosfodiesteraz ✵ JAK-STAT yoluyla etki gösterirler İnterferon Kullanılış Endikasyonları IFα Hairy-cell lösemi IFβ Multipl Skleroz IFγ Kronik Granülomatöz Hastalık İnterferon ➢Yan Etkileri ✵ Ateş, titreme myalji gibi gripal yan etkiler ✵ Myelosupresyon ✓ İnterferonlar insan kaynaklı olmasına rağmen myelosupresyon yapar HSV’nin lokal tedavisinde? İdoksuridin Trifluridin Myelosupresyon yapmayan pirofosfat analoğu? Foskarnet Na Parkinsonlu hastanın influenza ilacı? Amantadin İnfluenza A & B inhaler tedavi? Zanamivir İnfluenza A & B oral tedavi? Osetalmivir RSV & HCV tedavisi? Ribavirin HIV & HBV tedavisi? Lamivudin HIV proflaksisi? Zidovudin HIV tedavi kombinasyonu? Zidovudin + Sakinavir HIV füzyon inhibisyonu? Enfluvirtid MS tedavisindeki INF? INF-beta Hair-cell Lösemi? INF-alfa Kondiloma akküminata? INF-alfa Kronik granülomatöz hastalık? INF-gama Grip benzeri tablo? İnterferon Rifampin
