DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI İhracat Genel Müdürlüğü DAHİLDE İŞLEME REJİMİ UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKAN MURAT ÖNDER ŞUBE MÜDÜRÜ SUNUŞ PLANI İhracatı Destekleme Mekanizmaları Dahilde İşleme Rejimi Hariçte İşleme Rejimi Vergi, Resim ve Harç İstisnası Dahilde İşleme Rejimi İhraç ürünlerimize dünya piyasalarında rekabet gücü kazandırmak ve ihraç ürünlerimizi çeşitlendirmek amacıyla ihracatçılarımızın, dünya piyasa fiyatlarından gümrük muafiyetli olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi olmaksızın hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile ambalaj ve işletme malzemeleri ithaline imkan veren bir sistemdir. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri İHRACAT YIL 2009 2008 2007 2006 2005 TOPLAM GENEL DİR KAPSAMINDA 102.129 46.409 132.027 62.796 107.272 52.404 85.535 43.693 73.476 37.775 500.439 243.077 PAY 45,4% 47,6% 48,9% 51,1% 51,4% 48,6% Kaynak : TÜİK GENEL DİR KAPSAMINDA 140.926 20.484 201.964 30.791 170.063 24.298 139.576 18.799 116.774 17.257 769.303 111.628 İhracatın %45,4’ü, İthalatın %14,5’i, İTHALAT YIL 2009 2008 2007 2006 2005 TOPLAM 2009 Yılında; PAY 14,5% 15,2% 14,3% 13,5% 14,8% 14,5% (milyon dolar) DİR Kapsamında Gerçekleşmiştir. Döviz Kullanım Oranı 44,14’dür. DİR Kapsamında İlk 10 Madde (Milyon Dolar) 2009 YILI Genel İthalat SıraDörtlü Dörtlü Madde Adı DİİB İthalat DİİB/Genel Oranı 1 7204 Demir / Çelik Döküntü ve Hurdaları, Bunların Külçeleri 4.240 2.403 %56,67 2 8708 Kara Taşıtları İçin Aksam, Parçaları 3.404 1.557 %45,74 3 7207 Demir / Alaşımsız Çelikten Yarı Mamuller 1.465 1.294 %88,32 4 8408 1.519 863 %56,83 5 1001 Buğday ve Mahlut 902 812 %90,08 6 7208 1.927 693 %35,97 7 7601 İşlenmemiş Aluminyum 1.074 506 %47,16 8 3902 Propilen ve Diğer Olefinlerin Polimerleri (İlk Şekillerde) 1.406 482 %34,27 9 1512 472 419 %88,75 1.491 396 %26,54 17.900 9.425 %52,66 Tüm Maddeler Toplamı 140.899 20.479 %14,53 Dizel, Yarı Dizel Motorlar (Hava Basıncı İle Ateşlenen, Pistonlu) Demir / Çelik Sıcak Hadde Yassı Mamulleri-Genişlik 600mm. Fazla Ayçiçeği, Aspir, Pamuk Tohumu Yağları (Kimyasal Olarak Değiştirilmemiş) 10 7403 Arıtılmış Bakır, İşlenmemiş Bakır Alaşımları İlk 10 Madde Toplamı İlk 10 Madde Toplamının Tüm Maddeler Toplamına Oranı %12,70 %46,02 Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri 1996-2009 yılları arasında; 135 milyar dolar ithalat 277 milyar dolar ihracat 142 milyar dolar net döviz kazanımı gerçekleştirilmiştir. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri 2003-2009 döneminde DİR kapsamında AB ülkelerinin payı; İhracatta %58, İthalatta %53,4 olmuştur. DİR’in AB-27 İle Olan Dış Ticaretimizdeki Yeri (Milyon Dolar) Yıl AB Genel İhracat AB DİR İhracat Oran AB Genel İthalat AB DİR İthalat Oran 2007 60,391 32,373 %53.61 68,611 11,124 %16.21 2008 63,380 32,894 %51.90 74,802 12,680 %16.95 2009 46,983 24,356 %51.84 56,583 9,200 %16.26 2010 (OcakMayıs) 21,059 11,119 %52.80 26,712 4,497 %16.84 Toplam 191,813 100,743 %52.52 226,709 37,501 %16.54 AB’den Olan İthalatta KDV Finansman Maliyetinin Azaltılması Amacıyla DİR Yoğun Olarak Kullanılmaktadır. DİR Mevzuatı 4458 Sayılı Gümrük Kanunu 2005/8391 Sayılı Dahilde İşleme Rejimi Kararı İhracat 2005/1 Sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği İhracat 2005/2 Sayılı İhracat Sayılan Satış ve Teslimler Hakkında Tebliğ İhracat 2007/2 Sayılı Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla Yapılmasına Dair Tebliğ İhracat 2006/12 Sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği Dahilde İşleme Rejimi Nedir? İhraç Ürününün Elde Edilmesinde Kullanılan Girdilerin Ticaret Politikası Önlemlerine Tabi Tutulmaksızın Gümrük Muafiyetli Olarak İthal Edilmesidir. DİR İşleyiş Süreci Yağ Şeker İTHALAT Un ÜRETİM SÜRECİ NİHAİ ÜRÜN (Bisküvi) İHRACAT Diğer TEMİNAT veya VERGİ TEMİNAT ÇÖZÜMÜ veya VERGİ İADESİ DİR İle Sağlanan İmkanlar İthalatta Gümrük Vergisi ve KDV Muafiyeti KKDF İstisnası Vergi, Resim ve Harç İstisnası Ticaret Politikası Önlemlerine Tabi Olmama TMO’dan ve T.Ş.K.’nca Tespit Edilen Şeker Fab.’dan Alım Yurt İçi Alımlarda KDV Tecil-Terkin Uygulaması Yurt İçi Satış ve Teslimlere Müsaade Edilmesi İthalat Sırasında Alınması Gereken Vergilere İlişkin Teminat İndirimi DİR İle İlgili Birimler (-I-) Dış Ticaret Müsteşarlığı : Belge Düzenleme ve Revize İşlemleri, DİR ile İlgili Düzenleme Yapma, Önlem Alma, Sorunları Çözme ve Talimat Verme, Koordinasyonu Sağlama, Gümrük Müsteşarlığı : DİR ile İlgili Gümrük İşlemleri Dahilde İşleme İzni ile İlgili Uygulama DİR İle İlgili Birimler (-II-) İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri (İ.B.G.S.) : Kapatma İşlemleri, Diğer Kurumlar : Maliye Bakanlığı, Toprak Mahsulleri Ofisi (T.M.O.) Türkiye Şeker Kurumu ve İlgili Fabrikaları vb. DİR DEĞERLENDİRME KURULU Kurul; Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nün Bağlı Bulunduğu Müsteşar Yardımcısının Başkanlığında, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı’ndan Genel Müdür Seviyesinde Birer Temsilci, Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat ve İthalat Genel Müdürleri, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan Bir Başkan Yardımcısı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden Bir Başkan Yardımcısı Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden Bir Başkan Vekilinden Teşekkül Etmektedir DİR DEĞERLENDİRME KURULU Kurul Aşağıda Belirtilen Konular Hakkında DTM’ye İstişari Nitelikte Görüş Verir ve Önerilerde Bulunur; Dahilde İşleme Rejiminden Yararlanmayacak Ürünler. İndirimli Teminat Uygulamasındaki Oranlar. Sektör veya Ürün Bazında Döviz Kullanım Oranları. Dahilde İşleme İzin Belgesi Süreleri. Sektör veya Ürün Bazında Eşdeğer Eşya Kullanımı. Dahilde İşleme İzin Belgesi Kapsamında Tecil-Terkin Sistemi Çerçevesinde Yurtiçi Alımlar. Kurul Başkanı Tarafından Belirlenecek Diğer Konular DİİB İçindeki Bilgiler Belgenin Tarih ve Sayısı Firma Unvanı, Adresi, Vergi Numarası, Belgenin Süresi İthal Eşyasının Miktar ve Değeri İhraç Eşyasının Miktar ve Değeri Özel Şartlar Döviz Kullanım Oranı Satırkodu Varsa aracı ihracatçı DİİB Müracaatı Değerlendirme Kriterleri İthal Eşyasının İhraç Edilecek Ürünün Kullanıldığının Tespitinin Mümkün Olması, Üretiminde Ülkemizde Yerleşik Üreticilerin Temel Ekonomik Çıkarlarının Olumsuz Etkilenmemesi, Faaliyetin Katma Değer Yaratan, Kapasite Kullanımını Artıran, Rekabet Gücü Sağlayan Nitelikte Olması, Firmaların Performansları DİİB Süreleri Azami 12 Ay 12 Ayı Aşan Üretim Süreçlerinde ise Proje Süresi Kadar Örnek : Gemi İnşaası ve Savunma Sanayi Projeleri Gibi. DİİB Ek Süreleri (-I-) DİİB Kapsamında İlk İthalatın Yapıldığı Tarihe Kadar Verilen Azami 3 Aya Kadar Ek Süre (Süre Kaydırımı) DİİB İhracat Taahhüdünün En Az %50’sini Gerçekleştiren Firmalara Belge Orijinal Süresinin Yarısı Kadar Verilen Performansa Dayalı Ek Süre (En Fazla 6 Ay) DİİB Ek Süreleri (-II-) Haklı Sebebe İlişkin Süre: DİİB Kapsamındaki Önceden İhracata Tekabül Eden İthalatın Tamamlanamaması Halinde Azami Belge Orijinal Süresinin Yarısı Kadar, DİİB Süresi İçerisinde Gerçekleştirilen Ancak İlgili Satır Kodu Bulunmaması Nedeniyle Belge İhracat Taahhüdüne Saydırılamayan İhracata İlişkin Gümrük Beyannameleri Kapsamı Eşya ile Aynı Ad ve 8-12’li GTİP’de Yer Alan Eşyanın Miktarı Kadar Yeniden İhracat Gerçekleştirilebilmesi İçin Azami Belge Orijinal Süresinin Yarısına Kadar, Ek süre verilebilir. DİİB ve Dİİ Ek Süreleri (-III-) Mücbir Sebep İle Fevkalade Hallere İlişkin Ek Süre: (Ek Süre Miktarı Müsteşarlıkça Belirlenir) Deprem, Sel, Don, Fırtına, Kasırga vb. Tabii Afetler ve Yangın Ülkemiz veya İthalatçı Ülkede Devletçe Konulan Yasaklar, Harp ve Abluka Hali Yükümlü Firmanın Faaliyetinin Kamu Otoritelerince Kısıtlanması, Durdurulması veya Firmaya El Konulması Yükümlü Firmanın İflası ya da Konkordato İlan Etmiş Olması ya da Firma Hakkında İflas Erteleme Kararı Verilmiş Olması Şahıs Firmalarında Firma Sahibinin Ölümü Grev ve Lokavt DİR Teşvik Unsurları İthalat İhracat Yurt İçi Alım İhracat İthalat Yurt İçi Satış ve Teslimler İthalat İhracat Şartlı Muafiyet Sistemi Önce İthalat Eşdeğer Eşya Geri Ödeme Sistemi Şartlı Muafiyet Sistemi (-I-) İhraç Edilecek Eşyanın Üretiminde Kullanılan Hammadde, Yardımcı Madde, Ambalaj ve İşletme Malzemelerinin İthalatı Sırasında Doğan Vergilerin Teminata Bağlanarak ve Ticaret Politikası Önlemlerine Tabi Tutulmaksızın İthal Edilmesi ve Üretim Sonucunda Elde Edilen Eşyanın İhraç Edilmesini Müteakip Alınan Teminatın İade Edilmesidir. Şartlı Muafiyet Sistemi (-II-) BELGE BAŞLANGICI İTHALAT ÜRETİM TEMİNAT İHRACAT BELGE SONU TEMİNAT İADE Şartlı Muafiyet Sistemi (-III-) (Eşdeğer Eşya Kullanımı) BELGE BAŞLANGICI EŞDEĞER EŞYA ÜRETİM İHRACAT T E M İ N A T TEMİNAT İADE BELGE SONU İTHALAT Teminat Para Teminat Mektubu Hazine Tahvil ve Bonoları İndirimli Teminat (-I-) A, B ve C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi Sahibi Firmalar (%1, %5 ve %10) DTSŞ ve SDTŞ İçin Bir Önceki Yıl İhracatı Kadar DİR Kapsamında Yapacakları İthalatta, Bu İthalattan Doğan Verginin %10’u İndirimli Teminat (-II-) - İmalatçı-İhracatçılar ile, - Son 3 Yıl İçerisinde Her Bir Yıl İçin 5 Milyon $ veya Son 5 Yıl İçerisinde Her Bir Yıl İçin 1 Milyon $’ı Geçen İhracatçıların; Belge/İzin Müracaat Tarihinden Önceki 4 Yıl İçerisinde Düzenlenmiş, İhracat Taahhüdü Kapatılmış Sanayi Ürünleri İçin 1 Milyon $, Tarım ve İşlenmiş Tarım Ürünleri İçin 500 Bin $’dan Az Olmamak Kaydıyla Gerçekleştirdikleri İhracat Kadar Belge/İzin Kapsamında Yapacakları İthalatta, Bu İthalattan Doğan Verginin %10’u. Geri Ödeme Sistemi (-I-) Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ithali esnasında her türlü vergi ödenerek serbest dolaşıma girmiş bir eşyanın, işlem görmüş ürünler şeklinde belge kapsamında ihraç edilmesinden sonra, ithalat esnasında ödenen vergilerin (Gümrük Vergisi, Fon, KDV gb) geri alınmasını ifade eder. Geri Ödeme Sistemi (-II-) BELGE BAŞLANGICI İTHALAT ÜRETİM VERGİ-KDV-FON İHRACAT BELGE SONU VERGİLER İADE Yurt İçi Alım İhracat DİİB Kapsamında Yapılmaktadır. İki Şekilde Ortaya Çıkar: KDV’de Tecil-Terkin Sistemi Türkiye Şeker Kurumunca Tespit edilen Şeker Fabrikaları ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nden Şeker ve Hububat Alımı KDV’de Tecil Terkin Sistemi (-I-) SATICI KDV’siz Satış DİİB SAHİBİ ALICI YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR YMM RAPORU VERGİ DAİRESİ İHRACAT TMO ve Şeker Fabrikalarından Yurt içi Alım Şeker ve Hububatı Girdi Olarak Kullanan İmalatçılara Dünya Fiyatlarından Girdi Temin Edilmesinin Sağlanması ve Bu Kurumların Stoklarının Azaltılması amaçlanmaktadır. TMO’dan Alımlarda İlk Önce İhracat Yapılması Şartı Kaldırılmıştır. Dünya Fiyatı İle Yurt İçi Fiyatı Arasındaki Fark Teminat Alınır. Kadar DİR Teşvik Unsurları İthalat İhracat Yurt İçi Alım İhracat İthalat Yurt İçi Satış ve Teslimler İthalat Yurt İçi Satış ve Teslimler İhracat 2005/2 Sayılı Tebliğ’de Belirtilen Satış Ve Teslimlere Yönelik Olarak Gümrük Muafiyetli İthalat Yapılabilmektedir. Bu Kapsamdaki Faaliyetler İçin DTM İhracat Genel Müdürlüğü’nden DİİB (D 3) Alınması Gerekmektedir. İhracat Sayılan Satış ve Teslimler Yatırım Programında Yer Alan Kamu Yatırımlarından Uluslararası İhaleyi Kazanan Firmalara Yapılacak Satış ve Teslimler, Savunma Sanayi Projelerini Üstlenmiş Firmaların Satış Ve Teslimleri, Gümrük Hattı Dışı Eşya Satış Mağazalarına Yapılan Satış ve Teslimler, Ambalaj Malzemesi İmalatçılarının İhraç Ürünüyle Birlikte İhraç Edilmek Üzere İhracatçılara Yaptıkları Satış ve Teslimler, Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki Mallar Üreterek Belge Sahibi Yatırımcılara Teslim Eden İmalatçı Firmaların Üreterek Yaptıkları Satış ve Teslimler, Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Uluslararası İhaleye Açılan Yatırım Malı ve Sınai Malı İhalesini Kazanan Firmaların Yaptıkları Satış ve Teslimler DİİB İHRACAT TAAHHÜT KAPATMA Kapatma İçin Gerekli Belgeler Kapatma İçin Müracaat Süresi Kapatmada İhracatçı Birliklerinin Rolü Kapatma İşleminin Sonucu Kapatmada Müeyyide Telafi Edici Vergi KAPATMA İÇİN GEREKLİ BELGELER Belge Aslı Gümrük Beyannamesi Asılları İthalat/İhracat Listeleri TEV makbuzu, A.TR, Menşe İspat Belgeleri, Ön Statü Belgesi (Gerekli Olması Halinde) KAPATMA İÇİN MÜRACAAT SÜRESİ Kapatma Müracaatları, İlgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine Yapılır. Belge Süresi Sonundan İtibaren 3 (Üç) Ay İçerisinde Müracaat Edilmesi Gerekir. Kapatma Müracaatı Yapmayan Firmaların Belgeleri Resen Kapatılır. KAPATMADA İ.B.G.S.’LERİN ROLÜ Belgedeki Şartlara Uygun Olarak İthal Eşyasının İşlem Görmüş Ürünün İhracatında Kullanıldığını Tespit Eder. Belge Aşımı, İkincil İşlem Görmüş Ürün, Yurt İçi Alım, TMO ve Şeker Fab. İçin Teyit, Serbest Bölgelere Yapılan İhracat, Döviz Kullanım Oranı, İşletme Malzemesi, TEV, Özel Şartlar Hususlarına Dikkat Eder. TELAFİ EDİCİ VERGİ (-I-) Üçüncü Ülke Menşeli Bir Eşyanın DİİB Kapsamında İthal Edildikten Sonra Üretim Sürecini Müteakip İhraç Ürünü Olarak AB Üyesi Ülkelere, Serbest Ticaret Anlaşması İmzaladığımız Ülkelere, Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonuna veya Pan-Avrupa-Akdeniz Akdeniz Menşe Kümülasyonuna Taraf Olan Ülkelere İhraç Edilmesi Halinde, İthal Edilen Eşya İle İlgili Vergi İhracat Sırasında Ödenir. TELAFİ EDİCİ VERGİ (-II-) ÜÇÜNCÜ ÜLKE İTHALAT TÜRKİYE İHRACAT AB STA PAMK PAAMK TELAFİ EDİCİ VERGİ (-III-) A.TR Dolaşım Belgesi veya Menşe İspat Belgeleri (EUR.1 Dolaşım Sertifikası, EUR-MED Dolaşım Sertifikası, EUR-MED Fatura Beyanı veya Fatura Beyanı) Eşliğindeki İhracatta ARANIR. Tercihli Ticarete Konu Ürünler İçin ARANIR. Menşe Ülke İle İhracatın Yapıldığı Ülke Aynı İse TEV Aranmaz. AB’ye Yapılan Tarım Ürünü veya Bünyesinde Tarım Ürünü Kullanılan Sanayi Ürünü İhracatında İthalat Rejiminde Belirtilen Oranda Vergi Tahsil Edilir. Ülkemiz Menşeli (Doğmuş ve Büyütülmüş) Canlı Hayvan ve Balıkçılık Ürünlerinde TEV Aranmaz. TAAHHÜT KAPATMA İŞLEMİNİN SONUCU Belge Şartları Yerine Getirilmiş İse: Teminat İadesi İçin İlgili Gümrük İdaresine Bildirim. Belge Şartları Yerine Getirilmemiş İse: Müeyyide Uygulanması İçin Yine İlgili Gümrük İdaresine Bildirim. KAPATMADA MÜEYYİDE Belge Şartları Yerine Getirilmemiş İse; İthalat Sırasında Alınmayan Vergiler (Gümrük Vergisi + KDV + Varsa Diğer Kesintiler) Gecikme Faizleri. İthalat Vergilerinin İki Katı Kadar Para Cezası. Kaçakçılık Kovuşturması (İthal Edilen Eşyanın İç Piyasaya Satıldığı Durumlarda) DAHİLDE İŞLEME REJİMİ KARARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KARAR (2010/1025) 13/11/2010 tarihli ve 27758 sayılı Resmi Gazete) GEÇİCİ MADDE 16- (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş ve ihracat taahhüt hesabı kapatılmış dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyadan elde edildiği ihracat taahhüt hesabının kapatılmasını müteakip anlaşılan ikincil işlem görmüş ürünün, ilgili firma tarafından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 (altı) ay içerisinde Müsteşarlığa başvurulması, Müsteşarlıkça taahhüt kapatma işleminin münhasıran bu amaçla geri alınması, ilgili belgede buna yönelik revize işlemi yapılması suretiyle ihracat taahhüdüne ilave edilmesi ve bu ürüne ilişkin ithalat vergilerinin, gümrük yükümlüğünün başladığı tarihte geçerli olan vergi oranları ile belge/iznin revize edilen gerçekleşme oranları üzerinden hesaplanan miktar ve birim fiyat esas alınarak ödenmesi halinde, söz konusu dahilde işleme izin belgeleri/dahilde işleme izinlerine ilişkin taahhüt hesapları belge/izin kapsamında ikincil işlem görmüş ürün ile ilgili müeyyide uygulanmaksızın kapatılır ve bu ürün ile ilgili olarak bu Kararın diğer hükümleri çerçevesinde yerine getirilmesi gereken yükümlülükler sona erer. DAHİLDE İŞLEME REJİM KARARININ GEÇİÇİ 16.MADDESİ Asıl İşlem Görmüş Ürün: Dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan ürünü, İkincil İşlem Görmüş Ürün: İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki ürünü, Fire: İşleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıkları, İfade eder. DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI İhracat Genel Müdürlüğü TEŞEKKÜRLER Hakan Murat ÖNDER Tel: 312 204 76 46 E-posta: onderh@dtm.gov.tr