Slayt 1

BAĞIŞIKLIK
iMMUNOLOJİ
Bağışıklık demektir.
Organizmanın kendine yabancı olan maddeleri tanıması ve bu
maddelere karşı göstermiş oldukları tepkimelerin tümü ile
ilgilenen bilim dalıdır.
ANTİJEN
• Antijen
• vücuda girdiğinde bağışıklık sistemi tarafından
antikor üretimine yol açan yabancı
moleküllerdir.
• Antijenler genellikle protein ve polisakkarit
yapısında nadirende lipit yapısında olabilir.
ANTİKOR
• Organizmaya giren yabancı organik yapılara (protein ve
polisakkarit ) karşı geliştirilen GLİKOPROTEİN yapısındaki
moleküllerdir.
• Bu moleküller organizmayı yabancı moleküllerin yol açması
muhtemel zarar verici etkilere karşı erkenden uyararak
koruyuculuk sağlarlar.
• immünglobulinler;
• IgG, IgM, IgA, IgD, IgE
tipleri vardır.
• Bir antikor iki ağır zincir ve iki hafif zincirden
yapılır. Benzersiz değişken bölge bir antikorun
eşleniği olan antijeni tanımasına izin verir.
BAĞIŞIKLIK YANITINDA ROL OYNAYAN HÜCRELER
•
•
•
•
makrofajlar
lenfositler
a) B lenfositler (plazma hücresi)
b)T lenfositler :
T helper/yardımcı/uyarıcı hücre ve
•
T sitotoksik/supresör/baskılayıcı hücre olmak üzere
iki çeşittir.
• Öldürücü (natural killer) hücreler
• diğer hücreler ise,nötrofiller, eozinofiller, bazofiller ve
mast hücreleri, trombositler.
BAĞIŞIKLIK EDİNSEL VE DOĞAL OLMAK ÜZERE
İKİ FARKLI REAKSİYON MEKANİZMA
GRUBUNDAN OLUŞUR.
DOĞAL BAĞIŞIKLIK
• Bu bağışıklığı oluşturan elemanların antijeni
tanıma zorunluluğu, yani daha önceden
karşılaşıp duyarlı hale gelme gereği yoktur.
• Doğal bağışıklığı oluşturan faktörler şunlardır:
Genetik faktörler, anatomik engeller ve
biyokimyasal faktörler , doku ve vücut sıvıları,
kan ve doku hücreleridir.
EDİNSEL BAĞIŞIKLIK
• İnsan vücudunun öldürücü bakteriler , virüsler
toksinler ve hatta yabancı tanımlanan
dokulara karşı çok güçlü özgül bağışıklık
geliştirme yeteneğidir.
• Antikor ve özel lenfositlerin rol aldığı bir
immün sistem cevabıdır.
Aktif (etkin) ve pasif (edilgen) olmak üzere iki tipi
vardır.
Aktif olanı,
Aşılarla yada hastalığın geçirilmesi ile antijenle daha
önce tanışıp ikinci karşılaşma olduğunda ortaya çıkar.
İkinci karşılaşmada erken yanıt verebilecek uyarılmış
bir hücre kümesi oluşturmak ve yeterli antikor
düzeyini sağlayarak etkin bir bağışıklık vermek
ilkesine dayanır.
.
Pasif olan tipi,
aynı türden bir bireyde oluşan antikorların
verilmesiyle sağlanır. Verilen antikorlar
dolaşımdaki antijenlerle birleşerek zamanla
kaybolur. Bebekler ilk aylarda annelerinden
geçen antikorlarla direnç sağlarlar
Vücutta ilişkisi birbirinden ayrılamayan iki
adet edinsel bağışıklık reaksiyon yolu
yürütülür.
1- humoral bağışıklık (antikor ile sağlanır.)
2- hücresel bağışıklık (T lenfosit
aktivasyonu ile sağlanır. )
ANTİKOR
• İmmunglobulin denilen gamaglobulinlerdir.
• Kendilerinin oluşmasına neden olan
antijenlerle özgül olarak birleşebilme,
reaksiyonlara yol açabilme özelliğinde olan
glikoprotein yapısında moleküllerdir.
• İmmünglobulinler total plazma proteinlerinin
% 20'sini oluştururlar.
Kanda, dokularda ve ekzokrin salgılarda
bulunurlar.
• IgG plasenta yoluyla anneden fetüse
geçebilen tek Ig'dir.
• Ig M Antijenlerin çoğuna karşı en erken
oluşan antikordur.
• IgA salgılarda bulunan temel Ig'dir. Solunum,
sindirim ve genital sistem salgıları ile
gözyaşı,tükrük, kolostrum ve sütte IgA bulunur.
• Ig D plasentadan geçmez.
• Ig E Plasentadan geçmez.
• IgE’nin doğal direnç mekanizmasında da rolü
vardır. IgE’den yoksun kişilerde solunum yolu
enfeksiyonları sık görülmektedir.IgE solunum
ve sindirim yolu mukozalarının dış salgılarında
da bulunur.
ANTİKOR FONKSİYONLARI
• Antikorun esas fonksiyonu antijenle bağlanmasıdır.
Böylece Antijen-Antikor bileşiği =İmmünkompleks
oluşturarak bunların fagositozla dolaşımdan
kaldırılmalarını sağlarlar.
• Antikorlar infeksiyon etkenlerine bağlanarak onları
hareketsiz hale getirir, aglütine eder ve fagositozunu
kolaylaştırır (opsonizasyon).
• Antikorlar bağlandıkları toksin moleküllerini ve
virusları nötralize eder, etkisiz hale getirirler.
• Antikora bağımlı hücresel sitotoksisitede rol
alırlar. (IgG ile kaplı hedef hücreler bu
antikorların Fc ucundan sitotoksik hücrelere
bağlanmasıyla lizise uğrarlar.)
HAPTEN
Yalnız başına ANTİKOR oluşturamayan,ancak
organizmaya girdikten sonra organizma proteinleri ile
birleşerek antikor oluşumuna neden olabilen maddelere denir.
ADJUVAN
Antijen ile birlikte verilerek,bağışık yanıtın daha güçlü
olmasını sağlayan maddelerdir.
Antijen ile karıştırılarak verilmesi gerekir.Önce yada sonra
verilirse bir yararı olmaz.
Türkiyede aşılar adjuvan madde olarak squalene maddesi
içeriyor.